Απαξίωση: Όταν οι γονείς συγκρίνουν το παιδί με άλλα

<p style="text-align: justify;"><strong>ΑΠΑΞΙΩΣΗ: ΕΝΑ ΣΑΡΑΚΙ ΣΤΗ ΣΧΕΣΗ ΓΟΝΕΑ ΠΑΙΔΙΟΥ</strong></p>
<p>Γράφει ο Ψυχίατρος-Νευρολόγος κύριος <strong>Παύλος Σακκάς</strong>.</p>
<p style="text-align: justify;"><strong><br /></strong></p>
<p><a class="no-eff img-link lightbox" href="/uploads/2013/01/sakkas.jpg"><img class="alignnone size-thumbnail wp-image-7836" title="sakkas" src="/uploads/2013/01/sakkas-150×150.jpg" alt="" width="150" height="150" /></a></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><br /></strong></p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Η απαξίωση των γονέων προς τα παιδιά, είναι πάντα παρούσα στις σχέ­σεις τους. Είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που ένας γονιός αναγνωρίζει την αξία του παιδιού του και κυρίως, του το δείχνει. Από τη στιγμή που θα γεν­νηθεί ένα παιδί, οι γονείς το συγκρίνουν με το διπλανό, εκείνο της αδελφής, της γειτόνισσας, του καθηγητή, …το «πριγκιπόπουλο» του βασιλιά.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Το ακόμα χειρότερο είναι ότι το συγκρίνουν με εκείνο το πρότυπο που είχαν στο μυαλό τους, όταν ονειρεύονταν την οικογένειά τους.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Και όπως είναι αναμενόμενο, κανένα παιδί δεν μπορεί να ξεπεράσει τα όνειρα και τους μύθους.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Η απαξίωση όμως, είναι αδελφή της κριτικής. Θέλοντας το παιδί μας να γίνει καλύτερο, συνεχώς το κριτικάρουμε και συχνά το συγκρίνουμε με κάτι καλύτερο:</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">-Η ξαδερφούλα σου πήρε καλύτερους βαθμούς από σένα…</p>
<p style="text-align: justify;">Και λογικά το παιδί απαντά:</p>
<p style="text-align: justify;">-Να υιοθετήσετε λοιπόν την ξαδερφούλα μου και να με αφήσετε εμένα ήσυχο…</p>
<p style="text-align: justify;">Οι μεγάλοι νομίζουν ότι με την κριτική, θα ωθήσουν τα παιδιά να γί­νουν καλύτερα. Μερικές φορές η κριτική πράγματι, μετουσιώνεται σε κίνητρο. Δυστυχώς όμως τις περισσότερες φορές, τα παιδιά εκλαμβά­νουν την κριτική ως απαξία, με αποτέλεσμα αντί να κάνουν μεγαλύτερη προσπάθεια, να αντιδρούν αντίθετα από το αναμενόμενο.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Μάλιστα όταν η κριτική είναι συχνή, τότε τα παιδιά αισθάνονται ότι με τίποτε δεν θα καταφέρουν να ικανοποιήσουν τους γονείς τους και έτσι απλά παραιτούνται από την προσπάθεια. Σηκώνουν τα χέρια ψηλά και συνήθως στρέφονται σε άλλα πεδία ανταγωνισμού, όπου πιστεύ­ουν ότι εκεί υπάρχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να καταξιωθούν. Αντί για τα μαθήματα, στρέφονται στις παρέες, τα μηχανάκια, τα ηλεκτρο­νικά παιχνίδια, ή δυστυχώς ακόμα και στη «μαγκιά» και την «αλητεία», που αποτελεί τον προθάλαμο των ναρκωτικών.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">Το παιδί, αλλά και ειδικά ο έφηβος, ψάχνει την καταξίωση και την επιβράβευση. Αυτή λοιπόν πρέπει να του δοθεί μέσα από το κανάλι των παραγωγικών δραστηριοτήτων, γιατί αλλιώς θα την αναζητήσει σε άλλους δρόμους. Τι σημαίνουν αυτά με απλά λόγια; Ότι θα πρέπει οι γονείς να επιβραβεύουν τις προσπάθειες των παιδιών τους. Όπως οι γονείς χειροκρότησαν, όταν το παιδί τους κατάφερε για πρώτη φορά να σταθεί στα πόδια του και να κάνει τα πρώτα του βήματα, έτσι και στη συνέχεια οφείλουν να θαυμάζουν, κάθε προσπάθεια που κάνει το παιδί τους.</p>
<p style="text-align: justify;"> </p>
<p style="text-align: justify;">-Μπράβο Κωστάκη, που έμαθες την προπαίδεια του 1 και του 2! Έτσι θα τα καταφέρεις και στο 3. Και μετά, είμαι σίγουρος ότι θα τα κατα­φέρεις και στα υπόλοιπα. Μπράβο και πάλι. Κουράγιο και προσπά­θεια χρειάζεται και όλα μπορείς να τα φτάσεις.</p>
<p style="text-align: justify;">Και όχι:</p>
<p style="text-align: justify;">-                      Καλά, το 1 και το 2 είναι εύκολα. Σιγά το κατόρθωμα. Στο 3 σε θέλω.</p>
<p style="text-align: justify;">Και το χειρότερο:</p>
<p style="text-align: justify;">-                      Άκου εμένα, πως τα ξέρω όλα απ' έξω…</p>
<p style="text-align: justify;">Φαίνεται αστείο αλλά είναι σημαντικό. Οι γονείς αντί να φέρονται σαν προπονητές, παρασύρονται και μιλάνε σαν ανταγωνιστές. Αντί να ενθαρρύνουν, μειώνουν. Χωρίς να το συνειδητοποιούν, όσο μεγαλώ­νει το παιδί τους, αρχίζουν και το ανταγωνίζονται. Ή ακόμα χειρότερο… αλλά πραγματικό, το ζηλεύουν.</p>
<p style="text-align: justify;">Τι ζηλεύουν; Καταρχάς την ηλικία του. Τη νιότη του. Αποτελεί όνειρο όλων των ανθρώπων η επιστροφή στον παράδεισο της νιότης. Στην εποχή που οι ευθύνες ήταν ελάχιστες και ο αγώνας γινόταν σε εικονι­κό επίπεδο και όχι σε πραγματικό, μέσα στη ζούγκλα της κοινωνίας. Επιστροφή στον χρόνο, που όλα μπορούσαν να δικαιολογηθούν και τίποτε δεν επέφερε την καταδίκη. Στον χρόνο που η τιμωρία ήταν ως επί τω πλείστον οικογενειακή υπόθεση και όχι έργο της απρόσωπης κοινωνίας.</p>
<p style="text-align: justify;">Ζηλεύουν ακόμα που το παιδί τους έχει γονείς με κατανόηση, επιτρεπτικούς και στις περισσότερες περιπτώσεις με περισσότερες δυ­νατότητες προσφοράς προς το παιδί, από ό,τι είχαν οι ίδιοι όταν ήταν πιτσιρικάδες.</p>
<p style="text-align: justify;">-                      Εμείς περάσαμε φτώχια…</p>
<p style="text-align: justify;">-                      Ποιος τολμούσε να μιλήσει στους γονείς μας;</p>
<p style="text-align: justify;">Αυτά τα τόσο συνηθισμένα λόγια, κρύβουν πικρία αλλά και ζήλια. Ζή­λια που αναπόφευκτα, βγαίνει αργότερα σαν ανταγωνισμός. Ανταγωνι­σμός που παίρνει τη μορφή της αυστηρής κριτικής και της απαξίωσης, αλλά και ανταγωνισμός ο οποίος μερικές φορές δεν μπορεί να κρυφτεί. Δεν θα ξεχάσω πόσο εκνευρίστηκα, όταν ως νέος ψυχίατρος, αντιλήφθηκα, ότι ο πατέρας μου, ψυχίατρος και αυτός, στη δύση της καριέρας του, κάποιες φορές με διέβαλλε, με πλάγιο τρόπο στους ασθενείς μου, προβάλλοντας τις δικές του επιστημονικές απόψεις. Και βέβαια είναι γνωστό ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να ευδοκιμήσει ένα παιδί στην πατρική επιχείρηση. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των γενεών είναι αναπό­φευκτο, να βγει στην επιφάνεια και να δηλητηριάσει τις σχέσεις γονέων και παιδιών.</p>
<p style="text-align: justify;">Διαβάστε περισσότερα στο βιβλίο Η Ψυχιατρική Αλλιώς – κυκλοφορεί απο τις ιατρικές εκδόσεις ΒΗΤΑ</p>

Σχετικά άρθρα