Μαγκάλι και μονοξείδιο του άνθρακα: Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την υγεία μας

<p><span style="font-size: medium;"><em>Για το boro.gr γράφει ο κύριος <strong>Δημήτριος Βάσσος, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος, </strong>Επιστημονικός συνεργάτης Πανεπιστημίου Αθηνών, Ογκολογική μονάδα Γ΄Πανεπιστημιακής Παθολογικής κλινικής Γ.Ν.Ν.Θ.Α. «Η ΣΩΤΗΡΙΑ»<strong>:</strong> </em></span></p>
<p><span style="font-size: medium;">«Από μονοξείδιο του άνθρακα, πιθανότατα, ο θάνατος των δύο φοιτητών…», διαβάζουμε σε στήλες εφημερίδων και ιστοσελίδων. Τι είναι όμως το μονοξείδιο του άνθρακα; Πώς παράγεται και τι προκαλεί;</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">Το μονοξείδιο του άνθρακα (CO) είναι ένα άοσμο, άχρωμο, επικίνδυνο αέριο που παράγεται από την ατελή καύση φυσικού αερίου, πετρελαίου, κηροζίνης, ξύλου ή κάρβουνου. Η δηλητηρίαση με μονοξείδιο του άνθρακα είναι μια ύπουλη κατάσταση, καθώς αυτό είναι άοσμο και δεν διακρίνεται στην ατμόσφαιρα, όπως ο καπνός. Τα πιο συνηθισμένα ατυχήματα αφορούν οδηγούς οχημάτων που κοιμούνται μέσα σε αυτά με αναμμένη μηχανή, επισκευές οχημάτων που γίνονται μέσα σε κλειστά γκαράζ, συσκευές οικιακής θέρμανσης (όπως μαγκάλι, τζάκι ή σόμπα) σε χώρους που δεν αερίζονται επαρκώς.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">Η τοξική δράση του CO οφείλεται στο ότι η αιμοσφαιρίνη του αίματος παρουσιάζει κατά περίπου 210 φορές μεγαλύτερη συγγένεια προς αυτό σε σχέση με το οξυγόνο (Ο<sub>2</sub>), σχηματίζοντας την ένωση καρβοξυαιμοσφαιρίνη. Αυτή δεν επιτρέπει τη μεταφορά  οξυγόνου στους ιστούς που βρίσκονται αρχικά σε συνθήκες υποξίας και στη συνέχεια ασφυκτιούν. Ο εγκέφαλος είναι το πλέον ευαίσθητο όργανο στην έλλειψη οξυγόνου και για τον λόγο αυτό τα πρώτα συμπτώματα της δηλητηρίασης από το CO εκδηλώνονται από το νευρικό σύστημα. Τέτοια είναι:</span></p>
<ul>
<li><span style="font-size: medium;">-κεφαλαλγία</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-ναυτία</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-ζάλη</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-αδυναμία</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-σύγχυση</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-αποπροσανατολισμός</span></li>
</ul>
<p><span style="font-size: medium;">Αρκετά από αυτά τα συμπτώματα είναι κοινά με τη γρίπη, την τροφική δηλητηρίαση κι έτσι δεν τίθεται συνήθως άμεσα η υποψία της δηλητηρίασης από μονοξείδιο του άνθρακα.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">Σε παρατεταμένη έκθεση ή σε εισπνοή μεγαλύτερων συγκεντρώσεων μονοξειδίου μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα όπως:</span></p>
<ul>
<li><span style="font-size: medium;">-υπνηλία</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-ναυτία</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-έμετος</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-άγχος ή κατάθλιψη</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-σύγχυση</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-διαταραχές όρασης</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-διαταραχές συντονισμού</span></li>
<li><span style="font-size: medium;">-αποπροσανατολισμός</span></li>
</ul>
<p><span style="font-size: medium;">Η καθημερινή εισπνοή μονοξειδίου σε χαμηλή συγκέντρωση μπορεί να προκαλέσει μόνιμες νοητικές ή σωματικές βλάβες, ενώ σε υψηλά επίπεδα συγκέντρωσης οδηγεί τελικά σε απώλεια συνείδησης, κώμα και θάνατο. Χαρακτηριστικό είναι το βαθύ κόκκινο χρώμα (σαν κεράσι) το οποίο αποκτά το θύμα, το οποίο είναι εμφανές και στο πρόσωπο. Οι ηλικιωμένοι, τα μικρά παιδιά και οι πάσχοντες από καρδιοαναπνευστικές παθήσεις είναι πολύ πιο ευάλωτοι στις τοξικές επιδράσεις του μονοξειδίου του άνθρακα.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">Περίπου 450 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από δηλητηρίαση από μονοξείδιο, ενώ εκατοντάδες ακόμη αρρωσταίνουν ή αναζητούν ιατρική βοήθεια. Υπολογίζεται ότι πάνω από 50.000 επισκέψεις τον χρόνο στα τμήματα επειγόντων περιστατικών στις Ηνωμένες Πολιτείες οφείλονται στην έκθεση σε μονοξείδιο του άνθρακα.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;"> </span></p>
<p><span style="font-size: medium;"><strong>Μέτρα προστασίας</strong></span></p>
<p><span style="font-size: medium;">*Βεβαιωθείτε ότι οι διάφορες συσκευές έχουν εγκατασταθεί, έχουν συντηρηθεί και λειτουργούν σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κατασκευαστή.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">*Πάντα να φροντίζετε ώστε οι συσκευές καύσης να έχουν επαρκή εξαερισμό και ο χώρος να αερίζεται τακτικά.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">*Προτιμάτε να γίνεται κάθε χρόνο καθαρισμός των καμινάδων από εξειδικευμένο προσωπικό.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">*Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε ξυλόσομπες ή φούρνους με ξύλα για τη θέρμανση του σπιτιού.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">*Αποφύγετε την καύση κάρβουνων, τη μεταφορά μαγκαλιού ή φορητής ψησταριάς σε εσωτερικό χώρο με περιορισμένο εξαερισμό.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">*Ποτέ μην χρησιμοποιείτε θερμάστρες υγραερίου που προορίζονται για κάμπινγκ σε εσωτερικό χώρο ως μέσο θέρμανσης.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">*Μην έχετε για μεγάλο χρονικό διάστημα αναμμένο βενζινοκινητήρα (ή γενικά μηχανή εσωτερικής καύσης) σε περιορισμένο χώρο, όπως γκαράζ ή υπόγεια.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">*Εγκαταστήστε ανιχνευτές μονοξειδίου στα σπίτια και τα γκαράζ.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">*Η καύση του τσιγάρου, επίσης, παράγει μονοξείδιο του άνθρακα˙ γι’ αυτό αποφύγετε το κάπνισμα σε εσωτερικούς χώρους και ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">*Όταν κάποιος ανακαλύψει ένα άτομο που είναι πολύ πιθανόν να έχει δηλητηριαστεί με μονοξείδιο του άνθρακα, θα πρέπει να προβεί στις ακόλουθες ενέργειες:</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">– Το θύμα θα πρέπει να μεταφερθεί το συντομότερο σε χώρο που αερίζεται καλά. Καλέστε άμεσα εξειδικευμένη ιατρική βοήθεια.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">– Αν το θύμα δεν εμφανίζει αυτόματη αναπνοή ή δεν ψηλαφάται σφυγμός, ακολουθείται η διαδικασία της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης.</span></p>
<p><span style="font-size: medium;">– Με γρήγορες κινήσεις θα πρέπει ο χώρος που συνέβη το ατύχημα να αεριστεί καλά και να γίνει προσπάθεια εντοπισμού της πηγής του μονοξειδίου του άνθρακα, ώστε να διαφυλαχθεί η ασφάλεια της ομάδας διάσωσης.</span></p>

Σχετικά άρθρα