Beethoven. Η ζωή το έργο του και η διπολική διαταραχή

Οι ευφυείς και ψυχεδελικές συνθέσεις του Ludwig van Beethoven, η ένταση και το συναίσθημα τους μένουν ανέγγιχτες από το χρόνο όσα χρόνια μαι αν περάσουν η μουσική του δεν παύει να είναι μια μοναδική εμπειρία. Ποιος ήταν όμως ο Beethoven;

Η ζωή του μοιάζει βγαλμένη από ταινία. Τα παιδικά του χρόνια ήταν δύσκολα, ο πατέρας του ήταν βίαιος, τον έδερνε. Ήταν όμως  και ο ίδιος άνθρωπος που τον ώθησε στην ενασχόλησή του με την μουσική από πάρα πολύ νεαρή ηλικία, όταν κατάλαβε πως ο γιος του έχει ταλέντο. Με συνεχή εκπαίδευση και εξάσκηση κατάφερε στα 11 του χρόνια να συνθέσει το πρώτο του έργο. Εκατοντάδες συμφωνίες, όπερες και μουσικές δημιουργίες ακολούθησαν, μέχρι που στα 27 του χρόνια άρχισε να χάνει την ακοή του. Άρχισε να ακούει όλο και λιγότερη μουσική, απέφευγε τις πολλές συνομιλίες. Η ασθένειά του, τον κατέβαλε ψυχολογικά. Και δεν ήταν το μοναδικό του πρόβλημα. Η ψυχική του υγεία ήταν ήδη κλονισμένη.

Ο Beethoven έπασχε από διπολική διαταραχή.

Καθώς μεγάλωνε, η ασθένεια άρχισε να τον επηρεάζει όλο και πιο πολύ. Η διπολική διαταραχή, που έχει ονομαστεί και «καλλιτεχνική κατάρα» στιγμάτισε την ζωή και την καριέρα του. Είχε πολλές φορές σκεφτεί την αυτοκτονία, ένα κοινό σύμπτωμα της διπολικής διαταραχής, ενώ τις ημέρες που βίωνε την μανία, ένιωθε απέραντη ευτυχία. Και ήταν αυτή η μανία που του επέτρεπε να εργαστεί σκληρότερα και να παράγει περισσότερα έργα, επειδή τον γέμιζε αισιοδοξία, αυτοπεποίθηση και δημιουργικότητα. Τις ημέρες της βαθιάς θλίψης, αντίθετα, από τις οποία χαρακτηρίζεται η διπολική διαταραχή, κλεινόταν στον εαυτό του, τριγυρνούσε ατημέλητος και δεν ασχολούνταν με τη μουσική.

Η περίοδος της κατάθλιψης

Ο Μπετόβεν επιδείκνυε επίσης αδιαφορία για την κοινωνική κατάταξη και για κάθε μορφή εξουσίας. Υπάρχουν μαρτυρίες πως είχε σταματήσει παραστάσεις όταν δεν είχε την πλήρη προσοχή του κοινού, ενώ αρνούνταν να εμφανιστεί σε κάποιο κονσέρτο αν θεωρούσε πως δεν τον είχαν ενημερώσει εγκαίρως. Χαρακτηριστικό των επιπτώσεων της διπολικής διαταραχής στην ψυχική του υγεία είναι πως κατά το 1813 πέρασε μια τέτοια περίοδο κατάθλιψης που σταμάτησε κάθε επιμέλεια για την εμφάνισή του και άρχισε να κάνει επεισόδια οπουδήποτε πήγαινε να δειπνήσει. Σταμάτησε μάλιστα να συνθέτει σχεδόν εντελώς.

Όταν, όμως, τον Ιούνιο του 1813  έφθασαν οι ειδήσεις για την ήττα  των στρατευμάτων του Ναπολέοντα στην Ισπανία, βρήκε ξανά το κίνητρο να γράψει και  πέρασε ξανά στη φάση της μανίας, δουλεύοντας εντατικά και γράφοντας την συμφωνία που έμεινε γνωστή ως  «Νίκη του Ουέλινγκτον». Την παρουσίασε για  πρώτη φορά στις 8 Δεκεμβρίου, μαζί με την Εβδόμη Συμφωνία του, σε μια φιλανθρωπική συναυλία για τα θύματα του πολέμου. Το έργο έγινε αμέσως ευρέως γνωστός και αγαπητό, καθώς ήταν διασκεδαστικό και εύκολο να κατανοηθεί. Το ίδιο καλοκαίρι συνέθεσε και μια σονάτα πιάνο για πρώτη φορά μέσα σε πέντε χρόνια. Το έργο αυτό ήταν σε σαφώς πιο ρομαντικό ύφος από τα προηγούμενα σονάτες του.

Πέθανε από ηπατική ανεπάρκεια το 1827. Προσπαθούσε για χρόνια να αυτοθεραπεύσει τα πολλά προβλήματα υγείας του με αλκοόλ. Ο Beethoven όταν βρισκόταν στη φάση της μανίας ήταν γνωστό στον κύκλο των φίλων του ότι μπορούσε να συνθέσει πολλά έργα ταυτόχρονα. Ωστόσο, η περιόδος της κατάθλιψης κατά την οποία γράφτηκαν πολλά από τα πιο διάσημα έργα του.

Σχετικά άρθρα