ROLL. Η μέθοδος που εντοπίζει τους μη ψηλαφητούς όγκους του μαστού

30/01/2014
Ομάδα Σύνταξης
Ογκολογία

Ο καρκίνος του μαστού είναι ένα θέμα υγείας που απασχολεί όλες τις γυναίκες. Όπως τονίζουν όμως οι επιστήμονες η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές. Γνωρίστε λοιπόν μία πρωτοποριακή μέθοδο που εντοπίζει ακόμα και τους μη ψηλαφητούς όγκους του μαστού.
 
Γράφει η κ. Βάνια Κ Σταφυλά, MD, PhD, FEBS Χειρουργός Μαστού Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών Διπλωματούχος European Boards of Surgery (Working Group of Breast Surgery)
<img src="/contentfiles/giatroi_thumbs/vania-stafula.JPG" alt="" width="300" height="200" /> 
 
 Η ευρεία διάδοση του προληπτικού ελέγχου στις χώρες του δυτικού κόσμου είχε ως αποτέλεσμα την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού. Μια στις 9 γυναίκες πλήττονται από τη νόσο. Οι γυναίκες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο μαστού στον ετήσιο έλεγχο με μαστογραφία έχουν πολύ μικρότερου μεγέθους βλάβες, σε σχέση με εκείνες τις γυναίκες που δεν υποβάλλονται σε έλεγχο και αντιλαμβάνονται την ύπαρξη μιας μάζας στο μαστό τους, όταν πια αυτή είναι ήδη ψηλαφητή. Η ανίχνευση μιας μικρής μάζας που φαίνεται μόνο στις απεικονιστικές εξετάσεις (υπερηχογράφημα και μαστογραφία) και δεν ψηλαφάται είναι υψίστης σημασίας, όχι μόνο, διότι η θεραπεία είναι πιο απλή σε σχέση με τις προχωρημένες περιπτώσεις, αλλά και γιατί η πρόγνωση για την ασθενή είναι πολύ καλύτερη. Συνεπώς, ο σκοπός του προληπτικού ελέγχου είναι να ανιχνεύσει βλάβες του μαστού, όταν ακόμη αυτές δεν ψηλαφώνται, ώστε να αφαιρεθούν έγκαιρα.
Στις περιπτώσεις αυτές, που τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί, είναι απαραίτητο πρίν από την χειρουργική επέμβαση να εντοπισθεί με ακρίβεια η μη ψηλαφητή βλάβη που βρίσκεται μεσα στο μαστό, ώστε να αφαιρεθεί αποκλειστικά αυτή και όχι υγιής ιστός. Αυτό εξασφαλίζει ένα καλό αισθητικό αποτέλεσμα μετά την επέμβαση. Μέχρι πρόσφατα, τοποθετούσαμε ένα συρμάτινο οδηγό (ένα κομμάτι μεταλλικού σύρματος) μέσα στο μαστό, στην θέση όπου βρίσκεται η βλάβη υπό την καθοδήγηση των απεικονιστικών εξετάσεων, η μια άκρη του οποίου έφτανε στη βλάβη και η άλλη βρισκόταν έξω από το μαστό. Η διαδικασία αυτή γινόταν πριν από την χειρουργική επέμβαση και η ασθενής οδηγούνταν στο χειρουργείο με το συρματινο οδηγό μέσα στο μαστό της. Εν συνεχεία ακολουθώντας τον οδηγό, φτάναμε στη βλάβη και την αφαιρούσαμε. Η μέθοδος αυτή που ονομάζεται «αφαίρεση μη ψηλαφητής βλάβης κατευθυνόμενη με συρμάτινο οδηγό» έχει αρκετά μειονεκτήματα. Το κυριότερο είναι ότι ο σύρματινος οδηγός μπορεί να μετακινηθεί , με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατόν να εντοπίσουμε τη βλάβη στο χειρουργείο και να πραγματοποιήσουμε μια λανθασμένη επέμβαση. Επίσης, ακολουθώντας τον οδηγό αφαιρούμε περισσότερο ιστό, από όσο πρέπει να αφαιρέσουμε, επιδεινώνοντας το αισθητικό αποτέλεσμα. Τέλος, δεν είναι καθόλου ευχάριστο για την ασθενή να περιμένει να χειρουργηθεί, έχοντας ένα σύρμα «καρφωμένο» στο μαστό της.
Σήμερα είναι δυνατόν και στην Ελλάδα να εφαρμόσουμε μια πρωτοποριακή μέθοδο εντοπισμού των μη ψηλαφητών βλαβών. Η νέα τεχνική ονομάζεται “ROLL” (Radioguided Occult Lesion Localisation) και το πλεονέκτημά της είναι οτι για τον εντοπισμό της μη ψηλαφητής βλάβης, αντί της τοποθέτησης σύρματινου οδηγού, πραγματοποιείται έγχυση (ένεση) τεχνητίου (Τc 99) μέσα στη βλάβη, με τη συνεργασία πυρηνικού ιατρού και υπό την καθοδήγηση του ειδικού αντινολόγου μαστού. Η διαδικασία διαρκεί 2-3 λεπτά. Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, με τη βοήθεια ενός ανιχνευτή ο χειρουργός εντοπίζει επακριβώς το σημείο έγχυσης του τεχνητίου, το οποίο είναι και το σημείο της βλάβης που πρέπει να αφαιρεθεί. Η περιοχή εξαιρείται με ακρίβεια, χωρίς να θυσιάζεται υγιής ιστός, και το αισθητικό αποτέλεσμα είναι άριστο. Η ποσότητα τεχνητίου που χρησιμοποιείται είναι εξαιρετικά μικρή και ακίνδυνη για την ασθενή . Η μέθοδος ROLL άρχισε να εφαρμόζεται στο Ευρωπαικό Ινστιτούτο Ογκολογίας στο Μιλάνο προ 10 ετών και έχει αντικαταστήσει εξολοκλήρου την τεχνική με το συρματινο οδηγό. Στη χώρα μας η μέθοδος εφαρμόζεται εδώ και ένα χρόνο σε εξειδικευμένο κέντρο μαστού στην Αθήνα από ειδική ομάδα επιστημόνων (χειρουργό, ακτινολόγο και πυρηνικό ιατρό) με άριστα αποτελέσματα.