Καπνίζεις μπροστά στο παιδί σου; Θα τρομάξεις αν διαβάσεις αυτό…

15/12/2014
Ομάδα Σύνταξης
Παιδιατρική

Παθητικό κάπνισμα και παιδί 
Η επιστημονική ομάδα του κυρίου Γιώργου Χρούσου, Καθηγητή και Διευθυντή της Α' Παιδιατρικής Κλινικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, μας εξηγεί όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε. <a class="no-eff img-link lightbox" href="/uploads/2013/01/xroussos1.jpg"><img class="alignnone size-thumbnail wp-image-10289" title="xroussos" src="/uploads/2013/01/xroussos1-150×150.jpg" alt="" width="150" height="150" /></a> Γιώργος Χρούσος, Καθηγητής Παιδιατρικής
Είναι η έκθεση μη καπνιστών σε προϊόντα καύσης καπνού. Αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας για τα παιδιά. Ο παθητικός καπνιστής εισπνέει ακουσίους τον καπνό που εκπνέει ο καπνιστής και τον καπνό που απελευθερώνεται από το άκρο του αναμμένου τσιγάρου του. Ο καπνός του τσιγάρου που καίγεται περιέχει 2-3 φορές περισσότερο επιβλαβείς χημικές ουσίες από τον καπνό της εκπνοής του καπνιστή λόγω του ότι δε φιλτράρεται από το φίλτρο του τσιγάρου.
Τα παιδιά είναι εντελώς απροστάτευτα στο κάπνισμα, διότι ακουσίους γίνονται παθητικοί καπνιστές από το κάπνισμα γονέων, συγγενών ή φίλων τους. Η παραμονή παιδιού σε χώρο με καπνιστές επί μία ώρα έχει ως αποτέλεσμα την εισπνοή τόσων επιβλαβών ουσιών όσων θα εισέπνεε αν κάπνιζε 10ή περισσότερα τσιγάρα.
Στην Ελλάδα δύο στα τρία παιδιά εκτίθενται σε παθητικό κάπνισμα.
Στις ΗΠΑ το παθητικό κάπνισμα κατατάσσεται ως τρίτη αιτία θανάτου μετά το ενεργό κάπνισμα και το αλκοόλ.
Παθοφυσιολογία του καπνού τοο τσιγάρου
Ο καπνός του τσιγάρου είναι τοξικός. Περιέχει 4.000 περίπου χημικές ουσίες, βαρέα μέταλλα και στερεά συστατικά, 40 από τα οποία είναι καρκινογόνα. Οι πλέον επιβλαβείς ουσίες στον οργανισμό είναι το μονοξείδιο του άνθρακα, η νικοτίνη και η πίσσα.
Το μονοξείδιο του άνθρακα συνδέεται με την αιμοσφαιρίνη με συνέπεια να παρεμποδίζει τη σύνδεσή της με το οξυγόνο και τη μεταφορά του στους ιστούς.
Η πίσσα επικάθεται στους πνεύμονες, γλώσσα και χείλη και είναι καρκινογόνος.
Η νικοτίνη απορροφάται από τη στοματική κοιλότητα και τους πνεύμονες, μεταφέρεται στους ιστούς του σώματος, φθάνει στον εγκέφαλο σε 10" και μεταβολίζεται (80%) στο ήπαρ και πνεύμονες. Η νικοτίνη προκαλεί βλάβη στον οργανισμό διότι απελευθερώνει πολλούς νευροδιαβιβαστές (κυρίως, ντοπαμίνη), επιδρά στο κεντρικό νευρικό σύστημα (προκαλεί ευχαρίστηση, ανακουφίζει το άγχος), καταστρέφει τα αγγεία, ήπαρ κ.ά., ελαττώνει την όρεξη, αυξάνει
το ρυθμό του μεταβολισμού, απελευθερώνει ορμόνες που ανεβάζουν την αρτηριακή πίεση και δημιουργεί εξάρτηση από το τσιγάρο. Η κοτινίνη, κύριος μεταβολίτης της νικοτίνης, ανιχνεύεται στον αέρα, τον ορό, τα ούρα, το σίελο και τα μαλλιά. Τα επίπεδα της κοτινίνης ανιχνεύονται στα ούρα σε 18-20 ώρες. Θεωρείται αξιόπιστος δείκτης παθητικού καπνίσματος.
Μελέτη: Έκθεση στο παθητικό κάπνισμα γυναικών και παιδιών: Ενδείξεις από 31 χώρες
Έλαβαν μέρος 31 αναπτυσσόμενες χώρες, 40 νοικοκυριά από κάθε χώρα που είχαν 1 παιδί ηλικίας κάτω των 11 ετών, πατέρα καπνιστή ή μη και μητέρα που δεν κάπνιζε.
Μετρήθηκε η μέση συγκέντρωση νικοτίνης στον αέρα των καθιστικών δωματίων των νοικοκυριών και στα μαλλιά κάθε μητέρας και παιδιού. Διαπιστώθηκε ότι η μέση συγκέντρωση νικοτίνης στον αέρα των καθιστικών δωματίων όπου ο πατέρας κάπνιζε, ήταν 17 φορές μεγαλύτερη (0,18pg/ m3), συγκρινόμενη με εκείνη των καθιστικών δωματίων όπου ο πατέρας δεν κάπνιζε (0,01 pg/m3). Μετρήθηκε η συγκέντρωση νικοτίνης στα μαλλιά των μητέρων (0,40ng/mg) και των παιδιών των νοικοκυριών (0,68ng/mg).
Αποδείχθηκε ότι τα ποσοστά συγκέντρωσης της νικοτίνης στον αέρα των νοικοκυριών και στα μαλλιά των μητέρων και των παιδιών αυξάνονται αναλόγως του αριθμού των ατόμων – καπνιστών των νοικοκυριών.
Μελέτη: Επιπτώσεις στην πνευμονική λειτουργία και συμπτώματα σε παιδιά με άσθμα από την έκθεσή τους στο κάπνισμα των γονέων τους.
Έλαβαν μέρος 38 ασθματικά παιδιά (31 παθητικοί καπνιστές) ηλικίας 6-14 ετών. Μετρήθηκε η πνευμονική τους λειτουργία (FEV ), ο αριθμός των παροξυσμών και η κοτινίνη στα ούρα τους. Επαναλήφθηκαν οι μετρήσεις στα παιδιά δύο χρόνια αργότερα, μετά από συμβουλές που δόθηκαν στους καπνίζοντες γονείς τους.
Διαπιστώθηκε ελάττωση της κοτινίνης στα ούρα και της συχνότητας των ασθματικών παροξυσμών (3.2 ± 2/χρονο σε 0,7 ± 1 – ρ = 0,073). Η πνευμονική λειτουργία δεν άλλαξε. Αποδείχθηκε ότι το κάπνισμα των γονέων στην κουζίνα, έστω και με ανοιχτό το παράθυρο ή τον απορροφητήρα, εκθέτει τα παιδιά στο παθητικό κάπνισμα, ενώ μέχρι τότε επικρατούσε η αντίθετη άποψη.
Επιπτώσεις του παθητικού καπνίσματος στα παιδιά
Η έκθεση των παιδιών στον καπνό του τσιγάρου θεωρείται επικίνδυνη διότι:
<ol>
<li style="text-align: justify;">
Αυξάνει τη συχνότητα λοιμώξεων και νοσημάτων του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού συστήματος, εμφάνισης πυώδους – ορώδους ωτίτιδας, λαρυγγίτιδας, βρογχιολίτιδας και πνευμονίας.
</li>
<li style="text-align: justify;">
Ευαισθητοποιεί τον οργανισμό στο άσθμα (διπλάσια πιθανότητα) και αποτελεί παράγοντα κίνδυνου για την εμφάνιση επεισοδίων συριγμού κατά τη βρεφική και παιδική ηλικία και ασθματικών παροξυσμών κατά τη σχολική ηλικία.
</li>
<li style="text-align: justify;">
Αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης συνδρόμου αιφνίδιου θανάτου νεογνού.
</li>
<li style="text-align: justify;">
Προκαλεί βλάβη στα αιμοφόρα αγγεία (αρτη- ριοσκλήρυνση) και αυξάνει τις πιθανότητες ισχαιμικής καρδιοπάθειας, εμφυσήματος και καρκίνου του πνεύμονα και των βρόγχων κατά την ενηλικίωσή τους.
</li>
<li style="text-align: justify;">
Μπορεί να ερεθίσει τα μάτια, φάρυγγα, λάρυγγα και να προκαλέσει πονοκέφαλο και ναυτία.
</li>
<li>
Αυξάνει την ευαισθησία των παιδιών στο στρεπτότοκκο της Πνευμονίας, στο ΜηνγγηΊδόκοκκο και διευκολύνει τη μετάδοση των ιών της γρίπης.
</li>
</ol>