Πέθανε ο Σεραφείμ Φυντανίδης: Αφιέρωμα στον ιστορικό διευθυντή της Ελευθεροτυπίας

<p>Αιφνιδιαστικά σε ηλικία 77 ετών έφυγε από τη ζωή ανήμερα των Χριστουγέννων ο δημοσιογράφος, πρόεδρος του τηλεοπτικού σταθμού «Ε» και ιστορικός διευθυντής της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» Σεραφείμ Φυντανίδης.</p>
<p>Ο δημοσιογράφος εισήχθη πριν από λίγες ημέρες στην Ευρωκλινική Αθηνών και λίγο αργότερα, μεταφέρθηκε στην καρδιοχειρουργική κλινική του Ιπποκρατείου Νοσοκομείο Αθήνας λόγω σοβαρών καρδιολογικών προβλημάτων. Εκεί, υποβλήθηκε σε λεπτή χειρουργική επέμβαση μεγάλης διάρκειας, επανέκαμψε, ωστόσο το βράδυ των Χριστουγέννων παρουσίασε επιπλοκή και υπέστη ανακοπή καρδιάς.</p>
<p><img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/fv_0.jpg" alt="" width="600" /><em></em></p>
<p><em>Με τη σύζυγό του, Βιργινία</em></p>
<p>31 χρόνια, αξέχαστα, στο τιμόνι, το ξύλινο τιμόνι της «Ελευθεροτυπίας». Ο Σεραφείμ Φυντανίδης σε 329 σελίδες αφηγείται την ιστορία του και μαζί την ιστορία μιας κραταιάς εφημερίδας-σημαίας, την ιστορία του πολιτικού, οικονομικού, πολιτιστικού χάρτη και κυρίως της ανθρωπογεωγραφίας του όλα αυτά τα χρόνια. Τα καθοριστικά χρόνια που διαμόρφωσαν μια νέα εικόνα της Ελλάδας, μια ταυτότητα με ανωδομές και προεκτάσεις, για να φτάσει μέχρι λίγο πριν τη σαρωτική καταιγίδα της κρίσης.</p>
<p><img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/536076_287835604656374_2143034684_n.jpg" alt="" /></p>
<p><em>(Ο Κίτσος Τεγόπουλος με τη Ζωή Λάσκαρη)</em></p>
<p>Είναι το προσωπικό saga του Σεραφείμ Φυντανίδη ως διευθυντή της «Ελευθεροτυπίας» το βιβλίο «31 αξέχαστα χρόνια» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. Μην αναζητήσετε στρογγυλά σχήματα και ιστορίες βαρύγδουπης εξουσίας στις σελίδες του βιβλίου. Ο Σεραφείμ Φυντανίδης -που όποιος τον έχει ακούσει να αφηγείται, να περιγράφει, είναι τυχερός- επιστρατεύει χιούμορ, σκάβει το συναίσθημα, χρησιμοποιεί τις λέξεις για να συνθέσει τα πιο μεγαλοπρεπή και τα πιο καταρρακωμένα πορτρέτα ανθρώπων που απασχόλησαν την κοινή γνώμη (και κάποιοι διαμόρφωσαν την πορεία της χώρας).</p>
<p>Χιούμορ, και αθυροστομία όπου πρέπει. Ηδη στην πρώτη σελίδα μετά τον πρόλογο, στην όγδοη αράδα, ο αναγνώστης διαπιστώνει πως η «Ελευθεροτυπία» δημιουργήθηκε για σεξουαλικούς λόγους. Ο ίδιος ο Κίτσος Τεγόπουλος είπε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή: «Θέλω να σας πω ότι το έκανα για την καύλα μου». Και δεν ειπώθηκε αυτό σε ένα κλειστό δείπνο, αλλά στους κήπους του Προεδρικού Μεγάρου. Λογικά και συναισθηματικά και ηθικώς δίκαια, ο Φυντανίδης εκκινεί από τον Κίτσο, τον οποίο αποκαλεί φίλο και πατέρα του (ο οποίος τον πάντρεψε μάλιστα με τη γυναίκα του Βιργινία, λαδώνοντας τον παπά για να πει γρήγορα τα λόγια).</p>
<p><img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/fv.jpg" alt="" width="500" /></p>
<p><em>(Ο Σεραφείμ Φυντανίδης με τη σύζυγό του Βιργινία)</em></p>
<p><em><br /></em></p>
<p> <strong>Η άλλη όψη του νομίσματος Φυντανίδη</strong></p>
<p> </p>
<p><span>Η </span><strong>σύλληψη του δημοσιογράφου και πρώην διευθυντή της «Ελευθεροτυπίας», Σεραφείμ Φυντανίδη, για χρέη ύψους 135.000 ευρώ στο Δημόσιο, μόνον έκπληξη προκάλεσε στους δημοσιογραφικούς – και όχι μόνο – κύκλους.</strong><span> Η εταιρεία στην οποία ο κ. Φυντανίδης φέρεται ως συνέταιρος,  </span><strong>«Επιχειρήσεις ΜΜΕ Σεραφείμ Φυντανίδης και ΣΙΑ»</strong><span>, δεν απέδιδε το ΦΠΑ, με αποτέλεσμα οι αστυνομικοί να περάσουν χειροπέδες στον </span><strong>δημοσιογράφο – «θρύλο».  </strong><span>  «Άσχημη στιγμή για τον Σεραφείμ» αναφώνησαν στο άκουσμα της είδησης της σύλληψής του, πολλοί συνάδελφοί του. </span><strong>Εξαίρετος δημοσιογράφος, αλλά ως επιχειρηματίας απέτυχε, βιάστηκαν να πουν άλλοι. </strong><span>Όπως και να έχει, ο Φυντανίδης είναι μια από τις πλέον χαρακτηριστικές και ιστορικές μορφές του ελληνικού Τύπου και του ελληνικού πολιτισμού.</span><strong>Πρόκειται για προσωπικότητα του χώρου και δεν θα ήταν υπερβολή, αν σημείωνε κανείς πως αποτέλεσε κίνητρο, επί 31 συναπτά έτη που διηύθυνε την Ελευθεροτυπία, να ασχοληθούν πολλοί με την δημοσιογραφία.  </strong><br /><br /><span>Ο </span><strong>Σεραφείμ Φυντανίδης γεννήθηκε το 1937 στο Περιστέρι.</strong><span> Μεγάλωσε σε μεσοαστική οικογένεια, έβγαινε βόλτες όταν οι συμμαθητές τους έπεφταν για ύπνο, κάπνιζε και έπινε από νεαρός στα «καπηλειά» της περιοχής με τον πατέρα του. Ανάμεσα σε αλητείες και εφηβικές αναζητήσεις αποφασίζει να γίνει δημοσιογράφος μόλις στα 12 του χρόνια. Ο δάσκαλος είχε «δει» το ταλέντο του και σχολίαζε συχνά στη τάξη «γράφεις καλά, παρατηρείς, να γίνεις δημοσιογράφος». Πράγματι, ασχολήθηκε από το σχολείο με πολλές ερασιτεχνικές εκδόσεις.    </span><br /><br /><strong>Αν και αποφοίτησε με λίαν καλώς από την Ανωτάτη Σχολή Οικονομικών και Εμπορικών Επιστημών, «ουδεμία σχέση έχει με τον homo economicus», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο ίδιος στο βιβλίο του «Απόδραση σε τέσσερις ηπείρους» (εκδόσεις Καστανιώτη). Εργάστηκε στο Έθνος στα 18 του χρόνια, συνέχισε στην Απογευματινή ως συντάκτης ύλης και αρχισυντάκτης</strong><span>, για δύο χρόνια περίπου (1974-1976) διευθυντής σύνταξης στην Ακρόπολη. Από το 1976 ανέλαβ</span><strong>ε τη διεύθυνση της Ελευθεροτυπίας και από το 1986 και της Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας, καταδικασμένος στα «ισόβια δεσμά» της εφημερίδας,</strong><span>όπως έλεγε με μια δόση χιούμορ και βαθιάς ικανοποίησης για τις εμπειρίες που έζησε στην εφημερίδα.  </span><br /><br /><span>Μόνο που τα «δεσμά» λύθηκαν το 2007, όταν</span><strong> η «ερωτική σχέση» του ίδιου και της Ελευθεροτυπίας έληξε έπειτα από ρήξη με την διάδοχο του Κίτσου Τεγόπουλου, Μάνια, εξαιτίας της αμοιβής του ή της κούρασή του…  </strong><span> </span><br /><br /><span>Δεν φτάνουν </span><strong>σελίδες ολόκληρες για να περιγράψει κανείς τα γεγονότα που χαρακτήρισαν την πορεία του Φυντανίδη από την «Ε», ωστόσο τα πρώτα χρόνια ο ίδιος δυσκολευόταν να απαρνηθεί το «lifestyle» του… ατίθασου δημοσιογράφου.</strong><span> Κοιμόταν στο αυτοκίνητο μετά το ποτό με τους συναδέλφους για να φτάσει πρώτος στην εφημερίδα το πρωί, ερχόταν ντυμένος με παράταιρες κάλτσες, συνήθως δεν κοιμόταν ούτε μία ώρα και στη δουλειά «πάταγε γκάζια».      </span><br /><br /><span>Ωστόσο, </span><strong>τα «λουριά μαζεύτηκαν» μετά και την γνωριμία του με την δεύτερη γυναίκα του Βιργινία Βεντουράκη, την οποία και ερωτεύτηκε με πάθος. </strong><span>Η επιχειρηματική της δραστηριότητα όμως δεν άφησε καλές εντυπώσεις στους συναδέλφους του που έτρεξαν να τον κατηγορήσουν για τις κακοτοπιές της συζύγου του. Το όνομά της ενεπλάκη σε «σκάνδαλο» για κακοτεχνίες και υπερκοστολογήσεις στα προπονητήρια του Αγίου Κοσμά το 2004. Η κυρία Βεντουράκη ήταν αντιπρόσωπος της ολλανδικής εταιρείας De Boer που κατασκεύασε τα εν λόγω έργα, ενώ η μετέπειτα εταιρεία της με είδη σπιτιού, «Epavlis» δεν κερδοφόρησε.   </span><br /><br /><span>Ο </span><strong>Φυντανίδης σοβάρεψε και το φαίνεσθαι (διότι σοβαρός ήταν πάντα), και η κυκλοφοριακή «απογείωση» της «Ε» τον ζωντάνεψε. Πλέον όμως δεν ζούσε μόνο για την εφημερίδα…  </strong><br /><br /><span>Η παραμονή του για 31 χρόνια στο τιμόνι της Ελευθεροτυπίας, δεν ήταν διόλου τυχαία. Γνώριζε πώς να αποφορτίζει τις εντάσεις μεταξύ εργαζομένων, αλλά και να διατηρεί τις ισορροπίες μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Είχε το χάρισμα που προκαλούσε φθόνο στους ανταγωνιστές του, ήταν ο «μεγάλος εξισορροπιστής».   </span><br /><br /><span>Κινούσε τα νήματα στην εφημερίδα, παρήγαγε ένα άφταστο -για πολλούς- δημοσιογραφικό προϊόν, είχε ευχαριστημένους την εργοδοσία και τους εργαζομένους και έλεγχε το παραμικρό που συνέβαινε στα γραφεία της «Ε».    </span><br /><br /><span>Με τον Κίτσο Τεγόπουλο τους έδεσε μια μεγάλη φιλία. Ο εκδότης τον εμπιστευόταν με κλειστά μάτια και έτσι δεν αντιμετώπιζε προβλήματα με την εργοδοσία. Κομβικά σημεία αυτής της πορείας, η μεγάλη έρευνά της «Ε» για τα «άπλυτα» της Εθνικής Τράπεζας  και το σκάνδαλο Κοσκωτά.   </span><br /><br /><span>Στις </span><strong>27 Απριλίου του 2007, ο διευθυντής της «Ελευθεροτυπίας» δηλώνει την παραίτησή του επειδή δεν θέλησε να δεχθεί περικοπές στο μισθό του. <br /><br /></strong><span>Συνέχισε </span><strong>την πορεία του στην ΕΡΤ με δικές του εκπομπές, με τον τίτλο «Χθες, Σήμερα, Αύριο με τον Σεραφείμ Φυντανίδη» και «Οι παρέες γράφουν ιστορία».</strong><span> Το  όνομά του ωστόσο εμφανίσθηκε σε λίστα με τους υπεραμειβόμενους δημοσιογράφους της ΕΡΤ, με κόστος παραγωγής16.000 ευρώ για κάθε εκπομπή που έβγαζε στον αέρα. Ο μεγάλος του έρωτας όμως «πέθανε» με τις δυσάρεστες εξελίξεις στην «Ε», έχοντας προβλέψει σε πρόσφατη συνέντευξή του το τέλος της εφημερίδας. «Δεν έχει μέλλον η Ελευθεροτυπία, η Μάνια Τεγοπούλου πέρασε σαν τουρίστρια από τα γραφεία» είχε δηλώσει.    </span><br /><br /><strong>Τραγική ίσως ειρωνεία η παρακμή της ιστορικής και άλλοτε κραταιής εφημερίδας, σχεδόν ταυτόχρονα με την άσχημη εξέλιξη για τον πρώην διευθυντή της…   </strong><span> </span><br /><br /></p>
<p><strong>Χρηματίστηκε; Απειλήθηκε; Εκβιάστηκε;</strong><br />Κάνοντας ένα άλμα, φτάνουμε στην αφήγηση που αφορά τη μεγάλη κρίση στη σχέση του Φυντανίδη με τον πατέρα του Κίτσο Τεγόπουλο, που οδήγησε και στην υποβολή γραπτής παραίτητής του: ήταν η κατάθεση του Τεγόπουλου στο Ειδικό Δικαστήριο για Παπανδρέου και Κουτσόγιωργα. «Πήγε ο Κίτσος και κόντεψα να πάθω εγκεφαλικό βλέποντας και ακούγοντάς τον στην τηλεόραση να λέει άλλα πράγματα από εκείνα που υποστηρίζαμε και όσα είχε καταθέσει στην προανακριτική επιτροπή».</p>
<p>Ακολούθησε η εκτενής επιστολή παραίτησης -τελικά δεν παραιτήθηκε- και η εξομολόγηση: «Ακόμα δεν ξέρω τι ήταν αυτό που έσπρωξε τον Κίτσο να διαφοροποιηθεί και να πει όσα είπε στο Ανώτατο Δικαστήριο. Εκβιάστηκε; Απειλήθηκε; Χρηματίστηκε; Δεν ξέρω. Το πιθανότερο είναι ότι δεν μπορούσε να αντέξει το βάρος μιας καταδίκης του Ανδρέα Παπανδρέου». Η υπόθεση αυτή στοίχισε κυκλοφοριακά στην εφημερίδα.</p>
<p><em><img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/f_16.jpg" alt="" width="500" /></em></p>
<p><em>(Σεραφείμ Φυντανίδης)</em></p>
<p><strong>Στη φυλακή με μια κούπα από το Αλκατράζ</strong><br />Και κάπως έτσι φτάνουμε στον τρομονόμο που στέλνει τον Φυντανίδη και άλλους έξι διευθυντές στη φυλακή επειδή δημοσίευσαν προκήρυξη της «17 Νοέμβρη». Μικρούτσικος, Φαραντούρη, Κηλαηδόνης, Νταλάρας κάνουν συναυλία έξω από τις φυλακές τραγουδώντας «οι ελεύθεροι κι ωραίοι ζουν σε κάποιες φυλακές». Σε μεγάλο άρθρο του στην «Ελευθεροτυπία», με τίτλο «Ευχαριστούμε, κύριε Μητσοτάκη», μιλά για την εμπειρία αυτή. Το άρθρο υπάρχει στο βιβλίο μαζί με μια φωτογραφία μέσα από το κελί του, όπου κρατάει μια κούπα από τις φυλακές Αλκατράζ.</p>
<p>Πέρα από τις συζητήσεις-εξομολογήσεις με πολιτικούς, το βιβλίο διατρέχει και τα σαγηνευτικά ταξίδια που έκανε ο Φυντανίδης και τη σχέση του με σημαντικούς καλλιτέχνες. Από τα ταξίδια, χαραγμένα στη μνήμη του είναι το χάραμα στον ποταμό Γάγγη, οι καταρράγκες του Ιγκουασού, εκεί όπου συναντώνται Αργεντινή, Παραγουάη, Βραζιλία, ο Πήλινος Στρατός στο Σιάν της Κίνας, το Ταζ Μαχάλ στην Άκρα της Ινδίας, το Σινικό Τείχος και οι Δίδυμοι Πύργοι της Νέας Υόρκης.<br /> <img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/fp.jpg" alt="" width="500" /></p>
<p><em>(Ο Σεραφείμ Φυντανίδης με τον στενό του φίλο Λευτέρη Παπαδόπουλο)</em></p>
<p><strong>Γιώργος Παπανδρέου: Το πεισμωμένο παιδί της διπλανής πόρτας</strong><br />Ηταν ο Πόλεμος του Κόλπου το 1991, όταν στις 3 τα ξημερώματα κατέβασαν τα μολύβια συνειδητοποιώντας ότι δεν ξέρουν τι να γράψουν για έναν πόλεμο που μεταδίδεται ζωντανά από το CNN. Hταν η αρχή της συνειδητοποίησης ότι όλα αλλάζουν στην έντυπη δημοσιογραφία. Το 1995, σε ένα συνέδριο στο Αμστερνταμ, ένας νεαρός Αμερικανός που εξέδιδε διαδικτυακές εφημερίδες είπε στη γεμάτη με εκδότες αίθουσα: «Εχετε παλιώσει. Εχετε τελειώσει εσείς και οι εφημερίδες σας. Να σας πω ένα παράδειγμα: πρόσφατα δολοφονήθηκε ο Βερσάτσε. Εσείς γράψατε την είδηση στην εφημερίδα σας την επομένη, εγώ τη μετέδωσα μετά από δέκα λεπτά και κάθε μισή ώρα πρόσθετα νέες πληροφορίες».</p>
<p>Αποκαλυπτικές συζητήσεις με τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο, με τον Καραμανλή -και με αναφορές στον Φρόιντ!- τις προβλέψεις Ινδού αστρολόγου για τον Ανδρέα Παπανδρέου, το παρασκήνιο για το περίφημο νεύμα του Παπανδρέου στη Δήμητρα Λιάνη, όταν επέστρεψε από το Χέρφιλντ, διατρέχουν -μεταξύ άλλων- το βιβλίο.</p>
<p>Ο Σεραφείμ Φυντανίδης θεωρεί τον Γιώργο Παπανδρέου το καλό παιδί της διπλανής πόρτας που έχει πεισμώσει γιατί κάποιοι τον έβγαλαν από το πατρικό σπίτι, ενώ δεν αποκλείει να επιστρέψει ο Κώστας Καραμανλής στην εξουσία, «γιατί δείχνει να ξέρει καλά ο ίδιος αυτό που έλεγε ο Ντε Γκάσπερι: Υπομονή».</p>
<p><img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/fan_1.jpg" alt="" width="500" /></p>
<p><em>(Ο Σεραφείμ Φυντανίδης με τον Μίμη Ανδρουλάκη σε παρουσίαση βιβλίου)</em></p>
<p>Το πρωί της 29ης Νοεμβρίου 2006 ο Κίτσος Τεγόπουλος πεθαίνει, μόνος. Με τον Φυντανίδη να θυμάται την προφητική φράση του Τεγόπουλου «apre moi le deluge»: Μετά από μένα η καταστροφή. Ετσι μπαίνει στην εικόνα της «Ελευθεροτυπίας» η Μάνια Τεγοπούλου, που, σύμφωνα με τον Φυντανίδη, πατούσε σπάνια στην εφημερίδα. Ο ίδιος την πήγε σε όλους τους ορόφους της Μίνωος: «Ήταν σεμνή και αμήχανη. Κρατούσε ένα μπουκάλι μπίρα και κάπνιζε ένα τσιγάρο. Οι περισσότεροι συντάκτες την έβλεπαν πρώτη φορά».</p>
<p><strong>Παίρνετε μεγάλο μισθό, κύριε Φυντανίδη</strong><br />Ο Φυντανίδης την κατηγορεί πως μετά τα μεσάνυχτα άλλαζε τα κείμενα των συντακτών που παρακολουθούσαν τη δίκη της «17 Νοέμβρη», ενώ περιγράφει την οργή της όταν εξασφάλισε από τον τότε διοικητή της Εθνικής Τραπέζης χορηγίες άνω του 1 εκατ. ευρώ. Οταν της εξήγησε πως ο πατέρας της του είχε ζητήσει να κάνει αυτές τις συμφωνίες, του απάντησε «δεν θα ξαναπάτε. Εγώ δεν θα κάνω τις μαλακίες του πατέρα μου», γράφει ο Σεραφείμ Φυντανίδης στο βιβλίο.</p>
<p><img src="http://www.iefimerida.gr/sites/default/files/images.watchit.gr__48.jpeg" alt="" width="500" /></p>
<p>Ενα βράδυ τον σταμάτησε στον διάδρομο και του είπε: «Παίρνετε πολύ μεγάλο μισθό. Θέλω να τον περιορίσουμε στο μισό και να μη δουλεύετε τόσο πολύ». Της απάντησε: «Για τα λεφτά να το συζητήσουμε. Αλλά το να μη δουλεύω πολύ δεν το δέχομαι». Ηταν το βράδυ που κατάλαβε ότι οι μέρες του στην «Ελευθεροτυπία» τελείωσαν.</p>
<p>Το βιβλίο του Σεραφείμ Φυντανίδη διαβάζεται απνευστί. Πλοηγεί τον αναγνώστη πίσω ή πέρα από γνωστές ιστορίες και πρόσωπα, δίνει την προσωπική μαρτυρία του Φυντανίδη. Για τους νέους δημοσιογράφους σήμερα δείχνει ένα τοπίο άγνωστο, ξένο. Στους μεγαλύτερους σε ηλικία δημοσιογράφους γεννά νοσταλγία και ερωτήματα «τι θα είχε γίνει αν;». Για το ευρύ κοινό, είναι η πρώτη θέση, άνετη, ευρύχωρη, σε μια «ταινία» με λέξεις αντί για σεκάνς, αλλά και με πολλές φωτογραφίες, που τον βάζει στα άδυτα του πολιτικού, εκδοτικού και πολιτιστικού σαλονιού της χώρας επί τρεις δεκαετίες.</p>
<p><span><br /><br /><br /></span></p>

Σχετικά άρθρα