Στην εποχή μας, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν πως αν δείξουν καλοσύνη, ευαισθησία ή ενδιαφέρον για τον άλλον, κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν «αφελείς» ή «θύματα». Πώς φτάσαμε, όμως, στο σημείο να θεωρείται η καλοσύνη μειονέκτημα;
Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί:
«Στη δικιά μας την εποχή, ο πολιτισμός όπως έχει φτιαχτεί ευνοεί τον ατομικισμό, δηλαδή πώς το άτομο θα την βγάζει καθαρή. Κάποιον π.χ. δεν τον νοιάζει ούτε καν για την οικογένεια που τον φρόντισε όταν ήταν παιδί, για να γίνει αυτό που είναι σήμερα».
Αυτό το πνεύμα του ατομικισμού, δηλαδη να φροντίζω μόνο τον εαυτό μου και να «επιβιώσω» με κάθε κόστος, έχει διαποτίσει τις ανθρώπινες σχέσεις.
Ο Σαββόπουλος συνεχίζει:
«Ένα άλλο πράγμα είναι ότι οι σχέσεις είναι επιδερμικές και χρηστικές, δηλαδή “τι μπορεί να είναι χρήσιμο για εμένα”. Οι άνθρωποι δεν ψάχνουν να βρουν μια βαθύτερη επαφή. Εκείνο που λείπει είναι ένα βάθος στις σχέσεις και μια έγνοια για τον άλλον. Η έγνοια για τον άλλον πιστεύω ότι είναι συνώνυμη της καλοσύνης, δηλαδή να έχεις μια συμπόνια για τον άλλον».
Κι όμως, αυτή η «έγνοια για τον άλλον», η ίδια η ουσία της καλοσύνης, συχνά εκλαμβάνεται ως αδυναμία.
Όμως, αν κάποιος δεν είναι δυνατός, συνήθως δεν τον θέλουν!
«Εξαρτάται επί της ουσίας ποιος είναι ο δυνατός. Τι σημαίνει δυνατός; Να είμαι στο τομάρι μου και να κάνω φιγούρα; Αυτός μπορεί να είναι και άρρωστος», σημειώνει ο ψυχίατρος.
Η δύναμη, λοιπόν, δεν είναι επιθετικότητα, εγωισμός ή επίδειξη. Υπάρχει δύναμη που υποτάσσει και δύναμη που βοηθά. Η πρώτη βασίζεται στον φόβο και στη ματαιοδοξία, ενώ η δεύτερη πηγάζει από την εσωτερική σταθερότητα, τη συναισθηματική ωριμότητα και την αγάπη.
Η αληθινή καλοσύνη δεν είναι αδυναμία, είναι συνειδητή επιλογή. Χρειάζεται θάρρος για να είσαι καλός, σε έναν κόσμο που σε ενθαρρύνει να κοιτάς μόνο τον εαυτό σου. Και χρειάζεται εσωτερική ισορροπία, γιατί όταν ο άνθρωπος είναι ισορροπημένος μέσα του, δεν χρειάζεται να αποδεικνύει τίποτα σε κανέναν.
Όταν ισορροπούμε εσωτερικά, η δύναμή μας γίνεται δημιουργική• δεν πληγώνει, δεν εξουσιάζει, αλλά στηρίζει. Τότε η καλοσύνη δεν είναι ούτε αδυναμία ούτε ρίσκο· είναι τρόπος ύπαρξης.
