<p style="text-align: justify;"><strong>Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια τροφή, στην πραγματικότητα έχουμε μεγάλη ελευθερία επιλογής και απόφασης. Αυτή την ελευθερία μπορούμε να την αγνοήσουμε, και να αφήσουμε το συναισθηματικό κομμάτι του εγκεφάλου μας να καθορίσει από συνήθεια και με πρωτόγονα ένστικτα τη συμπεριφορά μας.Μπορούμε όμως και να τη συνειδητοποιήσουμε, να της δώσουμε σημασία και να την εκμεταλλευτούμε.</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Γράφει η εκπαιδευτική-συμβουλευτική ψυχολόγος, <strong>Δρ Καλλιόπη Εμμανουηλίδου. (</strong>Απόσπασμα από το βιβλίο Γυρίζω σελίδα στη Διατροφή. Εκδόσεις Μεταίχμιο)</p>
<p style="text-align: justify;"><img src="/thumbnail?filepath=/uploads/2012/11/emmanouilidou.jpg&amp;width=248" alt="Καλλιόπη Εμμανουηλίδου" width="99" /></p>
<p style="text-align: justify;">Έχουμε όλοι πάντα ένα χρονικό διάστημα κατά το οποίο μπορούμε να κάνουμε μόνοι μας μια επιλογή. Είναι η περίοδος κατά την οποία ακόμη μπορούμε να ακούσουμε το λογικό κομμάτι της σκέψης μας και μπορούμε να πάρουμε αποφάσεις με γνώμονα το καλό μας και όχι μια βιαστική, επιφανειακή και τελικά ζημιογόνο λύση.</p>
<p style="text-align: justify;">Ας το δούμε το παραπάνω μέσα από ένα παράδειγμα: Ας υποθέσουμε ότι ένας συνάδελφος σας κέρασε ένα τυλιχτό γλύκισμα στη δουλειά σας, περιχαρής γιατί το παιδί του πέτυχε κάποιες εξετάσεις. Χαίρεστε γι’ αυτόν και συμμετέχετε στη χαρά του παίρνοντας ευγενικά ένα γλυκό από το κουτί. Συνειδητοποιείτε όμως ότι δεν πεινάτε ιδιαίτερα: χωνεύετε ακόμη το κουλούρι που φάγατε το πρωί και έχετε προγραμματίσει ήδη το μεσημεριανό σας φαγητό. Έρχεστε λοιπόν αντιμέτωποι με το δίλημμα αν θα φάτε το γλυκό ή όχι. Και τώρα;</p>
<p style="text-align: justify;">*             Συγχωρήστε τον εγκέφαλό σας.</p>
<p style="text-align: justify;">Νιώθετε ισχυρή την επιθυμία για να φάτε, την καταλαβαίνετε, την αναγνωρίζετε. Αυτό είναι πολύ θετικό – δείχνει ότι έχετε επίγνωση της κατάστασής σας. Εκείνη τη στιγμή του διλήμματος δε χρειάζεται να κατηγορείτε τον εαυτό σας, που λαχταρήσατε κάτι περιττό: είπαμε, ο εγκέφαλός σας είναι έτσι προγραμματισμένος, ώστε να σας έλκουν τέτοιες τροφές. Συγχωρήστε τον γι'αυτή την έλξη που δημιουργεί και που προσπαθεί να καθοδηγήσει το χέρι σας ώστε να ξετυλίξετε το περιτύλιγμα του γλυκίσματος.</p>
<p style="text-align: justify;">•             Μειώστε την έκθεσή σας στο ερέθισμα</p>
<p style="text-align: justify;">Προσοχή όμως: όσο πιο πολύ πλησιάζουμε, τόσο πιο δυνατό γίνεται το ερέθισμα. Δεν έχει κανένα απολύτως νόημα και χρησιμότητα να ξετυλίξετε το γλύκισμα ή ακόμα περισσότερο να το κοιτάτε ή να το μυρίζετε, για να δοκιμάσετε μαζοχιστικά τις αντοχές σας. Κάτι τέτοιο θα μεγαλώσει τη λαχτάρα σας και, ακόμα και αν δεν το φάτε, η αποστέρηση θα κάνει την επίδραση της ντοπαμίνης πιο ισχυρή, ώστε την επόμενη φορά να μην καταφέρετε να κρατηθείτε, αλλά να φάτε μισό κουτί γλυκά! Φροντίστε λοιπόν να απομακρυνθείτε με ηρεμία από το ερέθισμα. Βάλτε το στο ψυγείο, σε ένα συρτάρι, δώστε το σε κάποιον και, αν πραγματικά νιώθετε άβολα με αυτό, τυλίξτε το σε μια χαρτοπετσέτα και πετάξτε το κρυφά (για να μην το δει και προσβληθεί αυτός που σας το κέρασε!). Αγνοήστε τις φωνές στο μυαλό σας που σας λένε ότι είναι αμαρτία να πετάς φαγητό. Αυτή η στιγμή είναι ιδιαίτερα σημαντική για σας. Πρέπει να κάνετε μια καλή πράξη για τον εαυτό σας – αμαρτία μάλλον είναι να κακοποιήσετε το σώμα σας παρά να προσκυνήσετε μιαν άψυχη λιχουδιά.</p>
<p style="text-align: justify;">•             Παίξτε την «κασέτα» μέχρι το τέλος</p>
<p style="text-align: justify;">Ένα ακόμα πολύ χρήσιμο τέχνασμα στο οποίο μπορείτε να εξασκηθείτε είναι να παίξετε νοερά την «κασέτα» μέχρι το τέλος. Με αυτό εννοούμε το εξής: όταν δεν πεινάμε ιδιαίτερα και βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια λιχουδιά, συνήθως επικρατεί στο μυαλό μας η θετική ανάμνηση της τελευταίας φοράς που φάγαμε κάτι παρόμοιο. Θυμόμαστε την όμορφη εμφάνιση της λιχουδιάς, την πρώτη μπουκιά που παίρνουμε κόβοντας το γλυκό με τα δόντια μας, τη γλυκιά κρέμα που γεμίζει το στόμα μας, την πλούσια γεύση της σοκολάτας, το πόσο εύκολα γλιστράει στην κατάποση η κάθε μπουκιά, το πόσο ευχάριστα σπάνε στα δόντια μας σαν μικρές ευχάριστες εκπλήξεις οι ξηροί καρποί, απελευθερώνοντας νόστιμα έλαια που εμπλουτίζουν ακόμα περισσότερο τη γεύση. Είναι πολύ θετικό να υπάρχει πλήρης επίγνωση των αισθήσεών μας.</p>
<p style="text-align: justify;">Όμως με κάποιον «μαγικό» τρόπο συνήθως σταματάμε την ανάμνηση εκεί. Προσπαθήστε λοιπόν να συνεχίσετε νοερά την «κασέτα» της ανάμνησης μέχρι το τέλος: Τι ακολουθεί μετά τις πρώτες μπουκιές; Αν συνεχίσετε να τρώτε κάτι χωρίς ιδιαίτερη όρεξη, είναι πολύ πιθανό οι επόμενες μπουκιές να αρχίσουν να γίνονται μηχανικές, αυτόματες, να μη νιώθετε πια την ευχαρίστηση της πρώτης μπουκιάς. Σιγά σιγά μάλιστα ίσως να νιώσε-τε αηδία ή ένα δυσάρεστο τσούξιμο στο σημείο που καταπίνετε (λίγωμα από την πολλή ζάχαρη). Μπορεί να ανακαλύπτετε ότι τελικά δεν είναι ιδιαίτερα φρέσκο το γλυκό και να συνεχίζετε να τρώτε, παρόλο που τελικά κολλάει ενοχλητικά στα δόντια ή είναι υπερβολικά ζεστό ή κρύο, μαλακό ή σκληρό ή τέλος πάντων με κάποιον τρόπο δυσάρεστο. Η σωματική αίσθηση που μένει προς το τέλος της «κασέτας» οπωσδήποτε δεν είναι ευχάριστη: φούσκωμα, ανακατωσούρα, βάρος στο στομάχι. Αλλά και συναισθηματικά η «κασέτα» αυτή έχει άσχημο τέλος: τύψεις, ενοχές, θυμός με τον εαυτό σας και απογοήτευση. Και μπορεί να σας είναι γνώριμες αυτές οι σκέψεις:</p>
<p style="text-align: justify;">•             «Τελικά δεν άξιζε να το φάω».</p>
<p style="text-align: justify;">•             «Δεντοευχαριστήθηκα».</p>
<p style="text-align: justify;">•             «Είμαι τελικά πολύ αδύναμος…»</p>
<p style="text-align: justify;">•             «Άλλη μια ήττα…»</p>
<p style="text-align: justify;">•             «Δε θα τα καταφέρω ποτέ».</p>
<p style="text-align: justify;">•             «Δε θα το ξανακάνω».</p>
<p style="text-align: justify;">•             «Θα ξεκινήσω δίαιτα».</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Έτσι, η αρχικά ευχάριστη ανάμνηση της εμπειρίας δεν είχε καλό τέλος και σας γέμισε με βασανιστικά συναισθήματα. Τι νόημα έχει να ξετυλίξετε ολόκληρη την ανάμνηση στο μυαλό σας; Αν επιμείνετε λίγο και θυμηθείτε ολόκληρη την ανάμνηση, θα συμβεί το εξής: θα χρησιμοποιήσετε περισσότερο το λογικό κομμάτι του νου σας, θα το δυναμώσετε και θα το βοηθήσετε να επικρατήσει ενάντια στη συναισθηματική ορμή που πήγε αρχικά να σας μπερδέψει. Έτσι, θα σας είναι ευκολότερο να κάνετε μια πιο συνετή επιλογή. Είναι λοιπόν στο χέρι σας να αρχίσετε να ακούτε μια διαφορετική «κασέτα», να δημιουργήσετε μια νέα εκδοχή, έναν νέο συνειρμό, να διαμορφώσετε μια νέα συνήθεια:</p>
<p style="text-align: justify;">Μου προσφέρουν ένα κέρασμα, αλλά εγώ ξέρω κατά βάθος ότι δεν πεινάω. Χωρίς πολλά πολλά, προσπαθώ να μην το έχω μπροστά μου, γιατί έτσι μεγαλώνει η λαχτάρα μου για το κέρασμα. Σκέφτομαι έντονα ότι, αν το φάω, θα νιώσω πιο πολύ άσχημα παρά όμορφα. Αν δεν μπορώ να αρνηθώ το κέρασμα, το παίρνω και φροντίζω να το απομακρΰνω το συντομότερο. Νιώθω όμορφα με αυτή την επιλογή μου – φρόντισα τον εαυτό μου, τον γλίτωσα από την άσχημη αίσθηση του να φάει κά- τι χωρίς να το χρειάζεται, ενώ μακροπρόθεσμα πολλές μικρές τέτοιες (σωστές) επιλογές θα έχουν και θετικό αποτέλεσμα στο βάρος και την υγεία μου. Μπράβο μου!</p>
<p style="text-align: justify;">Αλλάζοντας λοιπόν το σενάριο, δημιουργούνται νέες συνδέσεις στο μυαλό μας: δυναμώνουμε τις λογικές αποφάσεις, αλλάζουμε τους συνειρμούς μας και κάνουμε την αίσθηση της «λιγούρας» και της «λαιμαργίας» να έχει ολοένα και μικρότερη δύναμη πάνω μας. Όλα τα παραπάνω βέβαια δε σημαίνουν ότι απαγορεύεται να φάμε ένα γλυκό, αλλά ότι θα ήταν προτιμότερο να το απολαύσουμε σε μια στιγμή που να το θέλουμε πραγματικά και όχι να το φάμε μόνο και μόνο επειδή το έχουμε μπροστά μας.</p>