Από έναν συνομήλικο με δυσλεξία μέχρι έναν ξάδερφο που χρησιμοποιεί αναπηρικό καροτσάκι, το παιδί σου μπορεί να είναι περίεργο για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Ωστόσο, πρόκειται για άτομα που είναι ισότιμα μέλη της κοινωνίας μας και το παιδί πρέπει να είναι ενημερωμένο. Η συζήτηση στο παιδί σου για τις αναπηρίες μπορεί να το βοηθήσει να κατανοήσει καλύτερα γιατί μερικοί άνθρωποι φαίνονται, μιλούν, συμπεριφέρονται ή κινούνται λίγο διαφορετικά.

Χρησιμοποίησε κατάλληλη γλώσσα 

Μην προσπαθείς να πείσεις το παιδί σου ότι κάποιος με αναπηρία είναι ακριβώς όπως είναι και εκείνο. Αντίθετα, αναγνώρισε ότι είναι λίγο διαφορετικό, αλλά ξεκαθάρισε ότι μόνο και μόνο επειδή κάποιος είναι διαφορετικός με κάποιο τρόπο αυτό δεν είναι κακό. Στη συνέχεια, εξήγησε στο παιδί πώς να μιλά για αυτές τις διαφορές με σεβασμό. Δώσε στο παιδί τη γλώσσα, τον τρόπο, για να μιλήσει για κάποιον που έχει κάποια μαθησιακή ή σωματική αναπηρία.

Εκπαίδευσε το παιδί σου σχετικά με τις αναπηρίες με πραγματικό τρόπο. Προσπάθησε να κρατήσεις τα συναισθήματά σου έξω από τη συζήτησή σας. Εάν αναφέρεις ότι η αναπηρία κάποιου είναι «λυπηρή» ή «απαίσια», το παιδί θα αρχίσει να αισθάνεται και αυτό λύπη και αυτό δεν θα το βοηθήσει να δει τους ανθρώπους με ειδικές ανάγκες ως ισότιμους.

Ακολουθούν ορισμένα σημαντικά σημεία που πρέπει να δοθεί έμφαση:

• Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με αναπηρίες: Ξεκαθάρισε ότι μερικές φορές, τα μωρά γεννιούνται με αναπηρίες. Αλλά υπάρχουν και οι περιπτώσεις που οι άνθρωποι αναπτύσσουν αναπηρίες αργότερα στη ζωή τους.
• Τα άτομα με αναπηρία δεν είναι άρρωστα: Εξήγησε ότι ένα παιδί με κάποια ειδική ανάγκη δεν είναι άρρωστο. Δηλαδή πως δεν είναι κάτι που μεταδίδεται ή που χρίζει προσοχής.
• Δεν υπάρχει τίποτα κακό ή επιλήψιμο με τα άτομα με αναπηρία: Σίγουρα, το παιδί μπορεί να κάνει ερωτήσεις για το θέμα όπως, «Τι συμβαίνει με αυτό το κορίτσι;». Εξηγήστε ότι ένα παιδί μπορεί να δυσκολεύεται να μιλήσει ή να δυσκολεύεται να περπατήσει, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι κάτι «φταίει» μαζί του.
• Μια σωματική αναπηρία δεν σημαίνει ότι κάποιος έχει γνωστική αδυναμία: Μερικές φορές, τα παιδιά υποθέτουν ότι κάποιος με σωματική αναπηρία μπορεί επίσης να δυσκολεύεται να επικοινωνήσει ή μπορεί να μην είναι έξυπνος. Για αυτό ξεκαθάρισε ότι μόνο και μόνο επειδή το σώμα κάποιου δεν λειτουργεί το ίδιο δεν σημαίνει ότι ο εγκέφαλός του είναι εξασθενημένος.

Μίλα στο παιδί για τον προσαρμοστικό εξοπλισμό

Ανάφερε στο παιδί για το πώς τα άτομα με αναπηρίες μπορούν να χρησιμοποιούν προσαρμοστικό εξοπλισμό για να τα βοηθήσουν. Ένας συμμαθητής μπορεί να έχει ακουστικό βαρηκοΐας, για παράδειγμα. Άλλοι άνθρωποι περπατούν με πατερίτσες ή χρησιμοποιούν αναπηρικό καροτσάκι για να μετακινηθούν.

Μπορείς επίσης να εξηγήσεις γιατί υπάρχουν θέσεις στάθμευσης για άτομα με κινητικές αναπηρίες που βρίσκονται κοντά στο κατάστημα. Μίλησέ του για το πώς μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει ένα ειδικά σχεδιασμένο όχημα για να χωράει αναπηρικό καροτσάκι με ράμπα ή ανελκυστήρα.

Και το σημαντικότερο, εκπαίδευσε το παιδί σου πώς να βοηθάει καλύτερα κάποιον που χρησιμοποιεί προσαρμοστικό εξοπλισμό. Για παράδειγμα, διευκρίνισε στο παιδί δεν πρέπει ποτέ να χαϊδεύει έναν σκύλο που φοράει γιλέκο ζώων υπηρεσίας, εκτός εάν ο ιδιοκτήτης του το προσκαλέσει και εξήγησε πώς μπορεί να μάθει να κρατά μια πόρτα για κάποιον που χρησιμοποιεί αναπηρικό καροτσάκι.

Τόνισε τις ομοιότητες

Σε αυτή την κουβέντα είναι πολύ σημαντικό να καταστεί σαφές ότι τα άτομα με αναπηρία είναι δεν εντελώς διαφορετικά από όλους τους άλλους. Έχουν και εκείνα τα ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις. Επισήμανε τα κοινά σημεία ενός παιδιού με αναπηρία με το παιδί σου. Πείτε πράγματα όπως: «Η συμμαθήτρια σου είναι καλή στα μαθηματικά, όπως και εσύ. Και στους δύο αρέσει να ακούτε το ίδιο είδος μουσικής».

Η κατανόηση του ότι το παιδί με ειδικές ανάγκες είναι το ίδιο μπορεί να βοηθήσει το παιδί σου να σχετίζεται καλύτερα με τα άτομα με αναπηρίες και μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση της ενσυναίσθησης του παιδιού σου. Μάλιστα, μπορεί και εκείνο στην συνέχεια να καταδείξει στους φίλους του τον σωστό τρόπο συμπεριφοράς απέναντι στα άτομα με ειδικές ανάγκες.

Μάθετε για τις αναπηρίες μαζί

Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην έχετε όλες τις απαντήσεις σχετικά με την αναπηρία κάποιου. Η έρευνα μιας αναπηρίας από κοινού μπορεί να σε βοηθήσει να δείξει στο παιδί σου πώς να εκπαιδεύεται σε άγνωστες συνθήκες. Αναζήτησε ιστοσελίδες φιλικές προς τα παιδιά που προσφέρουν πληροφορίες σχετικά με τον αυτισμό, το σύνδρομο Down, τις μαθησιακές δυσκολίες ή άλλες δυσκολίες για τις οποίες το παιδί μπορεί να έχει ερωτήσεις.

Στη συνέχεια, διαβάστε τις πληροφορίες μαζί. Διαβάστε επίσης βιβλία κατάλληλα για την ηλικία για τις αναπηρίες ή αναζητήστε τηλεοπτικές εκπομπές που αφορούν συγκεκριμένες συνθήκες.

Προετοιμάσου για δύσκολες ερωτήσεις

Όπως είπαμε, τα παιδιά πάντα έχουν ερωτήσεις και για το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να έχει μερικές δύσκολες ερωτήσεις σχετικά με τις ειδικές ανάγκες. Μην φοβάσαι να πεις, «Δεν ξέρω», αν δεν έχεις αμέσως την απάντηση. Ενημερώσου πρώτα και μετά απάντησέ του. Ή, δοκιμάστε να πεις, «Θα πρέπει να το σκεφτώ και θα σου απαντήσω σε λίγο», εάν χρειάζεσαι λίγο χρόνο για να συγκεντρώσεις τις σκέψεις σου πριν απαντήσεις.

Ακολουθούν μερικές δύσκολες ερωτήσεις που μπορεί να ακούσεις:

«Γιατί γεννήθηκαν έτσι;»: Θα μπορούσες να δώσεις μια επιστημονική απάντηση ή μπορείς να δώσεις μια πνευματική απάντηση που αντανακλά τις πεποιθήσεις σου.
«Θα ζήσουν για να μεγαλώσουν;»: Εάν το παιδί σου κάνει μια δύσκολη ερώτηση σχετικά με τη διάρκεια ζωής κάποιου, μπορεί να θελήσεις να εστιάσεις σε αυτό που χρειάζεται για να διατηρηθούν οι άνθρωποι υγιείς. Πες κάτι σαν, «Δεν ξέρω. Αλλά οι γιατροί και οι επιστήμονες εργάζονται σκληρά για να βρουν μια θεραπεία».
«Θα μπορέσουν ποτέ να περπατήσουν;»: Σίγουρα σε ένα τέτοιο ερώτημα δεν μπορείς να δώσεις απάντηση γιατί είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει. Έτσι, μπορείς να απαντήσεις λέγοντας, «Δεν γνωρίζω, αλλά στοιχηματίζω ότι εργάζονται σκληρά μαζί με τους γιατρούς τους για να κάνουν το καλύτερο που μπορούν».

Δίδαξε την ευγένεια και την ευαισθησία

Δυστυχώς, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το παιδί σου να ακούσεις κάποιες άσχημες λέξεις από τον περίγυρό του που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την αναπηρία κάποιου και υπάρχει πιθανότητα το παιδί να τις επαναλάβει. Όταν και αν αυτό συμβεί απάντησέ του αμέσως με παρατήρηση. Τόνισε στο παιδί σου ότι τέτοιες λέξεις μπορούν να πληγώσουν και δεν είναι σωστό να τις χρησιμοποιεί.

Εάν το παιδί συνεχίζει να χρησιμοποιεί αυτές τις λέξεις αφού του έχεις εξηγήσει ότι είναι ακατάλληλες, δώσε μία έμπρακτη αρνητική συνέπεια. Ξεκαθάρισε ότι το να υποτιμά τους ανθρώπους και να μιλά με ασέβεια για τους άλλους δεν θα είναι ανεκτό. Επιπλέον, μην επιτρέπεις στο παιδί σου να εμπλακεί σε κακές συμπεριφορές.

Το σημαντικότερο όμως είναι να βεβαιωθείς ότι αποτελείς και εσύ ένα καλό πρότυπο. Εάν χρησιμοποιείς ξεπερασμένη γλώσσα ή ακατάλληλες λέξεις για να περιγράψεις άτομα με αναπηρίες, το παιδί σου θα ακολουθήσει το παράδειγμά σου.