Καρκίνος: Νέες θεραπείες και φυσικές θεραπείες

<div>
<div><a id="bookmark0" name="bookmark0"></a></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark0" name="bookmark0"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο καρκίνος είναι μια σύνχρονη μάστιγα και ότι η συχνότητα εμφάνισής του έχει σταθερά αυξητικές τάσεις. </span><span style="font-size: small;">Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, οκτώ εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από καρκίνο.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Μέχρι τώρα, λόγω της υψηλής θνησιμότητας που σχετίζεται με την ασθένεια, η διάγνωση του καρκίνου συνήθως ακολουθείται από θεραπείες που μπορεί να έχουν παρενέργειες τόσο επικίνδυνες όσο και η ίδια η νόσος. Οι ακραίες καταστάσεις αντιμετωπίζονται με ακραίες θεραπείες. Έτσι, μάλλον δικαιολογημένα, μια διάγνωση καρκίνου συχνά εκλαμβάνεται από τον ασθενή ως θανατική καταδίκη.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Πρόεδρος Νίξον ανακοίνωσε τον πόλεμο κατά του καρκίνου. Είναι αλήθεια ότι από τότε μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί πολλές επιστημονικές εξελίξεις στον τομέα αυτό, ιδίως όσον αφορά την έγκαιρη διάγνωση και την ανάπτυξη χειρουργικών τεχνικών και μέσων. Ωστόσο, ο καρκίνος παραμένει η πρώτη αιτία θανάτου στις βιομηχανοποιημένες χώρες και η δεύτερη στις αναπτυσσόμενες.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Φαίνεται ότι το τρέχον επιστημονικό και θεραπευτικό μοντέλο του καρκίνου έχει φτάσει στα όριά του και, αν θέλουμε να βελτιώσουμε περαιτέρω τα αποτελέσματα, θα πρέπει να αναζητήσουμε τη λύση σε διαφορετικές κατευθύνσεις.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark1" name="bookmark1"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><strong><br /></strong></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark1" name="bookmark1"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><strong>Πώς και δεν έχουμε ακόμη καταφέρει να βρούμε τη θεραπεία για τον καρκίνο;</strong></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η αλήθεια είναι ότι συνεχείς έρευνες ρίχνουν νέο φως στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να αντιμετωπίζεται αυτή η μάστιγα. Τα νέα ευρήματα εμφανίζονται με τέτοια ταχύτητα και από τόσο πολλά διαφορετικά μέτωπα, που, για πρακτικούς λόγους, δεν μπορούν να αφομοιωθούν το ίδιο γρήγορα.</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">Η κλινική ιατρική, η διατροφική</span><span lang="EL" xml:lang="EL"> </span><span lang="EL" xml:lang="EL">ιατρική, η μοριακή βιολο\/ία, η βιοχημεία, η γενετική μηχανική, η βιοτεχνολογία, η ανοσολογία, η κυτταρολογία και η φαρμακολογία</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">είναι μερικοί από τους τομείς της έρευνας που αφορούν αυτό το θέμα. Αν αναλογιστεί κανείς και το γεγονός ότι ο καρκίνος, όπως και τα αυτοάνοσα νοσήματα, αφορά όλα σχεδόν τα όργανα του ανθρώπινου σώματος, η εικόνα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο σε ερευνητικό επίπεδο.</span></span></div>
</div>
<div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Εκτός από τους παράγοντες που προαναφέρθηκαν, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η κατάσταση περιπλέκεται περαιτέρω από τις υποκειμενικές απόψεις των διάφορων ερευνητών και επιστημόνων. Κάθε επιστήμονας ερμηνεύει τα υπάρχοντα στοιχεία με βάση τις εμπειρίες του και σύμφωνα με το δικό του επιστημονικό μοντέλο. Η σύνθεση των νέων ανακαλύψεων, που λαμβάνουν χώρα ταυτόχρονα σε διαφορετικούς τομείς και κλάδους, είναι μια διαδικασία ιδιαίτερα αργή, αν όχι αδύνατη.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Σε αυτή την πληθώρα δεδομένων, που καταφτάνουν από όλες τις κατευθύνσεις, είναι δύσκολο να προσανατολιστεί κανείς. Αντίθετα, είναι ιδιαίτερα εύκολο να χαθεί. Για να καταφέρει κανείς να προσανατολιστεί, είναι ζωτικής σημασίας να μην χάνει ως γιατρός την κλινική οπτική του, γιατί αυτός είναι ο βασικός σκοπός, η εφαρμογή στην κλινική πράξη, και να έχει σταθερά δεδομένα που θα του επιτρέπουν να αξιολογεί τα νέα στοιχεία και ανακαλύψεις σε σχέση με αυτά.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Τα σταθερά δεδομένα χρησιμεύουν ως ακρογωνιαίοι λίθοι για την οικοδόμηση ενός λειτουργικού συστήματος. Όπως είδαμε στο Ιο Κεφάλαιο, ένα σημείο αναφοράς για την εφαρμογή της ιατρικής μπορεί να είναι ότι το σώμα μας έχει την ικανότητα της αυτοΐασης. Σύμφωνα με το δεδομένο αυτό, για παράδειγμα, μπορεί να είναι χρήσιμες όλες οι θεραπείες που προάγουν τους μηχανισμούς αυτοΐασης του σώματος. Στη συνέχεια, θα πρέπει να κατατάξουμε αυτές τις θεραπείες κατά σειρά αποτελεσματικότητας. Γεγονός που μας οδηγεί σε ένα δεύτερο σταθερό δεδομένο: την επίτευξη αποτελεσμάτων.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η ιατρική δεν είναι μόνο</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">επιστήμη,</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">είναι και</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">τέχνη.</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">Σύμφωνα με την καθηγήτρια</span> Trish Greenhalgh <span lang="EL" xml:lang="EL">της Ιατρικής Σχολής του </span><span lang="EL" xml:lang="EL">Λονδίνου:</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">«Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου είναι απαραίτητο να εφαρμόζουμε κυρίως το εμπειρικό μας κριτήριο αντί της τελευταίας φράσης που συνηθίζουμε να διαβάζουμε σε κάθε επιστημονική διατριβή: "Απαιτείται περισσότερη έρευνα</span> yia <span lang="EL" xml:lang="EL">να καταλήξουμε σε οριστικά συμπεράσματα"».</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Έχουμε στη διάθεσή μας τόσο πολλά δεδομένα, που φτάσαμε πλέον στο σημείο όπου το υπάρχον επιστημονικό μοντέλο δεν παράγει λύσεις.</span></div>
<div><strong style="font-size: small;"><br /></strong></div>
<div><strong style="font-size: small;">Νέες θεραπείες και φυσικές θεραπείες</strong></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Ας εξετάσουμε ποια είναι η τρέχουσα πρακτική για την έγκριση μιας θεραπείας. Αφού διαπιστωθεί ότι μια ουσία έχει θεραπευτική δράση, γίνονται κλινικές δοκιμές για να συγκριθεί με το εικονικό φάρμακο</span> (Placebo) <span lang="EL" xml:lang="EL">και στη συνέχεια συγκρίνεται και με άλλες ουσίες που χρησιμοποιούνται για τον ίδιο τύπο θεραπείας. Αυτό επαναλαμβάνεται αρκετές φορές και σε κλινικές μελέτες στις οποίες συμμετέχει μεγάλος αριθμός ασθενών (κλινικές δοκιμές).</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Ο χρόνος που απαιτείται για την έγκριση μιας νέας θεραπείας μέσω αυτής της διαδικασίας, για κάθε μεμονωμένη ουσία, φτάνει περίπου τα δεκαπέντε χρόνια, ενώ το σχετικό κόστος κυμαίνεται από εκατό εκατομμύρια έως ένα δισεκατομμύριο δολάρια.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Πρόκειται για διαδικασίες που διαμορφώνονται κατ' αυτόν τον τρόπο προκειμένου να ελεγχθεί το επίπεδο ασφαλείας</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">ενός φαριιάκου που παράνεται τεχνητά στο εργαστήριο και δεν υπάρχει στη φύση,</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">προτού διατεθεί στην αγορά. Αντιθέτως, οι φυσικές ουσίες δεν χρειάζεται να υποβληθούν σε παρόμοιες διαδικασίες προτού διατεθούν στο εμπόριο, ακριβώς επειδή είναι φυσικές και ασφαλείς και τα αποτελέσματά τους στην ανθρώπινη υγεία είναι γνωστά και καταγράφονται εδώ και χιλιάδες χρόνια.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Όσο</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">απίθανο είναι να καταφέρουυε να βρούιχε</span> uia <span lang="EL" xml:lang="EL">τεχνητή χημική ουσία που να</span> unv <span lang="EL" xml:lang="EL">είναι τοξική και καρκινογόνος, άλλο τόσο απίθανο είναι να βρούυε</span> uia <span lang="EL" xml:lang="EL">φυσική τροφή που να υην έχει θεραπευτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες.</span><span lang="EL" xml:lang="EL"><br clear="all" />Το πρόβλημα προκύπτει από το γεγονός ότι ακόμα κι αν ξέρουμε ότι οι φυσικές ουσίες έχουν θεραπευτική δράση για τον καρκίνο ή άλλες ασθένειες, όσοι τις διαθέτουν στην αγορά δεν μπορούν να ισχυριστούν ότι το προϊόν τους έχει αυτές τις ιδιότητες, εάν προηγουμένως αυτό δεν δοκιμαστεί με επαρκείς κλινικές έρευνες για το συγκεκριμένο νόσημα ή είδος καρκίνου.<br /></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Ποιος, όμως, θα ξόδευε από 100 εκατομμύρια ως ένα δισεκατομμύριο δολάρια για να δοκιμάσει κάτι τέτοιο; Σίγουρα όχι ένας ιδιωτικός φορέας, διότι οι φυσικές ουσίες δεν μπορούν να κατοχυρωθούν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Εάν τέτοιες έρευνες αποδείκνυαν, για παράδειγμα, ότι το εκχύλισμα του μπρόκολου έχει αντικαρκινική δράση, ο καθένας μας θα ήταν σε θέση να διαθέτει και να πωλεί το εκχύλισμα μπρόκολου ως θεραπεία για τον καρκίνο. Κάποιος θα έπρεπε όμως να ξοδέψει δεκαπέντε χρόνια και υπέρογκα χρηματικά ποσά, τα οποία δεν θα έπαιρνε ποτέ πίσω.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Από την άλλη πλευρά, ούτε οι δημόσιοι φορείς φαίνονται διατεθειμένοι να προβούν σε κάτι τέτοιο. Για παράδειγμα, το Αμερικανικό Ινστιτούτο Ερευνών για τον Καρκίνο, που αποτελεί τον μεγαλύτερο δημόσιο οργανισμό παγκοσμίως για την έρευνα του καρκίνου, από έναν προϋπολογισμό 4,7 δισ. ευρώ το 2004, ξόδεψε ογδόντα εννιά εκατομμύρια (το 1,8%) σε έρευνες που αφορούσαν θεραπείες με τη χρήση φυσικών ουσιών.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Μέχρι τώρα, την ευθύνη αυτή έχουν αναλάβει χιλιάδες μεμονωμένοι επιστήμονες και γιατροί σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι συνεχίζουν αδιάκοπα να παράγουν εκατοντάδες χιλιάδες μελέτες σχετικά με τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυσικών ουσιών. Αυτή τη στιγμή, για παράδειγμα, έχουν δημοσιευτεί πάνω από 1.540 επιστημονικά άρθρα που αφορούν αποκλειστικά τις θεραπευτικές, αντικαρκινικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της κουρκουμίνης</span> (turmeric).</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Το πρόβλημα του σύγχρονου επιστήμονα δεν είναι η έλλειψη δεδομένων, αλλά η πληϋώρα τους.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Πριν αναφερθούμε, όμως, στις πιο αποτελεσματικές προσεγγίσεις σύμφωνα με τα υπάρχοντα επιστημονικά στοιχεία, </span>είναι απαραίτητο να εξετάσουμε τα δεδομένα που, ως πεποιθήσεις, παραμένουν στο προσκήνιο, ακόμα κι αν δεν υποστηρίζονται πλέον από την τρέχουσα επιστήμη.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Τα ψευδή στοιχεία λειτουργούν για το μυαλό μας όπως ένα πώμα στο στόμιο ενός μπουκαλιού. Εάν δεν αφαιρέσουμε το πώμα, δεν μπορεί να μπει τίποτα μέσα στο μπουκάλι.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark3" name="bookmark3"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark3" name="bookmark3"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><strong>Καρκίνος και κληρονομικότητα</strong></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Στα προηγούμενα κεφάλαια είδαμε ότι η επίπτωση της κληρονομικότητας στην υγεία μας δεν υπερβαίνει συνολικά το 25%. Σίγουρα υπάρχουν κάποιες ασθένειες που μπορεί να κληρονομούνται με μεγαλύτερη συχνότητα απ' ό,τι άλλες. Αυτές όμως δεν είναι συνήθεις κληρονομικές ασθένειες. Ο κληρονομικός παράγοντας στον καρκίνο σίγουρα υπάρχει, έχει τεκμηριωθεί και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι' αυτό. Ποια είναι όμως η πραγματική του επίπτωση;</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL"><em>«Οι κοινές συνήθειες και ένας παρόμοιος τρόπος ζωής σε μια οικογένεια κάνουν τον καρκίνο να μοιάζει με κληρονομική ασθένεια. Όμως στην πραγματικότητα δεν είναι!»</em></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση για τον Καρκίνο, η συνολική επίπτωση της κληρονομικότητας σε ασθενείς που διαγιγνώσκονται με καρκίνο κάθε χρόνο είναι μεταξύ 3%-10%.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Το υπόλοιπο 90-97% αφορά εξωτερικούς παράγοντες που δεν έχουν καμία σχέση με τα γονίδιά μας. Πρόκειται για επίκτητους</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">και, εποιιένως, ιιεταβλητούς</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">παράγοντες. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι ακόμα και στις περιπτώσεις που περιλαμβάνονται στο 3%-10%, η κληρονομικότητα αφορά μια προδιάθεση για τη νόσο, όχι την ίδια τη νόσο. </span>Είναι κυρίως οι κοινές συνήθειες, το περιβάλλον και ο παρόμοιος τρόπος ζωής στο εσωτερικό μιας οικογένειας που κάνουν τον καρκίνο να μοιάζει με κληρονομική ασθένεια.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Στην πραγματικότητα, όμως, δεν είναι κληρονομική ασθένεια!</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">'Ενας κοινός τρόπος ζωής και διατροφής μπορεί να προκαλέσει παρόμοια προβλήματα υγείας.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark4" name="bookmark4"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark4" name="bookmark4"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><strong>Καρκίνος και φύση</strong></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Υπάρχει και μια άλλη ιδέα που αφορά το θέμα του καρκίνου, και συγκεκριμένα το κατά πόσο θα μπορούσε να αποτελεί φυσική εξέλιξη των πραγμάτων. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, ο άνθρωπος, μέχρι πριν από εκατό χρόνια είχε χαμηλό προσδόκιμο ζωής και, επομένως, δεν υπήρχε αρκετός διαθέσιμος χρόνος για την εκδήλωση του καρκίνου.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Θεωρείται ότι η εμφάνιση του καρκίνου είναι συνεπώς μια φυσική εξέλιξη και, όσο το προσδόκιμο ζωής της ανθρωπότητας αυξάνεται, τόσο πιο συχνά θα συναντάμε την ασθένεια αυτή. Η προέλευση αυτής της θεωρίας βασίζεται κυρίως σε εκτιμήσεις που προκύπτουν από τους φόβους που ενυπάρχουν στην ανθρώπινη φύση, και όχι από καθαρά επιστημονικά δεδομένα.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Σύμφωνα με την καθηγήτρια</span> Rosalie David, <span lang="EL" xml:lang="EL">συγγραφέα μιας έρευνας που δημοσιεύτηκε στο</span> Nature Reviews Cancer <span lang="EL" xml:lang="EL">(ένα</span><span lang="EL" xml:lang="EL">από τα σημαντικότερα περιοδικά παγκοσμίως στην έρευνα του καρκίνου):</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">«Δεν υπάρχει τίποτα στο φυσικό περιβάλλον που να μπορεί να προκαλέσει καρκίνο. Είναι μια ασθένεια που προκαλείται από τον ίδιο τον άνθρωπο και πηγάζει από την αύξηση της περιβαλλοντικής ρύπανσης, τις διατροφικές συνήθειες και τον τρόπο ζωής».</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Οι ερευνητές κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα μετά από μελέτη χιλιάδων ευρημάτων σε ανθρώπους και ζώα της αρχαιότητας. </span>Λαμβάνοντας υπόψη: την έλλειψη χειρουργικών επεμβάσεων στην αρχαιότητα (αυτό σημαίνει ότι εκείνοι που πέθαιναν από καρκίνο πέθαιναν χωρίς αυτός να αφαιρεθεί) και το γεγονός ότι οι καρκινικοί ιστοί διατηρούνται στο χρόνο καλύτερα από τους φυσιολογικούς, θα έπρεπε να ανακαλύπτονται πολυάριθμες περιπτώσεις καρκίνου στα αρχαιολογικά ευρήματα, ιδίως μεταξύ ατόμων που πέθαναν σε προχωρημένη ηλικία.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Αντιθέτως, όμως,</span> <span style="text-decoration: underline;"><span lang="EL" xml:lang="EL">η ανακάλυφη καρκινικών ιστών στα ανθρώπινα και ζωικά αρχαιολογικά ευρήυατα είναι εξαιρετικά σπάνια</span><span lang="EL" xml:lang="EL">.</span></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Είναι λοιπόν προφανές ότι οι παράγοντες που υπήρχαν στην αρχαιότητα και δεν προκαλούσαν την εμφάνιση καρκίνου τότε</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">-</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">όπως τα μικρόβια, οι ιοί και η κληρονομικότητα- δεν μπορούν από μόνοι τους να προκαλέσουν καρκίνο και σήμερα.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Οι κύριες αιτίες του καρκίνου θα πρέπει λοιπόν να αναζητηθούν μεταξύ των παραγόντων που δεν υπήρχαν παλαιότερα και υπάρχουν σήμερα σε πολύ μεγάλη κλίμακα, όπως: το στρες η παχυσαρκία </span><span lang="EL" xml:lang="EL">τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης</span> D <span lang="EL" xml:lang="EL">η έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών τα τεχνητώς επεξεργασμένα τρόφιμα η ζάχαρη </span>η ρύπανση του περιβάλλοντος η ιονίζουσα ακτινοβολία οι ανθρώπινες πηγές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας η τοξική επιβάρυνση από συνθετικές χημικές ενώσεις η μειωμένη φυσική δραστηριότητα.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Όλοι οι παράγοντες που αναφέρθηκαν παραπάνω, σε ξεχωριστές μελέτες, έχουν συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους παράγοντες είναι διαχειρίσιμοι και μπορούν να μεταβληθούν σε σημαντικό βαθμό.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Τα βέλτιστα επίπεδα βιταμίνης</span> D <span lang="EL" xml:lang="EL">στο αίμα σχετίζονται με τη μείωση του συνολικού κινδύνου εμφάνισης καρκίνου κατά 50%.<br clear="all" /> <br /></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και τη διατροφή οδηγούν σε μια μείωση της συχνότητας εμφάνισης του καρκίνου κατά 36%.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η μείωση της κατανάλωσης</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">τεχνητώς επεξεργασμένου</span><span lang="EL" xml:lang="EL">κρέατος συνδέεται με μια σημαντική μείωση της συχνότητας εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι η άσκηση και η μείωση του βάρους μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου κατά 30-40%.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Από τα παραπάνω είναι εύκολο να κατανοήσει κανείς ότι αν αναζητούμε τη «θεραπεία» για τον καρκίνο με τη μορφή ενός χαπιού, αυτή δεν θα βρεθεί ποτέ αν δεν προσδιοριστούν και διαχειριστούν οι πραγματικοί αιτιολογικοί παράγοντες.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark5" name="bookmark5"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><strong><br /></strong></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark5" name="bookmark5"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><strong>Στρες και καρκίνος</strong></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Το συναισθηματικό στρες είναι ένας παράγοντας που αναφέρεται από όλους σχεδόν τους ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο. Θεωρώ ότι είναι η σκανδάλη που ενεργοποιεί τη νόσο. Δύο διαφορετικοί οργανισμοί, ένας υγιής και ένας μη υγιής, είναι πιθανό να αντιμετωπίζουν παρόμοιους στρεσογόνους παράγοντες. Όσο χειρότερη είναι όμως η κατάσταση της υγείας ενός ατόμου, τόσο μεγαλύτερος θα είναι ο κίνδυνος ανάπτυξης μιας σοβαρής ασθένειας σε συνθήκες συναισθηματικού στρες.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Πολλαπλοί είναι οι στρεσογόνοι βιολογικοί παράγοντες που συνυπάρχουν με το συναισθηματικό στρες, όπως το οξειδωτικό στρες (ακτινοβολία, έκθεση σε τοξικές ουσίες), το σωματικό στρες (κούραση, θερμικά και μηχανικά στρες), το βιοχημικό στρες (διατροφικές ελλείψεις, αφυδάτωση) και το μεταβολικό στρες (χαμηλή ενεργειακή απόδοση του μεταβολισμού, έλλειψη άσκησης, κατανάλωση τροφίμων υψηλής θερμιδικής απόδοσης).</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Νομίζω ότι είναι εύκολο σε αυτό το σημείο να καταλάβουμε ότι ένα παχύσαρκο άτομο, που τρέφεται με ζάχαρη, γλυκά, ζυμαρικά, λευκό ψωμί, αναψυκτικά και πίτσες, δεν πίνει άφθονο νερό και η μόνη μορφή άσκησης που κάνει είναι να πατάει τα κουμπιά του τηλεχειριστηρίου της τηλεόρασης, διατρέχει πολύ μεγαλύτερο </span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου μετά ή κατά τη διάρκεια ενός ισχυρού συναισθηματικού στρες, σε σύγκριση με ένα άτομο του οποίου η κατάσταση της υγείας είναι άριστη.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark6" name="bookmark6"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark6" name="bookmark6"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><strong>Πώς φτάνουμε στον καρκίνο;</strong></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Τώρα που είδαμε ότι ο καρκίνος δεν αποτελεί μέρος της φυσικής εξέλιξης των πραγμάτων, είναι αναπόφευκτο να αναρωτηθούμε πώς προκύπτει η ασθένεια αυτή. Πρόκειται για ένα τυχαίο γεγονός ή μήπως γεννιέται μέσα από την ενεργοποίηση προκαθορισμένων μηχανισμών; Υπάρχει κάποιος λόγος για την ύπαρξή του, εξυπηρετεί κάποιο σκοπό ή πρόκειται απλώς για ένα καπρίτσιο της φύσης;</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα στις ΗΠΑ, σε συνεργασία με το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, ανέπτυξαν μια νέα θεωρία σχετικά με την εμφάνιση των καρκινικών κυττάρων, η οποία παρέχει πραγματικές και λειτουργικά χρήσιμες απαντήσεις ως προς την πραγματική φύση του καρκίνου.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark7" name="bookmark7"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark7" name="bookmark7"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><strong>Τι είναι ο καρκίνος;</strong></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Αυτή είναι μια ερώτηση η οποία δεν φαίνεται να έχει απαντηθεί με ικανοποιητικό τρόπο μέχρι σήμερα. Η κρατούσα εξήγηση κατά τα τελευταία πενήντα χρόνια είναι η λεγάμενη «θεωρία των μεταλλάξεων». Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, η συσσώρευση μεταλλάξεων (αλλοιώσεων) στο</span> DNA <span lang="EL" xml:lang="EL">κατά τη διάρκεια της ζωής μας οδηγεί σε καταστροφικές μεταβολές του γενετικού κώδικα, που προκαλούν τον καρκίνο.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Κανονικά, τα κύτταρά μας επιδεικνύουν μια «κοινωνική» συμπεριφορά και λειτουργούν αρμονικά στο πλαίσιο μιας μεγάλης αποικίας κυττάρων, οργανωμένης υπό τη μορφή ενός ανθρώπινου σώματος. Οι αλλαγές στο</span> DNA <span lang="EL" xml:lang="EL">οδηγούν κάποια από αυτά τα κύτταρα σε μια «παράλογη» συμπεριφορά. Πολλαπλασιάζονται με ανεξέλεγκτο τρόπο και σχηματίζουν έναν ή περισσότερους όγκους που διαταράσσουν τις κανονικές λειτουργίες του σώματος μέσω πολλαπλών μηχανισμών.<br clear="all" /> <br /></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Αυτή η θεωρία πηγάζει από τη δαρβινική θεωρία της εξέλιξης, το λεγόμενο «εσωτερικό Δαρβινισμό». Η ανάπτυξη υγιών κυττάρων ρυθμίζεται από μια διαδικασία παρόμοια με τη φυσική επιλογή. Οι τυχαίες μεταλλάξεις (αλλαγές στο</span> DNA) <span lang="EL" xml:lang="EL">των κυττάρων συσσωρεύονται και τελικά οδηγούν σε κακοήθεια. Οι αλλοιώσεις και οι αλλαγές στο</span> DNA <span lang="EL" xml:lang="EL">μπορεί να είναι κληρονομικές (κακά γονίδια στην οικογένεια) ή μπορεί να προκαλούνται από την έκθεση σε τοξικούς παράγοντες, όπως ο καπνός του τσιγάρου και η ακτινοβολία.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η θεωρία της εσωτερικής εξέλιξης έχει μια επεξηγηματική αξία, εμφανίζει όμως και κάποιες σοβαρές αντιφάσεις. Σύμφωνα με τη θεωρία της εξέλιξης του Δαρβίνου, οι τυχαίες μεταλλάξεις είναι σχεδόν πάντα επιβλαβείς και προκαλούν άμεσο θάνατο. Τα καρκινικά κύτταρα, ωστόσο, φαίνεται να είναι πολύ «τυχερά»,</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">κάθε φορά,</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">γιατί όχι μόνο δεν πεθαίνουν, αλλά ευδοκιμούν χάρη σε αυτές τις μεταλλάξεις. Επιπλέον, ενώ τα κανονικά κύτταρα καταλήγουν σε προγραμματισμένο θάνατο, τα καρκινικά κύτταρα είναι αθάνατα και πολλαπλασιάζονται επ' αόριστον.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Είναι, όμως, η τυχαιότητα και το χάος οι κύριοι λόγοι που προκαλούν τη γέννηση των καρκινικών κυττάρων; Σε αντίθεση με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, οι όγκοι επιδεικνύουν ένα υψηλό επίπεδο οργάνωσης στη συμπεριφορά τους.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Είνοα σε δέση να παράγουν τη δική τους αιματική κυκλοφορία.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Μπορούν να σιγήσουν τα γονίδια που καταστέλλουν τον καρκίνο</span> (suppressor genes: <span lang="EL" xml:lang="EL">γονίδια καταστολείς).</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Ενεργοποιούν τα γονίδια που προάγουν τον καρκίνο</span> (promoter genes: <span lang="EL" xml:lang="EL">ογκογονίδια).</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Παράγουν ένζυμα τα οποία τους επιτρέπουν να κινούνται μέσα από τους ιστούς (πρωτεολυτικά ένζυμα).</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Αλλάζουν το μεταβολισμό τους για να επιβιώσουν σε όξινο περιβάλλον με χαμηλή παροχή οξυγόνου.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Είναι σε δέση να εξαλείφουν τις πρωτεΐνες στην επιφάνεια της κυτταρικής τους μεμβράνης, έτσι ώστε να μην γίνονται αντιληπτά από τα λευκά αιμοσφαίρια και το ανοσοποιητικό σύστημα.<br clear="all" /><br /> </span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Θα μπορούσαν όλες αυτές οι πολύπλοκες διαδικασίες να προκύπτουν κάθε φορά σε σταθερή βάση μέσα από τυχαίες μεταλλάξεις και σε κάθε άνθρωπο που παθαίνει καρκίνο; Όχι βέβαια!</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Οι τυχαίες μεταλλάξεις εμπλέκονται σίγουρα στη δημιουργία και την ανάπτυξη του καρκίνου, αλλά από μόνες τους δεν μπορούν να δώσουν μια πλήρη εξήγηση του προβλήματος. Η πιθανότητα όλες αυτές οι αλλαγές να συμβαίνουν τυχαία κατά τον ίδιο τρόπο σε όλες τις περιπτώσεις του καρκίνου είναι απλώς μηδενική!</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark8" name="bookmark8"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><a id="bookmark8" name="bookmark8"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><strong>Ένας αρχαίος μηχανισμός έρχεται στην επιφάνεια</strong></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η νέα θεωρία που προτείνουν οι</span> Davies <span lang="EL" xml:lang="EL">και</span> Lineweaver <span lang="EL" xml:lang="EL">συμπληρώνει το παζλ και επιτρέπει στους ερευνητές να ακολουθήσουν νέους δρόμους στον αγώνα για την καλύτερη κατανόηση και, κατά συνέπεια, την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων στη θεραπεία του καρκίνου.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Η έρευνά τους προσθέτει νέα δεδομένα και συμπληρώνει τα κενά του εσωτερικού Δαρβινισμού. Θεωρούν λοιπόν ότι ο καρκίνος προκύπτει από την ενεργοποίηση αρχέγονων και αδρανοποιημένων πλέον κυτταρικών μηχανισμών.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Ξέρουμε ότι στο</span> DNA <span lang="EL" xml:lang="EL">τόσο του ανθρώπου όσο και άλλων ζωντανών οργανισμών περιέχονται και γονίδια που, υπό κανονικές συνθήκες, παραμένουν αδρανή. Πρόκειται για γονίδια που περιέχουν πληροφορίες που δεν χρησιμοποιούνται από το είδος μας. Τα γονίδια αυτά δεν εκφράζονται, καταστέλλονται από άλλα κοντινά τους που ονομάζονται κατασταλτικά γονίδια.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Έχουν όμως παρατηρηθεί περιπτώσεις όπου άνθρωποι γεννήθηκαν με ουρές, με νηκτικές μεμβράνες ανάμεσα στα δάχτυλα, με βράγχια, με υπερτρίχωση ή με υπεράριθμες θηλές. Μεταλλαγμένα κοτόπουλα μπορούν να εμφανίσουν δόντια και θαλάσσια θηλαστικά να αναπτύξουν πίσω πόδια. Πρόκειται για αταβισμούς (ενεργοποίηση αρχέγονων μηχανισμών) που προκύπτουν λόγω της δυσλειτουργίας των κατασταλτικών γονιδίων.<br clear="all" /><br /> </span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Ένας άνθρωπος δεν χρειάζεται ουρά για να ισορροπεί στα δέντρα. Αντιθέτως, μια ουρά πιθανόν να δυσχέραινε την επιβίωσή του. Παρ' όλα αυτά η πληροφορία για τη δημιουργία ουράς υπάρχει ακόμη στο</span> DNA <span lang="EL" xml:lang="EL">μας. Ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι δεν έχουν ουρές, τα κοτόπουλα δόντια και τα θαλάσσια θηλαστικά πίσω πόδια είναι γιατί υπάρχουν γονίδια που καταστέλλουν την έκφραση αυτής της πληροφορίας. Υπολογίζεται ότι οι μηχανισμοί αυτοί απενεργοποιήθηκαν πριν από περίπου 60 εκατομμύρια χρόνια.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Αν όμως μια μετάλλαξη προκαλέσει βλάβη στο γονίδιο που καταστέλλει την ενεργοποίησή τους, τότε εμφανίζονται οι παραπάνω γενετικές ανωμαλίες.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"> </span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Πριν από ένα δισεκατομμύριο χρόνια επικρατούσαν μονοκύτταροι οργανισμοί που άρχισαν να οργανώνονται σταδιακά </span>σε ομάδες περισσότερων κυττάρων. Επρόκειτο για μια κατάσταση χαλαρής οργάνωσης, εντελώς διαφορετική από αυτήν που βλέπουμε στους σημερινούς πολύπλοκους οργανισμούς, όπως οι άνθρωποι και τα ζώα, που διαθέτουν εξειδικευμένα όργανα και συστήματα.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Οι συνθήκες στον πλανήτη ήταν τότε επίσης διαφορετικές (χαμηλή συγκέντρωση οξυγόνου, όξινο περιβάλλον). Οι πρωτόγονοι αυτοί οργανισμοί είχαν μια βάση λειτουργίας παρόμοια με αυτήν των καρκινικών όγκων. Η γενετική πληροφορία που έχει παραμείνει στο</span> DNA <span lang="EL" xml:lang="EL">βρίσκεται, υπό κανονικές συνθήκες, σε καταστολή. Όταν, όμως, η επιβίωση του οργανισμού είναι οριακή ή αποκλίνει σημαντικά από τη φυσιολογική λειτουργία, ενεργοποιούνται αυτοί οι πρωτόγονοι και πιο «σκληροτράχηλοι» μηχανισμοί που επιδεικνύουν μεγαλύτερη ικανότητα επιβίωσης σε τέτοιες συνθήκες. Πρόκειται για μια ύστατη προσπάθεια επιβίωσης σε κυτταρικό επίπεδο.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Το αποτέλεσμα είναι ο καρκίνος.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Η νέα επιστημονική θέση διαφοροποιείται σχετικά με τη μέχρι σήμερα άποψη στο ότι τα καρκινικά κύτταρα δεν είναι νέα κύτταρα που εξελίχθηκαν μέσα στο σώμα ως τέτοια, αλλά ένα σύνολο μηχανισμών που προσπαθούν να εξασφαλίσουν μια βασική επιβίωση.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Η φαινομενικά λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ της νέας και της παλιάς οπτικής μάς δείχνει νέους θεραπευτικούς δρόμους. Τώρα που γνωρίζουμε ότι τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται σε μη βέλτιστες συνθήκες για την επιβίωση του οργανισμού, είναι εύκολο να καταλάβουμε ότι δεν αρκεί να περιοριστούμε στην καταστροφή των καρκινικών κυττάρων για τη θεραπεία του καρκίνου. Θα πρέπει παράλληλα να επαναφέρουμε το σώμα μας όσο το δυνατόν πιο κοντά στη φυσιολογική του λειτουργία.<br clear="all" /><br /> </span></div>
<div align="left"><span style="font-size: small;"><a id="bookmark9" name="bookmark9"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><strong>Ο καρκίνος είναι μάλλον το «σύμπτωμα» παρά η «νόσος»</strong></span></span></div>
<div align="left"><span style="font-size: small;"><a id="bookmark9" name="bookmark9"></a><span lang="EL" xml:lang="EL"><strong><br /></strong></span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Τα κύτταρά μας εισέρχονται σε καρκινική λειτουρνία στην προσπάθεια τους να επιβιώσουν σε ένα περιβάλλον που κάνει την επιβίωσή τους πολύ δυσχερή. Η αλλοίωση της βιοχημικής ισορροπίας φαίνεται να είναι το βασικό αίτιο πίσω από την εμφάνιση του καρκίνου. Το ανθυγιεινό κυτταρικό, σωματικό και εξωτερικό περιβάλλον απειλεί την πλήρη καταστροφή των κυττάρων μας και αυτά αντιδρούν ενεργοποιώντας αρχέγονους μηχανισμούς λειτουργίας, τους οποίους εμείς ονομάζουμε καρκίνο.</span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Ενέργειες που ενισχύουν την υγεία και βοηθούν στη διατήρηση της βιοχημικής ισορροπίας μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου. Σε αυτές τις ενέργειες συγκαταλέγονται οι εξής:</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η κατανάλωση</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">άφθονου νερού.</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">Είναι απαραίτητη για τη λειτουργία κάθε κυττάρου μέσα στο σώμα μας. Όλες οι χημικές αντιδράσεις στο σώμα μας λαμβάνουν χώρα σε ένα υπόστρωμα που περιέχει νερό στο 70% της ενδοκυτταρικής του σύστασης.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η κατανάλωση</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">επαρκούς ποσότητας «αντίοξείδωτίκών» τροφών.</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">Τα αντιοξειδωτικά επιτρέπουν την ταχεία διόρθωση των κυτταρικών βλαβών. Αντιοξειδωτική δράση έχουν τα μπαχαρικά, το καθαρό κακάο, ο καφές βιολογικής καλλιέργειας, τα μούρα, τα φουντούκια, τα αμύγδαλα, τα καρύδια, το μπρόκολο, τα φρέσκα λαχανικά βιολογικής καλλιέργειας και τα φρούτα με έντονα χρώματα, όπως το κεράσι και το ρόδι.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η κατανάλωση</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">μη τεχνητά επεξεργασμένων τροφών,</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">όσο πιο κοντά γίνεται στη φυσική τους μορφή, που παρέχουν τα απαραίτητα συστατικά για μια ομαλή κυτταρική λειτουργία.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η κατανάλωση</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">τροφίμων που έχουν υποστεί ζύμωση,</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">όπως το κεφίρ, το γιαούρτι, το τυρί και το ναττό, που βοηθούν στη διατήρηση μιας ισορροπημένης βακτηριακής χλωρίδας.<br clear="all" /><br /> </span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">επαρκής ξεκούραση</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">και ο καλός ύπνος (7-8 ώρες) επιτρέπουν στο σώμα να διορθώνει τις βλάβες που έχουν προκόψει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Καθημερινά, συμβαίνουν πάνω από 10.000 μεταλλάξεις σε κάθε κύτταρο του σώματός μας.</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">άσκηση</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">σε τακτά χρονικά διαστήματα βελτιώνει τη λειτουργία των πνευμόνων και την αιμάτωση του σώματος. Ένας μεγάλος όγκος επιστημονικών δεδομένων αποδεικνύει την αποτελεσματικότητα της άσκησης στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου</span></span></div>
<div><span style="font-size: small;" lang="EL" xml:lang="EL">Είναι σημαντικό να θυμόμαστε να παίρνουμε μερικές βαθιές ανάσες όσο πιο συχνά γίνεται μέσα στην ημέρα για την καλύτερη οξυγόνωση των ιστών.</span></div>
<div><span style="font-size: small;"><span lang="EL" xml:lang="EL">Η</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">εξάλειψη της ζάχαρης</span> <span lang="EL" xml:lang="EL">και παρόμοιων ουσιών (φρουκτόζη, χυμοί φρούτων, τεχνητά γλυκαντικά) από τη διατροφή. Η μόνη ουσία που μπορούν να μεταβ

Σχετικά άρθρα