Το άγχος της επιστροφής στο σχολείο είναι φυσιολογικό και κατανοητό. Πολλά παιδιά μπορεί να αισθάνονται άγχος όταν πρόκειται να επιστρέψουν στο σχολείο μετά το μακρύ καλοκαιρινό διάλειμμα. Άλλα μπορεί να αισθάνονται νευρικά γιατί ξεκινούν το σχολείο για πρώτη φορά.
Σε όποια από τις δύο κατηγορίες και αν ανήκει το παιδί σου, υπάρχουν πράγματα που μπορούν να διευκολύνουν την μετάβαση του στο σχολείο. Αρκεί να αναγνωρίσεις τα συμπτώματα του στρες και του άγχους και να εφαρμόσεις κάποιες από τις παρακάτω δημιουργικές στρατηγικές.
Γιατί το παιδί μου είναι αγχωμένο;
Οι ανησυχίες ορισμένων παιδιών έχουν τις ρίζες τους στον φόβο για το άγνωστο, ειδικά όταν βρίσκονται σε ένα νέο κτίριο ή σε ένα νέο σχολείο. Μπορεί να ανησυχούν για το αν θα κάνουν φίλους ή για τον φόρτο εργασίας και για το αν έχουν ή όχι τις δεξιότητες που απαιτούνται για να είναι επιτυχημένα αλλά και για να ευχαριστήσουν τους γονείς τους. Οι ανησυχίες τους μπορεί να σχετίζονται επίσης:
1. Με τον COVID
Πολλοί μαθητές τα τελευταία χρόνια κλήθηκαν να λειτουργήσουν εκτός των σχολικών τάξεων διδασκαλίας λόγω της πανδημίας του COVID-19. Έτσι, η επιστροφή στο σχολείο μπορεί να μοιάζει εξαιρετικά εκφοβιστική ή ακόμα και τρομακτική.
Μπορεί να ανησυχούν για τα πάντα, από το να φορούν μάσκες και να μην εμβολιάζονται μέχρι να αναρωτιούνται αν θα έχουν ακόμα τους ίδιους φίλους μετά από τόσο καιρό. Μπορεί επίσης να αισθάνονται αβέβαια για το πώς θα είναι το σχολείο τώρα και αν θα ξέρουν καν τον τρόπο τους.
2. Ανησυχίες για φίλους, νταήδες και άλλους
Μερικές φορές, τα παιδιά είναι ανήσυχα για την επερχόμενη σχολική χρονιά λόγω εμπειριών με εκφοβιστές. Για πολλά παιδιά, αυτή η περίοδος μακριά από το σχολείο ήταν μια ευπρόσδεκτη ανάπαυλα από την κακή συμπεριφορά και τα αποδοκιμαστικά σχόλια πολλών συμμαθητών τους. Έτσι, καθώς πλησιάζει η νέα σχολική χρονιά, μπορεί να αρχίσουν να ανησυχούν ότι θα αρχίσουν να ζουν ξανά τις ίδιες άσχημες εμπειρίες.
Το άγχος που σχετίζεται με bullying μπορεί να αφορά και θέματα εμφάνισης. Τα παιδιά που δεν έχουν μεγάλη οικονομική άνεση ή ζουν σε συνθήκες φτώχειας μπορεί να ανησυχούν ότι δεν έχουν τα σωστά ρούχα ή σχολικές προμήθειες και αυτό θα τους μειώσει στα μάτια των άλλων παιδιών.
Τα πιο εύσωμα παιδιά, από την άλλη πλευρά, μπορεί να ανησυχούν για το πώς θα τα βλέπουν οι άλλοι, όπως και τα παιδιά που φοράνε γυαλιά, έχουν ακμή ή έχουν περάσει πρόσφατα στην εφηβεία με ό,τι αλλαγές εκείνη συνεπάγεται. Άλλοι συνηθισμένοι στρεσογόνοι παράγοντες περιλαμβάνουν τη διαμάχη με έναν αγαπημένο φίλο, την αδυναμία συμμετοχής σε μία αθλητική ομάδα, την αντιμετώπιση ενός νέου μαθησιακού περιβάλλοντος, την ανάθεση σε έναν δύσκολο δάσκαλο και τη μη συμμετοχή σε μαθήματα υψηλότερου επιπέδου.
Πώς να αναγνωρίσεις το άγχος;
Αν και το άγχος σχετικά με την επιστροφή στο σχολείο είναι συνηθισμένο, δεν είναι επίσης κάτι που πρέπει να αγνοηθεί καθώς αν επεκταθεί μπορεί να αποτελέσει τροχοπέδη για καθημερινές δραστηριότητες. Για το λόγο αυτό, πρέπει ως γονέας να είσαι σε θέση να προσδιορίσεις πότε το παιδί σου παλεύει με το στρες και το άγχος.
Όταν το παιδί είναι ανήσυχο, μπορεί να μην ξέρει πώς να εκφράσει τα συναισθήματά του με λόγια. Για αυτό οι ενδείξεις κρύβονται στη συμπεριφορά του. Ένα παιδί που βιώνουν άγχος μπορεί:
- Είναι προσκολλημένο στους γονείς περισσότερο από το κανονικό
- Είναι ανήσυχο και αγχωμένο
- Παραπονιέται τακτικά για στομαχόπονους
- Εμφανίζει αλλαγές στις διατροφικές του συνήθειες και στον ύπνο
- Εκφράζει αρνητικές σκέψεις ή ανησυχίες
- Αναστατώνεται ή θυμώνει πιο γρήγορα
- Παθαίνει κρίσεις ανεξήγητου κλάματος
- Δεν μπορεί να συγκεντρωθεί
Εάν σε όλα αυτά αναγνωρίζεις το άγχος του παιδιού σου και αυτό διαρκεί περισσότερο από δύο εβδομάδες, ενώ παρεμβαίνει στην καθημερινότητά του, αυτό θα μπορούσε να είναι σημάδι αγχώδους διαταραχής. Ανάφερε στο γιατρό του παιδιού σου για τις ανησυχίες σου και ζήτησέ του συμβουλές.
Το άγχος που δεν θεραπεύεται θέτει τα παιδιά σε κίνδυνο για κακές σχολικές επιδόσεις, δυσκολία διατήρησης φιλιών, ακόμη και κατάθλιψη. Και καθώς τα παιδιά αυτά μεγαλώνουν, το άγχος που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε κατάχρηση ουσιών.
Συμβουλές για την αντιμετώπιση του άγχους
Ο καλύτερος τρόπος για να αντιμετωπίσεις το στρες και το άγχος είναι συχνά απλώς να ενθαρρύνεις το παιδί σου να σου μιλήσει για αυτό που το ενοχλεί. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει να ακούσεις τις ανησυχίες του χωρίς επικριτικότητα και να κατανοήσεις τα συναισθήματά του. Μερικές φορές, ακόμα και το να εκφράσουν τα συναισθήματά του είναι το μόνο που χρειάζεται για να νιώσει καλύτερα.
Ένας άλλος πολύ καλός τρόπος για να απαλύνεις το άγχος του παιδιού σου για την επιστροφή στο σχολείο είναι να προετοιμάσεις το σπίτι για τη μετάβαση. Στρατηγικές όπως ο προγραμματισμός του σχολικού γεύματος εκ των προτέρων ή η δημιουργία ενός άνετου χώρου όπου θα μπορεί να διαβάζει με την ηρεμία του μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αισθάνονται ότι έχει μεγαλύτερο έλεγχο και να ανακουφίσει μεγάλος μέρος της ανησυχίας του.
1. Λειτούργησε με βάση την οικειότητα
Καθώς πλησιάζει η σχολική χρονιά, είναι σημαντικό να βοηθήσεις το παιδί να αισθάνεται πιο άνετα με το νέο σχολικό του περιβάλλον. Ένα από τα πράγματα που μπορεί να προκαλέσει άγχος για την επιστροφή στο σχολείο στα παιδιά είναι να μην ξέρουν τι να περιμένουν, όπως έχει ήδη αναφερθεί.
Βοήθησέ το να προσαρμοστεί σε τυχούσες νέες ρουτίνες και άγνωστο περιβάλλον, συζητώντας για αυτό που ενδεχομένως θα συναντήσει. Δώσε χώρο για πιθανές ερωτήσεις και απάντα με ειλικρίνεια. Μια άλλη επιλογή για να βελτιώσεις το επίπεδο άνεσης του παιδιού σου είναι να κάνετε μαζί περιπάτους από και προς το σχολείο, βοηθώντας το να εξοικειωθεί με τη διαδρομή μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση από το άγχος της επιστροφής στο σχολείο.
Ακόμα κι αν είναι ήδη εξοικειωμένο με τη διαδρομή προς το σχολείο, κάνοντας την και μαζί πριν από την πρώτη μέρα θα το βοηθήσει να νιώσει πιο συνδεδεμένο με το μέρος πού θα πάει την πρώτη μέρα της επιστροφής. Αυτό είναι ακόμη σημαντικότερο για τους έφηβους πρέπει να ξέρουν πώς να πάνε στο σχολείο και πού να παρκάρουν το αυτοκίνητό τους.
2. Θετικότητα
Ένας τρόπος για να μειώσεις το άγχος σχετικά με την έναρξη του σχολείου είναι να υπενθυμίσεις στο παιδί ότι το να πηγαίνει στο σχολείο είναι σπουδαίο κατόρθωμα. Εκτός από την εκμάθηση νέων πραγμάτων και τη συμμετοχή σε εξωσχολικές δραστηριότητες, είναι αξιέπαινο που προσπαθεί να τα καταφέρει σε όλους αυτούς τους τομείς για αυτό και πρέπει να αισθάνεται καλά με τον εαυτό του.
Επιβράβευσε αυτή την προσπάθεια με διασκεδαστικά, νέα σχολικά είδη και ρούχα, τα οποία μπορείς να του προσφέρεις και όταν επιτυγχάνει σε έναν στόχο του. Επιπλέον, τόνισέ του ότι μετά από καιρό θα ξαναδεί τους φίλους του και τους δασκάλους και πως μπορεί να γνωρίσει και νέα άτομα με τα οποία μπορούν να περνούν χρόνο μαζί.
3. Διαβεβαίωσέ το ότι δεν είναι μόνο του
Μπορεί να ακούγεται περίεργο αλλά πολλές φορές μία απλή υπενθύμιση αυτού μπορεί να απομακρύνει κάθε ανησυχία. Επίσης, δώσε έμφαση πως και άλλοι μαθητές είναι πιθανό να είναι το ίδιο ανήσυχοι για την πρώτη μέρα του σχολείου. Καθησύχασε το παιδί σου ότι ο δάσκαλος ξέρει ότι τα παιδιά είναι νευρικά και πιθανότατα θα αφιερώσει χρόνο βοηθώντας τους μαθητές να αισθάνονται πιο άνετα καθώς εγκαθίστανται στην τάξη. Ακόμα παρακίνησέ το να μιλήσει στον δάσκαλο του όταν νιώθει αγχωμένο καθώς θα μπορέσει να το βοηθήσει.
Εάν πάλι το παιδί ανησυχεί για την επανασύνδεση με φίλους που δεν έχει δει εδώ και μήνες, φρόντισε να κανονίσεις να βρεθεί μαζί τους και εκτός σχολείου για να αισθανθεί και πάλι άνετα μαζί τους. Βοηθώντας το παιδί να επανασυνδεθεί με παλιούς φίλους ή να δημιουργήσει φιλίες με νέους όχι μόνο μειώνει το άγχος και το στρες, αλλά μπορεί επίσης να βοηθήσει το παιδί να ξεκινήσει τη χρονιά με θετικό τρόπο. Αλλά και να την ολοκληρώσει χαρούμενο.
4. Προώθησε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής
Ένας από τους καλύτερους τρόπους για την καταπολέμηση του άγχους και του στρες είναι η δημιουργία νέων και πιο υγιεινών διατροφικών συνηθειών, ύπνου και άσκησης. Βεβαιώσου ότι κοιμάται αρκετά και ακολουθεί μια ισορροπημένη διατροφή. Ο επαρκής ύπνος και η κατανάλωση υγιεινών τροφίμων, ειδικά ένα ισορροπημένο πρωινό, είναι σημαντικά για τη λειτουργία του εγκεφάλου, τη διάθεση και την ικανότητα εστίασης και προσοχής στο σχολείο.
Ομοίως, για την αποφόρτιση και την υγεία του σώματος χρειάζεται η άσκηση. Σε ορισμένα παιδιά αρέσει να παίζουν ενεργά αθλήματα, ενώ άλλα απολαμβάνουν ένα ήσυχο απόγευμα διαβάζοντας ή γράφοντας ημερολόγιο. Κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Επομένως, προσπάθησε να επιλέγετε μαζί τις δραστηριότητες που θα κάνει το παιδί ώστε να είναι πραγματικά ανακουφιστικές για το άγχος του.
Το κλειδί είναι η υποστήριξη
Το σημαντικότερο για την αποφυγή του άγχους ασχέτως των προαναφερθέντων για να στηρίξεις το παιδί σου όταν είναι αγχωμένο ή ανήσυχο για την επερχόμενη σχολική χρονιά είναι να έχει τους γονείς του εμπράκτως δίπλα του. Άκου τις ανησυχίες του χωρίς να υποβαθμίζεις τα συναισθήματά του ή να προσπαθήσεις να διορθώσεις την κατάσταση.
Μερικές φορές -και το ίδιο συμβαίνει και με τους ενήλικες- το να γνωρίζουμε μόνο ότι κάποιος καταλαβαίνουμε τι βιώνουμε είναι αρκετό για να ξεπεράσουμε μια δύσκολη κατάσταση. Άλλες φορές πάλι, μπορεί να χρειάζεται λίγη επιπλέον βοήθεια. Με τη σωστή βοήθεια και θεραπεία και το παιδί σου μπορεί να μάθει να διαχειρίζεται το άγχος του.
