Aνατροφή από τη μητέρα ή τον πατέρα; Ποια η διαφορά;

<p style="text-align: justify;">Αν δεχτούμε το επίσημο γεφύρωμα του χάσματος σχετικά με τη  συνεισφορά της μητέρας και του πατέρα στην ευημερία των παιδιών τους, σε τι διαφέρει η μητρική από την πατρι­κή φροντίδα; Κατά την άποψή μου, η απάντηση βρίσκεται εν μέρει στη χρήση της λέξης «επίσημο». Ενώ ο κατάλογος των υποχρεώσεων των μητέρων και των πατέρων φαίνεται ότι ακολουθεί συγκλίνουσα πορεία, η συναισθηματική και ψυχολογική πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική για τα παιδιά.</p>
<p style="text-align: justify;">Από τη παιδοψυχολόγο και συγγραφέα Suw Jenner </p>
<p style="text-align: justify;">Πολλά παιδιά πιστεύουν κατά βάθος ότι οι πατέρες υ­πάρχουν για να αγωνίζονται για την επιβίωσή τους, ενώ οι μητέρες είναι για αγκαλιές και για να σε κάνουν να νιώθεις καλύτερα. Ευτυχώς, υπάρχει μια αυξανόμενη μερίδα παι­διών που έχουν βιώσει το αντίθετο ή πραγματικά εναλλασ­σόμενες συμπεριφορές μητέρας και πατέρα. Αυτό ικανο­ποιεί περισσότερο την απαίτηση του παιδιού για ελαστικούς ρόλους-πρότυπα, αν και δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι τα μικρά παιδιά επιζητούν έναν ελάχιστα πιο κατηγορηματικό τρόπο σκέψης – για εκείνα τείνετε να είστε είτε ο «καλός» εί­τε ο «κακός».</p>
<p style="text-align: justify;">Ένα μέρος της συναισθηματικής και ψυχολογικής πραγ­ματικότητας του παιδιού επηρεάζεται από τις σωματικές διαφορές της μητέρας και του πατέρα. Οι μητέρες είναι γε­νικά πιο κοντές, πιο παχουλές και έχουν πιο απαλή φωνή. Οι πατέρες είναι πιο μεγαλόσωμοι, πιο αδύνατοι και με δυ­νατότερη φωνή. Στον πρώτο και στο δεύτερο χρόνο της ζω ής ενός παιδιού οι περισσότερες συναισθηματικές και ψυ­χολογικές εμπειρίες, καθώς και η ανάπτυξη, συντελούνται μέσω της λειτουργίας των αισθήσεων – όρασης, ακοής, γεύ­σης κ.λπ. Με άλλα λόγια, σ’ αυτή την πρώιμη ηλικία τα μω­ρά είναι πολύ πιο «σωματικές» υπάρξεις και η σωματική ε­παφή που έχετε μαζί τους αποτελεί το συνδετικό ιστό για τη δόμηση της προσωπικότητάς τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Αυτό δε σημαίνει ότι τα μωρά χρειάζονται μόνο την προ­σφορά της μητέρας. Ούτε, πάλι, να οδηγηθούμε στην υπό­θεση ότι η συνεισφορά του πατέρα είναι υπέρτατη. Το ζή­τημα είναι ότι τα μωρά ωφελούνται από την εναλλαγή μι­κρού και μεγάλου, παχουλού και αδύνατου, απαλού και έ­ντονου. Από την άλλη, τα μωρά έχουν πολλές αντοχές και εί­ναι ευπροσάρμοστα, οπότε το να έχουν δύο μικροκαμωμένους και χαμηλόφωνους ή μεγαλόσωμους και βροντόφω­νους γονείς δεν πρόκειται να τα στενοχωρήσει ιδιαίτερα.</p>
<p style="text-align: justify;">Και τα αρσενικά και τα θηλυκά έχουν ένα «γονίδιο κοι­νωνικής ευαισθησίας» – μια έμφυτη ετοιμότητα για ανταπό­κριση σε «μηνύματα», όπως η γλώσσα του σώματος και η έκ­φραση του προσώπου, που οι άλλοι μάς στέλνουν για το πώς αισθάνονται. Η πρόσφατη ανακάλυψη ότι το γονίδιο αυτό «ε­νεργοποιείται» μόνο στις γυναίκες φαίνεται να εξηγεί εν μέρει τις αισθητές διαφορές στις κοινωνικές και συναισθημα­τικές στάσεις και συμπεριφορές μητέρων και πατέρων προς τα παιδιά τους. Όταν ρωτήθηκαν κάποια παιδιά σε ποιον α­πό τους γονείς καταφεύγουν πιο εύκολα όταν είναι αναστα­τωμένα ή άρρωστα, τα περισσότερα απάντησαν χωρίς δι­σταγμό «στη μαμά / στη μητέρα / στη μανούλα». Αυτό παρατηρείται εξίσου και σε αγόρια και σε κορίτσια. Όταν ρωτήθηκαν κάποιοι ενήλικοι σχετικά με τις δικές τους εμπειρίες από την παιδική ηλικία, παρατηρήθηκε η ίδια επιλογή. Αυ­τό, πάντως, θα φαινόταν να δείχνει ότι, όσο <em>συμπαθητικό</em> και αν θεωρούν τον εαυτό τους οι πατέρες, τα παιδιά συνήθως προτιμούν να τα παρηγορήσει ή να τα περιθάλψει η μητέρα τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Μήπως αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά αποδεικνύουν πως το γονίδιο κοινωνικής ευαισθησίας της μητέρας τους ενεργοποι­είται, ενώ του πατέρα όχι; Έχω την εντύπωση -παραμένει η ίδια επειδή δεν υπάρχουν μέχρι τώρα ερευνητικά πορίσματα για το θέμα αυτό- ότι από τη βρεφική ηλικία τα παιδιά συ­νειδητοποιούν τις λεπτές, αλλά και τις όχι τόσο λεπτές, δια­φορές στη συμπεριφορά του πατέρα και της μητέρας απένα­ντι τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Αυτό δεν αποτελεί μια παρατραβηγμένη αντίληψη, όπως θα μπορούσε να φανεί αρχικά. Υπάρχουν ερευνητικά πο­ρίσματα για τον τρόπο με τον οποίο οι άντρες και οι γυναί­κες κρατούν ένα νεογέννητο αγόρι ή κορίτσι. Οι γυναίκες πλησιάζουν προς το σώμα τους και τα αγόρια και τα κορί­τσια και τα κλείνουν στην αγκαλιά τους, ενώ οι άντρες α­ντιδρούν έτσι μόνο με τα κορίτσια, αλλά κρατούν τα αγόρια σε κάποια απόσταση την ώρα που τα ταχταρίζουν.</p>
<p style="text-align: justify;">Ωστόσο, αυτή η μικρή ιστορία τελειώνει μ’ ένα λίγο ενο­χλητικό τρόπο, σε ό,τι αφορά τη θεωρία μου. Στο τέλος της πρώτης εβδομάδας της ζωής του νεογέννητου και οι δύο γο­νείς αγκαλιάζουν τα κορίτσια και ταχταρίζουν τα αγόρια. Φαίνεται ότι τίποτα δεν είναι ποτέ απλό. Με άλλα λόγια, οι ενήλικοι δεν επιδρούν απλώς στα παιδιά τους – τα χαρα­κτηριστικά του παιδιού επηρεάζουν τον τρόπο συμπεριφο­ράς του ενηλίκου. Στην πραγματικότητα, υπάρχει αλληλε­πίδραση – ακριβώς όπως θα μπορούσε να προβλεφθεί μέ­σω του Παιχνιδιού Γονέα / Παιδιού και της Θεωρίας της Ανάπτυξης του Παιδιού.</p>
<p style="text-align: justify;">Πού οδηγούν, λοιπόν, όλα αυτά την εντύπωσή μου ότι η επίδραση του ενεργού γονιδίου κοινωνικής ευαισθησίας μιας μητέρας υποβάλλει συμπεριφορά την οποία τα παιδιά μπο­ρούν να διακρίνουν από αυτήν του πατέρα τους; Νομίζω ό­τι έχει ακόμα να προσφέρει κάτι, αν και κανείς δεν ξέρει σε τι βαθμό. Να μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα δια­φορών που παρατήρησα όλα αυτά τα χρόνια (ίσως θα έχε­τε παρατηρήσει κι εσείς αρκετά παρόμοια):</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<ol>
<li style="text-align: justify;">Ο Ρίτσαρντ, πατέρας της τετράχρονης Σαρλότ, αντέδρασε με τις φράσεις «μη σε νοιάζει, να φανείς γενναίο κορίτσι και να μην κλαις» όταν η κόρη του έπεσε και γρα­τσούνισε τα γόνατά της.</li>
<li style="text-align: justify;">Η Έιμι, μητέρα του πεντάχρονου Σον, είπε «αχ, καημένο μικρό μου, έλα εδώ και άσε με να το φιλήσω για να σου περάσει» όταν ο γιος της έπεσε και χτύπησε το χέρι του.</li>
<li style="text-align: justify;">Ο Ντέιβιντ, πατέρας του οχτάχρονου Άαρον, είπε στο γιο του όταν έπεσε πάνω σε μια κολόνα: «Έλα, τώρα. Θα γίνεις καλά. Τα μεγάλα αγόρια δεν κλαίνε».</li>
<li style="text-align: justify;">Η Μαριάν, μητέρα του δεκάχρονου Κάλβιν, όταν ο γιος της έπεσε από το ποδήλατό του του είπε: «Κάλβιν, χτύ­πησες, αγαπούλα μου; Έλα, έλα, άσε τη μανούλα να το δει, θα είμαι πολύ προσεκτική».</li>
</ol>

Σχετικά άρθρα