Πολλοί άνθρωποι αναζητούν θεραπεία λόγω των συνεχιζόμενων σχέσεων με άτομα που ως προσωπικότητες υψηλής σύγκρουσης. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν γονείς, ενήλικα παιδιά, πρώην συζύγους και άλλους με τους οποίους πρέπει να αλληλεπιδρούν συχνά.
Μέρος της συμβουλευτικής ψυχολογίας είναι η ευαισθητοποίηση σχετικά με τις υγιείς σχέσεις. Αρκετά συχνά, οι άνθρωποι εκπλήσσονται όταν συνειδητοποιούν ότι εξαιτίας αυτών των σχέσεων, έχουν υπομείνει χρόνιες συναισθηματικές αναταραχές που μπορεί να έχουν συμβάλει στα συμπτώματα ψυχικής τους υγείας.
Για παράδειγμα, η ανατροφή από γονείς με συγκρουσιακό χαρακτήρα ή σκληρά και καταχρηστικά μέλη της οικογένειας μπορεί μερικές φορές να οδηγήσει σε αναπτυξιακό τραύμα ή ακόμη και σε διαταραχή μετατραυματικού στρες. Μερικά από τα πολλά συμπτώματα που αντιμετωπίζουν οι πελάτες μου περιλαμβάνουν κατάθλιψη, άγχος, χαμηλή αυτοεκτίμηση και χρόνια αισθήματα ενοχής.
Οι ανθυγιεινές σχέσεις δημιουργούν ένα περιβάλλον με περιορισμένες επιλογές και δεν είναι εύκολο κανείς να φύγει από αυτές καθώς μερικές φορές είναι αδύνατο να τις αντιμετωπίσουν.
Ρήξη και επιδιόρθωση στις σχέσεις
Τις περισσότερες φορές, ο λόγος για τη συνεχιζόμενη ανεπίλυτη σύγκρουση σε μια σχέση είναι επειδή η προσωπικότητα με υψηλή σύγκρουση δεν έχει τη συναισθηματική ωριμότητα για να συμμετάσχει σε συνεπή επιδιόρθωση σχέσης μετά από μια ρήξη. Ο βαθμός επιτυχίας μιας σχέσης μέσα σε ένα ζευγάρι, οικογένεια, χώρο εργασίας ή ομάδα είναι το πόσο αποτελεσματικά όλα τα μέρη μπορούν να έχουν διαφωνίες και να επιδιορθώσουν τις συγκρούσεις τους μετά από αυτές.
Τι σημαίνει αυτό; Κάθε σχέση έχει διαφωνίες, αλλά η αποτελεσματική επίλυση συγκρούσεων οδηγεί και τα δύο μέρη να αισθάνονται πιο κοντά το ένα με το άλλο. Οι κλινικοί γιατροί που εργάζονται με τέτοιες περιπτώσεις έχουν διαπιστώσει ότι οι δεξιότητες επίλυσης συγκρούσεων μπορούν:
- να αυξήσουν την οικειότητα
- να λύσουν προβλήματα
- να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο κοντά ο ένας στον άλλον
- να αυξήσουν την εμπιστοσύνη με την πάροδο του χρόνου.
Η ικανότητα συμμετοχής στη διαδικασία επιδιόρθωσης περιλαμβάνει την ανάληψη ευθύνης για τις πράξεις του, την ενσυναίσθηση, τη συγγνώμη και το να μπορείς να πάρεις την οπτική του άλλου. Ωστόσο, αυτές οι εργασίες είναι δυνατές μόνο εάν έχετε τις απαραίτητες δεξιότητες για να εκτελεστούν.
Οι συγκρουσιακές προσωπικότητες γενικά δεν το κάνουν, και αν το κάνουν, είναι σε πολύ περιορισμένο βαθμό. Αυτό το έλλειμμα συχνά οδηγεί όσους αλληλεπιδρούν μαζί τους με την πάροδο του χρόνου να αγωνίζονται με ένα ευρύ φάσμα αρνητικών συναισθημάτων όπως ο θυμός και η σύγχυση.
Δυστυχώς τείνουν να υπάρχουν συχνότερες διαφωνίες και ρήξεις στις σχέσεις από ό,τι θα υπήρχαν διαφορετικά, εξαιτίας σε εγγενών ελλειμμάτων προσωπικότητας που τους αποκλείουν από οποιαδήποτε πραγματική πιθανότητα αποτελεσματικής επιδιόρθωσης.
Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι διαταραχές προσωπικότητας είναι κυρίως γενετικές νευρολογικές καταστάσεις που ενθαρρύνουν αρνητικά πρότυπα συμπεριφοράς που μπορούν να βλάψουν τις σχέσεις. Τα άτομα που παρουσιάζουν κάποια τέτοια κατάσταση αδυνατούν να αντιληφθούν τα συναισθήματα των άλλων, επιδεικνύουν έλλειψη ταπεινοφροσύνης και μπορεί να μην ζητούν συγγνώμη αφού βλάψουν κάποιον άλλον ή να βλέπουν την κατάσταση μόνο από τη δική τους οπτική γωνία.
Τείνουν επίσης να έχουν περιορισμένη επίγνωση της συμπεριφοράς τους προς τους άλλους και συχνά δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη για τις πράξεις τους. Μπορείς να κάνεις σχέση με κάποιον άνθρωπο σαν αυτόν; Είναι πιθανό αλλά πιθανότατα θα πρέπει να αποδεχτείς τη σχέση όπως είναι και να μάθεις να την προσεγγίζεις διαφορετικά από τις άλλες σχέσεις σου.
7 τρόποι για να λειτουργείς στις σχέσεις με συγκρουσιακές προσωπικότητες
Καταρχάς, θα πρέπει να αναλογιστείς πώς η συναισθηματική ανωριμότητα μπορεί να επηρεάσει την πορεία της σχέσης. Από εκεί και πέρα, εάν επιλέξεις τελικά να προχωρήσεις οι παρακάτω 7 στρατηγικές μπορούν να σε βοηθήσουν να χειριστείς στην κατάσταση:
1. Προσδιόρισε τις δυνατότητες ρήξης και επιδιόρθωσης της σχέσης
Διαθέτει το άτομο που επιθυμείς να συναναστραφείς τα χαρακτηριστικά για να εμπλακεί σε αποτελεσματική ρήξη και επιδιόρθωση της σχέσης; Αυτό προϋποθέτει να μπορεί να αναλάβει την ευθύνη των πράξεών του και μπορούν να ακούν και συναισθάνονται την κατάσταση. Θα πρέπει δηλαδή να υπάρχει συναισθηματική ωριμότητα. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει θα πρέπει να σκεφτείς εάν θέλεις να διατηρήσεις μια σχέση και τι πιθανότητες έχει αυτό για να συμβεί.
2. Προώθηση της ριζοσπαστικής αποδοχής
Είναι σημαντικό να αποδεχόμαστε την πραγματικότητα ακριβώς όπως είναι χωρίς να περιμένουμε αλλαγή. Η αρχή της «ριζικής αποδοχής», που ορίζεται από τη Marsha Linehan, Ph.D., σημαίνει να αποδέχεσαι όχι μόνο πράγματα αλλά και ανθρώπους όπως είναι. Αυτό περιλαμβάνει την αποδοχή των περιορισμών τους και την αλλαγή των δικών σας προσδοκιών. Ο “Ριζοσπάστης”, λοιπόν, εν προκειμένω θα πρέπει να υπάρχει σε όλη τη σχεσιακή διαδρομή.
Με τους συγκρουσιακούς ανθρώπους, αυτό σημαίνει αποδοχή ότι οι συμπεριφορές και οι τρόποι επικοινωνίας και ερμηνείας της πραγματικότητας πιθανότατα δεν θα αλλάξουν. Αυτό που μπορεί να αλλάξει είναι οι στρατηγικές σου και η κατανόηση των περιορισμών της προσωπικότητάς τους.
3. Θλίψη
Το πένθος δεν περιορίζεται πάντα σε εκείνους που έχουν πεθάνει. Η θλίψη μπορεί να υπάρχει και όσο ζουν οι άνθρωποι. Συχνά, το πένθος για την απώλεια αυτού που νόμιζες ότι ήταν ένα άτομο και της σχέσης που επιθυμείς να έχεις -αλλά δεν μπορείς- είναι ένα σημαντικό συστατικό της διαδικασίας θεραπείας.
Καθώς θρηνείς, είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι παρόλο που η εγγύτητα που θέλεις να έχεις με έναν αδερφό, έναν γονέα ή έναν σύντροφο μπορεί να μην συμβεί ποτέ, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει η σχέση. Ωστόσο, μέρος του πένθους συμβιβάζεται με το γεγονός ότι η σχέση μπορεί να μην είναι αυτό που πραγματικά θέλεις ή χρειάζεσαι.
4. Συνειδητοποίησε ότι ποτέ δεν θα μπορέσεις να συνεννοηθείς με το παράλογο
Αυτή η ιδέα έχει αναφερθεί ως η «θεραπευτική φαντασία» στην οποία ελπίζεις ότι κάποια μέρα το άλλο άτομο θα συνέλθει ξαφνικά εάν είσαι σε θέση να εξηγήσεις την άποψή σου και εν τέλει να το πείσεις για αυτή. Ωστόσο, αν μπορούσαν, πιθανότατα θα το έκαναν. Στις περισσότερες περιπτώσεις, απλά δεν μπορούν λόγω της προσωπικότητάς τους και της συναισθηματικής τους ανωριμότητας. Το να εγκαταλείψεις τη φαντασία και τα όνειρα μπορεί εδώ να είναι το κλειδί.
5. Παρατήρησε εξωτερικά τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια των αλληλεπιδράσεων
Οι δεξιότητες ενσυνειδητότητας μπορούν να βοηθήσουν στην επίτευξη αυτού του στόχου, ιδιαίτερα η ικανότητα να παρατηρείς τι συμβαίνει γύρω σου και να αποσυνδέεσαι συναισθηματικά από αυτό. Αν διαπιστώσεις ότι σε καταβάλει το συναίσθημα, υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι πρέπει να «αποσπαστεί» ή να «απεμπλακεί» και να επικοινωνήσει σωστά.
6. Αποστασιοποίηση
Η απόσταση μπορεί να αναφέρεται είτε σε φυσική είτε συναισθηματική απόσταση, ανάλογα με τα προσωπικά όρια που θέλεις να θέσεις και τι θα σε βοηθήσει να παραμείνεις υγιής και συναισθηματικά ασφαλής. Παραδείγματος χάρην, ο καθορισμός χρονικών ορίων στις αλληλεπιδράσεις μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση της σχέσης. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει μόνο επικοινωνία στο τηλέφωνο για 15 λεπτά, περιορισμό των μηνυμάτων κειμένου ή ακόμα και μη ανταπόκριση σε συναισθηματικά φορτωμένα μηνύματα κειμένου ή e-mail.
7. Μην ασχολείσαι
Η διαχείριση της σχέσης σημαίνει εστίαση στο αποτέλεσμα μιας αλληλεπίδρασης, όχι στην ίδια τη σχέση. Σημαίνει επίσης να θέτεις λογικούς στόχους για το τι μπορείς να περιμένεις από κάθε δεδομένη αλληλεπίδραση.
Φαντάσου, για παράδειγμα, ότι είσαι διακοπές και επισκέπτεσαι τους γονείς σου την στιγμή που έχουν μία μεγάλη σύγκρουση. Ο στόχος σου σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να είναι να κάνεις μια ωραία επίσκεψη. Ο στόχος σου δεν θα πρέπει να είναι να επιλύσεις τα πράγματα συναισθηματικά, να αποδεχτείς ριζικά την κατάσταση ή να αλλάξεις τις προσδοκίες σου.
Η διαχείριση της σχέσης μπορεί να περιλαμβάνει την ανακατεύθυνση της συνομιλίας σε πιο ελαφριά θέματα, περισπασμούς ή κοινούς στόχους, όπως μια κοινή δραστηριότητα. Ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα δεν σημαίνει ότι εσείς και οι γονείς σας επιλύετε τα προβλήματά σας. Αλλά μπορεί να έχετε ένα ωραίο δείπνο χωρίς σύγκρουση ή συναισθηματικό δράμα και συχνά, αυτό είναι αρκετό.
