Η Ελισάβετ Β’ βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου και των άλλων βασιλείων της Κοινοπολιτείας “έφυγε” εχθές από την ζωή σε ηλικία 96 ετών. Ήταν βασίλισσα 32 διαφορετικών κυρίαρχων κρατών κατά τη διάρκεια της ζωής της και υπηρέτησε ως μονάρχης σε 15 από αυτούς τη στιγμή του θανάτου της.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Γεννημένη ως Πριγκίπισσα Ελισάβετ
Γεννήθηκε ως Ελισάβετ Αλεξάνδρα Μαρία στο Μέιφερ του Λονδίνου και ήταν πρώτο παιδί του Δούκα και της Δούκισσας της Υόρκης που αργότερα έγιναν Βασιλιάς Γεωργίου ΣΤ’ και Βασίλισσα Ελισάβετ Α’. Ο πατέρας της ανέβηκε στο θρόνο το 1936 μετά την παραίτηση του αδελφού του, βασιλιά Εδουάρδου Η’, καθιστώντας την Ελισάβετ την μοναδική διάδοχο του θρόνου.
Εκπαιδεύτηκε ιδιωτικά στο σπίτι και άρχισε να αναλαμβάνει δημόσια καθήκοντα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υπηρετώντας στην Επικουρική Επικράτεια. Τον Νοέμβριο του 1947, παντρεύτηκε τον Φίλιππο Μαουντμπάτεν, πρώην πρίγκιπα της Ελλάδος και της Δανίας. Ο γάμος τους έμελλε να κρατήσει 73 χρόνια μέχρι τον θάνατό του τον Απρίλιο του περασμένου έτους. Μαζί απέκτησαν τέσσερα παιδιά τον Πρίγκιπα Κάρολο Γ’, την Βασιλική Πριγκίπισσα Άννα, τον Πρίγκιπα Ανδρέα, Δούκας της Υόρκης· και τον Πρίγκιπα Εδουάρδο, κόμης του Γουέσεξ.
Η στέψη της ως Βασίλισσα
Όταν ο πατέρας της πέθανε τον Φεβρουάριο του 1952, η 25χρονη Ελισάβετ έγινε βασίλισσα επτά ανεξάρτητων χωρών της Κοινοπολιτείας: του Ηνωμένου Βασιλείου, του Καναδά, της Αυστραλίας, της Νέας Ζηλανδίας, της Νότιας Αφρικής, του Πακιστάν και της Κεϋλάνης καθώς και επικεφαλής της Κοινοπολιτείας.
Η Ελισάβετ βασίλεψε ως συνταγματική μονάρχης εν μέσω μεγάλων πολιτικών αλλαγών όπως τα προβλήματα στη Βόρεια Ιρλανδία, η αποκέντρωση στο Ηνωμένο Βασίλειο, η αποαποικιοποίηση της Αφρικής. Επιπλέον, βίωσε την ένταξη του Ηνωμένου Βασιλείου στη Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και την αποχώρηση από αυτή.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν κατά την μακρόχρονη πορεία της που μετρούσε 70 χρόνια από το 1953 περιελάμβαναν τους εορτασμούς των ασημένιων, χρυσών, διαμαντένιων και πλατινένιων ιωβηλαίων της το 1977, το 2002, το 2012 και το 2022, αντίστοιχα. Έγνε έτσι, η μακροβιότερη Βρετανή μονάρχης και η δεύτερος μακροβιότερη στην παγκόσμια ιστορία, μόνο πίσω από τον Λουδοβίκο ΙΔ’ της Γαλλίας.
Αντιμετώπισε περιστασιακά ρεπουμπλικανικό αίσθημα και κριτική από τα μέσα ενημέρωσης για την οικογένειά της, ιδιαίτερα μετά τις καταστροφές των γάμων των παιδιών της και τον θάνατο της πρώην νύφης της Νταϊάνα, πριγκίπισσας της Ουαλίας, το 1997. Ωστόσο, η υποστήριξη για τη μοναρχία στο Ηνωμένο Βασίλειο παρέμεινε σταθερά υψηλή, όπως και η προσωπική της δημοτικότητα.
Δεν θα γινόταν Βασίλισσα
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του παππού της, η Ελισάβετ ήταν τρίτη στη σειρά διαδοχής του βρετανικού θρόνου, πίσω από τον θείο της Εδουάρδο και τον πατέρα της. Αν και η γέννησή της προκάλεσε το ενδιαφέρον του κοινού, δεν αναμενόταν να γίνει βασίλισσα, καθώς ο Εδουάρδος ήταν ακόμη νέος και η πιθανότατα να παντρευτεί και να αποκτήσει δικά του παιδιά ήταν ορατή. Ωστόσο, ο γάμος του Εδουάρδου με μία διαζευγμένη γυναίκα προκάλεσε το κοινό αίσθημα και τον ανάγκασε να παραιτηθεί.
Έτσι, όταν ο πατέρας της στέφθηκε βασιλιάς παίρνοντας το βασιλικό όνομα Γεώργιος ΣΤ’ έγινε δεύτερη στη σειρά του θρόνου. Εάν οι γονείς της είχαν στη συνέχεια γεννήσει έναν γιο, θα ήταν ο προφανής διάδοχος και πάνω από εκείνη στη γραμμή διαδοχής, η οποία καθοριζόταν από την αρσενική πρωτόγονη προτίμηση εκείνη την εποχή.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Το 1939, οι γονείς της Ελισάβετ έκαναν περιοδεία στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Όπως το 1927, όταν είχαν περιοδεύσει στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, η Ελισάβετ παρέμεινε στη Βρετανία, αφού ο πατέρας της τη θεωρούσε πολύ μικρή για να κάνει δημόσιες περιοδείες. Έμοιαζε δακρυσμένη καθώς οι γονείς της έφευγαν, αλλά αλληλογραφούσαν τακτικά, και αυτή και οι γονείς της έκαναν το πρώτο βασιλικό υπερατλαντικό τηλεφώνημα στις 18 Μαΐου.
Ο γάμος της με τον Έλληνα Πρίγκιπα
Η Ελισάβετ συνάντησε τον μελλοντικό της σύζυγο, πρίγκιπα Φίλιππο της Ελλάδας και της Δανίας, το 1934 δεν τον ξαναείδε πριν το 1937. Ήταν δεύτερα ξαδέρφια μέσω του βασιλιά Christian IX της Δανίας και τρίτα ξαδέρφια μέσω της βασίλισσας Βικτώριας. Αφού συναντήθηκαν για τρίτη φορά στο Βασιλικό Ναυτικό Κολλέγιο στο Ντάρτμουθ τον Ιούλιο του 1939, η Ελισάβετ, αν και μόλις 13 ετών, είπε ότι ερωτεύτηκε τον Φίλιππο και άρχισαν να ανταλλάσσουν γράμματα. Ήταν 21 ετών όταν ανακοινώθηκε επίσημα ο αρραβώνας τους στις 9 Ιουλίου 1947.
Ο αρραβώνας δεν στερήθηκε αντιδράσεων μέσα στην οικογένειά της καθώς ο Φίλιππος δεν είχε καμία οικονομική ευχέρεια, ήταν γεννημένος στο εξωτερικό και είχε αδελφές που είχαν παντρευτεί Γερμανούς ευγενείς με ναζιστικούς δεσμούς. Ήταν ένας πρίγκιπας χωρίς σπίτι ή βασίλειο. Μάλιστα, μερικές από τις εφημερίδες τόνιζαν την ξένης καταγωγής του Φίλιππου.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Πριν από το γάμο, ο Φίλιππος αποκήρυξε τον ελληνικό και τον δανικό του τίτλο, μεταστράφηκε επίσημα από την Ελληνική Ορθοδοξία στον Αγγλικανισμό και υιοθέτησε τον στρατιωτικό τίτλο Υπολοχαγού Φίλιπ Μαουντμπάτεν. Έτσι, πήρε και το επώνυμο της βρετανικής οικογένειας της μητέρας του.
Λίγο πριν από το γάμο, έγινε ο Δούκας του Εδιμβούργου και του απονεμήθηκε ο τίτλο της Αυτού Βασιλικής Υψηλότητας. Η Ελισάβετ και ο Φίλιππος παντρεύτηκαν στις 20 Νοεμβρίου 1947 στο Αββαείο του Γουέστμινστερ. Έλαβαν 2.500 δώρα γάμου από όλο τον κόσμο. Στη μεταπολεμική Βρετανία, δεν ήταν αποδεκτές οι γερμανικές σχέσεις του Φιλίππου, συμπεριλαμβανομένων των τριών επιζώντων αδελφών του, για αυτό και υπήρξαν αντιδράσεις για να προσκληθούν στο γάμο.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η Ελισάβετ γέννησε το πρώτο της παιδί, τον Πρίγκιπα Κάρολο, στις 14 Νοεμβρίου 1948. Ένα μήνα νωρίτερα, ο Βασιλιάς είχε εκδώσει επιστολές με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας που επέτρεπε στα παιδιά της να χρησιμοποιούν το ύφος και τον τίτλο ενός βασιλικού πρίγκιπα ή πριγκίπισσας, στον οποίο διαφορετικά δεν θα είχαν δικαιούνταν καθώς ο πατέρας τους δεν ήταν πλέον βασιλικός πρίγκιπας. Ένα δεύτερο παιδί, η πριγκίπισσα Άννα, γεννήθηκε στις 15 Αυγούστου 1950.
Οι μεγάλες αλλαγές που έφερε
Από τη γέννηση της Ελισάβετ και μετά, η Βρετανική Αυτοκρατορία συνέχισε να μετατρέπεται στην Κοινοπολιτεία των Εθνών που γνωρίζουμε σήμερα. Μέχρι την ένταξή της το 1952, ο ρόλος της ως επικεφαλής πολλών ανεξάρτητων κρατών είχε ήδη καθιερωθεί. Το 1953, η βασίλισσα και ο σύζυγός της ξεκίνησαν μια επτάμηνη περιοδεία σε όλο τον κόσμο, επισκέφθηκαν 13 χώρες και κάλυπταν περισσότερα από 40.000 μίλια από ξηρά, θάλασσα και αέρα.
Έγινε η πρώτη βασιλεύουσα μονάρχης της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας που επισκέφτηκε αυτά τα έθνη. Κατά τη διάρκεια της περιοδείας, τα πλήθη ήταν τεράστια και περίμεναν εναγωνίως να την συναντήσουν. Καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας της, η βασίλισσα πραγματοποίησε εκατοντάδες κρατικές επισκέψεις σε άλλες χώρες και περιοδείες στην Κοινοπολιτεία. ήταν η πιο πολυταξιδεμένη αρχηγός κράτους.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 σημειώθηκε επιτάχυνση της αποαποικιοποίησης της Αφρικής και της Καραϊβικής. Περισσότερες από 20 χώρες απέκτησαν ανεξαρτησία από τη Βρετανία ως μέρος μιας προγραμματισμένης μετάβασης στην αυτοδιοίκηση. Το 1965, ωστόσο, ο πρωθυπουργός, Ίαν Σμιθ, σε αντίθεση με τις κινήσεις προς την κυριαρχία της πλειοψηφίας, διακήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του ενώ εξέφρασε «πίστη και αφοσίωση» στην Ελισάβετ, ανακηρύσσοντάς την «Βασίλισσα της Ροδεσίας».
Αν και η βασίλισσα τον απέλυσε επισήμως και η διεθνής κοινότητα επέβαλε κυρώσεις κατά της Ροδεσίας, το καθεστώς του επέζησε για πάνω από μια δεκαετία. Καθώς οι δεσμοί της Βρετανίας με την πρώην αυτοκρατορία της αποδυναμώθηκαν, η βρετανική κυβέρνηση επιδίωξε την είσοδο στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, στόχο που πέτυχε το 1973.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Μετά την αυστραλιανή συνταγματική κρίση του 1975, ο Αυστραλός πρωθυπουργός, Gough Whitlam, απολύθηκε από τη θέση του από τον Γενικό Κυβερνήτη Sir John Kerr, αφού η ελεγχόμενη από την αντιπολίτευση Γερουσία απέρριψε τις προτάσεις προϋπολογισμού του Whitlam.
Καθώς ο Γουίτλαμ είχε πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ο Πρόεδρος Γκόρντον Σκόουλς έκανε έκκληση στη βασίλισσα να ανατρέψει την απόφαση του Κερ. Εκείνη αρνήθηκε, λέγοντας ότι δεν θα παρέμβει σε αποφάσεις που επιφυλάσσεται από το Σύνταγμα της Αυστραλίας για τον Γενικό Κυβερνήτη.
Πλατινένιος Ιωβηλαίος
Μετά από 70 χρόνια στα ηνία του Ηνωμένου Βασιλείου, οι εορτασμοί για το πλατινένιο ιωβηλαίο της Βασίλισσας ξεκίνησαν στις 6 Φεβρουαρίου 2022, συμπληρώνοντας 70 χρόνια από τότε που ανέβηκε στο θρόνο με τον θάνατο του πατέρα της. Την παραμονή της ημερομηνίας, έκανε δεξίωση στο Sandringham House για συνταξιούχους, μέλη του τοπικού Γυναικείου Ινστιτούτου και εθελοντές φιλανθρωπίας.
Λίγο μετά την έναρξη των ετοιμασιών για τους εορτασμούς, η Βασίλισσα είχε ήπια συμπτώματα κρυολογήματος και βρέθηκε θετική στον COVID-19, μαζί με ορισμένα μέλη του προσωπικού και της οικογένειας. Ακύρωσε δύο τηλεδιασκέψεις στις 22 Φεβρουαρίου, αλλά είχε μια τηλεφωνική συνομιλία με τον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον την επόμενη μέρα εν μέσω κρίσης στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα, μετά την οποία έκανε μια δωρεά για τις καταστροφές Επιτροπή Έκτακτης Ανάγκης και Ανθρωπιστική Έκκληση για την Ουκρανία.
Κατά τη διάρκεια των εορτασμών του Πλατινένιου Ιωβηλαίου, η Βασίλισσα περιοριζόταν σε μεγάλο βαθμό σε εμφανίσεις στο μπαλκόνι και δεν παρευρέθη την Εθνική Υπηρεσία των Ευχαριστιών. Για την συναυλία του Ιωβηλαίου, συμμετείχε σε ένα σκετς με τον Paddington Bear, που άνοιξε την εκδήλωση έξω από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στις 13 Ιουνίου 2022, έγινε η δεύτερος μακροβιότερη βασιλεύουσα μονάρχης στην ιστορία μεταξύ εκείνων των οποίων οι ακριβείς ημερομηνίες βασιλείας είναι γνωστές, με 70 χρόνια και 127 ημέρες βασίλευσε ξεπερνώντας ακόμη και τον βασιλιά της Ταϊλάνδης. Στις 6 Σεπτεμβρίου 2022, διόρισε την 15ο Βρετανίδα πρωθυπουργό της την Λιζ Τρας, στο Κάστρο Μπάλμοραλ στη Σκωτία, την πρώτη και μοναδική φορά που δεν υποδέχθηκε νέο πρωθυπουργό στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ κατά τη διάρκεια της βασιλείας της.
Η Βασίλισσα δεν σχεδίαζε ποτέ να παραιτηθεί, παρ’ όλο που αναλάμβανε λιγότερες δημόσιες υποχρεώσεις καθώς μεγάλωνε και ο πρίγκιπας Κάρολος αναλάμβανε περισσότερα από τα καθήκοντά της. Τον Ιούνιο του 2022, συναντήθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο του Καντέρμπουρυ, Τζάστιν Γουέλμπι, ο οποίος βλέποντας μία Βασίλισσα που δεν φοβάται τον θάνατο, έχει ελπίδα για το μέλλον και στέκεται σταθερή σαν βράχος.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Εχθές, στις 8 Σεπτεμβρίου 2022, τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ ανακοίνωσαν ότι η βασίλισσα βρισκόταν υπό ιατρική επίβλεψη στο Κάστρο Μπαλμόραλ, αφού οι γιατροί εξέφρασαν ανησυχία. Τα τέσσερα παιδιά της Βασίλισσας, μαζί με τις νύφες και τους εγγονούς της, τον πρίγκιπα Γουίλιαμ και τον πρίγκιπα Χάρι, ταξίδεψαν στο Μπαλμόραλ. Ο θάνατός της επιβεβαιώθηκε αργά το ίδιο το βράδυ και τέθηκε σε κίνηση η Επιχείρηση Γέφυρα του Λονδίνου και, επειδή πέθανε στη Σκωτία, και η Επιχείρηση Μονόκερος για την κηδεία της.
