Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή: Τα σημάδια της καλοκαιρινής θλίψης

<p class="ListParagraph" style="text-align: justify;"><strong>Αναγνώστριά μας ρωτά: </strong></p>
<p class="ListParagraph" style="text-align: justify;"><strong>Σοφία: Καλησπέρα σας. Κάθε φορά που ανοίγει ο καιρός νιώθω χάλια τη διάθεσή μου. Έχω ακούσει σχετικά με την καλοκαιρινή κατάθλιψη αλλά δε νομίζω ότι είναι σοβαρό. Γιατί όμως πέφτει η διάθεση ενώ όλα θα έπρεπε να είναι ωραία; Τι είναι η καλοκαιρινή κατάθλιψη και πώς θα διαπιστώσω αν την έχω; Ευχαριστώ πολύ.</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Η ψυχολόγος, Μαριάννα Μιχαλάκη απαντά στο ερώτημά σας. </strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><img src="/thumbnail?filepath=/contentfiles/photos/eidikoi/mixalaki.jpg&amp;width=248" alt="Μαριάνα Μιχαλάκη" width="99" /></strong></p>
<p style="text-align: justify;">Η αναγνώστριά μας αναφέρεται στην ονομαζόμενη «Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή (ΕΣΔ)».  Από τους πιο κοινούς τύπους ΕΣΔ είναι η χειμερινή κατάθλιψη σύμφωνα με την οποία το άτομο βιώνει ένα αίσθημα κατάθλιψης κατά τη διάρκεια των πιο κρύων μηνών του φθινοπώρου και του χειμώνα όπου 1) οι μέρες είναι μικρότερες και ο καιρός περισσότερο συννεφιασμένος, και ως εκ τούτου, 2) υπάρχει μικρότερη έκθεση στο φως του ήλιου κατά τη διάρκεια της ημέρας.</p>
<p style="text-align: justify;">Ωστόσο, σύμφωνα με αποτελέσματα αρκετών ερευνών, ένα μικρό ποσοστό των ατόμων που πάσχουν από ΕΣΔ, παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα κατάθλιψης που πυροδοτούνται ιδιαιτέρως στις αρχές του καλοκαιριού. Γιατί, όμως, να συμβαίνει αυτό; Σε μια εποχή όπως αυτή του καλοκαιριού, που είναι συνυφασμένη με περισσότερο ελεύθερο χρόνο, τη χαλάρωση, την ηρεμία, τη διασκέδαση, τη ξεγνοιασιά, την ενασχόληση με δραστηριότητες που μας αρέσουν, τη συναναστροφή μας με αγαπημένα πρόσωπα, υπάρχει η κοινωνική προσδοκία να είμαστε χαρούμενοι και να περνάμε καλά. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει με όλους τους ανθρώπους, με αρκετούς από αυτούς να βιώνουν την ονομαζόμενη καλοκαιρινή κατάθλιψη (τύπος Εποχιακής Συναισθηματικής Διαταραχής).</p>
<p style="text-align: justify;">Τα συμπτώματα της καλοκαιρινής κατάθλιψης μπορεί να περιλαμβάνουν τα εξής:</p>
<ul style="text-align: justify;">
<li>Ανησυχία, διέγερση ή άγχος</li>
<li>Λύπη</li>
<li>Έλλειψη δραστηριοτήτων</li>
<li>Απώλεια της όρεξης</li>
<li>Κακή ποιότητα ύπνου ή δυσκολίες στον ύπνο</li>
<li>Απώλεια σωματικού βάρους</li>
</ul>
<p style="text-align: justify;">Σε γενικές γραμμές, δεν είναι απαραίτητο να βιωθούν όλα τα συμπτώματα μαζί και σε ορισμένα άτομα ένα σύμπτωμα μπορεί να εκδηλωθεί με το αντίθετο της νόρμας, όπως η αύξηση του σωματικού βάρους σε αντίθεση με την απώλεια σωματικού βάρους.</p>
<p style="text-align: justify;">Οι λόγοι που οι αλλαγές στην εποχή του χρόνου και ιδιαίτερα το καλοκαίρι προκαλούν συμπτώματα κατάθλιψης είναι ποικίλοι. Ενδεικτικά:</p>
<ul style="text-align: justify;">
<li><strong>Η αύξηση της θερμοκρασίας</strong>. Υπάρχουν άτομα που απολαμβάνουν τις υψηλές θερμοκρασίες και άλλα που είναι λιγότερο ανεκτικά στη ζέστη. Σε αρκετά άτομα, η ζέστη προκαλεί οκνηρία, σωματική κούραση, κόπωση και εξάντληση με αποτέλεσμα να μην μπορούν να την απολαύσουν, να κλείνονται στο σπίτι  και να αποφεύγουν καθημερινές δραστηριότητες.</li>
<li><strong>Αλλαγές στην καθημερινότητα και το προσωπικό πρόγραμμα του ατόμου κατά την καλοκαιρινή περίοδο.</strong> Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, το πρόγραμμα δεν είναι σταθερό κι επιδέχεται αρκετών αλλαγών με αποτέλεσμα να προκαλεί στρες και άγχος  σε ορισμένα άτομα. Για παράδειγμα, τα παιδιά σταματάνε το σχολείο το καλοκαίρι και είναι όλη μέρα μες στο σπίτι, γεγονός που επιφέρει αλλαγές στην καθημερινότητα που ορισμένα άτομα δυσκολεύονται να τις διαχειριστούν. Η περίοδος των διακοπών διαταράσσουν τον ύπνο και τις διατροφικές συνήθειες.</li>
<li><strong>Σύνδεση της καλοκαιρινής περιόδου με τραυματικά ή στρεσογόνα γεγονότα.</strong> Για ορισμένα άτομα ενδέχεται το καλοκαίρι να είναι μια περίοδος που να έχουν βιώσει δύσκολες ψυχοσυναισθηματικές καταστάσεις όπως για παράδειγμα, πένθος, διαζύγιο και να τους ενεργοποιεί συναισθήματα λύπης, στενοχώριας, άγχους.</li>
<li><strong>Οικονομικές ανησυχίες.</strong> Το καλοκαίρι αποτελεί πολυέξοδη εποχή και το άγχος για επιπλέον έξοδα μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα κατάθλιψης. Επιπλέον, η απώλεια εργασίας κατά την καλοκαιρινή περίοδο μπορεί να αποτελέσει επιβαρυντικό παράγοντα.</li>
<li><strong>Η εικόνα του σώματος.</strong> Κατά το καλοκαίρι, πολλοί άνθρωποι ανησυχούν ιδιαιτέρως για την εικόνα τους και αισθάνονται άβολα να εκθέσουν το σώμα τους, όταν αναγκαστικά θα πρέπει να φορέσουν μαγιό ή πιο ελαφριά ρούχα λόγω της υψηλής θερμοκρασίας. Σε πολλές περιπτώσεις, αισθάνονται ντροπή και αποφεύγουν περιστάσεις όπου θα χρειαστεί να δείξουν το σώμα τους π.χ. στην παραλία ή φοράνε πολλά ρούχα για να καλύψουν το σώμα τους.</li>
</ul>
<p style="text-align: justify;"><strong>Ορισμένες προτάσεις για να βελτιώσετε τη διάθεσή σας:</strong></p>
<ul style="text-align: justify;">
<li>Σεβαστείτε και ακολουθείστε τους προσωπικούς σας ρυθμούς. Δεν είστε υποχρεωμένη να νιώθετε χαρούμενοι επειδή το επιβάλλει «κοινωνικά» η εποχή του καλοκαιριού.</li>
<li>Φτιάξτε ένα πρόγραμμα στο οποίο να εντάξετε δραστηριότητες που πραγματικά σας ευχαριστούν και σας χαλαρώνουν. Να συμμετέχετε μόνο στις εκδηλώσεις που σας ευχαριστούν πραγματικά και να μην καταπιέζεστε.</li>
<li>Η φυσική άσκηση βοηθάει στην καταπολέμηση της κατάθλιψης. Βρείτε μια μορφή άσκησης που σας ταιριάζει και σας διασκεδάζει και εντάξτε την στο πρόγραμμά σας, π.χ. κολύμπι</li>
<li>Καλό είναι να αποφύγετε τις υπερβολές με εξαντλητικές δίαιτες και πολύωρη άσκηση. Το υπερβολικό άγχος και η υπερβολική ενασχόληση με την εμφάνισή μας με το μαγιό εντείνει το άγχος και δεν μας αφήνει να χαρούμε.  </li>
<li>Καλό είναι να φροντίσετε να ξεκουράζεστε και να κοιμάστε αρκετά.</li>
<li><strong>·         </strong><strong>Σε περίπτωση που αισθάνεστε ότι πάσχετε από εποχιακή συναισθηματική διαταραχή (ΕΣΔ), είναι σημαντικό να ζητήσετε βοήθεια από έναν ειδικό ο οποίος θα πρέπει να κάνει αξιολόγηση του είδους και της σοβαρότητας των συμπτωμάτων.  Για ορισμένα άτομα ενδέχεται η ΕΣΔ να συγχέεται και να αλληλεπικαλύπτεται από πιο σοβαρή συναισθηματική διαταραχή όπως βαριάς μορφής κατάθλιψη ή διπολική διαταραχή.  Σε περίπτωση που η κατάθλιψη που βιώνετε είναι βαριάς μορφής ή αν έχετε αυτοκτονικές σκέψεις είναι απαραίτητο αμέσως να συμβουλευτείτε ειδικό κλινικό ο οποίος θα σας προτείνει κατάλληλες μορφές θεραπείας. </strong></li>
<li>Αν αισθάνεστε ότι βυθίζεστε στα αρνητικά συναισθήματα και τις αρνητικές σκέψεις, ανεξάρτητα από την εποχή, είναι καλό να μιλήσετε σε έναν ειδικό και να μην αγνοείτε τα συμπτώματα και το πώς νιώθετε.</li>
</ul>
<p style="text-align: justify;"> </p>

Σχετικά άρθρα