<p style="text-align: justify;">Απόσπασμα από κείμενο του ψυχοθεραπευτή Jean Claude Kaufman </p>
<p style="text-align: justify;">Τα τριάντα τελευταία χρόνια αυξάνεται συνεχώς. Τώρα τελευταία, ο αριθμός των διαζυγίων (σε σύγκριση με τους γάμους που έγιναν ύστερα από ώριμη σκέψη) ακολουθεί κάπως αργότερο ρυθμό. Αυτή όμως η μικρή απόκλιση καλύπτεται από τους χωρισμούς των ζευγαριών που δεν έχουν παντρευτεί. Κατά γενικό κανόνα η ένωση είναι σήμερα κάτι αρκετά αβέβαιο, έτσι άμα υπάρξει χωρισμός δεν σχηματίζεται αμέσως νέο ζευγάρι (Toulemon, 1996).</p>
<p style="text-align: justify;">Δύο στις τρεις φορές η γυναίκα είναι αυτή που ζητά να χωρίσει. Γιατί ενδιαφέρεται περισσότερο από τον άντρα για την οικογένεια' καθώς δεσμεύεται απόλυτα, εξαρτά και τη ζωή της απ’ αυτήν. Να ζήσει μόνη ή σε ζευγάρι, είναι γι’ αυτήν επιλογή ανάμεσα σε δύο εντελώς διαφορετικές πορείες. Η ανεξαρτησία, καθώς την απελευθε¬ρώνει από τα οικογενειακά βάρη, της δίνει τη δυνατότητα να μπορεί να πετύχει επαγγελματικά (ενώ ο άντρας που ζει μόνος βρίσκεται σε πιο δύσκολη θέση από τον παντρεμένο). Να εγκαταλείψει, λοιπόν, μια τέτοια δυνατότητα για να δεσμευτεί στην οικογένεια απαιτεί κάποιο αντίκρισμα. Χωρίς να έχει απόλυτα συνείδηση, το γεγονός ότι υπάρχει κι άλλη εναλλακτική λύση ζωής την κάνει να εξετάζει προσεκτικά την ενδεχόμενη ένταξή της στη συζυγική ζωή. Να παντρευτείς, γιατί όχι; Όχι όμως με οποιοδήποτε τίμημα" και μάλιστα να χωρίσεις αμέσως, αν η ένωση δεν είναι ικανοποιητική. Δεν χρειάζεται λοιπόν, απαραίτητα, να συναντήσεις κάποιον άλλο για να χαλάσεις το ζευγάρι που έφτιαξες: αρκεί ότι δεν σε ικανοποιεί. Η περίπτωση της Σαρλέν είναι ενδεικτική. Έζησε τέσσερα χρόνια μ’ έναν άντρα. «Στην αρχή, ήταν τρελός έρωτας.» Μετά ένιωσε πως η ιστορία τους άρχισε να γίνεται ρουτίνα, «το μικρό μας σπιτάκι, το αυτοκινητάκι μας, οι μικροί λογαριασμοί μας».</p>
<p style="text-align: justify;">Ενώ εκείνη είχε ανάγκη από «ανεμελιά, έξαρση, τρέλα»' δεν δίστασε, λοιπόν, να ζητήσει να χωρίσουν. Μόνο και μόνο γιατί ήθελε πάντα «να νιώθει κάτι δυνατό για κάποιον» και εκείνη δεν ένιωθε πια τίποτα. Ο χωρισμός έγινε χωρίς πρόβλημα. «Ανακάλυψα πως ήμουν ελεύθερη, πως η ζωή μού ανήκει.» Αντίθετα, η τωρινή φάση τής φαίνεται πραγματική ανάσα ευτυχίας. Ωστόσο, δεν σκοπεύει να μείνει για πάντα μόνη. «Περιμέ-νω τη Συνάντηση.» Η φάση της μοναξιάς είναι ένα απαραίτητο εργα¬λείο για μια νέα πορεία: να μείνει για λίγο μόνη, να δει ποιος θα εί¬ναι ο καλύτερος σύντροφος γι’ αυτήν.</p>
<p style="text-align: justify;">Ο χωρισμός δεν είναι βέβαια πάντα κάτι τόσο απλό' οι οικονομι¬κές και ψυχολογικές επιπτώσεις του μπορεί να είναι καταστροφικές, κυρίως για τις γυναίκες. Ο συνηθισμένος κανόνας είναι ο ακόλουθος: όσο περισσότερο εξαρτημένη είναι η προηγούμενη κατάσταση, χωρίς καθόλου αυτονομία, τόσο πιο προβληματική γίνεται η περίοδος μετά το χωρισμό.</p>
<p style="text-align: justify;">Οικονομική εξάρτηση: η γυναίκα που είναι αποκλειστικά αφοσιωμένη στην οικογένεια, χωρίς επάγγελμα ή με κάτι ελάχιστο, θα πληρώσει πολύ ακριβά την οικογενειακή της επιλογή σε περίπτωση που υπάρξει διαζύγιο (De Singly, 1987' Cardia-Voneche, Bastard, 1991).</p>
<p style="text-align: justify;">Εξάρτηση από τη σχέση: η γυναίκα που είναι πολύ προσκολλημέ- νη σε μια κλειστή μορφή σχέσης, οικογενειακού κυρίως χαρακτήρα, κινδυνεύει να μη μπορέσει πια να ξαναφτιάξει σχέση και να περάσει την υπόλοιπη ζωή της μόνη </p>
<p style="text-align: justify;">Εξάρτηση της ταυτότητας: η γυναίκα που περίμενε περισσότερα από το σύντροφο, παρά από τον ίδιο τον εαυτό της, θα πέσει σε κατάθλιψη</p>
<p style="text-align: justify;">Κοινωνική εξάρτηση: η γυναίκα φτωχικής καταγωγής, που είναι εξαρτημένη σε πολλά επίπεδα, θα καταλήξει σε πραγματική εξαθλίωση μετά το χωρισμό (Μαρτέν, 1997).</p>
<p style="text-align: justify;">Ωστόσο, όταν η γυναίκα είναι αυτή που ζητά να χωρίσει (είναι πολύ διαφορετική η κατάσταση γι’ αυτές που υφίστανται το χωρισμό), υπάρχει πάντα μια αίσθηση ελευθερίας. «Όταν ξεκίνησα να ζω μόνη, παρ’ όλες τις έγνοιες, η ζωή μου έμοιαζε Παράδεισος» (Ζι- ζέλ). Τόσο παραδεισένια, που δεν σκέφτεσαι αμέσως να φτιάξεις άλ¬λη σχέση: είσαι πολύ ευτυχισμένη με τη μοναχική ζωή σου. Η Μανόν, που μόλις ξεκίνησε αυτή τη φάση ζωής μετά από τον πρόσφατο χωρισμό της, ισχυρίζεται μάλιστα ότι θα συνεχίσει να ζει έτσι σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή της. «Δεν θα εμπιστευτώ πια ποτέ έναν άντρα. Πιστεύω, πραγματικά, πως είναι καλύτερα να ζεις μόνη.» Σίγουρα βιάζεται λιγάκι (το μόνο που ονειρεύεται είναι τον έρωτα). Άλλωστε, οι ιδέες για τη συζυγική ζωή είναι εντελώς διαφορετικές, καθώς αναφέρονται σε ξεχωριστές πορείες ζωής: όσο πιο αφοσιωμένη στα χρέη της οικογένειας ήταν μια γυναίκα πριν το χωρισμό, τόσο μεγαλύτερο διάστημα μένει μόνη, πριν ξανασκεφτεί να φτιάξει ζευγάρι (Villeneuve-Gokalp, 1991). Έχει ανάγκη από μια προσωπική ανάσα.</p>