Είναι κατάθλιψη ή θλίψη; Μάθε να ξεχωρίζεις τα συμπτώματα

<p style="text-align: justify;"><strong>Κατάθλιψη στην Καθημερινή Ζωή</strong></p>
<p><strong>Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε κάποιες φορές αισθανθεί θλιμμένοι, στενοχωρημένοι, άκεφοι, λυπημένοι ή ακόμα και δυστυχισμένοι.</strong></p>
<p><strong>Είναι παθολογικό να νιώθει κανείς αυτά τα συναισθήματα;</strong></p>
<div><strong><br /></strong></div>
<p style="text-align: justify;"><strong>Σίγουρα όχι.</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Από την επιστημονική ομάδα του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Για την Ψυχική Υγεία (ΕΠΙΨΥ)</p>
<p style="text-align: justify;">Η θλίψη, η λύπη, η στενοχώρια είναι φυσιολογικά συναισθήματα, που εκλύονται όταν επιδράσουν ψυχοτραυματικά – ψυχοπιεστικά γεγονότα της ζωής.</p>
<p style="text-align: justify;">Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, ο χωρισμός, η απώλεια της δουλειάς μας, η ματαίωση κάποιας σημαντικής προσδοκίας είναι φυσιολογικό και αναμενόμενο να προκαλούν θλίψη.Το αντίθετο, μάλιστα, θα ήταν παθολογικό.</p>
<p style="text-align: justify;">Αν, δηλαδή, ο συναισθηματικός μας κόσμος δεν αντιδρούσε, δε δονούνταν σε συνάρτηση με τα ερεθίσματα που του προσφέρονται.</p>
<p style="text-align: justify;">Όμως, οι φυσιολογικές αυτές αντιδράσεις δεν διαρκούν πολύ, δεν επηρεάζουν σημαντικά τη λειτουργικότητα και τις δραστηριότητες του ατόμου, μεταβάλλονται και συνήθως υποχωρούν. Σε αντίθεση με τη θλίψη, η κατάθλιψη είναι ένα συναίσθημα παθολογικό, επειδή είναι είτε μη αναμενόμενο είτε υπερβολικό σε διάρκεια και ένταση.</p>
<p style="text-align: justify;">Η νόσος κατάθλιψη είναι μια παθολογική κατάσταση που υπερβαίνει το σύμπτωμα «κατάθλιψη». Η νόσος κατάθλιψη έχει συμπτώματα ψυχικά και σωματικά, δηλαδή συμπτώματα από την ψυχική σφαίρα (έντονη και παρατεταμένη θλίψη, άγχος, ευερεθιστότητα, ιδέες ενοχής κλπ.) και σωματικά συμπτώματα (διαταραχές του ύπνου, εύκολη κόπωση, διαταραχές της όρεξης ή της σεξουαλικής επιθυμίας). Εξαιτίας όλων αυτών των συμπτωμάτων υπονομεύεται η ικανότητα του ατόμου να αντεπεξέρχεται στις καθημερινές του δραστηριότητες και ασχολίες.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Προσοχή!</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Η θλίψη και η κατάθλιψη μπορεί να αποτελούν παρόμοιες συναισθηματικές εμπειρίες, η κατάθλιψη, όμως, ιδιαίτερα στις βαρύτερες μορφές της, σχετίζεται περισσότερο με βιολογικούς παράγοντες και ως εκ τούτου οι συνηθισμένες προτροπές και συμβουλές που απευθύνονται στους ασθενείς («Θα το ξεπεράσεις μόνος σου», «Βγες έξω» κλπ.) όχι μόνο δε βελτιώνουν την κατάστασή τους αλλά πολλές φορές τους κάνουν να νιώθουν χειρότερα. Η φαρμακευτική αντιμετώπιση των καταθλιπτικών επεισοδίων είναι τις περισσότερες φορές απαραίτητη.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Ποια είναι τα Συμπτώματα;</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Η κατάθλιψη, δεν εμφανίζεται σ' όλους τους ασθενείς με τα ίδια συμπτώματα. Άλλοι είναι θλιμμένοι, απελπισμένοι, απογοητευμένοι και κατακλύζονται από τύψεις και ενοχές, άλλοι μεμψιμοιρούν και γκρινιάζουν διαρκώς, άλλοι παραπονιούνται για πλήθος σωματικών ενοχλημάτων. Μερικές φορές η διαταραχή εισβάλλει με ενοχλήματα από τη σωματική, κυρίως, σφαίρα, παραπλανώντας τους μη ειδικούς ιατρούς. Στη βαριά κατάθλιψη ο ασθενής βαδίζει αργά, σέρνοντας τα βήματά του, με τον κορμό κυρτό και τo κεφάλι σκυμμένο. Το πρόσωπό του αυλακώνεται από ρυτίδες. Το βλέμμα του είναι ικετευτικό. Οι λέξεις εκφέρονται με δυσκολία, αργά, ψιθυριστά, άτονα. Οι χειρονομίες και η μιμική του προσώπου είναι περιορισμένες. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς, στους οποίους κυριαρχεί το άγχος, αγωνιούν, είναι ανήσυχοι, βαδίζουν διαρκώς τρίβοντας τις παλάμες τους και κάποιες φορές τραβώντας τα μαλλιά τους.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Ο ασθενής αισθάνεται θλιμμένος, στενοχωρημένος, άκεφος, απογοητευμένος. Ο ψυχικός αυτός πόνος είναι βαρύτερος από οποιονδήποτε άλλο σωματικό. Το άτομο συγκινείται εύκολα, αναλύεται σε λυγμούς με ασήμαντα ερεθίσματα (π.χ. μια εκπομπή στην τηλεόραση). Άλλες φορές, όμως, η λύπη που τον καταπλακώνει δεν μπορεί να εκφραστεί. «Δεν μπορώ ούτε να κλάψω», αναφέρει. Δραστηριότητες, ασχολίες, ενδιαφέροντα με τα οποία χαιρόταν στο παρελθόν και τα απολάμβανε τον αφήνουν αδιάφορο, τον κουράζουν, τα αποφεύγει. Τα ευχάριστα γεγονότα τα παρακάμπτει, ενώ τα δυσάρεστα τα μεγεθύνει, ένα μαύρο πέπλο εξυφαίνεται γύρω από τη σκέψη του. Όλα φαντάζουν μάταια, τίποτα δεν τον θέλγει. Παντού αναδύονται εμπόδια και δυσκολίες ανυπέρβλητες. Νιώθει κουρασμένος, δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, να θυμηθεί, να σκεφτεί και ν' αποφασίσει. Διαρκώς αναβάλλει. Η παραμικρή δραστηριότητα τον κουράζει, τη διεκπεραιώνει κοπιάζοντας υπερβολικά. Όλα «φαίνονται βουνό». Παραμελεί την εμφάνισή του, αδιαφορεί για τη δουλειά του, απομακρύνεται από γνωστούς και φίλους και αποσύρεται στο κέλυφός του. Δυσκολεύεται να κοιμηθεί, άλλοτε ο ύπνος είναι διακεκομμένος και ταράζεται από εφιαλτικά όνειρα ή άλλες φορές ξυπνάει πολύ νωρίς το πρωί, νιώθοντας υπερβολικά κουρασμένος. Περιγράφει την κατάστασή του λέγοντας «αισθάνομαι σα να να έσκαβα όλο το βράδυ». Η όρεξή του έχει μειωθεί, χάνει βάρος. Κάποιες όμως φορές, ιδιαίτερα στις γυναίκες, η όρεξη αυξάνει. Η επιθυμία για σεξουαλική επαφή είναι ανύπαρκτη. Ακαθόριστοι πόνοι κατασκηνώνουν στο σώμα του. Ένα υπερβολικό αίσθημα για επικείμενους κινδύνους δεν τον αφήνει να ησυχάσει. Ταχυκαρδίες, εφιδρώσεις, κεφαλαλγίες και άλλα συμπτώματα συνοδεύουν την αγωνία που τον διαπερνά. Στην σκέψη του λιμνάζουν διαρκώς οι ίδιες μελαγχολικές ιδέες, που τις αναμασά και μονότονα τις εξωτερικεύει.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Ανακαλώντας ασήμαντα γεγονότα και σφάλματα του παρελθόντος νιώθει ενοχές και διακατέχεται από τύψεις, αισθάνεται άχρηστος, ανίκανος, ανάξιος και αποτυχημένος. Υποτιμά τον εαυτό του, τον επικρίνει. Παγιδευμένος και εγκλωβισμένος, αβοήθητος, καταστρώνει σχέδια και απεργάζεται την αυτοκαταστροφή του. Τα 2/3 των ασθενών καταλαμβάνονται από ιδέες αυτοκαταστροφής και το 10-15% προβαίνει σε απόπειρες που τελεσφορούν.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Κάποιες φορές το σύμπτωμα «κατάθλιψη» απουσιάζει από την κλινική εικόνα και η καταθλιπτική διάθεση καλύπτεται πίσω από μια μάσκα ευφορίας. Άλλοτε η καταθλιπτική διάθεση δεν είναι προφανής αλλά αποτυπώνεται στη συμπεριφορά του ατόμου (παρορμητικές ενέργειες, χρήση ουσιών). Η κατάθλιψη δεν εμφανίζεται με τα ίδια συμπτώματα σε όλες τις ηλικιακές ομάδες. Στα νήπια, ιδιαίτερα όταν έχει προηγηθεί αποχωρισμός από την μητέρα, εκδηλώνεται με καθυστέρηση στη σωματική, τη νοητική και τη συναισθηματική ανάπτυξη. Στα μικρά παιδιά, επίσης με διαταραχές του ύπνου, ενούρηση ή εγκόπριση, έντονο κλάμα ή υπερβολική ενασχόληση με τα γεννητικά όργανα. Στα παιδιά σχολικής ηλικίας με ενούρηση, ονυχοφαγία, ανυπακοή και σχολική φοβία. Στους εφήβους εμφανίζεται ευερεθιστότητα, κοινωνική απόσυρση, αντικοινωνική συμπεριφορά και χαμηλή επίδοση στο σχολείο.</p>
<p style="text-align: justify;">Στους ηλικιωμένους δεσπόζουν τα σωματικά ενοχλήματα, όπως αϋπνία, κεφαλαλγία, ζάλη, ανορεξία και εύκολη κόπωση.</p>
<p style="text-align: justify;">Έχω Κατάθλιψη;</p>
<p style="text-align: justify;">Πώς μπορώ να ξέρω αν έχω Kατάθλιψη;</p>
<p style="text-align: justify;">Όλοι θα νιώσουμε κατά καιρούς αυτά τα ενοχλήματα. Είναι φυσιολογικό. Αν έχετε διαπιστώσει, όμως, ότι μερικά από τα συμπτώματα που ακολουθούν εμφανίζονται για δύο ? τρεις εβδομάδες ή και περισσότερο, επισκεφτείτε το γιατρό σας ή τον ψυχίατρο, για να αξιολογήσει αν έχετε κατάθλιψη.</p>
<p style="text-align: justify;">Αλλαγές στη διάθεση</p>
<p style="text-align: justify;">Νιώθετε συνεχώς λυπημένος, απογοητευμένος, απελπισμένος, άκεφος. Δακρύζετε με το παραμικρό, εκνευρίζεστε εύκολα. Είστε ανήσυχος, αγχωμένος, χωρίς πολλές φορές να ξέρετε το γιατί. Σας απασχολούν μικροπράγματα, για τα οποία στο παρελθόν θα αδιαφορούσατε. Δε χαίρεστε, δεν απολαμβάνετε πια δραστηριότητες και χόμπι που κάποτε σας ευχαριστούσαν. Τίποτα δε σας ευχαριστεί «σα να στέρεψε η χαρά της ζωής».</p>
<p style="text-align: justify;">Αλλαγές στη σωματική ευεξία</p>
<p style="text-align: justify;">Δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε, ξυπνάτε συχνά τη νύχτα ή πολύ νωρίς το πρωί ή έχετε υπερβολική υπνηλία στη διάρκεια της μέρας. Η όρεξή σας και το βάρος έχουν μειωθεί, κάποιες φορές όμως μπορεί και να αυξηθούν. Έχετε πονοκεφάλους και ναυτία, ζαλάδες, πόνους στα πόδια στα χέρια. Δεν έχετε επιθυμία για σεξουαλικές σχέσεις. Όταν ξυπνάτε το πρωί, δεν νοιώθετε την ευεξία που ο ύπνος επιφέρει. Νοιώθετε νευριασμένος και κουράζεστε εύκολα. Δραστηριότητες που πριν λίγο καιρό τις πραγματοποιούσατε εύκολα, τώρα σας φαίνονται «βουνό». Πολλές φορές δεν έχετε διάθεση να σηκωθείτε από το κρεβάτι.</p>
<p style="text-align: justify;">Αλλαγές στον τρόπο σκέψης</p>
<p style="text-align: justify;"> Όλα σας φαίνονται μάταια. Κατακλύζεστε από ιδέες ενοχής, τα βάζετε με τον εαυτό σας, νιώθετε ότι δεν αξίζετε, νιώθετε μόνος, αβοήθητος, εγκλωβισμένος σε αδιέξοδα. Το μέλλον σας τρομάζει, φαντάζει ζοφερό και απειλητικό. Νιώθετε τη σκέψη σας σα να μη λειτουργεί. Δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε, με πολύ κόπο ανακαλείτε πληροφορίες που προσφάτως έχετε δεχθεί. Σκέπτεστε μόνο τις δυσάρεστες πτυχές των πραγμάτων και τις διογκώνετε.</p>
<p style="text-align: justify;">Όλοι θα νιώσουμε κατά καιρούς αυτά τα ενοχλήματα. Είναι φυσιολογικό. Αν έχετε διαπιστώσει, όμως, ότι μερικά από τα συμπτώματα που ακολουθούν εμφανίζονται για δύο – τρεις εβδομάδες ή και περισσότερο, επισκεφτείτε το γιατρό σας ή τον ψυχίατρο, για να αξιολογήσει αν έχετε κατάθλιψη.</p>
<p style="text-align: justify;">Αλλαγές στην καθημερινότητα</p>
<p style="text-align: justify;">Δεν επιθυμείτε, πλέον, τη συναναστροφή με ανθρώπους που κάποτε σας ευχαριστούσαν. Δεν έχετε διάθεση να μιλήσετε. Όλα μοιάζουν πληκτικά, ανιαρά, χωρίς νόημα. Κλείνεστε στο σπίτι. Αδιαφορείτε για την προσωπική σας υγιεινή, δε μεριμνάτε για την εμφάνισή σας.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>

Σχετικά άρθρα