<p style="text-align: justify;"><span>Ντόρις Λέσινγκ</span><br /><span>Το πέμπτο παιδί</span><br /><span>Μεταφραση: Αλέκος Μανωλίδης</span><br /><span>Εκδοσεις Καστανιωτης</span><br /><br /><br /><span>Μαγικος ρεαλισμος. Μιά γραφή που πηγαζει από την καρδιά της γραφης των Λατινοαμερικάνων παραμυθάδων και πιό συγκεκριμένα του πατέρα όλων του Γκαμπριελ Γκαρσια Μαρκές. Η έλξη που νοιώθουν η Χάριετ και ο Ντέιβιντ, στηρίζεται στη μοναχικότητά τους, στον εκκεντρισμό τους. Εχουν ένα κοινό όνειρο: να φέρουν στον κόσμο πολλά παιδιά! Οι ίδιοι παιδιά της δεκαετίας του "εγώ", δεκαετία του '60, κυνήγι μαγεισών και κυνηγι απληστίας. Πάνω από όλα ο εαυτός μας _το πνεύμα της εποχής. Οι ήρωες της Ντόρις Λέςινγκ θέτουν μέσα σε αυτό το κλίμα υποψηφιότητα στην απομόνωση και υπόψηφιο θύμα της εποχής, το καλύτερο κομματι του εαυτού τους. Δεν ακουν κανένα, σε πείσμα όλων, κάνουν τέσσερα παιδιά _παρόλη την δύσκολη οικονομική τους κατασταση_ μέσα σε έξι χρόνια. Κάνουν ένα διάλειμμα και επιστρέφουν με στόχο να κάνουν κι άλλα τέσσερα. Όμως, το «πέμπτο παιδί» ανατρέπει τα πάντα.</span><br /><br /><span>«Από τις πρώτες στιγμές της εγκυμοσύνης, το πέμπτο παιδί παρουσιάζεται σαν ένα διαβολικό, μοχθηρό και αδηφάγο τέρας που θαρρείς γεννήθηκε για να τιμωρήσει την επιμονή και την εμμονή των γονιών του. Παρόλ’ αυτά, αξίζει ίσως να σταθεί κανείς όχι τόσο στις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες της γένεσης του τέρατος, ούτε στην απωθητική συμπεριφορά του, ούτε στον τρόπο αντίδρασης της κοινωνίας σ’ αυτή την γένεση, όσο στην πάλη που γίνεται στην ψυχή της μάνας. Παραμελεί τα άλλα της παιδιά για να ασχοληθεί με τον Μπεν».</span><br /><span>Ο Μπεν πρέπει να μπει σε Ιδρυμα, προτεινουν οι οικείοι. Αποδοχή του προβλήματος και ενέργεια ανποφευκτη για να διατηρηθεί η συνοχή της υπόλοιπης οικογένειας.</span><br /><span>«Δεν έδειξαν καμιά αοριστία τώρα που πίστευαν ότι υπήρχε μια κρίση που –έστω και έμμεσα- τους απειλούσε. Μοιάζουν με ζευγάρι δικαστών μετά από ένα καλό γεύμα, σκέφτηκε η Χάριετ και γύρισε στον Ντέιβιντ για να δει αν είχε κι αυτός την ίδια γνώμη. Ο άντρας της όμως είχε σφίξει τα χείλια και κοιτούσε το τραπέζι μπροστά του. Συμφωνούσε μαζί τους».</span><br /><span>Η Άντζελα είπε γελώντας:</span><br /><span>«Κλασική ασπλαχνία της υψηλής κοινωνίας».</span><br /><span>Κανείς δεν θυμόταν να άκουσε πιο αιχμηρό σχόλιο σε τούτο το τραπέζι.</span><br /><span>Και παρακάτω:</span><br /><span>«Ή αυτός ή εμείς», είπε ο Ντέιβιντ στη Χάριετ και πρόσθεσε με φωνή γεμάτη ψυχρή απέχθεια για τον Μπεν: «Είναι σαν να’ πεσε ξαφνικά από τον Άρη. Θα ξαναγυρίσει εκεί για να αναφέρει τι βρήκε εδώ κάτω» και γέλασε -βάναυσα.</span><br /><span>Ο εγκλεισμός του Μπεν στο ίδρυμα είναι μια νέα δοκιμασία για τη Χάριετ. Η προσωρινή ανακούφιση έδωσε τη θέση της στην ενστικτώδη ανησυχία. Όταν η Χάριετ (παραβιάζοντας του κανόνες απορρήτου που υπάρχουν σ΄ αυτά τα ειδικά ιδρύματα όπου οι γονείς ξεφορτώνονται τα ανεπιθύμητα παιδιά τους), επισκέφτηκε το ίδρυμα κι επέμεινε να δει τον Μπεν, ο Μπεν είχε μετατραπεί σε αγρίμι/φυτό (ήταν αναίσθητος και γυμνός, εκτός από το ζουρλομανδύα που τύλιγε το σώμα του. Η σάρκα του ήταν άσπρη σαν νεκρού, σχεδόν πρασινωπή. Όλα-οι τοίχοι, το δάπεδο, ο Μπεν-ήταν πιτσιλισμένα με περιττώματα κλπ κλπ).</span><br /><span>Πήραν το παιδί δεμένο σαν πακέτο, αναίσθητο, με τη γλώσσα κρεμασμένη από το στόμα.</span><br /><span>Η επανένταξή του στην οικογένεια δημιουργεί νέα προβλήματα, ειδικά στο τέταρτο παιδί, τον Πολ, με το οποίο αναπτύσσεται σχέση άσβεστου μίσους. Οι εμπειρίες όμως στο ίδρυμα πρέπει να ήταν τόσο τρομερές, που η ανάμνησή τους λειτουργεί ως φόβητρο κι έτσι ο Μπεν αναγκάζεται σε κάποιες περιπτώσεις να τιθασεύσει τον ατίθασο/ζωώδη  κι επιθετικό εαυτό του. Μαθαίνει κάποια στοιχειώδη που τον κάνουν ως ένα βαθμό ικανό να ζει στην κοινωνία. Στην κοινωνικοποίησή του αυτή  συντέλεσε και η επαφή του με τον άνεργο νεαρό Τζον που ανέλαβε αρχικά κηπευτικές δουλειές (καθόταν οκλαδόν στην πόρτα μέχρι να φανεί ο Τζον και μετά τον ακολουθούσε σαν κουτάβι). Ο Τζον ανέλαβε επίσημα τη διαπαιδαγώγηση του Μπεν, ο οποίος μπήκε στην παρέα των νεαρών άνεργων που τριγύριζαν στα πεζοδρόμια, κάθονταν σε διάφορα καφενεία, έκαναν δουλειές του ποδαριού, πήγαιναν σινεμά κι έτρεχαν με τις μηχανές ή δανεικά αμάξια.</span><br /><span>Όμως η οικογενειακή κατάσταση διαταράσσεται, η σχέση του ζευγαριού δεν είναι όπως πριν και τα αδέρφια του Μπεν δυσανασχετούν ή υποφέρουν. Η κατάσταση αυτή, για την οποία η Χάριετ νιώθει υπεύθυνη, την οδηγεί σε κάποια «ειδικό», την Δρ. Γκίλυ.  </span><br /><span>«Το πρόβλημα δεν βρίσκεται στον Μπεν αλλά σε σας. Δεν τον συμπαθείτε πάρα πολύ».</span><br /><span>«Ω, θεέ μου», ξέσπασε η Χάριετ, «όχι πάλι!»</span><br /><span>Η αγωνία της μάνας δεν περιορίζεται μόνο στην αίσθηση της ευθύνης ή των ενοχών που της υπαγορεύει η κοινωνία. Μεταφέροντας τις προλήψεις της εποχής, φοβάται ότι ο Μπεν «δεν είναι άνθρωπος», δηλαδή ότι είναι … από άλλον πλανήτη, από το διάστημα ("Πιστεύετε ότι ο Μπεν είναι μια περίπτωση αταβισμού; Εμένα μου φαίνεται προφανές", είπε η Χάριετ). Προκειμένου να αντιμετωπίσει τον κοινωνικό αποκλεισμό που συνοδεύει τα αποκλίνοντα άτομα και να προστατεύσει και τον Μπεν και την οικογένειά της, η Χάριετ ζητά από τη γιατρό να το αναγνωρίσει επίσημα, αλλά η γιατρός ασφαλώς αντιδρά (ακόμα κι αν είναι έτσι, τι θέλετε να κάνω εγώ; Να σας δώσω ένα γράμμα για το ζωολογικό κήπο: «Βάλτε αυτό το παιδί σ’ ένα κλουβί; ή να τον παραδώσω στην επιστήμη;»)</span><br /><span>Κανείς με εξουσία δεν θα δεχόταν να αναλάβει αυτήν την ευθύνη.</span><br /><span>Έτσι, βλέπουμε ότι, πέρα από την ψυχογραφική διάσταση, το μυθιστόρημα αποκτά βαθιά κοινωνικό χαρακτήρα, αποτελεί δηλαδή ένα σχόλιο στην κοινωνική πραγματικότητα που επιβάλλει τον αποκλεισμό στα διαφορετικά άτομα. Ο Μπεν, ο ξένος, ο αλλόκοσμος, η καταστροφή, ξεκομμένος απ’ όλους τους άλλους είναι ένα ιδιαίτερο πλάσμα που έφερε τα πάνω κάτω στην οικογένειά του και γέρασε πρόωρα τη Χάριετ, η οποία -εντέλει- τον πονά και τον προστατεύει, και για την οποία παραμένει πάντα ένα μεγάλο ερωτηματικό».</span><br /><br /><span>Πρέπει να διαβάσετε αυτο το ολιγοσελιδο αριστουργημα της βραβευμένης με Νομπελ Λογοτεχνίας Ντόρις Λεσινγκ. Κερδίζετε χρόνο και πολλαπλασιαζετε την εμπειρία της ζωής σας.        </span></p>
<p style="text-align: justify;">Θανάσης Λάλλας</p>