Μπορεί κανείς να καταλάβει ότι ο διπλανός του έχει παράνοια;

Πώς καταλαβαίνουμε ότι κάποιος μπορεί να έχει παράνοια;

Στο ερώτημά σας απαντά ο ψυχοθεραπευτής Δημήτρης Κατσαρός

Αγαπητή αναγνώστρια,

Ο όρος παράνοια νομίζω είναι αρκετά παλιός και πλέον δεν υφίσταται ως κλινική ή άλλη διάγνωση παρόλο που μπορεί να δείτε να τον χρησιμοποιούν. Συγκεκριμένα έχω την πληροφορία ότι το τελευταίο βιβλίο διαγνωστικών κριτηρίων ψυχικών νόσων (DSM) που τον περιλαμβάνει είναι το ΙΙΙ-R.

Θεωρεί πως συμβαίνει κάτι πολύ ακραίο

Αναφερόταν σε ανθρώπους που έχουν την αίσθηση πως κάτι πολύ ακραίο συμβαίνει υπέρ ή εναντίον τους. Ως αποτέλεσμα αυτού, τροποποιούν τη ζωή τους με βάση αυτή την πεποίθηση παρά με βάση την πραγματικότητα. Αυτό εμποδίζει σοβαρά τις σχέσεις με τους γύρω τους.

Είναι μια φυγή δηλαδή σε αυτό που λέμε νεο-πραγματικότητα. Ως σύμπτωμα μπορεί να αποτελεί μέρος μιας ασθένειας, όπως η σχιζοφρένεια ή γενικά μια ψύχωση αλλά και μια οριακή προσωπικότητα.

Κάποτε κατάφεραν να τον κοροϊδέψουν

Η βαθιά δυσπιστία που αποτελεί τη ρίζα της παρανοϊκότητας είναι απόρροια ενός εξίσου βαθέος τραύματος που έχει να κάνει με το ότι κάποιος κάποτε «κατάφερε να κοροϊδέψει» τον πάσχοντα. Κατάφερε δηλαδή να εμπαίξει το εγγενές πάθος του.

Αυτή η ταπείνωση των συναισθημάτων είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο τραύμα ως προς την επούλωση. Όσο πιο μικρός είναι κάποιος όταν του συμβαίνει, δεν αποκλείεται να θυσιάσει μεγαλώνοντας την «καλή του πρόθεση και πίστη» για πάντα, προκειμένου να μη ξανασυμβεί αυτό.

Ο παρανοϊκός άνθρωπος είναι ένας έξυπνος άνθρωπος

Πρόκειται για μια από τις πιο σκληρές ματαιώσεις. Ο Παύλος Σιδηρόπουλος έγραψε κάποτε σε ένα τραγούδι του γι’αυτό ακριβώς το θέμα:

«Κάποτε θα έρθουν να σου πουν
πως σε πιστεύουν, σε αγαπούν
και πως σε θένε.
Έχε τον νου σου στο παιδί
Κλείσε την πόρτα με κλειδί
Ψέματα λένε!»

Ο παρανοϊκός άνθρωπος δηλαδή είναι ένας έξυπνος άνθρωπος που επενδύει τεράστια ποσά ενέργειας και ευφυΐας για να «προλάβει» το κακό. Η πράξη ή αλλιώς η εκδραμάτιση της παράνοιας είναι το παρανοϊκό παραλήρημα.

Μπορείς να αναγνωρίσεις ότι κάποιος έχει παράνοια;

Πολλές φορές περιλαμβάνει αρκετές πτυχές της πραγματικότητας ώστε είναι αρκετά δύσκολο να το διακρίνει κανείς.

Η παράνοια είναι μια επιφυλακή, μια εγρήγορση που μοιάζει με «προετοιμασία για πόλεμο», τσακωμό, σωματική βία, διάλυση σχέσεων κ.λπ. με σκοπό να υπερασπιστεί κάτι αθώο και αφελές που όμως το έχει τόσο ανάγκη σαν άνθρωπος.

Έτσι ο κόσμος μετατρέπεται σε ένα βρώμικο, σκοτεινό… τούνελ με φωτεινές εναλλαγές με σκοπό την πλήρωση μιας ανάγκης ή μιας ηδονής, καθώς και των ναρκισσιστικών ικανοποιήσεων.

Δημήτρης Κατσαρός
ψυχοθεραπευτής
Σκαλίδη 6, Αθήνα
2106983940
[email protected][email protected]

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Συνυπάρχοντας με ένα ναρκισσιστή που έχει παράνοια: Οι… 80 οιωνοί!

Η… συνετή παράνοια: Αυτό ακριβώς που χρειαζόμαστε

Παράνοια, αυτά είναι τα σημάδια της: Πώς αντιμετωπίζεται;

Σκέφτομαι ότι έχω υποχρέωση να σκοτώσω κάποιον που αγαπώ: Έχω ψύχωση;

Ψυχιατρική: Τα σημάδια ότι κάποιος πάσχει από ψύχωση

Πάσχω από ψύχωση. Θα την κληρονομήσουν και τα παιδιά μου;

Σχετικά άρθρα