Γιατί οι έφηβοι λένε ψέματα και τι μπορείς να κάνεις για αυτό;

Οι έφηβοι λένε ψέματα και αυτό επιβεβαιώνεται και από έρευνα που δείχνει ότι το 82 τοις εκατό των μαθητών γυμνασίου παραδέχθηκαν ότι είπαν ψέματα στους γονείς τους κάποια στιγμή μέσα στο χρόνο. Είτε έτσι είτε αλλιώς, το ψέμα των εφήβων είναι πιο συνηθισμένο από ό,τι πολλοί ενήλικες πιστεύουν.

Επιπλέον, οι γονείς δεν είναι πάντα καλοί στο να αναγνωρίζουν πότε οι έφηβοί τους λένε ψέματα. Και όταν ανακαλύπτουν ένα ψέμα, δεν διαθέτουν αποτελεσματικές στρατηγικές για το πώς να αντιμετωπίσουν έναν έφηβο που ψεύδεται. Έτσι, μπορεί να απαντήσουν μόνο με θυμό και τιμωρία. Ωστόσο μία τέτοια απόκριση το μόνο που κάνει είναι να απομακρύνει τα παιδιά τους. Ως εκ τούτου, μια πιο επιτυχημένη προσέγγιση περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας βασικής γραμμής ειλικρινούς, ανοιχτής επικοινωνίας γονέα-εφήβου.

Τρεις τύποι ψέματος

Μέσα από χρόνιες μελέτες οι ψυχολόγοι έχουν βρει τρεις βασικούς τύπους ψέματος των εφήβων:

Ψέματα για αποφυγή: Αυτή η στρατηγική χρησιμοποιείται για την αποπλάνηση των γονέων από θέματα για τα οποία οι έφηβοι δεν θέλουν να μιλήσουν ή να ανακαλυφθούν. Επομένως, οι έφηβοι αποσπούν την προσοχή των γονιών τους από συζητήσεις που μπορεί να τους αναγκάσουν να αποκαλύψουν πληροφορίες που δεν θέλουν να μοιραστούν.

Ψέματα λόγω παράλειψης: Όταν οι έφηβοι λένε ψέματα από παράλειψη σημαίνει πως παραλείπουν βασικές πληροφορίες που γνωρίζουν ότι θα ήταν σημαντικές για τους γονείς τους. Μία στρατηγική που γενικά δεν θεωρείται “καθαρό” ψέμα.

Ψέματα κατά παραγγελία: Αυτή είναι η πιο βασική μορφή ψέματος: να κάνεις σκόπιμα δηλώσεις ή να λες ιστορίες που δεν είναι αληθινές. Αυτό το είδος ψέματος είναι πιο σπάνιο από τα άλλα. Ωστόσο, πρόκειται για την πιο ξεκάθαρη μορφή ψέματος που έχει τον πιο αρνητικό αντίκτυπο στις σχέσεις γονέα-παιδιού.

Γιατί οι έφηβοι λένε ψέματα;

Μία έκθεση του 2012 διαπίστωσε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εφήβων συμφώνησε ότι η εμπιστοσύνη και η ειλικρίνεια είναι απαραίτητες στις προσωπικές σχέσεις. Παρ’ όλα αυτά μεγάλο ποσοστό αυτών έλεγε κάποια μικρά ψέματα στους γονείς του. Γιατί λοιπόν οι έφηβοι λένε ψέματα παρόλο που εκτιμούν την ειλικρίνεια; Εδώ είναι μερικοί από τους λόγους:

  • Για να ξεφύγουν από τα προβλήματα
  • Για να κάνουν κάτι που δεν τους επιτρέπεται ή είναι επικίνδυνο
  • Επειδή θεωρούν ότι οι κανόνες των γονιών τους είναι άδικοι
  • Νομίζουν ότι αυτό που θέλουν να κάνουν είναι ακίνδυνο
  • Ως τρόπο κάλυψης άλλων
  • Για την διατήρηση κρυφής της ιδιωτικής τους ζωής
  • Για να εδραιώσουν την ανεξαρτησία και την αυτονομία τους

Τι ψέματα λένε τελικά;

Οι έφηβοι που λένε ψέματα συχνά το κάνουν επειδή επικεντρώνονται στο να δημιουργήσουν την νέα ενήλικη ταυτότητά τους. Και αυτή είναι μια φυσική διαδικασία κατά την εφηβεία. Ως εκ τούτου, οι έφηβοι αρέσκονται στο να λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις και επιλογές άρα δεν θέλουν να εμπλέξουν τους γονείς τους σε αυτές. Οι έφηβοι, λοιπόν, λένε ψέματα αλλά και για ποια ακριβώς πράγματα; Αντικείμενα ψεύδους μπορεί να είναι:

Τα πράγματα στα οποία ξοδεύουν τα χρήματά τους
Ποιοι είναι οι φίλοι τους
Η χρήση αλκοόλ ή ουσιών
Οι δραστηριότητες που κάνουν
Οι ρομαντικές σχέσεις
Η ολοκλήρωση ή μη των σχολικών εργασιών τους

Κάποια από τα προαναφερθέντα μπορεί να είναι φαινομενικά ασήμαντα, αλλά άλλα μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία και την ασφάλεια ενός εφήβου.

Τι είναι το εφηβικό καταναγκαστικό ψέμα;

Το ψυχαναγκαστικό ψέμα των εφήβων περιλαμβάνει σταθερά, συνεχόμενα ψέματα. Δηλαδή, λένε καταναγκαστικά ψέματα προσπαθώντας να ελέγξουν τι γνωρίζουν οι γονείς τους για τη ζωή τους. Επιπλέον, μπορεί να αναπτύξουν τη συνήθεια να λένε ψέματα ως τρόπο κάλυψης επικίνδυνων συμπεριφορών, όπως η κατάχρηση ουσιών ή ο αυτοτραυματισμός.

Εκτός όμως, από την παραπλάνηση των γονέων τους μέσω του ψέματος οι έφηβοι δημιουργούν μια ψεύτικη εικόνα για το ποιοι είναι και ποια είναι η δύναμή τους. Ωστόσο, έφηβοι μπορεί να λένε συχνά ψέματα επειδή φοβούνται ότι οι γονείς τους θα απογοητευθούν ή θα θυμώσουν αν γνώριζαν την αλήθεια. Επομένως, θέλουν να κρύψουν τους κακούς βαθμούς, το κοινωνικό άγχος, την κοινωνική απομόνωση ή τον εκφοβισμό. Το ψυχαναγκαστικό ψέμα των εφήβων μπορεί να είναι σύμπτωμα διαφόρων διαταραχών ψυχικής υγείας των εφήβων.

Πώς να διαχειριστείς την κατάσταση;

Ως γονέας έχεις να αντιμετωπίσεις τους λόγους που ο έφηβός σου ψεύδεται αλλά και το να βρεις τον κατάλληλο τρόπο για να διαχειριστείς την κατάσταση. Αρχικά, απόφυγε την τιμωρητικότητα και τον ακραίο θυμό, μόνο απομάκρυνση θα φέρουν. Σίγουρα, έχεις το πάνω χέρι στους κανόνες εντός της οικογένειας αλλά δεν θα πρέπει με την συμπεριφορά σου να δηλώσεις ότι παραβιάζεις τον θεμιτό προσωπικό χώρο του έφηβου παιδιού σου. Για να μπορέσεις να διαχειριστείς το θέμα αποφασιστικά αλλά και διακριτικά:

1. Διατήρησε την ψυχραιμία και την ηρεμία σου: Η συζήτηση σε λογικό τόνο θα βοηθήσει, θυμήσου θέλεις να σε εμπιστευτεί το παιδί σου. Η δημιουργία μιας πολύ φορτισμένης συναισθηματικής ατμόσφαιρας είναι πιθανό να έχει μπούμερανγκ.

2. Μην το παίρνεις προσωπικά: Όταν ο έφηβος σου λέει ψέματα, δεν είναι επίθεση εναντίον σου. Άλλωστε και τα δικά σου εφηβικά ψέματα δεν στόχευαν στο να πληγώσεις τους γονείς σου. Το ψέμα των εφήβων είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, περισσότερο για την δική τους ικανοποίηση παρά για εσάς.

3. Δώσε βάρος στην ειλικρίνεια: Σίγουρα έκανες ήδη μια συζήτηση για την ειλικρίνεια όταν ήταν μικρό παιδί ή σε προσχολική ηλικία. Αυτή τη φορά, όμως, η συζήτηση είναι διαφορετική καθώς χρειάζεται να αφιερώσεις χρόνο για να αναλύσεις τον όρο ειλικρίνεια.

4. Γίνει πρότυπο ειλικρίνειας: Ο έφηβος σου βλέπει και ακούει πολύ περισσότερα από όσα νομίζετε ότι βλέπει. Αν, λοιπόν, σε βλέπουν να λες συνεχώς ψέματα έστω και μικρά, τότε αυτό αυξάνει τις πιθανότητες να κάνει και εκείνος το ίδιο. Για αυτό γίνε εσύ το μοντέλο ειλικρίνειας που θέλεις το παιδί σου να έχει.

5. Κατανόησε ότι είναι απλώς μία φάση: Εάν ο έφηβος έχει συνηθίσει να λέει ψέματα, μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος για να τον επαναφέρεις στον δρόμο της ειλικρίνειας. Δεν μπορεί να γίνει από την μία μέρα στην άλλη και χρειάζεται υπομονή, αγάπη και ηρεμία. Ό,τι κι αν κάνετε, αφήστε τον έφηβό σας χρόνο να προσαρμοστεί.

 

Σχετικά άρθρα