Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι μια κοινή, μακροχρόνια πάθηση που αφορά το πεπτικό σύστημα. Μερικά από τα συμπτώματά της μπορεί να περιλαμβάνουν κράμπες στο στομάχι, φούσκωμα, διάρροια και/ή δυσκοιλιότητα. Η πάθηση είναι μακροχρόνια και δεν υπάρχει κάποια θεραπεία εκτός από εκείνες για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, αν και αυτά μπορεί να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου. Με τις σωστές στρατηγικές, η διαχείριση του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου μπορεί να γίνει με επιτυχία.
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου εντοπίζεται στο 11% του παγκοσμίου πληθυσμού. Δεν αυξάνει τις πιθανότητες ανάπτυξης άλλων σοβαρών ασθενειών όπως ο καρκίνος και δεν είναι μία απειλητική για την ζωή νόσος. Οι ακριβείς αιτίες εμφάνισής του είναι άγνωστες, παρ’ όλο που πολλοί παράγοντες έχουν σχετιστεί μαζί του κανένας δεν έχει επιβεβαιωθεί πως το προκαλεί. Αυτό και 8 άλλοι μύθοι έχουν αναπτυχθεί γύρω από το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου αλλά ποιες είναι τελικά οι αλήθειες γύρω από αυτό και γιατί πρέπει να τις γνωρίζουμε;
Ποια είναι τα συμπτώματά του;
Τα συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου περιλαμβάνουν:
- Κοιλιακό πόνο
- Κράμπες
- Φούσκωμα που σχετίζονται με την κίνηση του εντέρου
- Αλλαγές στην εμφάνιση της κινητικότητας του εντέρου
- Αλλαγές στο πόσο συχνά ενεργείται το άτομο
12 Μύθοι και οι αλήθειες τους
1. Γνωρίζουμε τι προκαλεί το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου
Αν και η έρευνα έχει αποκαλύψει πολλές άλλοτε άγνωστες πτυχές του συνδρόμου, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη τι το προκαλεί. Ενώ ορισμένα τρόφιμα όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα ή τα πικάντικα τρόφιμα μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα, δεν προκαλούν την ίδια την πάθηση. Ωστόσο, ότι το μεταμολυσματικό ΣΕΕ μπορεί να προκληθεί από βακτήρια όπως το Campylobacter jejuni.
2. Το άγχος προκαλεί ΣΕΕ
Τα τελευταία χρόνια, η έρευνα έχει προτείνει ότι τα επίπεδα ψυχικού στρες επηρεάζουν τη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου και παίζουν βασικό ρόλο στο ΣΕΕ μέσω του άξονα εντέρου-εγκεφάλου. Μολαταύτα, τα άτομα με και χωρίς το σύνδρομο γενικά αντιμετωπίζουν παρόμοια επίπεδα στρες. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ενδεχομένως είναι ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι διαχειρίζονται το άγχος που επηρεάζει το εάν μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα ΣΕΕ ή όχι.
Όταν ένα άτομο είναι αγχωμένο, ο αριθμός των μαστοκυττάρων στο έντερο του αυξάνεται. Έτσι, το άγχος δεν αυξάνει απλώς την απελευθέρωση ορμονών και μεσολαβητών στο έντερο. Αλλάζει ουσιαστικά την ανατομία του εντέρου με τρόπο που το κάνει πιο ευαίσθητο στο άγχος.
Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν το άγχος πάψει το έντερό μας δεν είναι το ίδιο έντερο που με εκείνο που είχαμε πριν. Τα συμπτώματα του ΣΕΕ που προκαλούνται από το άγχους μπορούν έτσι να παραμείνουν ακόμα κι αν το στρες έχει φύγει.
3. Οι γιατροί διαγιγνώσκουν το σύνδρομο μόνο μέσω σοβαρών εξετάσεων
Το ΣΕΕ μπορεί να διαγνωστεί χωρίς πολύ σοβαρές εξετάσεις και μόνο με τα σωστά κλινικά κριτήρια, οι γιατροί μπορούν να διαγνώσουν το σύνδρομο με 97% ακρίβεια μέσα σε 5 χρόνια. Κανένα άλλο τεστ στον ιατρικό τομέα δεν έχει τέτοια ακρίβεια. Το ΣΕΕ διαγιγνώσκεται με βάση τα κριτήρια Rome IV.
Πιο συγκεκριμένα, οι ασθενείς με ΣΕΕ θα πρέπει να αναφέρουν συμπτώματα κοιλιακού άλγους τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα σε σχέση με αλλαγή στη συχνότητα των κοπράνων, μια αλλαγή στη μορφή. Υπάρχουν υποτύποι του βασικού συνδρόμου και μπορεί κα΄ποιος να έχει κυρίως διάρροια, δυσκοιλιότητα ή μικτό μοτίβο. Οι ασθενείς συχνά παρουσιάζουν επίσης φούσκωμα, αλλά το σύμπτωμά του δεν χρειάζεται για τη διάγνωση.
4. Το σύνδρομο είναι ιάσιμο
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι αντιμετώπισης του συνδρόμου, συμπεριλαμβανομένου ενός μείγματος συνταγογραφούμενων φαρμάκων και αλλαγές στον τρόπο ζωής προσαρμοσμένες στην ατομική κατάσταση του κάθε ατόμου. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, η διαχείριση είναι πολύ φθηνή και απλή: φυτικές ίνες, προβιοτικά, ξεκούραση και άσκηση.
Όταν πρόκειται για φαρμακευτική αγωγή μπορεί να είναι μια εμπειρία «δοκιμής και λάθους». Ωστόσο, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων που προκαλούνται από το ΣΕΕ, παράλληλα με άλλες παρεμβάσεις. Τελικά, δεν υπάρχει θεραπεία και μερικές φορές η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να λειτουργεί μόνο για την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
5. Το ΣΕΕ είναι ασυνήθιστο και δεν επηρεάζει την ποιότητα ζωής
Το ΣΕΕ είναι συχνά μια χρόνια, εξουθενωτική και κοινή διαταραχή της αλληλεπίδρασης εντέρου-εγκεφάλου. Ο επιπολασμός του σε αρκετές χώρες του κόσμου σχετίζεται με την ακριβή υγειονομική του περίθαλψη, ενώ σίγουρα το σύνδρομο μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Μια μελέτη τόνισε τον αρνητικό αντίκτυπο του ΣΕΕ με τους ασθενείς να αναφέρουν ότι θα δέχονταν να ζήσουν 10-15 λιγότερο για μια άμεση θεραπεία για την κατάστασή τους.
6. Όλα τα είδη άσκησης βοηθούν το ΣΕΕ
Πράγματι, ορισμένα είδη άσκησης βοηθούν στην ανακούφιση του συνδρόμου αλλά δεν δίνεται από όλες τις ασκήσεις το ίδιο αποτέλεσμα. Η ανταγωνιστική άσκηση δεν ανακουφίζει από το άγχος, αντιθέτως παράγει περισσότερο. Το ίδιο ισχύει και για την άρση βαρών στο γυμναστήριο, καθώς πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή στο είδος του βάρους που σηκώνει το άτομο.
Επίσης, πολλοί δρομείς έχουν αυτό που είναι γνωστό ως «τρέξιμο του δρομέα» ή διάρροια μετά από μεγάλο τρέξιμο. Έτσι, είναι πολύ πιθανό οι μεγάλες περίοδοι τρεξίματος να προκαλέσουν έξαρση των συμπτωμάτων του συνδρόμου.
7. Ο διαλογισμός βοηθά
Ενώ ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι ο διαλογισμός μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη. Σίγουρα υπάρχει συσχετισμός μεταξύ τους άξονα εγκεφάλου-εντέρου-μικροβιώματος και παίζει μεγάλο ρόλο στα συμπτώματα. Οι ψυχολογικές θεραπείες όπως ο διαλογισμός που κατευθύνονται από το έντερο έχει αποδειχθεί ότι είναι ευεργετικές στη βελτίωση των συμπτωμάτων του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου.
Τούτου λεχθέντος, διαφορετικά είδη διαλογισμού μπορεί να λειτουργούν διαφορετικά για διαφορετικούς ανθρώπους. Αν και μπορεί να μην λειτουργεί για όλους μία ρουτίνα που περιλαμβάνει περπάτημα για 30 λεπτά την ημέρα στην ίδια διαδρομή πρέπει να γίνεται μέχρι το άτομο να νιώθει πως έγινε τόσο βαρετή που να σταματήσει να δίνει προσοχή στο περιβάλλον του.
Αυτός είναι ένας διαλογιστικός περίπατος που προωθεί την σκέψη και την ταυτόχρονη άσκηση. Η επανεκκίνηση του συστήματος μας ανακουφίζει από το άγχος. Χρειάζεται όμως πολλή εξάσκηση.
8. Η διακοπή κατανάλωσης της λακτόζης βοηθά
Μια πρόσφατη ανασκόπηση διαπίστωσε ότι, αν και πολλοί ασθενείς με IBS αναφέρουν δυσανεξία στο γάλα. Ωστόσο, δεν φαίνεται να υπάρχει οριστική σχέση μεταξύ συνδρόμου και δυσανεξίας στη λακτόζη. Καθώς περίπου τα δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού έχουν δυσανεξία στη λακτόζη, είναι εύλογα πιθανό κάποιος να έχει δυσανεξία στη λακτόζη και να έχει σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Αυτό σημαίνει ότι η διακοπή των γαλακτοκομικών προϊόντων μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των γαστρεντερικών συμπτωμάτων.
Πολλοί ασθενείς με ΣΕΕ συνδέουν τα συμπτώματά τους με το φαγητό και προσπαθούν να απαλύνουν τα συμπτώματά τους αποφεύγοντας ορισμένες τροφές. Οι διατροφικές επιλογές για την αντικατάσταση ορισμένων τροφών είναι πολλές και ένας γαστρεντερικός διαιτολόγος μπορεί να φανεί χρήσιμος σε αυτή την διαδικασία.
Παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχει συγκεκριμένη δίαιτα για την ανακούφιση του συνδρόμου. Οι δίαιτες λειτουργούν μόνο ως εξατομικευμένες λύσεις. Καθώς δεν υπάρχει συγκεκριμένη δίαιτα για διαφορετικά άτομα, δεν υπάρχει συγκεκριμένη δίαιτα και για όλους.
