Πώς αντιμετωπίζουμε ένα θυμωμένο έφηβο;

<p style="text-align: justify;">Η  ΕΝΑΝΤΙΩΤΙΚΗ ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ: </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Είναι μια διαταραχή με συχνά ξεσπάσματα θυμού, καβγάδες με ενηλίκους και έντονη εκδικητικότητα χαρακτηρίζουν τα άτομα με τη διαταραχή αυτή. Το παιδί με εναντιωτική προκλητική διαταραχή αρνείται να συμμορφωθεί με αιτήματα ή κανόνες των ενηλίκων ,συχνά κατηγορεί τους άλλους για τα δικά του λάθη, ενοχλείται εύκολα από τους άλλους ή ενοχλεί  εσκεμμένα ανθρώπους και  κακιώνει προκαλώντας όπως και στην διαταραχή της διαγωγής σημαντική έκπτωση στην κοινωνική σχολική ή επαγγελματική λειτουργικότητα. Τουλάχιστον  τέσσερα ή περισσότερα από τα παραπάνω κριτήρια θα πρέπει να διαρκούν για τουλάχιστον έξι μήνες προκειμένου να διαγνώσουμε εναντιωτική διαταραχή στο παιδί ή έφηβο.</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Η αιτιολογία της διαταραχής, αν και βασικά άγνωστη, οπωσδήποτε είναι πολυπαραγοντική. Ο κίνδυνος εμφάνισης της διαταραχής αυξάνει σε παιδιά που έχουν γονείς με  εξάρτηση από αλκοόλ ή έχουν οι ίδιοι ιστορικό διαταραχής της Διαγωγής. Επίσης η σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση, η έλλειψη γονικής επίβλεψης, η σκληρή διαπαιδαγώγηση, η παρέα  με συνομήλικους παραπτωματίες ,ο χωρισμός ή το διαζύγιο των γονιών, τα κοινωνικό-οικονομικά προβλήματα στην οικογένεια η εγκατάλειψη ή  παραμέληση είναι κάποιοι παράγοντες που σύμφωνα με μελέτες ,έχουν ενοχοποιηθεί ενισχύοντας την υπόθεση τόσο της γενετικής όσο και της περιβαλλοντικής συμμετοχής στην προδιάθεση και εμφάνιση των διαταραχών αυτών.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>ΤΡΟΠΟΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΚΑΙ  ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ</strong></p>
<ul style="text-align: justify;">
<li>Μια επιθετική συμπεριφορά  είναι δυνατό να ποικίλλει σε  ένταση, συχνότητα και μορφή ανάλογα με το παιδί ή τον έφηβο. Σε γενικές γραμμές όμως κάποιες πρακτικές όταν ακολουθούνται μπορούν να μειώσουν την συμπτωματολογία της επιθετικής συμπεριφοράς. Αναφέρονται ενδεικτικά  μερικές:</li>
<li>Οι γονείς καλό είναι να παρατηρούν το παιδί συστηματικά, ώστε να εντοπίζουν την έναρξη των αρνητικών συναισθημάτων του και αυτό γιατί ,ο χειρισμός των συναισθημάτων  γίνεται ευκολότερος όταν βρίσκονται σε χαμηλή ένταση. Με αυτό τον τρόπο θα μπορούν να ηρεμήσουν το παιδί αφού αποδεχτούν τα συναισθήματα που εκείνο νιώθει και έτσι και το παιδί με τη σειρά του θα μπορέσει να μάθει να διαχειρίζεται σταδιακά  τα συναισθήματα και να ηρεμεί μόνο του τον εαυτό του.</li>
<li>Σημαντικό είναι οι γονείς και εκπαιδευτικοί, να μπορούν να αναγνωρίσουν το συναίσθημα του παιδιού πίσω από την επιθετική συμπεριφορά και να το βοηθούν να το κατονομάσει. Θα πρέπει όμως να γίνεται σαφές  ότι κάποιες συμπεριφορές δεν μπορούν να είναι αποδεκτές. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να βοηθήσουν το παιδί να κατανοήσει ότι το πρόβλημα δεν είναι αυτό που νιώθει (π.χ θυμός που δεν το παίζουν) αλλά ο τρόπος που το εκφράζει.</li>
<li>Η στέρηση προνομίων δηλαδή η αρνητική ενίσχυση, όταν ένα παιδί εκδηλώνει ανάρμοστη συμπεριφορά είναι μια ακόμα προσέγγιση. Με  αυτό τον τρόπο το παιδί μαθαίνει ποιες συμπεριφορές είναι αποδεκτές και ενισχύονται και ποιες συμπεριφορές είναι ανάρμοστες  και απορρίπτονται.</li>
<li>Η απομάκρυνση από το ερέθισμα (time out) που προκαλεί άγχος στο παιδί και ενισχύει την επιθετική συμπεριφορά, είναι δυνατό να επαναφέρει το παιδί σε μία κατάσταση συναισθηματικής ηρεμίας</li>
<li>Η σταθερότητα και η τοποθέτηση σαφών ορίων, αλλά και η υπομονή και η επιμονή από μέρους όλων όσοι ασχολούνται με την διαπαιδαγώγηση των παιδιών αυτών κρίνεται επιβεβλημένη. Χρειάζεται όμως ιδιαίτερη προσοχή  ώστε να μην επικοινωνηθεί απόρριψη προς τα άτομα αυτά.</li>
<li>Θα πρέπει πάντα να φροντίζουμε να χαρακτηρίζουμε  τη συμπεριφορά του παιδιού ως κακή κι όχι το ίδιο το παιδί. Θα πρέπει με άλλα λόγια ,να γίνεται σαφές κάθε φορά ότι δεν κατακρίνουμε το παιδί σαν προσωπικότητα αλλά τον τρόπο αντίδρασης του.</li>
<li>Στις περισσότερες περιπτώσεις ,ατομική και οικογενειακή θεραπεία μπορεί να είναι αποτελεσματικές, παράλληλα με τεχνικές θεραπείας συμπεριφοράς.</li>
</ul>
<p style="text-align: justify;"><strong>ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΛΗΦΘΕΙ  Η ΒΙΑΙΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Οι προτάσεις που ακολουθούν είναι δυνατό να συμβάλλουν στη μείωση και την αποτελεσματικότερη πρόληψη της βίαιης συμπεριφοράς</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong> </strong></p>
<ul>
<li style="text-align: justify;">Οι γονείς θα πρέπει να ενδυναμώνουν το παιδί προσφέροντας του επιλογές  σεβόμενοι τις επιθυμίες του. Ματαίωση των βασικών συναισθηματικών αναγκών  συνήθως πυροδοτεί εκρήξεις θυμού</li>
<li style="text-align: justify;">Θα πρέπει να αποφεύγονται οι υπερβολικές επικρίσεις ενώ αντίθετα να χρησιμοποιείται ο έπαινος όσο γίνεται συχνότερα. Η διαρκής ενίσχυση της καλής συμπεριφοράς αποτελεί σημαντικό όπλο της πρόληψης</li>
<li style="text-align: justify;">Οι εκπαιδευτικοί καλό είναι να δίνουν στο παιδί να κατανοήσει ότι αντιμετωπίζουν σοβαρά τα θέματα που το αφορούν και ότι είναι διατεθειμένοι να αφιερώσουν χρόνο σε αυτά</li>
<li style="text-align: justify;">Θα πρέπει να δίδεται ιδιαίτερη προσοχή ώστε οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να αποτελούν ένα υγιές πρότυπο ταύτισης για το παιδί με την  συμπεριφορά τους καθώς είναι γνωστό ότι συνήθως το παιδί μιμείται και αναπαράγει συμπεριφορές και αντιδράσεις των οικείων του</li>
<li style="text-align: justify;">Ο έλεγχος της παρακολούθησης σκηνών βίας από τα παιδιά στην τηλεόραση και κινηματογράφο, κρίνεται επιβεβλημένος Οι γονείς θα πρέπει να εξετάσουν συνολικά “το τηλεοπτικό περιβάλλον” του σπιτιού τους και το πόσες ώρες τελικά βλέπει το παιδί τους τηλεόραση.</li>
<li style="text-align: justify;">Οι απαραίτητες δεξιότητες για την επίλυση διαπροσωπικών συγκρούσεων αρχίζουν να μαθαίνονται κατά τη διάρκεια των πρώτων παιδικών χρόνων και κατακτώνται κατά την εφηβική ηλικία Για τον λόγο αυτό η εκμάθηση τους είναι απαραίτητο να γίνεται μέσω της σωστής καθοδήγησης, και της ενίσχυσης της επιτρεπτής κάθε φορά πρακτικής, από το περιβάλλον του παιδιού : δηλαδή την  οικογένεια  και το σχολείο.</li>
</ul>

Σχετικά άρθρα