Τα παιδιά, οι προέφηβοι και οι έφηβοι μπορεί να λένε ψέματα για διάφορους λόγους και ειδικά στους γονείς τους. Συνήθως, με αυτή την πράξη τους προσπαθούν να αποφύγουν να μπουν σε μπελάδες, να υπερασπιστούν έναν φίλο ή επειδή είναι πολύ αναστατωμένοι για να μιλήσουν για οδυνηρές εμπειρίες.

Μπορεί να θέλουν να καλύψουν ενδεχόμενη αποτυχία στο σχολείο, κακούς βαθμούς ή κάποια πράξη που ζημίωσε άλλους ανθρώπους. Όταν τα παιδιά λένε ψέματα στους γονείς τους εκείνοι συνηθίζουν να το παίρνουν προσωπικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι το ψέμα είναι αποδεκτό, αλλά όσο λιγότερο οι γονείς το παίρνουν προσωπικά, τόσο περισσότερο μπορούν ήρεμα και εποικοδομητικά να βοηθήσουν το παιδί τους να είναι πιο ανοιχτό και ευάλωτο στην αντιμετώπιση της ανεντιμότητας του.

Τα παιδιά και οι έφηβοι που είναι επιρρεπείς στο άγχος θα χρησιμοποιήσουν το ψέμα ως μια ανθυγιεινή στρατηγική αντιμετώπισης. Όσο περισσότερο βοηθάς το παιδί σου να διαχειριστεί το άγχος του, τόσο περισσότερο θα ανοίγεις τον δρόμο για να είναι πιο ανοιχτό μαζί σου και να σε εμπιστεύεται.

Τα έντονα ψέματα απόδειξη ανεπάρκειας συναισθήματος

Ένα ψέμα μπορεί εύκολα να αποδειχθεί ως φάρσα, αλλά τα υποκείμενα συναισθήματα ανεπάρκειας που εκδηλώνονται από το παιδί είναι μια σοβαρή υπόθεση. Το παιδί και ο έφηβος μπορεί να λέει ψέματα για να κάνει τον εαυτό του να φαίνεται πιο δυνατός στους άλλους, να ηρεμεί από το να αισθάνεται αόρατο και μοναχικό και επειδή του λείπουν οι κοινωνικές δεξιότητες και δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τη διαφορά μεταξύ των ψεμάτων που καλύπτουν επικίνδυνες συμπεριφορές συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ναρκωτικών σε αντίθεση με τα μικρότερα, καθημερινά ψέματα. Τα ψέματα που καταλήγουν ή καλύπτουν, μη ασφαλή ή παράνομη συμπεριφορά πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα και αποτελεσματικά.

Αντί να απορρίπτεις και να θυμώνεις με το παιδί σου θα πρέπει να συνειδητοποιήσεις ότι είναι σημαντικό, να θυμάσαι ότι η θετική ανταπόκριση είναι πρωταρχικής σημασίας. Όταν το ψέμα αφορά επικίνδυνες συμπεριφορές, που περιλαμβάνουν χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ, κλοπή ή άλλες επικίνδυνες δραστηριότητες, αναζήτησε καθοδήγηση από έναν εξειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας. Φυσικά, θα πρέπει πρώτα να συζητήσεις με το παιδί σου για τις σκέψεις του αλλά και τις ανησυχίες σου.

Γιατί οι γονείς αγχώνονται με τα ψέματα;

Οι συμπεριφορές των παιδιών που σχετίζονται με το ψέμα μπορεί να αγχώσουν ακόμη και να τρελάνουν τους γονείς καθώς αισθάνονται πως χάνουν το παιχνίδι και δεν γνωρίζουν τι να κάνουν. Το καλύτερο που έχεις να κάνεις ως γονιός είναι να αποφύγεις την υπερβολική αντίδραση στα ψέματα του παιδιού σου. Εάν αντιδράσεις υπερβολικά, τότε απλώς δημιουργείς ένα μεγαλύτερο εμπόδιο ανάμεσα σε εσένα και το παιδί σου αντί να το κάνεις να νιώθει ασφαλή να ανοιχτεί και να σε εμπιστευθεί. Το ερώτημα είναι τι μπορείς να κάνεις;

Έχοντας αυτό κατά νου πως τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται την βαρύτητα του ψέματος, ακολουθούν ορισμένες στρατηγικές που θα σε βοηθήσουν να εξηγήσεις την ειλικρίνεια στο παιδί σε οποιαδήποτε ηλικία:

• Συζήτησε ήρεμα για την ειλικρίνεια και τις επιπτώσεις της ανεντιμότητας, καθώς και για τους λόγους που κατέληξε να πει ψέματα.
• Μην χρησιμοποιείς επικριτικό τόνο, καθώς συνήθως τροφοδοτεί το αντανακλαστικό της ανασφάλειας κυρίως από προεφήβους και εφήβους. Μπορεί να μην μπορείς να σταματήσεις το παιδί από το να δημιουργεί αυτά τα καθημερινά ψέματα, αλλά μπορείς να αναδείξεις τις άλλες επιλογές που μπορεί να κάνει.
• Σκέψου τον εαυτό σου ως έναν δάσκαλο που προσπαθεί να δείξει την σημασία του συναισθήματος έναντι ενός αυστηρού αφεντικού.
• Ανάδειξε ότι το να λέμε την αλήθεια μπορεί να είναι τρομακτικό, αλλά είναι φυσιολογικό συναίσθημα, αλλά η ηρεμία ακολουθεί και η επίλυση προβλημάτων είναι το κλειδί για μια επιτυχημένη και ευτυχισμένη ζωή.
• Τόνισε την ψευδαίσθηση ηρεμίας που γεννούν τα ψέματα, αλλά και το πως μακροπρόθεσμα απλώς δημιουργούν άγχος και συναισθηματικό χάος.
• Εάν αισθάνεσαι ότι το παιδί σου κάνει τα ψέματα έναν κανόνα την αντιμετώπιση των καταστάσεων της ζωής τους, τότε παρατήρησε τα προβλήματα αυτής της συμπεριφοράς. Μιλήστε μαζί για τα προβλήματα που προκύπτουν ως συνέπεια του ψέματος, αλλά μην χρησιμοποιείς ντροπιαστικούς ή επιβλητικούς τόνους καθώς συζητάτε.
• Θυμήσου πως, πάνω από όλα, σημασία έχει να βοηθηθεί το παιδί και να αναγνωρίσει την αξία του. Για παράδειγμα, εάν το παιδί υπερβάλλει σε μια ιστορία, μπορείς να παρατηρήσεις αυτό που έλεγε κέντρισε μεν το ενδιαφέρον σου, αλλά μετά φάνηκε ότι άρχισε να προσθέτει πράγματα που δεν ήταν αλήθεια. Εκεί δώσε έμφαση στο πως αυτό σε εμπόδισε να αναγνωρίσεις την ωριμότητα και την σοβαρότητά του. Μπορείς μάλιστα να ρωτήσεις γιατί αποφάσισε να το κάνει.

Υπάρχει αποτελεσματική αντιμετώπιση;

Η αντιμετώπιση του ψεύδους είναι μια διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθηθεί με ευλάβεια έναντι μιας γρήγορης λύσης. Μερικά παιδιά μπορεί να χρειαστούν λίγο χρόνο πριν νιώσουν ασφαλή να μιλήσουν ανοιχτά με τους γονείς τους. Αλλά αν αποφύγεις τις έντονες αντιδράσεις και τα επικριτικά λόγια τότε το παιδί είναι πιο πιθανό να ανοίξει τελικά τα χαρτιά τους.

Το να διατηρήσεις την ηρεμία σου και να δημιουργήσεις μια αίσθηση συναισθηματικής ασφάλειας θα βοηθήσει τη φωνή της αλήθειας και την λογική να ακουστούν να περάσουν ως τρόποι σκέψης και στο παιδί. Αυτό είναι ένα δώρο στα παιδιά που θα δώσουν και εκείνα με την σειρά τους σε άλλους.