Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα τα τελευταία χρόνια αυξάνονται όλο και περισσότερο. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας η γονόρροια -ένα από τα κυριότερα νοσήματα που μεταδίδονται με το σεξ- είναι τώρα πια συχνότερη στην Ευρώπη από ότι στον υπόλοιπο κόσμο.

Οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις συνήθως περνούν από το ένα άτομο στο άλλο μέσω της σεξουαλικής επαφής. Οι περισσότερες είναι αρκετά κοινές και υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες, ειδικά για τα αρχικά στάδια. Ορισμένα νοσήματα είναι καλοήθη, αλλά άλλα μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές χωρίς θεραπεία.

Το σημαντικότερο που θα πρέπει να γνωρίζεις είναι πως μπορούν να επηρεάσουν οποιονδήποτε, ανεξάρτητα από τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή τα πρότυπα υγιεινής του ατόμου. Πολλές από αυτές τις λοιμώξεις μπορούν να εξαπλωθούν μέσω μη διεισδυτικής σεξουαλικής δραστηριότητας.

Τι είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα;

Υπάρχουν περισσότερα από 30 διαφορετικά βακτήρια, ιοί και παράσιτα είναι γνωστό ότι μεταδίδονται μέσω της σεξουαλικής επαφής. Τα οκτώ από αυτά τα παθογόνα και εμφανίζονται συχνότερα να σχετίζονται με σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών. Από αυτά, τα τέσσερα είναι προς το παρόν ιάσιμα η σύφιλη, η γονόρροια, τα χλαμύδια και η τριχομονάδα. Οι άλλες τέσσερις είναι ιογενείς λοιμώξεις που είναι ανίατες και είναι ηπατίτιδα Β, ιός του έρπητα, το AIDS και ιός ανθρώπινων θηλωμάτων.

Τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα κυρίως μεταδίδονται με κάθε μορφή σεξ συμπεριλαμβανομένου του κολπικού, του πρωκτού και του στοματικού. Ορισμένα, όμως, χρειάζονται περισσότερη προσοχή γιατί μπορούν να μεταδοθούν από μητέρα σε παιδί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και του θηλασμού.

Ένα άτομο μπορεί να νοσεί χωρίς να παρουσιάζει συμπτώματα ασθένειας και για αυτό μπορεί να μην το γνωρίζει. Τα κοινά συμπτώματα των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων περιλαμβάνουν κολπικές εκκρίσεις, εκκρίσεις ή κάψιμο από την ουρήθρα στους άνδρες, έλκη των γεννητικών οργάνων και κοιλιακό άλγος. Περισσότερες από ένα εκατομμύριο περιπτώσεις σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων παρουσιάζονται καθημερινά, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως μερικά νοσήματα κάνουν το άτομο περισσότερο επιρρεπές στον ιό του AIDS.

Πρόληψη των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων

Ο κυριότερος τρόπος πρόληψης αυτών των νοσημάτων είναι η χρήση προφυλακτικού. Όταν χρησιμοποιούνται σωστά και με συνέπεια, τα προφυλακτικά προσφέρουν μία από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους προστασίας. Συγχρόνως, προστατεύουν από ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά τους μειώνεται καθώς δεν προσφέρουν προστασία για λοιμώξεις που προκαλούν εξωγεννητικά έλκη.

Ο αμέσως επόμενος ασφαλής και εξαιρετικά αποτελεσματικός τρόπος προστασίας είναι τα εμβόλια που αφορούν δύο ιικά νοσήματα την ηπατίτιδα Β και τον ιό του θηλώματος (HPV). Αυτά τα εμβόλια έχουν αντιπροσωπεύσει τις σημαντικές προόδους της επιστήμης στην πρόληψη των σεξουαλικών μεταδιδόμενων νοσημάτων. Ο εμβολιασμός κατά του HPV θα μπορούσε να αποτρέψει τους θανάτους εκατομμυρίων γυναικών την επόμενη δεκαετία ειδικά σε αναπτυσσόμενες χώρες όπου εμφανίζονται οι περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Η έρευνα για την ανάπτυξη επιπλέον εμβολίων κατά του έρπητα και του HIV έχει προχωρήσει, με αρκετά υποψήφια εμβόλια σε πρώιμη κλινική ανάπτυξη. Επίσης, υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία που υποδηλώνουν ότι το εμβόλιο για την πρόληψη της μηνιγγίτιδας έχει διασταυρούμενη προστασία έναντι της γονόρροιας.

Πως γίνεται η διάγνωση τους;

Υπάρχουν ακριβείς διαγνωστικές εξετάσεις για την ανίχνευση σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Αυτές είναι ιδιαίτερα ικανές να εντοπίσουν και νοσήματα που δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Ωστόσο, κάποιες εξετάσεις από αυτές μπορεί να είναι αρκετά δαπανηρές και να απαιτούν χρόνο.

Πιο γρήγορες και οικονομικές είναι οι εξετάσεις που αφορούν την σύφιλη, την ηπατίτιδα Β και το ιό του AIDS. Αυτά τα τεστ είναι ακριβή, μπορούν να δώσουν αποτελέσματα σε 15 έως 20 λεπτά ενώ είναι και εύχρηστα. Αυτές οι γρήγορες εξετάσεις σύφιλης έχουν αποδειχθεί ότι αυξάνουν τον αριθμό των εγκύων γυναικών που εξετάζονται για σύφιλη.

Ποιες είναι οι θεραπείες που προτείνονται;

Η θεραπεία για βακτηριακές λοιμώξεις γίνεται με αντιβιοτικά. Ωστόσο, ορισμένες λοιμώξεις όπως η γονόρροια φαίνεται να αναπτύσσουν αντίσταση στα αντιβιοτικά που συνήθως συνταγογραφούν οι γιατροί. Για αυτό είναι απαραίτητο να ολοκληρώσεις οποιοδήποτε είδος αντιβιοτικής θεραπείας, ακόμα κι αν τα συμπτώματα εξαφανιστούν. Η διακοπή της θεραπείας μπορεί να επιτρέψει στα εναπομείναντα βακτήρια να αναπτυχθούν ξανά και τα συμπτώματα μπορεί να επανέλθουν.

Πως να αντιμετωπίσεις το στίγμα και τα αρνητικά σχόλια;

Δυστυχώς ακόμη στις μέρες μας τα θέματα που σχετίζονται με το σεξ και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα θεωρούνται ταμπού. Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται για αυτό τον λόγο να μιλήσουν για τα σεξουαλικά νοσήματα που αντιμετωπίζουν λόγω ανησυχιών για το στίγμα.

Παρ’ όλα αυτά, στο στίγμα που αποδίδεται σε αυτά τα θέματα και στα άτομα που νοσούν οφείλεται η αύξηση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων. Η ανησυχία είναι κοινή αν και υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες που μπορούν είτε να θεραπεύσουν τη μόλυνση είτε να βοηθήσουν ένα άτομο να τη διαχειριστεί, μειώνοντας επίσης τον κίνδυνο επιπλοκών.

Αν νοσείς μπορεί να νιώθεις ντροπή, αμηχανία ή θυμό. Μπορεί ακόμη και να αγχώνεσαι πως δεν θα σε αγαπήσει κανείς ξανά ή ότι μπορεί να χάσεις τον σύντροφό σου. Την ίδια στιγμή αυξάνεται και το άγχος για την εμφάνιση κάποιου άλλου σοβαρότερου νοσήματος όπως ο καρκίνος.

Αυτοί οι φόβοι και τα συναισθήματα είναι όλα απολύτως φυσιολογικά. Πιθανότατα θα χρειαστεί να αναθεωρήσεις τον τρόπο που σκέφτεσαι για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Μόλις το κάνεις, θα συνειδητοποιήσεις ότι η ζωή θα συνεχιστεί. Σύντομα μπορεί να αισθανθείς άνετα ακόμα για να βγεις ξανά ραντεβού, να κάνεις σεξ και το σημαντικότερο για να αναρρώσεις χωρίς άγχος.

Αυτό που θα σε βοηθήσει να προχωρήσεις είναι να ενημερωθείς γύρω από τις σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις. Σίγουρα θα καταλάβεις το πόσο διαχειρίσιμες είναι και τα αρνητικά συναισθήματα σιγά σιγά θα εξασθενίσουν. Αξίζει να θυμάσαι ότι λίγες λοιμώξεις είναι απειλητικές για τη ζωή και με την κατάλληλη θεραπεία θα είναι και πολύ λίγες επιπτώσεις στην υγεία. Μπορείς να έχεις μια καλή ζωή παρά την νόσηση από σεξουαλική λοίμωξη.