Στις Φιλιππίνες, η Στέλλα Σιμπόνγκα, μητέρα τριών παιδιών, διεκδικεί απεγνωσμένα την ακύρωση ενός γάμου τον οποίο ποτέ δεν θέλησε. «Το μόνο που θέλουμε είναι να είμαστε ελεύθερες», δηλώνει, σε μια χώρα που είναι στην πλειονότητά της καθολική.

«Δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο είναι τόσο δύσκολο», δηλώνει η Σιμπόνγκα, 45 ετών. Εδώ και 11 χρόνια, η γυναίκα αυτή προσπαθεί να βάλει τέλος στον γάμο αυτό, που της επιβλήθηκε από τους γονείς της όταν έμεινε έγκυος.

Αλλά το διαζύγιο παραμένει παράνομο στις Φιλιππίνες. Το αρχιπέλαγος είναι η μοναδική χώρα του κόσμου –μαζί με το Βατικανό– όπου είναι αδύνατον να πάρει κάποιος διαζύγιο.

Οι γυναίκες θύματα βίας δυσκολεύονται να εγκαταλείψουν τη συζυγική στέγη και τα ζευγάρια που επιθυμούν έναν φιλικό χωρισμό δεν μπορούν να τον έχουν. Μοναδική επιλογή: να ζητήσουν από δικαστήριο να ακυρωθεί ο γάμος ή να κηρυχθεί μηδέποτε γενόμενος. Όμως η δικαστική διαδικασία είναι αργή και μπορεί να κοστίσει έως 9.500 ευρώ σε αυτή τη χώρα όπου εκατομμύρια άνθρωποι ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας. Και ακόμα και στην περίπτωση τερματισμού του γάμου, η κυβέρνηση των Φιλιππίνων μπορεί να υποβάλει έφεση.

Η Σιμπόνγκα δικαιώθηκε έτσι ύστερα από 3.500 ευρώ δικαστικά έξοδα και πέντε χρόνια διαδικασίας που ξεκίνησε το 2012, κατά τη διάρκεια της οποίας επικαλέστηκε την «ψυχολογική ανικανότητα» του συζύγου της, έναν από τους λόγους που γίνονται δεκτοί.

Αλλά η ανακούφισή της δεν κράτησε πολύ: το δικαστήριο, επιφορτισμένο με την προστασία του θεσμού του γάμου εξ ονόματος του δημόσιου κατήγορου, υπέβαλε έφεση και κατάφερε το 2019 την ανατροπή της απόφασης.

«Για ποιο λόγο εμείς, που έχουμε βιώσει βάσανα, εγκατάλειψη και κακοποίηση, τιμωρούμαστε από τον νόμο;», διερωτάται η Σιμπόνγκ, που προσέφυγε στο εφετείο και ακόμα περιμένει την απόφαση.

Σε μια χώρα που είναι κατά 78% καθολική, όπου η εκκλησία που έχει μεγάλη επιρροή αντιτίθεται στο διαζύγιο, όπως και στην άμβλωση και την αντισύλληψη, πολλοί αιρετοί αξιωματούχοι διστάζουν να αλλάξουν την νομοθεσία.

Ωστόσο, οι αντιλήψεις αλλάζουν. Το 2018, η πλειοψηφία και η αντιπολίτευση στη Βουλή των αντιπροσώπων ενέκριναν από κοινού μια μεταρρύθμιση για τα διαζύγια, που στη συνέχεια παρεμποδίστηκε από τη Γερουσία. Ήταν η πρώτη φορά που μια τέτοια πρόταση έφθασε τόσο μακριά.

“Είμαι αμαρτωλή”

Οι Φιλιππινέζοι που τάσσονται υπέρ της νομιμοποίησης του διαζυγίου κερδίζουν έδαφος σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις και έγιναν η πλειονότητα το 2017.

Ο νόμος που επιτρέπει την αντισύλληψη ψηφίστηκε το 2012 παρά τις αντιδράσεις της εκκλησίας.

Μια ομάδα βουλευτών ξεκίνησε εκστρατεία για το διαζύγιο, με πολλά νομοσχέδια να κατατίθενται στη Βουλή και τη Γερουσία.

«Δεν καταστρέφουμε κανένα γάμο», δήλωσε ο Εντσέλ Λάγκμαν, συντάκτης ενός εκ των νομοσχεδίων αυτών. Σύμφωνα με τον ίδιο, το διαζύγιο περιορίζεται σε «ανεπανόρθωτα δυσλειτουργικούς γάμους» και η νομιμοποίησή του θα επιτρέψει στις γυναίκες και τα παιδιά τους να γλιτώσουν από «βίαιους συζύγους».

Η αδυναμία να πάρει κανείς διαζύγιο έχει παρενέργειες.

Το Γαλλικό Πρακτορείο εντόπισε πολλές αναρτήσεις στο Facebook που διαδίδουν ψευδείς πληροφορίες για τη δικαστική διαδικασία ακύρωσης ενός γάμου, κάτι που καταδεικνύει την παρουσία απατεώνων στο διαδίκτυο.

Μια γυναίκα θύμα, που αναζητούσε «όλες τις δυνατές επιλογές για να είναι και πάλι ελεύθερη», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο διατηρώντας την ανωνυμία της ότι δαπάνησε 2.250 ευρώ σε μια διαδικασία που ήταν απάτη. Τώρα σκέφτεται να αλλαξοπιστήσει και να ασπαστεί το ισλάμ με την ελπίδα να πάρει διαζύγιο με βάση τον ισλαμικό νόμο.

Για την Κατρίνα Λαγκάρντ, ειδική στο οικογενειακό δίκαιο, το γεγονός ότι αυξάνονται οι απάτες αυτές δείχνει την «επιτακτική ανάγκη» να υπάρξει νομοθέτηση.

Ο πατήρ Τζερόμ Σεσιλιάνο, από τη Σύνοδο των Επισκόπων των Φιλιππίνων, εκτιμά αντίθετα ότι η χώρα του πρέπει να είναι «υπερήφανη» που είναι η μοναδική χώρα εκτός του Βατικανού που «εμμένει στην παραδοσιακή έννοια του γάμου». Το να παίρνει κανείς διαζύγιο από έναν βίαιο σύντροφο είναι κάτι που θα «διαιωνίζει τη βία» σύμφωνα με τον ίδιο, διότι ο δράστης θα κακοποιεί την επόμενη σύντροφό του.

Η Σιμπόνγκα, που λέει ότι έχει κάνει δύο απόπειρες αυτοκτονίας, αρνείται να αφήσει να παντρευτούν τα παιδιά της όσο το διαζύγιο δεν είναι νόμιμο.

«Δεν θέλω να καταλήξουν σαν εμένα», δηλώνει η γυναίκα αυτή, καθολική η ίδια που δεν πάει πλέον στην εκκλησία φοβούμενη ότι θα κατηγορηθεί για μοιχεία διότι έχει έναν σύντροφο τον οποίο δεν μπορεί να παντρευτεί.

«Ο κόσμος πιστεύει ότι τυπικά συνεχίζω να είμαι παντρεμένη, μια αμαρτωλή» και ότι «ούς ο Θεός συνέσευξε, άνθρωπος μη χωριζέτω», δηλώνει η Σιμπόνγκα. «Αλήθεια; Ακόμα κι αν ο σύζυγός σου προσπαθεί να σε σκοτώσει;».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ