«Η ομορφιά είναι θεραπευτική» ψιθυρίζουν τα πορφυρά κεφάλια της Εχινάκιας και ο άνεμος κομίζει το μήνυμά τους από πολύ πολύ μακριά. Βαθιά ριζωμένο στο έδαφος είναι όμως το πραγματικό δώρο τους…
Του Ορέστη Δαβία
Από τα εννέα είδη που περιλαμβάνει το γένος Echinacea, το μόνο που στη χώρα μας ξεφεύγει κάπως από την αφάνεια είναι το E. angustifolia, και τούτο γιατί χαίρει μεγάλης εκτίμησης στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία. Στα μέρη μας βέβαια φθάνει μόνο η περίφημη ρίζα του, από την οποία παρασκευάζεται ένα σωτήριο βάμμα για όλες τις λοιμώξεις. Με τα πρώτα συμπτώματα του κρυολογήματος ή της φαρυγγίτιδας, μόλις αισθανθούμε κάποια χειμωνιάτικη γρίπη να κουλουριάζεται σαν φίδι γύρω μας, θα πρέπει αμέσως να το προμηθευτούμε από κάποιο φαρμακείο και να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα καταπίνοντας αρκετές σταγόνες καθημερινά.
Απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να έχουν φθάσει στα αφτιά μας τα μαντάτα ότι τα αποθεωμένα από την κλασική ιατρική αντιβιοτικά έχουν πάψει πια να κάνουν καλά τη δουλειά τους, καθώς τα μικρόβια αποδεικνύονται πιο «πονηρά» και ανθεκτικότερα από ό,τι υποθέταμε πριν από λίγες δεκαετίες. Στις ΗΠΑ, όπου κανένα σκεύασμα δεν κυκλοφορεί χωρίς την έγκριση της αυστηρότατης FDA (υπηρεσίας τροφών και φαρμάκων), το βάμμα τούτο κυκλοφορεί με δεκάδες διαφορετικές εμπορικές ονομασίες, πραγματοποιεί ετησίως μεγαλύτερο τζίρο από οποιοδήποτε άλλο και διαφημίζεται σχεδόν ως πανάκεια. Εφαρμόζεται επίσης εξωτερικά για να καθαρίσει αποστήματα, να επουλώσει πληγές και να θεραπεύσει μολύνσεις, ενώ σε περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας και ερεθισμένων ουλών βοηθά πολύ με γαργάρες.
Αξιοσημείωτη ασφαλώς καριέρα για ένα φυτό που ως πριν από πενήντα χρόνια ελάχιστοι βοτανοθεραπευτές το χρησιμοποιούσαν, ενώ ήταν ολότελα άγνωστο στους λευκούς πριν από δύο αιώνες. Οι Σεγιέν και οι Λακότα πάντως, καθώς και πολλές άλλες ινδιάνικες φυλές της Μεγάλης Πεδιάδας,, γνωρίζουν καλά αυτή τη ρίζα εδώ και χιλιάδες χρόνια και οι μάγοι- θεραπευτές (από τους οποίους πρώτοι το έμαθαν οι πιονέροι της Άγριας Δύσης) διέθεταν αρκετά ξόρκια για να ενισχύσουν την ιαματική τους δράση ανάλογα με την περίπτωση (βήχας, πονόδοντος, δήγμα όφεως κ.ά.), ενώ τριμμένη την έδιναν στους εφήβους για να αντέξουν στις δοκιμασίες των τελετών μύησης, στο βούτηγμα δηλαδή των χεριών σε καυτό νερό ή στο κράτημα αναμμένων κάρβουνων.
Οι αγγλόφωνοι ονομάζουν σήμερα το φυτό snakeroot (φιδόριζα) ή coneflower, λόγω ου κωνικού σχήματος που παίρνει το κεφάλι του, το χαρακτηριστικό δηλαδή άνθος (στην πραγματικότητα πρόκειται για ταξιανθία) της οικογένειας Σύνθετα. Η γλώσσα μας αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα στο να το βαφτίσει, ορισμένοι λοιπόν προτιμούν την επιστημονική ονομασία Εχινακέα η στενόφυλος ή ξεθάβουν την κατά πολύ παλαιότερη ρουντμπεκία για να μη διακινδυνεύσουν λανθασμένη απόδοση της λατινικής ονομασίας. Το έχω πάντως συναντήσει (σε συγγράμματα αλλά και στην Ευρυπίδου) ως εκινάσεα, εχινάσια ακόμη και εκινατσέα. Προσωπικώς, λόγω ετυμολόγησης από το αρχαιοελληνικό εχίνος (σκαντζόχοιρος), κλίνω προς το εχινάκια και ο Θεός βοηθός.
Κάπου εδώ θα έβαζα κανονικά τελεία με παύλα, αφού ίσως πρώτα ανέλυα (για τους πιο διαβασμένους) και τον τρόπο με τον οποίο η ρίζα της εχινάκιας διεγείρει τον μηχανισμό φαγοκύτωσης στα λευκοκύτταρα, τα οποία τότε καταπίνουν με λαιμαργία όλους τους παθογόνους οργανισμούς. Σημειώνω επίσης ότι δεν πρέπει να συνεχίζεται η χρήση βάμματος της για περισσότερες από έξι εβδομάδες, παρότι όλες οι επιστημονικές μονογραφίες που μελέτησα υπογραμμίζουν το γεγονός πως ακόμη και σε μεγάλες δόσεις δεν παρατηρούνται παρενέργειες (γυναίκες σε ενδιαφέρουσα και νεφροπαθείς είναι πάντως φρόνιμο να την αποφεύγουν). Στον λίγο χώρο λοιπόν που εξοικονομήθηκε θέλω να πλέξω το εγκώμιο όλων των ειδών του γένους Echinacea ως πεντάμορφων φυτών που με τα λευκά, κόκκινα ή πορφυρά συνήθως άνθη τους μπορούν να προσφέρουν απεριόριστες δυνατότητες για χρωματικά παιχνίδια ακόμη και σε εντελώς «μουντούς» κήπους.
Η καλλιέργεια και ο πολλαπλασιασμός τους είναι πολύ εύκολη υπόθεση, αν έχετε πρόσβαση στο εξωτερικό προμηθευτείτε τους σπόρους και φυτέψτε τους μέχρι την άνοιξη για να θαυμάσετε την υπέροχη ανθοφορία τους μέσα στο καλοκαίρι. Είναι φυτά σκληροτράχηλα και αντέχουν στην παγωνιά, έχουν βλέπετε «ψηθεί» στους ινδιάνικους λειμώνες, αγαπούν πάντως πολύ τον ήλιο και δίνουν τα καλύτερα αποτελέσματα σε χώμα που λιπαίνεται συχνά και δεν κατακρατεί υγρασία. Αν διαλέξετε να καλλιεργήσετε E. angustifolia, να είστε σίγουροι ότι οι θεραπευτικές ρίζες που θα συλλέξετε, σε συνδυασμό με την αγχολυτική περιποίηση του κήπου (το στρες βλάπτει το ανοσοποιητικό σύστημα!) θα σας βοηθήσουν να βγάλετε αλώβητοι τους χειμώνες που έρχονται.
Πηγή: ΒΗΜagazino
