Ημικρανία: Πως εκδηλώνεται και αντιμετωπίζεται

30/10/2013
Ομάδα Σύνταξης
Παθολογία

Η ημικρανία είναι ένα σύνθετο νευρολογικό πρόβλημα, που ταλαιπωρεί πολλούς ανθρώπους και συχνά επηρεάζει έντονα την ποιότητα ζωής τους, ενώ σπανιότερα μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία τους γενικότερα. Ποιες είναι, όμως, οι αιτίες που την προκαλούν, τα συμπτώματα, αλλά και οι τρόποι με τους οποίους την αντιμετωπίζουμε;
Η ημικρανία είναι ένα σύνθετο πρόβλημα, με κύριο σύμπτωμα τον ισχυρό πονοκέφαλο, αλλά και αρκετές φορές με μεγάλη ποικιλία άλλων εκδηλώσεων. Μπορεί να είναι μια χρόνια πάθηση, με εξατομικευμένα ή και απρόβλεπτα χαρακτηριστικά ως προς τον τρόπο εκδήλωσης, την ανταπόκριση στη θεραπεία και την εξέλιξή της με το χρόνο.
Στο μηχανισμό της εμπλέκονται σύνθετες και, μόνο εν μέρει κατανοητές προς το παρόν, χημικές και ηλεκτρικές διεργασίες συγκεκριμένων νευρικών κυκλωμάτων που αλληλεπιδρούν με τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου, προκαλώντας φλεγμονή, αγγειοσύσπαση ή και αγγειοδιαστολή. Σημαντικό προδιαθεσικό ρόλο μπορεί να παίζουν και γονιδιακοί παράγοντες. Επίσης, διατροφικοί, ενδοκρινικοί και ψυχολογικοί παράγοντες συμμετέχουν στη διαμόρφωση του προβλήματος. Συνήθειες που σχετίζονται με τον τρόπο ζωής και τον ύπνο, η έντονη σωματική προσπάθεια, η κατανάλωση αλκοόλ, καφέ και συγκεκριμένων τροφών, το κάπνισμα και η χρήση φαρμάκων ενδέχεται να πυροδοτούν κρίσεις.
Η ημικρανία είναι συνηθέστερη στις γυναίκες. Αν και συνήθως παρουσιάζεται σε ενήλικες, υπάρχουν και μορφές της που αφορούν στα παιδιά.
<h2 align="justify">Πώς εκδηλώνεται</h2>
Η συνηθισμένη μορφή ημικρανίας εκδηλώνεται με ισχυρό πονοκέφαλο, συνήθως στη μία πλευρά του κεφαλιού. Χωρίς θεραπεία μπορεί να διαρκέσει από μερικές ώρες έως λίγα εικοσιτετράωρα, συνοδεύεται μάλιστα συχνά από ναυτία και εμετούς. Ο πόνος γίνεται αισθητός σαν να χτυπά μαζί με το σφυγμό μέσα στο κεφάλι. Το φως, οι ήχοι και οι μυρωδιές γίνονται ιδιαίτερα ενοχλητικά και ο πάσχων δεν μπορεί να συνεχίσει τις κανονικές του δραστηριότητες. Μπορεί να συνυπάρχουν ίλιγγος, μυϊκοί πόνοι, μειωμένη πνευματική απόδοση, αλλαγή διάθεσης, υπνηλία, διάρροια, πολυουρία, παροδικά πρηξίματα, υπερβολική ευαισθησία του δέρματος στο άγγιγμα, χλόμιασμα ή ξάναμμα. Η συχνότητα επανάληψης των ημικρανιών ποικίλλει. Οι κρίσεις μπορεί να είναι σποραδικές, με μεγαλύτερα ή μικρότερα μεσοδιαστήματα χωρίς πονοκεφάλους τέτοιου τύπου, να εμφανίζονται με κάποιας μορφής περιοδικότητα, να έρχονται σε σμήνη με συχνή επανάληψη για ένα διάστημα και στη συνέχεια να εξαφανίζονται για αρκετό χρόνο ή, τέλος, να αποτελούν καθημερινό χρόνιο πρόβλημα. Περίπου το ένα τρίτο των ασθενών με ημικρανία παρουσιάζουν πρόδρομα συμπτώματα λίγο πριν ξεκινήσει ο πονοκέφαλος.
Η ημικρανική αύρα στην αρχή της κρίσης μπορεί να περιλαμβάνει παροδικά φαινόμενα από την όραση, όπως λάμψεις, θάμπωμα, σκοτείνιασμα, αλλά και μουδιάσματα στα άκρα και στο πρόσωπο, δυσκολία στις κινήσεις, στην ομιλία και στη σκέψη. Όταν τελειώνει η κρίση, παραμένει συχνά ένα αίσθημα κόπωσης, κακουχίας και διάθεσης για ύπνο. Η εξέλιξη της κρίσης μπορεί να σταματήσει από μόνη της χωρίς να εκδηλωθεί πονοκέφαλος. Μερικές φορές η ημικρανική κρίση μπορεί να έχει εκδηλώσεις που θυμίζουν εγκεφαλικό επεισόδιο. Ασθενείς με ημικρανία διατρέχουν σχετικά αυξημένο κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Ιδιαίτερα γυναίκες που πάσχουν από ημικρανία με αύρα, καπνίζουν και παίρνουν αντισυλληπτικά χάπια έχουν αυξημένες πιθανότητες τέτοιων επιπλοκών.
<h2 align="justify">Διάγνωση και αντιμετώπιση</h2>
Είναι σημαντικό η διάγνωση της ημικρανίας να γίνει έχοντας αποκλείσει άλλες παθολογικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν παρεμφερή συμπτώματα. Η λεπτομερής λήψη του ιστορικού του ασθενούς, μαζί με την προσεκτική κλινική εξέταση και τον αναγκαίο εργαστηριακό έλεγχο (που μπορεί να συμπεριλαμβάνει νευροαπεικονιστικές και νευροφυσιολογικές εξετάσεις) θα επιτρέψουν στον ειδικό ιατρό να καταλήξει σε ασφαλή διάγνωση και να δώσει στον ασθενή κατάλληλες οδηγίες και σωστή θεραπεία.'
Πέρα από τα παυσίπονα και τα αντιεμετικά, η κατάχρηση των οποίων μπορεί να προκαλέσει άλλα σοβαρά προβλήματα, η χρήση ειδικών φαρμάκων μπορεί να λειτουργήσει προλαμβάνοντας και αποτρέποντας την έναρξη της κρίσης ημικρανίας ή επιτυγχάνοντας την κατά το δυνατόν ταχύτερη ανακούφιση του πονοκεφάλου όταν αυτός ξεκινήσει.
Η σχετικά πρόσφατη πετυχημένη χρήση μυοχαλαρωτικών ενέσεων αλλαντικής τοξίνης Α και η εφαρμογή χειρουργικών μεθόδων μυοτομής και απελευθέρωσης νευρικών κλάδων στο πρόσωπο σε επιλεγμένες περιπτώσεις ασθενών με ημικρανία επιτρέπουν την ανακούφιση ακόμα μεγαλύτερου ποσοστού πασχόντων.
Οι συνεχιζόμενες επιστημονικές νευροβιολογικές έρευνες για την κατανόηση των μοριακών και κυτταρικών μηχανισμών της ημικρανίας έχουν συνεισφέρει σημαντικά τα τελευταία χρόνια στην ανάπτυξη νέων θεραπειών και υπόσχονται πολλά για το εγγύς μέλλον.
ΠΗΓΗ: (ΥΓΕΙΑ) hygeia.gr
Η εφημερίδα Daily Mail έχει δημοσιεύσει έναν δεκάλογο αυτοβοήθειας:
Αποφύγετε τις αιτίες
Κρατήστε για λίγες εβδομάδες ένα ημερολόγιο, για να δείτε εάν η ημικρανία σας εκδηλώνεται έπειτα από συγκεκριμένα γεγονότα ή συνθήκες. Συνηθισμένοι παράγοντες που μπορεί να δώσουν έναυσμα για μια κρίση είναι το κάπνισμα (η νικοτίνη πιστεύεται ότι συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου), η πολύ έντονη γυμναστική, το στρες, οι αλλαγές στο πρόγραμμα του ύπνου, το «πιάσιμο» του αυχένα και τα οδοντικά προβλήματα.
Προσέξτε το σάκχαρό σας
Η μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα αποτελεί συνηθισμένο εκλυτικό παράγοντα ημικρανίας, επειδή προκαλεί αύξηση της πίεσης. Να τρώτε κάθε τέσσερις ώρες και να μην περνάτε περισσότερες από 12 ώρες το βράδυ νηστικοί. Να προτιμάτε επίσης τρόφιμα με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως φρούτα, λαχανικά και λίγων λιπαρών ή άπαχο γιαούρτι και τυρί. Αντιθέτως, να αποφεύγετε τα τρόφιμα με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως το λευκό ψωμί, τα γλυκά και τα ροφήματα με ζάχαρη.
Μην το παρακάνετε με την καφεΐνη
Η πολλή καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει συστολή των αιμοφόρων αγγείων γύρω από τον εγκέφαλο, γεγονός που μπορεί να δώσει το έναυσμα για μια ημικρανική κρίση. Περισσότερα από 300 mg καφεϊνης την ημέρα (αντιστοιχούν σε πέντε φλιτζάνια στιγμιαίο καφέ) μπορεί να προκαλέσουν πρόβλημα. Προσπαθήστε να πίνετε λιγότερους καφέδες ή αλλάξτε σε ντεκαφεϊνέ. Να θυμάστε πως και η σοκολάτα, το τσάι, αλλά και τα αναψυκτικά τύπου κόλα, περιέχουν καφεΐνη.
Προσοχή στα πρόσθετα
Πολλοί πάσχοντες από ημικρανία αναφέρουν ευαισθησία σε ορισμένα πρόσθετα των τροφίμων, όπως η μονονατρική γλουταμάτη (υπάρχει λ.χ. σε ορισμένα τυριά, αποξηραμένες ντομάτες και κρέατα σε κονσέρβα), η ασπαρτάμη (είναι τεχνητό γλυκαντικό), η ταρτραζίνη (είναι μια κίτρινη χρωστική που χρησιμοποιείται λ.χ. σε ροφήματα με ανθρακικό), διάφοροι θειωτικοί παράγοντες (υπάρχουν στο κρασί) και το βενζοϊκό νάτριο (υπάρχει λ.χ. σε ορισμένες γαρίδες, μαργαρίνες, αναψυκτικά και γλυκά).
Μασήστε πιπερόριζα
Μελέτες έχουν δείξει πως όταν μασάει κανείς ωμή πιπερόριζα καταπραΰνεται η ναυτία και τα πεπτικά προβλήματα που συχνά συνοδεύουν την ημικρανική κρίση. Η πιπερόριζα φαίνεται επίσης ότι καταστέλλει τη δράση των προσταγλανδινών – μιας ομάδας ουσιών που μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονή στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου, ενεργοποιώντας μια ημικρανική κρίση.
Να τρώτε πρωτεΐνες
Μελέτες έχουν δείξει ότι πολλοί πάσχοντες από ημικρανία έχουν στον εγκέφαλό τους χαμηλά επίπεδα μιας ουσίας που λέγεται σεροτονίνη. Για να τα αυξήσετε, να τρώτε τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες, όπως το κοτόπουλο, η γαλοπούλα, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, οι μπανάνες, τα φασόλια, ο αρακάς, τα καρύδια, τα όσπρια και οι ξηροί καρποί.
Να πίνετε νερό
Η αφυδάτωση είναι συνηθισμένος εκλυτικός παράγοντας ημικρανίας. Οι ιστοί που περιβάλλουν τον εγκέφαλο αποτελούνται κυρίως από νερό και, όταν χάνουν νερό, συρρικνώνονται, με συνέπεια ερεθισμό και πόνο. Να πίνετε καθημερινά ένα έως δύο λίτρα νερό.
Πάρτε συμπληρώματα
Το 5ΗΤΡ μπορεί να βοηθήσει τον οργανισμό να είναι λιγότερο ευάλωτος στις ημικρανικές κρίσεις, ενώ το συνένζυμο Q10 μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη των ημικρανιών.
Να τρώτε μαγνήσιο
Η μειωμένη πρόσληψη μαγνησίου πιστεύεται ότι μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη παροχή αίματος στον εγκέφαλο και χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα – και τα δύο σχετίζονται με τις ημικρανικές κρίσεις. Τα φρέσκα, σκουροπράσινα λαχανικά, ο πολτός τομάτας, τα καρύδια, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φασόλια, ο αρακάς, οι πατάτες, οι μπανάνες και η μαγιά είναι μερικά από τα τρόφιμα που περιέχουν μαγνήσιο.
Δοκιμάστε τη γιόγκα
Η γιόγκα θεωρείται «φάρμακο» εναντίον του στρες, ενώ καταπραΰνει διάφορα ενοχλήματα και πονάκια παντού στο σώμα. Ορισμένες στάσεις της, εξάλλου, καταπραΰνουν την δυσκαμψία στον αυχένα και στους ώμους.
Tips
Εάν εκδηλώσετε μια ημικρανική κρίση που έχει συμπτώματα διαφορετικά από τα συνηθισμένα για εσάς και σας κάνει να ανησυχείτε, συμβουλευθείτε αμέσως τον γιατρό σας. ΠΗΓΗ: Αμερικανικό Εθνικό Ίδρυμα Κεφαλαλγίας (headaches.org)