Υιοθεσία από ομόφυλα ζευγάρια: Μια επιστημονική άποψη

<p style="text-align: justify;"><strong>Μια επιστημονική άποψη που διαβάσαμε στο περιοδικό ψυχιατρικής ΑΤΗ. Ευχαριστούμε τον <span>Αναπλ.Καθηγητή Ψυχιατροδικαστικής Αθανάσιο Δουζένη, (Β’ Ψυχιατρική Κλινική ΕΚΠΑ- ΠΓΝ Αττικόν, Διευθυντής της <span>Ελληνικής </span><span>Ψυχιατροδικαστικής</span><span> Εταιρείας -</span><span>ΕΨΔΕ</span></span></strong><strong>) και τον Γ. Τζεφεράκο, ψυχίατρο-επιστημονικό συνεργάτη της Β’ Ψυχιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ-ΠΓΝ Αττικόν (Πρόεδρο Κλάδου Ψυχιατροδικαστικήςτης ΕΨΔΕ) για την ευγενική παραχώρηση του υλίκού.</strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong><span><span>http://psychiatrodikastiki.gr</span></span></strong></p>
<p style="text-align: justify;"><strong>Γράφει η Δρ Ιωάννα Γιαννοπούλου, Παιδοψυχίατρος, Διευθύντρια ΕΣΥ</strong></p>
<p style="text-align: justify;">Tο ζήτημα της υιοθεσίας ανηλίκων από ομόφυλα ζευγάρια έχει απασχολήσει την κοινή γνώμη και έχει γίνει αντικείμενο αντιπαράθεσης στην επιστημονική κοινότητα. Στην κοινή γνώμη τα επιχειρήματα διαμορφώνονται ανάλογα με τις κοινωνικές, πολιτισμικές και θρησκευτικές επιρροές ή με τους όρους των θεμελιωδών δικαιωμάτων που απαγορεύουν τη διακριτική μεταχείριση ατόμων για λόγους σεξουαλικού προσανατολισμού (κάτι που απαγορεύεται από τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Ωστόσο, οι συζητήσεις σχετικά με την ανατροφή του παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια αναδεικνύουν ερωτήματα τα οποία μπορούν να απαντηθούν με εμπειρική έρευνα. Για παράδειγμα, ερωτήματα όπως: (α) Ποια είναι η κοινωνική και συναισθηματική προσαρμογή ενός παιδιού που μεγαλώνει με ομοφυλόφιλους γονείς; (β)</p>
<p style="text-align: justify;">Ποια θα είναι η ανάπτυξη της ταυτότητας του φύλου ή του σεξουαλικού προσανατολισμού του;</p>
<p style="text-align: justify;">(γ) Τα παιδιά αυτά θα έχουν τυπική ανάπτυξη ή θα παρουσιάζουν χαρακτηριστικές δυσκολίες ή ακόμη και διακριτές δυνατότητες; Η ψυχολογική έρευνα μπορεί να δώσει κάποιες απαντήσεις, εντούτοις δεν μπορεί να λύσει τις διαφορές που προσδιορίζονται από τις βασικές ηθικές ή άλλες αρχές.  Όταν μιλάμε για ομόφυλες οικογένειες είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε την πολυμορφία της οικογενειακής δομής στη σύγχρονη κοινωνία. Βασική διάκριση πρέπει να γίνει μεταξύ οικογενειών, στις οποίες τα παιδιά αφενός μεν γεννήθηκαν ή υιοθετήθηκαν από ετερόφυλα ζευγάρια που χώρισαν όταν ο ένας ή και οι δύο γονείς δήλωσαν την ομοφυλόφιλη ταυτότητά τους και αφετέρου δε, υιοθετήθηκαν ή γεννήθηκαν, αφού οι γονείς τους είχαν αποκαλύψει και επιβεβαιώσει τη σεξουαλική τους ταυτότητα προσανατολισμό. Στις πρώτες οικογένειες το παιδί βιώνει το στρες του διαζυγίου, ενώ στο δεύτερο τύπο οικογένειας δεν βιώνει απαραιτήτως προβλήματα. Ακόμη κι εάν τα παιδιά και στις δύο περιπτώσεις έχουν ομοφυλόφιλους γονείς, τα βιώματά τους και οι ανάγκες τους είναι αντιστοίχως διαφορετικές στους δύο τύπους οικογενειών. Υπάρχουν κι άλλοι τύποι οικογένειας. Για παράδειγμα, ο ομοφυλόφιλος άνδρας που χρησιμοποιεί παρένθετη μητέρα ή η ομοφυλόφιλη γυναίκα που τεκνοποιεί με την υποβοηθούμενη ιατρική μέθοδο της τεχνητής γονιμοποίησης ή αναπαραγωγής.</p>
<p style="text-align: justify;">Σε υποθέσεις ανάθεσης επιμέλειας τίθεται συχνά το ερώτημα ποιος γονέας είναι κατάλληλος ή «καταλληλότερος» του άλλου για να αναλάβει την επιμέλεια του παιδιού. Οι εξής παράμετροι εξετάζονται: (1) δυνατότητα και ικανότητα του γονέα να καλύψει τις βασικές ανάγκες του παιδιού (φαγητό, ένδυση, στέγη), (2) η ικανότητα του γονέα να προστατεύει το παιδί από σημαντική βλάβη ή κίνδυνο, (3) η ικανότητα του γονέα να αναγνωρίζει και να ανταποκρίνεται στις συναισθηματικές ανάγκες του παιδιού, (4) η ικανότητά του να παρέχει ερεθίσματα και εκπαίδευση, (5) η ικανότητα του γονέα να θέτει κανόνες και όρια στη συμπεριφορά του παιδιού, (6) να παρέχει σταθερό περιβάλλον που θα διακρίνεται από συνέπεια, (7) η ικανότητα του γονέα να στηρίζει το παιδί στην αυτονόμηση-ανεξαρτησία, και τέλος (8) η ψυχική υγεία του γονέα. Οι υποψήφιοι γονείς για υιοθεσία ή αναδοχή μπορεί να πληρούν όλα τα παραπάνω κριτήρια. Τίθεται, λοιπόν το ερώτημα εάν ο σεξουαλικός προσανατολισμός των υποψήφιων γονέων μπορεί να είναι από μόνος του κριτήριο για την έγκριση μιας υιοθεσίας. Με άλλα λόγια, εάν η γονική ταυτότητα φύλου ή ο σεξουαλικός του προσανατολισμός θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ως παράγοντας στις αποφάσεις σχετικές με τη κηδεμονία, με τη ρύθμιση επικοινωνίας παιδιού-γονέα ή με την υιοθεσία/ αναδοχή.</p>
<p style="text-align: justify;">Οι έρευνες της τελευταίας εικοσαετίας έχουν τεκμηριώσει ότι τα παιδιά που υιοθετούνται από ομόφυλα ζευγάρια ή μεγαλώνουν με έναν ομοφυλόφιλο γονέα δεν διαφέρουν από τα παιδιά των ετερόφυλων ως προς τη συχνότητα εμφάνισης επιθετικής συμπεριφοράς, κατάθλιψης και/ ή άγχους, τη σχολική τους επίδοση, τις εκδηλώσεις έμφυλης συμπεριφοράς, τη συχνότητα μαθησιακών δυσκολιών, τη συχνότητα εμφάνισης προβλημάτων στις διαπροσωπικές σχέσεις, την αυτό-εκτίμηση, τη χρήση ουσιών, την παραβατικότητα και τη θυματοποίησή τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Επίσης, δεν βρέθηκε διαφορά μεταξύ ομόφυλων και ετερόφυλων ζευγαριών, όσον αφορά στην ανάπτυξη της ταυτότητας του φύλου, τη σεξουαλική συμπεριφορά ή το σεξουαλικό προ-σανατολισμό του παιδιού. Η λειτουργικότητα και η ψυχοκοινωνική προσαρμογή των εφήβων δεν βρέθηκε να συσχετίζεται με τον τύπο της οικογένειας, αλλά με την ποιότητα της σχέσης γονέα-εφήβου. Μάλιστα, υπάρχουν μελέτες που αναδεικνύουν τους ομοφυλόφιλους γονείς να έχουν καλλίτερες δεξιότητες ανατροφής των παιδιών από τους ετερόφυλους. Ερευνητικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι η ποιότητα της γονικής φροντίδας, η ψυχική υγεία του γονέα, η ποιότητα των ενδο-οικογενειακών σχέσεων, η συνεργατικότητα και απουσία συγκρούσεων στο γονικό ζεύγος και όχι η δομή της οικογένειας (το φύλο, ο σεξουαλικός προσανατολισμός, ελεύθερη συμβίωση) συμβάλλουν στην ψυχική υγεία και ευημερία του παιδιού, καθώς και στην εξέλιξή του και έκβαση στην ενήλικο ζωή. Μάλιστα, τα παιδιά αυτά φαίνεται να ‘ξεφεύγουν’ από την παραδοσιακή ταυτότητα του κοινωνικού φύλου, δηλαδή τα αγόρια είναι λιγότερο επιθετικά και περισσότερο στοργικά, ενώ τα κορίτσια είναι πιθανότερο να εισχωρήσουν σε επαγγέλματα που αναγνωρίζονται ως ανδρικά.</p>
<p style="text-align: justify;">Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα των ερευνών, πολλές Επιστημονικές Επαγγελματικές Εταιρείες, όπως π.χ. η Αμερικάνική Ψυχολογική Εταιρεία, η Αμερικάνικη Ακαδημία Ψυχιάτρων Παιδιού και Εφήβου, το Βρετανικό Κολλέγιο Ψυχιάτρων στηρίζουν την υιοθεσία και αναδοχή παιδιών από ομόφυλα ζευγάρια.</p>
<p style="text-align: justify;">Από τις χώρες που συνθέτουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Δανία, η Σουηδία, η Νορβηγία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ισπανία και η Ισλανδία επιτρέπουν την υιοθεσία ανηλίκου από ομόφυλα ζευγάρια.</p>

Σχετικά άρθρα