Ο θυμός είναι από τα πιο κοινά αρνητικά συναισθήματα, ποιά είναι όμως η φύση του;- Πώς τον εκφράζεις και πώς μπορείς να τον ελέγξεις;

Ο θυμός είναι από τα πιο κοινά συναισθήματα στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Είναι ένα έντονο, αρνητικό συναίσθημα που γίνεται τοξικό για τον οργανισμό όταν παίρνει έκταση και είναι συνεχές. Είναι μία εμπειρία στενά συνδεδεμένη με τον πόνο και την κατάθλιψη που μερικές φορές μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβουμε πού τελειώνει και που αρχίζει.

Ο πόνος δεν αφορά ποτέ μόνο το σώμα, έχει συναισθηματικά και σωματικά συστατικά. Τα συναισθήματα παίζουν τεράστιο ρόλο στην εμπειρία του πόνου και ο πόνος συνδέεται στενά με την κατάθλιψη. Είναι γνωστό από καιρό ότι ο ψυχικός πόνος της κατάθλιψης τροφοδοτεί τον θυμό. Όμως, εξίσου συχνά, ο θυμός πυροδοτεί την κατάθλιψη.

Ποιά η φύση του θυμού;

Ο θυμός είναι μια συναισθηματική κατάσταση που ποικίλλει σε ένταση από ήπιο ερεθισμό έως έντονη οργή και οργή. Όπως και άλλα συναισθήματα, συνοδεύεται από φυσιολογικές και βιολογικές αλλαγές αφού όταν θυμώνουμε ο καρδιακός ρυθμός και η αρτηριακή σας πίεση ανεβαίνουν. Το ίδιο συμβαίνει και με τα επίπεδα των ενεργειακών ορμονών, της αδρεναλίνης και της νοραδρεναλίνης.

Ο θυμός μπορεί να προκληθεί από εξωτερικά και από εσωτερικά γεγονότα και από ερεθίσματα που λαμβάνονται από το περιβάλλον. Η πρόκληση θυμού μπορεί να συμβεί και από ξαφνική ανησυχία ή αρνητικές σκέψης. Επίσης, οι αναμνήσεις τραυματικών ή εξοργιστικών γεγονότων μπορούν επίσης να πυροδοτήσουν συναισθήματα θυμού.

Τι δείχνει ο τρόπος που εκφράζεις τον θυμό σου;

Ο ενστικτώδης τρόπος έκφρασης του θυμού είναι η επιθετική συμπεριφορά απέναντι στην αιτία που παρακίνησε αυτό το συναίσθημα. Είναι ένα προσαρμοστικό συναίσθημα που πλάθεται ανάλογα με το μέγεθος της απειλής. Ο θυμός είναι απαραίτητος για την άμυνα μας απέναντι σε πιθανούς κινδύνους και λειτουργεί προστατευτικά. Ωστόσο, δεν γίνεται κάθε φορά που υπάρχει απειλή ή άνθρωπος που προκαλεί φόβο και ενοχλεί να υπάρχει σωματική επίθεση. Οι νόμοι, οι κοινωνικοί κανόνες και η κοινή λογική θέτουν όρια.

Υπάρχει μια ποικιλία από συνειδητές και ασυνείδητες διαδικασίες για να αντιμετωπίσουν τα θυμωμένα συναισθήματά τους. Οι τρεις κύριες προσεγγίσεις είναι η έκφραση, η καταστολή και η ηρεμία. Η έκφραση των θυμωμένων συναισθημάτων με δυναμικό αλλά όχι επιθετικό τρόπο είναι ο πιο υγιής τρόπος έκφρασης. Για μία τόσο ελεγχόμενη συμπεριφορά χρειάζεται να γνωρίζεις ποιες είναι οι ανάγκες και οι λόγοι που οδηγούν στον θυμό. Η διεκδίκηση και η απαίτηση σεβασμού είναι απόδειξη της αυτοεκτίμησής σου.

Ο θυμός μπορεί να κατασταλεί, και να επαναπροσαρμοστεί ανάλογα με την περίσταση. Ο στόχος είναι να αναστείλεις ή να καταστείλεις τον θυμό σου και να τον μετατρέψετε σε πιο εποικοδομητική συμπεριφορά. Ο κίνδυνος που προκύπτει όμως από αυτή την περίπτωση είναι πως εξωτερικεύεται ο θυμός και εσωτερικεύεται. Ο θυμός που στρέφεται προς τα μέσα μπορεί να προκαλέσει υπέρταση, υψηλή αρτηριακή πίεση ή κατάθλιψη.

Ο ανέκφραστος θυμός μπορεί να δημιουργήσει και άλλα προβλήματα. Μπορεί να οδηγήσει σε παθολογικές εκφράσεις θυμού, όπως παθητική-επιθετική συμπεριφορά ή σε μια προσωπικότητα που φαίνεται διαρκώς κυνική και εχθρική. Οι άνθρωποι αυτοί καταλήγουν συνήθως σε μία συνεχή υποτίμηση προς τους άλλους και έχουν μονίμως κυνική συμπεριφορά απέναντί τους. Αυτό τους κάνει ανεπιθύμητους και δυσκολεύει τις κοινωνικές επαφές τους.

Γιατί κάποιοι άνθρωποι θυμώνουν περισσότερο από άλλους;

Πράγματι μερικοί άνθρωποι είναι περισσότερο ευέξαπτοι σε σύγκριση με άλλους. Και υπάρχουν και εκείνοι που δεν δείχνουν το θυμό τους με έντονο τρόπο αλλά είναι οξύθυμοι και γκρινιάρηδες. Οι άνθρωποι που θυμώνουν εύκολα δεν βρίζουν αλλά προτιμούν να απομονώνονται κοινωνικά, να κλαίνε ακόμα και να αρρωσταίνουν σωματικά.

Σύμφωνα με ψυχολόγους αυτοί οι άνθρωποι έχουν χαμηλή ανοχή και πιστεύουν ότι δεν πρέπει να απογοητεύονται ή να ενοχλούνται. Δεν μπορούν να παίρνουν τα πράγματα χαλαρά και ήρεμα και εξοργίζονται γρήγορα. Ειδικά, εάν η κατάσταση φαίνεται κάπως άδικη: για παράδειγμα, διορθώνονται για ένα μικρό λάθος.

Γιατί όμως αυτοί οι άνθρωποι είναι έτσι; Τα αίτια μπορεί να είναι γενετικά ή συναισθηματικά. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένα παιδιά γεννιούνται ευερέθιστα, ευαίσθητα και θυμώνουν εύκολα από μικρή ηλικία διατηρώντας αυτό το συναίσθημα. Οι παράγοντες μπορούν να είναι και κοινωνικοί. Ο θυμός κρίνεται συχνά μόνο αρνητικά και θεωρείται πως πρέπει να αποφεύγεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να μην μαθαίνουμε πώς να τον χειριζόμαστε ή να τον διοχετεύουμε εποικοδομητικά.

Με ποιους τρόπους μπορείς να ελέγχεις τον θυμό σου;

Το πρώτο και κυριότερο βήμα είναι η χαλάρωση. Απλή τρόποι, όπως η βαθιά αναπνοή και οι χαλαρωτικές σκέψεις, μπορούν να καταστείλουν τα συναισθήματα θυμού. Βιβλία και απαλή μουσική μπορούν να βοηθήσουν και μπορείς να τις χρησιμοποιείς σε οποιαδήποτε περίσταση. Προσπάθησε να αναπνεύσεις βαθιά, από το διάφραγμα, και επανάλαβε αργά μια ήρεμη λέξη ή φράση όπως «χαλάρωσε».

Σκέψου όμορφα μέρη και θυμίσουν πράγματα που σε ηρεμούσαν. Συγχρόνως, κάνε αργές ασκήσεις που θυμίζουν γιόγκα για να χαλαρώσουν τους μύες και να χαλαρώσουν το κορμί. Ο θυμός μπορεί να σε κάνει να νιώσεις σαν να αδυνατείς να ελέγξεις την κατάσταση. Αλλά όταν αφήνουμε τον έλεγχο να χαθεί τελείως, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα σε πολλούς τομείς της ζωής από την προσωπική, οικογενειακή ζωή μέχρι την εργασιακή καθημερινότητα.

Θυμήσου πως η λογική νικά τον θυμό, γιατί ο θυμός, ακόμα κι όταν είναι δικαιολογημένος, μπορεί γρήγορα να καταλήξει ως παραλογισμός. Η καθημερινότητα και η ρουτίνα περιλαμβάνει καταστάσεις που είναι δύσκολες, αυτό είναι που πρέπει να υπενθυμίζεις στον εαυτό σου κάθε φορά. Οι θυμωμένοι άνθρωποι τείνουν να απαιτούν πράγματα: δικαιοσύνη, εκτίμηση, συμφωνία, προθυμία να κάνουν τα πράγματα με τον δικό τους τρόπο. Ξεχνούν όμως, πως δεν γίνονται όλα με τον δικό τους τρόπο.

Όλοι θέλουν αυτά τα πράγματα, όλοι έχουν απαιτήσεις και όλοι πληγώνονται απλώς οι θυμωμένοι άνθρωποι τα απαιτούν με επιθετικό τρόπο. Ως μέρος της γνωστικής τους αναδιάρθρωσης, οι θυμωμένοι άνθρωποι πρέπει να συνειδητοποιήσουν την απαιτητική φύση τους και να μεταφράσουν τις προσδοκίες τους σε επιθυμίες.

Πιο συγκεκριμένα, όταν εναλλάσσεις τον θυμό και τις επιθετικές εκφράσεις με άλλες πιο διαλλακτικές αλλά εξίσου σαφείς όπως «θα ήθελα» τότε το αίτημα σου θα γίνει περισσότερο σεβαστό και θα έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να πραγματοποιηθεί. Και πάλι όμως, όταν δεν μπορείς να έχεις εκείνο που θέλεις πρέπει να συμφιλιωθείς με τα συναισθήματα της απογοήτευσης και της θλίψης. Ακόμα και αν χρησιμοποιείς τον θυμός ως προστασία απέναντι σε μία επερχόμενη απογοήτευση ο πόνος δεν εξαφανίζεται, απλώς μετατοπίζεται.

Σχετικά άρθρα