2 χρόνια μετά οι εκδιδόμενες οροθετικές γυναίκες μιλούν

<div class="article_content">
<p>Ανεβαίνοντας τα σκαλιά του ξενοδοχείου, κοντοστέκεται.« Φωτογράφισέ με μόνο μη ρωτάς για τις πληγές». Το ασανσέρ είναι εκτός λειτουργίας και η στρογγυλή σκάλα που έχει να σφουγγαριστεί για μήνες, μοιάζει μαρτύριο. Μπαίνουμε σε ένα δωμάτιο του τρίτου ορόφου. Ένα παλιό διπλό κρεβάτι με ένα στρωσίδι σκισμένο -παραδίπλα μια σιφονιέρα κι ένας σκονισμένος καθρέφτης πολλαπλασιάζει τον χώρο. Από το τζάμι που κοιτάζει στο δρόμο «κρέμεται» ένα ξεχαρβαλωμένο κλιματιστικό. Η ταρίφα για το δωμάτιο είναι στα πέντε ευρώ -έτσι μου είπε ο τύπος με το λαδωμένο μαλλί στη ρεσεψιόν. Την  αρχική σιωπή έρχεται να σπάσει η Μάγδα -ας την πούμε έτσι. Με δισταγμό μου λέει πως εκδίδεται για μόλις δέκα ευρώ -«για μια γαμημένη δόση». Λίγη ώρα αργότερα στέκεται με τρεμάμενα πόδια μπροστά στον καθρέφτη και παρατηρώντας το είδωλό της την ακούω να ψιθυρίζει: «Πως έγινα έτσι ρε γαμώτο; Με τσάκισε η αρρώστια. Πετάχτηκαν τα κόκαλα μου». «Μαγκώνει» για λίγα δευτερόλεπτα και μετά μου εξομολογείται πως είναι φορέας του ιού HIV. Οι πληγές στα πόδια -όπως έμαθα αργότερα- είναι από τα «χτυπήματα» στην ελιά, δίπλα στα γεννητικά όργανα -την ύστατη λύση των τοξικομανών όταν οι υπόλοιπες φλέβες είναι «καμένες». Με βαρύ τίμημα. Τον φόβο να αποκτήσεις κινητικά προβλήματα ακόμη και να παραλύσεις. Η ίδια έχει αρχίσει ήδη να το πληρώνει ακριβά.</p>
<p>Η Μάγδα είναι μία από τις 27 γυναίκες που μετά την επιχειρήση σκούπα της αστυνομίας στις πιάτσες των τοξικομανών και των εκδιδόμενων γυναικών, συνελήφθη τον Μάιο του 2012. Κατά την κράτησή της ελέγχθηκε υγειονομικά παρά τη  θέλησή της και διαπιστώθηκε πως είναι φορέας του HIV -λίγες μέρες  αργότερα της απαγγέλθηκαν κατηγορίες κακουργηματικού χαρακτήρα. Aνάμεσα σε αυτές και της βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης. Το επόμενο διάστημα και καθώς η χώρα διανύει την πιο κρίσιμη προεκλογική περίοδο της  μεταπολιτευτικής ιστορίας της, δεκάδες γυναίκες, ως επί το πλείστον Ελληνίδες, οδηγούνται στα αστυνομικά τμήματα, ελέγχονται και ορισμένες από αυτές προφυλακίζονται με τις ίδιες βαρύτατες κατηγορίες. Η ΕΛ.ΑΣ δίνει τα στοιχεία τους στη δημοσιότητα. Τα ΜΜΕ εξαπολύουν ένα κυνήγι μαγισσών, ενώ μερίδα της κοινωνίας καυχιέται για την δική της καθαρότητα, εντοπίζοντας τον νέο εχθρό. Την ίδια ώρα εκατοντάδες άντρες -οικογενειάρχες σύμφωνα με επίσημα χείλη- στο άκουσμα της είδησης χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους και συνωστίζονται στις υπηρεσίες του ΚΕΕΛΠΝΟ για να διαπιστώσουν αν έχουν μολυνθεί από τον ιό.</p>
<p>Tα νέα δεν αργούν να κάνουν τον γύρο του κόσμου με την διεθνή ιατρική κοινότητα να έχει υποστεί ένα σοκ από τον τρόπο με τον οποίο η ελληνική Πολιτεία χειρίστηκε ένα τόσο ευαίσθητο ζήτημα. «Δεχόμασταν τηλεφωνήματα από γιατρούς στην Ευρώπη που εκδήλωναν την ανησυχία τους για αυτό που συμβαίνει στη χώρα μας. Τελικά το μόνο που κατάφεραν ήταν να φοβίσουν τους ανθρώπους που έπρεπε να προσέλθουν στις υπηρεσίες υγείας. Να βλέπουν τα ειδικά διαγνωστικά βανάκια και να φοβούνται να τα προσεγγίσουν με το άγχος μη τους συλλάβει η αστυνομία. Εν κατακλείδει, μόνο κακό προκάλεσαν οι αρχές» σημειώνει η παθολόγος Ελένη Κάκαλου, που εργάζεται σε ένα κοινό πρόγραμμα του ΓΝΑ «Ευαγγελισμός» και της ΜΚΟ PRAKSIS .</p>
<p>Επικοινώνησα με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και μου είπαν πως «έχουμε αρκετές φορές εκφράσει ανησυχία και έντονη αντίδραση σε υγειονομικές πρακτικές «αστυνομικού τύπου» και σε κλίμα εκφοβισμού, δήθεν στο όνομα της προστασίας της δημόσιας υγείας που στοχοποιούν και στιγματίζουν κυρίως οροθετικά άτομα, τοξικοεξαρτημένους, εργαζόμενους στο σεξ και αλλοδαπούς, αποκλεισμένους από το σύστημα υγείας». Η διεθνής ιατρική και ανθρωπιστική οργάνωση επισημαίνει ότι οι πρακτικές αυτές εμποδίζουν από την ελεύθερη πρόσβαση στη θεραπεία τους εκείνα ακριβώς τα άτομα που περισσότερο ανάγκη έχουν από άμεση περίθαλψη, θέτοντας έτσι περισσότερο σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.</p>
<p>Με βάση τα όσο εκτυλίχθηκαν εκείνη την άνοιξη, η κ. Κάκαλου από την πλευρά της κάνει λόγο για καταπάτηση των δικαιωμάτων και διαπόμπευση των οροθετικών γυναικών, τόσο με τη δημοσιοποίηση των στοιχείων τους, όσο και την απουσία των επίσημων υγειονομικών αρχών στην περίθαλψη αλλά και την αποκατάστασή τους. «Η Δημόσια Υγεία δεν δουλεύει με στιγματισμό και αστυνομικού τύπου διατάξεις. Ο στόχος της θα πρέπει να είναι η καλλιέργεια εμπιστοσύνης ανάμεσα στους ανθρώπους και τις υπηρεσίες. Αυτό καταστρατηγήθηκε στην περίπτωση των οροθετικών γυναικών. Δόθηκε από την πολιτεία το μήνυμα ότι όποιος ασθενεί η κατάληξη θα είναι η δημόσια διαπόμπευση και πιθανόν η φυλάκιση».</p>
<p><img src="http://assets.vice.com/content-images/contentimage/139143/hiv-stigma-1.jpg" alt="" width="500" /></p>
<p><strong>Η επαναφορά της διάταξης από τον Άδωνι Γεωργιάδη</strong></p>
<p>Από τις πρώτες νομοθετικές πράξεις του  Άδωνι Γεωργιάδη με την ανάληψη των καθηκόντων του στο Υπουργείο Υγείας ήταν η επαναφορά της περιβόητης υγειονομικής διάταξης ΓΥ/39Α του Ανδρέα Λοβέρδου – που είχε καταργήσει η τέως υφυπουργός Υγείας  Φωτεινή Σκοπούλη – βάσει της οποίας είχαν δοθεί και τα στοιχεία των οροθετικών γυναικών  στη δημοσιότητα. Παρά τις έντονες αντιδράσεις η  επαναφορά βρήκε ένθερμο υποστηρικτή το ΚΕΕΛΠΝΟ που σε ανακοίνωσή του έκανε λόγο για «θωράκιση της χώρας από απειλές δημόσιας υγείας. Η διάταξη αυτή δίνει τη δυνατότητα να διενεργούνται παρεμβάσεις που αφορούν από τη μια πλευρά την εμφάνιση των αναδυομένων νοσημάτων σε παγκόσμια κλίμακα, και από την άλλη, παρεμβάσεων σε συμβάντα που οφείλονται σε τοπικά αίτια». «Λανθασμένη, παράλογη και ευτυχώς μέχρι σήμερα αδρανή» χαρακτηρίζει τη διάταξη ο κ. Παναγιώτης Γαργαλιάνος, Παθολόγος – Λοιμωξιολογος Διευθυντής του Α Παθολογικού Τμήματος και Μονάδας Ειδικών  Λοιμώξεων του Γ.Ν.Α.</p>
<p>«Τι να πω ρε συ; Ξεφτίλα. Μας μαζέψανε από τις πιάτσες και μας γάμησαν τη ζωή. Όχι πως μέχρι τότε ζούσαμε. Μας πέταξαν μέσα σε κλούβες και μας αντιμετώπισαν με  τον χειρότερο τρόπο. Οι αστυνομικοί φορούσαν γάντια και μάσκες. Έλεγαν πως φοβόντουσαν να μας αγγίξουν. Έβγαλαν και τις φάτσες μας στην τηλεόραση λες και εμείς είμαστε η πηγή του κακού. Μέρες και νύχτες ολόκληρες στη φυλακή με στερητικά». Η Μάγδα είναι μπλεγμένη στην πρέζα την τελευταία πενταετία, εκδίδεται μόνο και μόνο για να μπορεί να επιβιώνει χωρίς τα στερητικά. «Αν δεν είσαι χρήστης δεν μπορείς να το καταλάβεις. Είναι άρρωστο. Πρώτα στο μυαλό.Μετά έρχονται τα άλλα». Την συναντώ ξανά έπειτα από λίγες ημέρες τυχαία σε μια πλατεία κοντά στο κέντρο. Κάθεται με το κεφάλι σφηνωμένο ανάμεσα στα πόδια, φορώντας τα ίδια ρούχα. Σηκώνει το βλέμμα. Τα μάγουλά της είναι μούσκεμα στα δάκρυα.Της λείπει η δόση. «Έχω να βρω μεροκάματο τρεις μέρες.Πάω να φρικάρω.Δεν αντέχω άλλο. Εσείς τι θα κάνατε ρε πούστη μου; Δεν θα πηγαίνατε στη πιάτσα;», μου λέει με βραχνή φωνή και ξεσπάει σε λυγμούς. Λίγες ημέρες νωρίτερα και με μεγάλο ενδοιασμό την είχα ρωτήσει για την πελατεία της. «Οι πάντες», ήταν η απάντησή της. «Και πολλοί από αυτούς απαιτούν  να κάνουν έρωτα χωρίς προφυλάξεις». Η ίδια αρνείται ότι το έχει κάνει.</p>
<p>Η Μαρία Μουδάτσου, δικαστική ψυχολόγος και διευθύντρια θεσμικών και κάθετων χρηματοδοτήσεων της ΜΚΟ PRAKSIS μου λέει: «Υπήρξα ένας από τους πρώτους επαγγελματίες της PRAKSIS που μαζί με την παρουσία δικηγόρου από την Ομάδα Δικηγόρων  επισκέφθηκα αυτές τις κοπέλες στη ΓΑΔΑ. Συγκεκριμένα μετά τις συλλήψεις των 11 πρώτων γυναικών. Στη συνέχεια ομάδα της PRAKSIS έμπαινε στις Γυναικείες Φυλακές Κορυδαλλού, για την παροχή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης. Οι πρακτικές εκείνης της περιόδου, από τις αρχές και τους εμπλεκόμενους υποστηρικτικούς μηχανισμούς του κράτους, παρήγαγαν μόνο φόβο και παραβιάσεις. Με την αλλαγή πολιτικού σχεδιασμού, υπήρξε κύριος γνώμονας η απαρχή της τρομοκρατίας της κοινωνίας και η μετατροπή των πολιτικών συσχετισμών στην μέθοδο της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στο βωμό μιας δήθεν κάθαρσης της κοινωνίας γίναμε όλοι θεατές στην καταπάτηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Με την διαπόμπευση και τη δημοσιοποίηση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων και το γεγονός ότι υπήρχε άγνοια από τις κοπέλες κατά την διάρκεια της σύλληψης σχετικά με το λόγο για τον οποίο κρατούνταν, ενώ δεν ακολουθήθηκε καμία προ-συμβουλευτική και μετά-συμβουλευτική διαδικασία και καμία ενημέρωση σχετικά με τον ιό. Χρειάστηκε να μπω μαζί με γιατρό της PRAKSIS, προκειμένου να ενημερωθούν οι κοπέλες ενώ παραμένει άγνωστο ποιος και πως έκανε την ανακοίνωση του αποτελέσματος. Οι κοπέλες ήταν σε καθεστώς εγκλεισμού, υπόδικες μέχρι να εκδικαστούν οι υποθέσεις, σε συγκεκριμένη πτέρυγα των Γυναικείων Φυλακών Κορυδαλλού και αυτό για λόγους ισορροπίας μέσα στη φυλακή. Συν ότι υπήρχε πλήρης άγνοια των ανθρώπων που εργάζονται μέσα σε αυτούς τους χώρους σχετικά με βασικά πράγματα γύρω από τον HIV, πώς μεταδίδεται κλπ, όπου φυσικά αν δε γνωρίζουμε είναι λογικό να φοβόμαστε.Κάπως έτσι μπαίνουμε σε ένα φαύλο κύκλο απομόνωσης των ανθρώπων με τον ιό».</p>
<p> </p>
<p> </p>
<p>Ο κ. Γαργαλιάνος, γνώστης της υπόθεσης, καθώς έχει φιλοξενήσει στη μονάδα του αρκετές οροθετικές γυναίκες, υποστηρίζει πως «η ανάρτηση φωτογραφιών οροθετικών  ανθρώπων σε δημόσια θέα, όχι μόνο δεν βοηθάει στην αντιμετώπιση του ιού αλλά αντ’ αυτού το μόνο που προκαλεί είναι φόβο στους πάσχοντες. Σύμφωνα με τον ίδιο η παρακολούθηση των οροθετικών γυναικών από τις υπηρεσίες υγείας εμπεριέχει  πολλές δυσκολίες, «καθώς πολλές από αυτές χάνονται  και επανέρχονται με δυσκολία στα προγράμματα για τη λήψη φαρμάκων και τη διενέργεια εξετάσεων».</p>
<p>Χαρακτηρίζει άθλιο το σενάριο που επικράτησε εκείνη την εποχή και προωθήθηκε από το υπουργείο Υγείας, το οποίο  υποστήριζε απλουστευτικά πως ο καλός οικογενειάρχης πήγε σε μια εκδιδόμενη και κόλλησε τον ιό. «Δεν έρχεται ο HIVσε εμάς. Εμείς πηγαίνουμε σε αυτόν. Οι συγκεκριμένες γυναίκες είναι τα θύματα».  Το κατά πόσο οι γυναίκες αυτές αποτελούν δημόσιο κίνδυνο όπως ευαγγελίζεται το Υπουργείο Υγείας και οι υγειονομικές του αρχές ο κ. Γαργαλιάνος είναι κάθετος . «Δημόσιος κίνδυνος είναι η ημιμάθεια και η απουσία εκπαίδευσης. Η ελληνική κοινωνία δεν έχει  μάθει πώς να προφυλάσσεται.</p>
<p>Τελευταία φορά είδα τη Μάγδα έξω από το παλιό Εφετείο -ήταν τυλιγμένη με μια εσάρπα και ένα κόκκινο κραγιόν που περισσότερο μουτζούρωνε παρά τόνιζε τα χείλη της. Μου έκλεισε το μάτι την ώρα που την προσέγγιζε ένας πελάτης. Κατά την περιήγηση μου στους δρόμους και τα ξενοδοχεία του αγοραίου έρωτα στο κέντρο της Αθήνας συνάντησα πολλές γυναίκες. Οροθετικές και μη.</p>
<p>Τον τελευταίο καιρό αρκετές εξαφανίστηκαν από τον χάρτη της περιοχής. Από φόβο, πόνο ή ενοχή. Κάποιες ακόμη και σήμερα, σχεδόν δύο χρόνια από εκείνο τον Απρίλη του 2012 τριγυρνούν σαν φαντάσματα, ψάχνοντας τα δέκα «γαμημένα ευρώ για τη δόση». Ελλείψει οποιουδήποτε κεντρικού σχεδιασμού από τους αρμόδιους φορείς και με τις ΜΚΟ να έχουν επιφορτιστεί την ηθική, ψυχολογική, ιατρική και νομική τους αποκατάσταση, στέκονται μπροστά στα ξενοδοχεία «ψαρεύοντας» πελάτες, πολλοί από τους οποίους δεν δείχνουν να έχουν συνειδητοποιήσει την ιστορία που γράφτηκε το προηγούμενο διάστημα.</p>
</div>
<div class="article_meta">
<div class="story_meta">
<div class="contributor-list"> Κείμενο – Φωτογραφίες: Θοδωρής Νικολάου</div>
</div>
<div class="contributor-list"> </div>
<div class="contributor-list">Πηγή: <a href="http://www.vice.com">www.vice.com</a> </div>
</div>

Σχετικά άρθρα