Γιατί βάζουμε νέους στόχους κάθε νέα χρονιά και πως αυτό επιδρά στην ψυχολογία μας;

Κάθε χρόνο την εορταστική περίοδο μεταξύ των συναισθημάτων που μας κατακλύζουν, χαρά, μελαγχολία, νοσταλγία, ξεκινάμε να σκεφτόμαστε τους νέους στόχους που πρέπει να βάλουμε για την νέα χρονιά. Πρόκειται για μία συνήθη τακτική που ακολουθούν οι περισσότεροι άνθρωποι, αλλά πως αυτό επιδρά ουσιαστικά στην ψυχολογία μας;

Οι άνθρωποι αγαπούν να βάζουν στόχους και ο καθορισμός στόχων μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική αλλαγή. Ειδικά την περίοδο του κορωνοϊού το να βάζουμε νέους στόχους βοήθησε πολλούς να διατηρήσουν καλή ψυχολογία και μία ελπίδα για το μέλλον. Αλλά ας το παραδεχτούμε: Δεν είμαστε απαραιτήτως καλοί στο να τηρούμε αυτούς τους στόχους, ειδικά στις αποφάσεις της Πρωτοχρονιάς.

Γιατί ορίζουμε νέους στόχους την Πρωτοχρονιά;

Πρόκειται εν μέρει για φιλοδοξία και εν μέρει παράδοση. Τείνουμε να βάζουμε αποφάσεις επειδή η Πρωτοχρονιά χρησιμεύει ως ένας κυκλικός δείκτης του χρόνου κατά τον οποίο επαναξιολογούμε και κάνουμε απογραφή της ζωής μας. Για τη λήψη αποφάσεων υποκινείται από αυτό το σημείο κίνησης στο χρόνο, όπως μια ετήσια αποφοίτηση από το κολέγιο, ενεργοποιεί την ελπίδα και τις προσδοκίες για αυτό που ελπίζουμε να επιτύχουμε στο μέλλον.

Ανοίγεις ένα νέο ημερολόγιο και φαντάζεσαι τι θα μπορούσες να γράψεις μέσα. Πόσα καινούρια πράγματα θα σου συμβούν με την αυγή του νέου έτους; Θα είναι καλύτερο από το προηγούμενο; Η Πρωτοχρονιά μας δίνει μια αίσθηση ανανέωσης, η οποία μας κάνει να σκεφτόμαστε τομείς της ζωής μας που θέλουμε να βελτιώσουμε ή και να αλλάξουμε και η αρχή και η στάση ενός έτους λειτουργεί σας την φυσική ώρα. Αλλά αυτός ο ενθουσιασμός 

Τελικά γιατί αποτυγχάνουμε για τους πραγματοποιήσουμε;

Συχνά δεν σχεδιάζουμε ή δεν σκεφτόμαστε τι θα χρειαστεί για να επιτύχουμε έναν στόχο ή να βρούμε την λύση σε ένα πρόβλημα. Αντιθέτως, βασίζουμε όλη τη σκέψη μας στον ενθουσιασμό του νέου έτους ως αυτό που μας σπρώχνει προς τον στόχο αλλά χωρίς ουσιαστικά εμείς να κινούμαστε ενεργά προς αυτόν. Και αφού εμείς δεν καθοδηγούμε και τις πράξεις μας προς αυτόν τότε το βουητό σβήνει και χάνεται όπως ο χρόνος που πέρασε. 

Οι δύο παράγοντες που ευθύνονται για την αποτυχία μας είναι ο υπερβολικός ενθουσιασμός χωρίς την συνακόλουθη προσπάθεια και το γεγονός πως δεν δίνουμε τον απαραίτητο χρόνο σε εμάς για να οργανώσουμε το πλάνο μας. Απογοητευόμαστε και τα παρατάμε. Επιπλέον συχνά αποτυγχάνουμε να επιτύχουμε και να διατηρήσουμε την θέλησή μας επειδή εστιάζουμε σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα χωρίς να αναλογιζόμαστε τις επιπτώσεις ή τι πραγματικά θα ταίριαζε σε εμάς. Όταν η εστίαση δίνεται σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα, μπορεί να είναι δύσκολο να επιμείνεις στις προσπάθειές σου προς αυτό, εάν τα αποτελέσματα δεν είναι άμεσα. Οι στόχοι χρειάζονται χρόνο και πολλοί άνθρωποι αποθαρρύνονται και τελικά υποχωρούν πριν επιτύχουν τον στόχο.

Να κοίτα πίσω για να προχωρήσεις μπροστά

Εάν βρίσκεις τον εαυτό σου να παίρνεις την ίδια απόφαση κάθε φορά που ξεκινά ο Ιανουάριος, ρίξε μια πιο προσεκτική ματιά στο τι συμβαίνει και τελικά δεν την ολοκλήρωσες το χρόνο που έφυγε. Ο κύκλος της λήψης και της κατάργησης των αποφάσεων συνοψίζεται σε ένα βασικό ζήτημα: την ειλικρίνεια. Συχνά θέτουμε υψηλούς στόχους για το μέλλον χωρίς να αξιολογούμε με ειλικρίνεια γιατί δυσκολευτήκαμε στο παρελθόν. Χωρίς να εξετάσουμε πού είμαστε ανθεκτικοί στην αλλαγή ο κύκλος της επίλυσης, της υποτροπής, της επανάληψης και της παραίτησης συνεχίζεται χρόνο με τον χρόνο.

Η αλλαγή είναι δυνατή. Έλεγξε τι σε κρατάει πίσω. Το σπάσιμο των κύκλων συμπεριφοράς απαιτεί μια αυστηρή δέσμευση για ειλικρίνεια με κάθε κόστος. Χρησιμοποίησε αυτές τις συμβουλές για να αποφύγεις να παραπλανηθείς ξανά, ώστε να τηρήσεις τους στόχους σου.

Μαεστρία στην διαχείριση

Πιθανότατα έχεις ακούσει ότι πρέπει να σπάσεις τους μεγάλους στόχους σε μικρότερους. Ξέρεις όμως γιατί; Ως άνθρωποι οδηγούμαστε από το αίσθημα της κυριαρχίας. Επομένως, αντί να βάλεις στόχο να αποκτήσεις γυμνασμένο κορμί, βάλε ως πρώτο στόχο να γυμνάζεσαι τρεις φορές την εβδομάδα για τουλάχιστον 45 λεπτά κάθε φορά. Αναλύοντας τον στόχο σε ποσοτικοποιήσιμα μέτρα, είναι πιο πιθανό να αισθανόμαστε καλά με τον εαυτό μας και ακόμη πιο πιθανό να συνεχίσουμε.

Στόχους πετυχαίνουμε μόνο κάνοντας μικρά βήματα καθημερινά ή εβδομαδιαία. Αν θέλουμε να τρώμε πιο υγιεινά, πρέπει να αλλάζουμε τις διατροφικές μας επιλογές καθημερινά. Αν θέλουμε να τρέξουμε έναν μαραθώνιο, πρέπει να δεσμευόμαστε να τρέχουμε έναν συγκεκριμένο αριθμό μιλίων κάθε εβδομάδα. Σε γενικές γραμμές, το να σπάσεις έναν στόχο στο μικρότερο δυνατό βήμα κάνει πιο πιθανό να τον επιτύχεις εν τέλει. Έχουμε την τάση να κατακλυζόμαστε και να τα παρατάμε όταν ένας στόχος είναι πολύ υψηλός.

Εστίασε στην πράξη όχι στην παραίτηση

Η έρευνα δείχνει ότι είναι πιο πιθανό να επιτύχεις έναν στόχο που είναι συγκεκριμένος και βασίζεται στο να κάνεις κάτι αντί να αποφύγεις κάτι. Για παράδειγμα, αν θέλεις να παραπονιέσαι λιγότερο το νέο έτος, είναι πιο πιθανό να το να δημιουργήσεις μια λίστα ευγνωμοσύνης και θα σημειώνεις τρία πράγματα για τα οποία είσαι ευγνώμων κάθε μέρα, επειδή αυτό το ψήφισμα μιλάει σε κάτι συγκεκριμένο που μπορείς να κάνεις αντί για κάτι που θέλεις να σταματήσεις να κάνεις.

Αν πάλι οι στόχοι που βάζεις αναιρούν ο ένας τον άλλο τότε θα είναι πιο δύσκολο να εμμείνεις σε αυτούς. Για παράδειγμα, εάν βάλεις έναν στόχο να εξοικονομήσεις χρήματα και έναν άλλο να ταξιδέψεις περισσότερο, αυτοί οι στόχοι θα μπορούσαν να συγκρουστούν. Βεβαιώσου ότι δεν περιστρέφεις τον εαυτό σου σε έναν φαύλο κύκλο και ότι οι στόχοι σου έχουν μια επιπλέον επίδραση, έτσι ώστε η διεργασία σου σε έναν από αυτούς να μην οδηγεί σε βάρος του άλλου.

Επαναπροσδιόρισε επίσης τι σημαίνει επιτυχία. Εάν φαντάζεσαι όλα τα θετικά πράγματα για να επιτύχεις έναν μεγάλο στόχο, μπορεί να παρασυρθείς. Είναι σημαντικό να καταλάβεις ότι η επίτευξη μεγάλων στόχων θα περιλαμβάνει έναν βαθμό θλίψης και απώλειας. Γιατί; Όταν γινόμαστε πιο υγιείς, πιο ευτυχισμένοι και πιο επιτυχημένοι, οι σχέσεις μας αλλάζουν, η πίεση αυξάνεται και η εξοικείωση και η άνεση αμφισβητείται.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να ακολουθήσεις αυτούς τους στόχους. Απλώς να γνωρίζεις ότι η επιτυχία μπορεί να έχει τις προκλήσεις της και πρέπει να είσαι προετοιμασμένος για αυτά. Αν επικεντρωθούμε μόνο στα οφέλη και αρνηθούμε το κόστος της αλλαγής συμπεριφοράς, είναι απίθανο να τηρήσουμε τις αποφάσεις μας.

Σχετικά άρθρα