<p style="text-align: justify;"><strong>Αυτοεκτίμηση ανάλογα με τη σειρά γεννήσεως</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Λένε πως τα πρωτότοκα παιδιά και τα μοναχοπαίδια έχουν καλύτερες επιδόσεις στις σπουδές: έχουν καλύτερους βαθμούς στο σχολείο και στα τεστ νοημοσύνης, έχουν πιο πολλές πιθανότητες να τελειώσουν κάποιο μεγάλο πανεπιστήμιο . Μήπως αυτό οφείλεται στην ανεπτυγμένη αυτοεκτίμησή τους;</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><br /></strong></p>
<p style="text-align: justify;">Δεν είναι απόλυτο… θα ήταν εξαιρετικά απλοϊκό, ίσως και άδικο. Δεν είναι όλα εύκολα για τους πρωτότοκους. Βλέπουμε, για παράδειγμα, ότι δυσκολεύονται στις σχέσεις τους με τους άλλους, πιο πολύ από τους δευτερότοκους.  Αντίθετα, οι δευτερότοκοι έχουν υψηλή αυτοεκτίμηση στις σχέσεις τους με τους άλλους και μικρότερη στις επιδόσεις τους. Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό; Γιατί ξέρουν να διεκδικούν το χώρο τους. Ο πρωτότοκος καταβάλλει μεγαλύτερες προσπάθειες για να έχει καλές επιδόσεις και επιτυχίες, ενώ ο δευτερότοκος, που βλέπει πως η θέση του αριστούχου έχει καταληφθεί, δίνει μεγαλύτερο βάρος στην προσπάθεια να οικοδομήσει καλές σχέσεις με τους άλλους.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Πώς το ένα αδερφάκι παρεμβαίνει στην αυτοεκτίμηση του άλλου. </strong></p>
<p style="text-align: justify;">Η Κλεμάνς (5 χρόνων) και η Οντ (3 χρόνων) ζωγραφίζουν στο τραπεζάκι του σαλονιού, στο σπίτι. Η Οντ μόλις κατάφερε να  ζωγραφίσει έναν άνθρωπο, λίγο αδέξια, όπως έκανε και η αδελφή της στην ηλικία της. Η  Κλεμάνς βλέπει τη ζωγραφιά, βάζει τις φωνές: «Τι χάλια είναι αυτά, είναι απαίσιος ο άνθρωπος που έφτιαξες!» Η μικρή αποθαρρύνεται και το υπόλοιπο απόγευμα ασχολείται με κάτι άλλο.</p>
<p style="text-align: justify;">Η αδελφή της παρεμβαίνει και κάνει ό,τι μπορεί για να την αποθαρρύνει. Το αποτέλεσμα είναι πολύ φυσικό: η Οντ δε δείχνει  ενδιαφέρον για τα μαθήματα στο σχολείο, με την πρώτη να απελπίζεται, και να νομίζει πως δε θα τα καταφέρει. Επομένως, δεν βάλλει και τις ανάλογες προσπάθειες για να γίνει καλύτερη, αν δεν παρέμβουν οι γονείς.</p>
<p style="text-align: justify;">Συχνά βλέπουμε τα πρωτότοκα παιδιά να εμποδίζουν τα δευτερότοκα να έχουν καλές επιδόσεις στους τομείς όπου εκείνα έχουν τα  πρωτεία. Οι πρωτότοκοι παρατηρούν διαρκώς τις επιδόσεις των δευτερότοκων σαν να πρόκειται για έναν αντίπαλο! Και πολλές φορές έχουν πολύ μεγαλύτερο στρες.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Το στρες του πρωτότοκου</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Η αγωνία που νιώθει το πρωτότοκο παιδί υποδηλώνει πως δεν μπορεί να κρατήσει σταθερή την αυτοεκτίμησή του. Ξέρουμε πως η αυτοεκτίμησή του «στηρίζεται» περισσότερο στους γονείς, καθώς αφιέρωναν ως τώρα σ’ εκείνον το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους, τον έβγαζαν συνεχώς φωτογραφίες κτλ. Όλα τούτα, τώρα, μοιράζονται εξίσου σε όλα τα παιδιά της οικογένειας: Μπορεί η αγάπη των γονιών για τα παιδιά να είναι χωρίς όρια, όπως ισχυρίζονται οι ίδιοι, ο χρόνος τους όμως έχει όρια. Γι’ αυτό οι πρωτότοκοι αισθάνονται να κινδυνεύουν, δε θέλουν να χάσουν εκείνα που έχουν, κι έτσι η αυτοεκτίμησή τους δεν είναι σταθερή.</p>
<p style="text-align: justify;">Ο δευτερότοκος, αντίθετα, νιώθει απ’ την αρχή πως η αγάπη των γονιών είναι μοιρασμένη στα δυο. Γι’ αυτό και δε ζει διαρκώς με το φόβο μήπως χάσει τα προνόμια που έχει (εκτός αν παρουσιαστεί και τρίτο παιδί). Έτσι, στρέφεται ευκολότερα προς τη δεύτερη πηγή που τρέφει την αυτοεκτίμησή του: την αποδοχή και την εκτίμηση των άλλων παιδιών, την οποία ο πρωτότοκος δεν έχει και τόσο ανάγκη, αφού τη λαμβάνει από τους γονείς του. Δεν έχει το αίσθημα ότι απειλείται, αντλεί επιβεβαίωση από άλλες πηγές, γι’ αυτό και η αυτοεκτίμησή του είναι πιο σταθερή.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Αυτοεκτίμηση και σειρά γέννησης</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Η Κλεμάνς και η Οντ, τα κοριτσάκια που αναφέραμε προηγουμένως περνούν τις διακοπές τους στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς.  Εκεί υπάρχουν όλα τα παιχνίδια που τους έχουν αγοράσει, από που γεννήθηκε η Κλεμάνς. Δεν αργούν ν’ αρχίσουν τους καβγάδες κάθε φορά που η Οντ τολμά ν’ αγγίξει ένα παιχνίδι, η Κλεμάνς ορμά και της το αρπάζει. «Το παιχνίδι αυτό το πήραν ο παππούς και η γιαγιά για μένα, όχι για σένα», της λέει' «είναι δικό μου». Η Κλεμάνς είναι μεγαλύτερη, επομένως, όπως είναι φυσιολογικό έχει περισσότερα παιχνίδια. Πώς θα πρέπει ν’ αντιδράσει η Οντ: Θα αποδεχτεί να είναι σε μειονεκτική θέση; Ή θα αντιδράσει δυναμικά; Καλύτερο γι’ αυτήν θα ήταν να επιλέξει το δεύτερο. Χτυπάει την αδελφή της, αναγκάζονται να παρέμβουν οι παππούδες, και ξαναμοιράζουν όλα τα παιχνίδια στα δυο.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Ένας Αμερικανός ερευνητής, ο Φρανκ Τζ. Σάλοουεϊ, μελέτησε αρκετά χρόνια την πορεία ζωής συγκεκριμένων ανθρώπων σε με το αν ήταν πρωτότοκοι ή δευτερότοκοι. Τα αποτελέσματα έρευνας του έδειξαν ότι οι πρωτότοκοι ήταν πιο συντηρητικά ά ενώ οι δευτερότοκοι πιο επαναστατικά.</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Το διαπίστωσε κυρίως κλάδο των επιστημόνων: από τις 28 μεγαλύτερες επιστημονικές επαναστάσεις της Ιστορίας, οι 23 είχαν γίνει από δευτερότοκους, πρωτότοκοι τάσσονταν συνήθως με τις ισχύουσες θεωρίες.</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε στο συμπέρασμα ότι οι πρωτότοκοι αφιερώνουν τις δυνάμεις τους στην προάσπιση των παραδόσεων (καθώς πρώτοι εκείνοι θα ωφεληθούν) και αφήνουν στους δευτερότοκους μόνο μία εκδοχή: αντί να αγωνιστούν πάνω στο πεδίο όπου κρατούν εκείνοι τα πρωτεία, τους επιτρέπουν ν’ αφιερώσουν τις δυνάμεις τους στο πώς θα μετατρέψουν το πεδίο αυτό. Πολλές είναι οι μαρτυρίες που επιβεβαιώνουν την άποψη αυτή, όπως της Μαρί-Φρανσουάζ, όταν μιλά για τις δυο της κόρες:</p>
<p style="text-align: justify;">«Κάναμε τρία παιδιά, δυο κόρες κι ένα γιο. Οι κόρες ήταν πολύ δεμένες μεταξύ τους, παρ’ όλο τον μεταξύ τους ανταγωνισμό. Ήταν, όμως, εντελώς διαφορετική η συμπεριφορά τους. Η μεγάλη εξακολουθούσε να μένει στο σπίτι μέχρι την ηλικία των 24 χρόνων αναγκάστηκα να την παρακινήσω να φύγει, γιατί είχε γίνει τελείως παθητική.</p>
<p style="text-align: justify;">Η δεύτερη, αντίθετα, έφυγε από το σπίτι σε ηλικία 18 χρόνων, και θα  είχε φύγει ακόμα νωρίτερα αν την είχαμε αφήσει ελεύθερη. Η μεγάλη επέλεξε ένα επάγγελμα που πολύ θα ’θελα να είχα κάνει κι εγώ γιατί αγαπούσα πολύ την ψυχολογία έγινε κινησιοθεραπεύτρια. Η δεύτερη επέλεξε να γίνει μουσικός, καλλιτεχνικό επάγγελμα με το οποίο κανείς  ποτέ δεν ασχολήθηκε στην οικογένειά μας, πράγμα που στην ανησύχησε πολύ τον πατέρα της. Ο ίδιος ήταν πολιτικός μηχανικός δεν πίστευε πως μπορεί κανείς να ζήσει από ένα καλλιτεχνικό επάγγελμα. Η μεγάλη κατοικούσε για χρόνια στην ίδια πόλη μ’ εμάς, εν£ δεύτερη έφυγε σε άλλη πόλη μόλις βρήκε την ευκαιρία. Η μεγάλη ήταν πιο συντηρητική στις επιλογές της, η δεύτερη πιο επαναστατική. Τελικά, το που έχει σημασία είναι ότι κατάφεραν κι οι δυο να ζουν καλά».</p>