Αθροιστική κεφαλαλγία: Όταν ο πόνος στο κεφάλι γίνεται αφόρητος

<p><span style="font-size: small;"><strong>Γράβει για το boro.gr ο Ευάγγελος Κατσαρός, Νευρολόγος MD</strong></span></p>
<p><span style="font-size: small;"><img src="/contentfiles/specialists/katsaros_evan.jpeg" alt="" width="142" height="119" /></span></p>
<p><span style="font-size: small;"><!–?xml version="1.0" encoding="UTF-8" standalone="no"?–> <br />Η αθροιστική κεφαλαλγία έχει περιγραφθεί ως η πλέον επώδυνη από τις πρωτοπαθείς διαταραχές κεφαλαλγίας, και ορισμένες γυναίκες  που πάσχουν από αυτή, αναφέρουν ότι το άλγος μιας κρίσης είναι χειρότερο από αυτό του τοκετού, ενώ άλλοι μπορεί να σκεφτούν ακόμη και την αυτοκτονία κατά τη διάρκεια μιας κρίσης, ως τρόπο για να τερματίσουν το πόνο τους, ειδικά αν υποφέρουν χρόνια από αυτό.</span></p>
<div> </div>
<div><span style="font-size: small;">Η <strong>αθροιστική κεφαλαλγία</strong> είναι μια όχι συχνή αλλά εξαιρετικά επώδυνη διαταραχή πρωτοπαθούς κεφαλαλγίας, που εμφανίζεται είτε με μορφή επεισοδίων είτε με χρόνια μορφή συχνότερη στον άνδρικό πληθυσμό. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της αθροιστικής κεφαλαλγίας είναι η ξεχωριστή περιοδικότητα, με  ημερήσιο και ετήσιο ρυθμό, στις επεισοδικές μορφές της. Οι κρίσεις είναι στερεότυπες, παρουσιάζουν εξαιρετικά μεγάλη ένταση και βραχεία διάρκεια, εμφανίζονται μονόπλευρα και συσχετίζονται με έντονα σημεία και συμπτώματα δυσλειτουργίας του αυτονόμου νευρικού συστήματος. Προκειμένου να αποκλειστούν διαταραχές δομικής φύσης που μιμούνται την αθροιστική κεφαλαλγία, οι ασθενείς που εκδηλώνουν συμπτώματα τα οποία υποδηλώνουν την τελευταία θα πρέπει να υποβάλλονται τουλάχιστον σε απεικόνιση μέσω μαγνητικής τομογραφίας εγκεφάλου (MRI), στα πλαίσια της αξιολόγησής τους. </span></div>
<div><span style="font-size: small;"><br /></span></div>
<div><span style="font-size: small;">Η <strong>φαρμακολογική θεραπεία</strong> της αθροιστικής κεφαλαλγίας περιλαμβάνει τη θεραπεία οξείας φάσης, τη μεταβατική θεραπεία και την προφυλακτική θεραπεία συντήρησης. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την οξεία φάση περιλαμβάνουν τις εισπνοές οξυγόνου και τις τριπτάνες, όπως η σουματριπτάνη και τη διυδροεργοταμίνη. Η μεταβατική προφυλακτική θεραπεία αναφέρεται στη βραχυχρόνια χρήση φαρμάκων ταχείας δράσης. Αυτό τυπικά μπορεί να περιλαμβάνει είτε κορτικοστεροειδή είτε την εφαρμογή στελεχιαίας αναισθησίας (block) ινιακού νεύρου. Η βάση της προφυλακτικής θεραπείας είναι η βεραπαμίλη. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλα φάρμακα, στα οποία περιλαμβάνεται το λίθιο, το διβαλπροϊκό νάτριο, η τοπιραμάτη, η μεθυσεργίδη, η γκαμπαπεντίνη και ακόμη και η ινδομεθακίνη, τα οποία μπορεί να είναι χρήσιμα όταν η κεφαλαλγία του ασθενούς δεν εμφανίσει απάντηση στη βεραπαμίλη. Για τους ασθενείς με ανθεκτικότητα στη φαρμακολογική θεραπεία, μια επιλογή μπορεί να είναι οι χειρουργικές παρεμβάσεις, ο ερεθισμός του ινιακού νεύρου και ο εν τω βάθει εγκεφαλικός ερεθισμός.  </span></div>
<div><span><br /><span style="font-size: small;">Μερικά <strong>κλινικά χαρακτηριστικά</strong> μπορεί να βοηθούν στον προσδιορισμό της αθροιστικής κεφαλαλγίας. Το άλγος συνήθως εμφανίζεται χωρίς προειδοποίηση, είναι εξαιρετικά σοβαρό, μονόπλευρο, συνήθως έχει μέγιστη ένταση γύρω και πίσω από τον οφθαλμικό κόγχο και συχνά περιγράφεται από τον ασθενή ως «σουβλί», «τρυπάνι» ή «καρφί». Η κεφαλαλγία μπορεί να ξεκινήσει από την κροταφική, την κατώτερη προσωπική ή την ινιακή περιοχή ή να αναφέρεται και σε αυτές. Φτάνει σε μέγιστη ένταση εντός 3 έως 5 λεπτών και διαρκεί 60 έως 90 λεπτά κατά μέσο όρο, με το εύρος της διάρκειας να μπορεί να κυμαίνεται έως 180 λεπτά (Πίνακας 1).</span><br /><span style="font-size: small;">Σχεδόν χωρίς να υπάρχει εξαίρεση, οι κρίσεις είναι αυστηρά μονόπλευρες σε κάθε περίοδο άθροισης κεφαλαλγιών [cluster period] και μπορεί να παραμείνουν έτσι καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής ενός ασθενούς. Λιγότερο συχνά, το άλγος μπορεί να εμφανιστεί στην αντίπλευρη θέση της κεφαλής και του προσώπου, σε επόμενη περίοδο άθροισης και ακόμη λιγότερο συχνά, η εντόπιση μπορεί να εναλλάσσεται από τη μια κρίση στην άλλη. Κάθε κρίση συσχετίζεται με ομόπλευρα συμπτώματα του αυτονόμου νευρικού συστήματος από τα κρανιακά νεύρα, στα οποία περιλαμβάνεται η δακρύρροια, η ρινική καταρροή, η ένεση επιπεφυκότα (κοκκίνισμα του ματιού), η βλεφαρόπτωση, η μύση, καθώς και το οίδημα στην περιοχή του προσώπου ή περικογχικά. Σε ορισμένους ασθενείς, αυτά τα συμπτώματα από το αυτόνομο μπορεί να εμφανίζονται αμφοτερόπλευρα αλλά η μέγιστη έντασή τους παραμένει στην πλευρά του άλγους. Αντίθετα με την ημικρανία, όπου η σωματική δραστηριότητα επιδεινώνει το άλγος, η ανησυχία και η αυξημένη κινητικότητα αποτελούν ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, καθώς αναφέρονται  σε πάνω από το 90% των ασθενών με αθροιστική κεφαλαλγία.</span><br /></span></div>

Σχετικά άρθρα