<p style="text-align: justify;">Το ερώτημα που αυθόρμητα ανεβαίνει στα χείλη πολλών γυναικών όταν πληροφορούνται για το παραστράτημα του συντρόφου τους είναι: «Γιατί;» Και η απάντηση στην οποία καταλήγουν συνήθως έχει τη βάση της στην προσωπική ευθύνη. Κατηγορούν τον εαυτό τους, τον σύντροφο, τη σχέση, ή το τρίτο <br />πρόσωπο. Ας δούμε τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτή η οπτική.</p>
<p style="text-align: justify;">Από την ψυχοθεραπεύτρια, Πέγκι Βον <br />Επιρρίπτοντας την ευθύνη στον εαυτό μας.</p>
<p style="text-align: justify;">Ακόμη παλεύω με τους λόγους που τον οδήγησαν στην απιστία: πολύ παχιά, κοκαλιάρα, ανεπαρκής ερωτική δραστηριότητα, υπέρμετρη ερωτική δραστηριότητα, πολύ τακτική, πολύ τσαπατσούλα -τελειωμό δεν έχει ο κατάλογος.</p>
<p style="text-align: justify;">Νιώθω ανεπαρκής. Ένα ερώτημα τριβελίζει διαρκώς το μυαλό μου: Έχω τίποτα στραβό; Μήπως δεν με θεωρεί αρκετά πετυχημένη επαγγελματικά; Τι ήθελε και δεν μπόρεσα να της το προσφέρω;<br />Όταν κάποιος αναζητεί λόγους για να εξηγήσει το παραστράτημα του συντρόφου του, είναι μοιραίο να στρέψει πρώτα τα βέλη στον εαυτό του. Κάδε αδυναμία που τον χαρακτηρίζει μετατρέπεται αυτομάτως σε πηγή προβληματισμού. Ψάχνει μια προσωπική ανεπάρκεια (πραγματική ή φανταστική) για να χρεώσει την ανίερη πράξη. Δυστυχώς, αυτό το σκεπτικό ενισχύεται από το σύνολο των δημοφιλών δοκιμίων, άρδρων και συμβουλευτικών στηλών που πραγματεύονται την αποτροπή των παράνομων δεσμών.</p>
<p style="text-align: justify;">To πιο συνηθισμένο συμπέρασμα του ατόμου που θεωρεί εαυτόν υπεύθυνο για την περιπέτεια του συντρόφου του είναι το ακόλουθο: «Υστερούσα σε ερωτισμό». Υπάρχει η γενικευμένη εντύπωση ότι όταν κάποιος είναι ικανοποιημένος σεξουαλικά από τον νόμιμο ερωτικό σύντροφό του, δεν καταφεύγει στην απιστία. Φυσικά το επιχείρημα είναι ανυπόστατο. Η αποδοχή του θα ισοδυναμούσε με την παραδοχή ότι οι άνθρωποι εμπλέκονται σε ερωτικές περιπέτειες μόνο και μόνο επειδή δεν καλύπτονται σεξουαλικά από τους συντρόφους τους.</p>
<p style="text-align: justify;">Ωστόσο, αυτός ο ισχυρισμός δεν αποτυπώνει την πραγματικότητα. Η ερωτική δραστηριότητα, όσο ικανοποιητική κι αν είναι, δεν αρκεί για ν’ αποτρέψει το παραστράτημα, εφόσον υπάρχουν άλλοι λόγοι που ευνοούν την εμφάνισή του. Πολλοί μάλιστα φέρουν ότι οι σαρκικές συνευρέσεις με τον «παράνομο» ερωτικό σύντροφο είναι κατώτερες ποιοτικά από τις αντίστοιχες με τον «νόμιμο». Συνήθως, εκείνο που οδηγεί στη σύναψη εξωσυζυγικών σχέσεων είναι η επιθυμία για νεωτερισμό, ανανέωση, ποικιλία, όχι η ανεπάρκεια των ερωτικών επαφών με τον πρωτεύοντα σύντροφο.</p>
<p style="text-align: justify;">Τυπικό δείγμα της νοοτροπίας που βασίζεται στη θεωρία της προσωπικής ευθύνης είναι και το εξής: «Δεν έδωσα τη δέουσα προσοχή στις ανάγκες και τις επιθυμίες του συντρόφου μου». Αυτό το σκεπτικό βασίζεται στην πεποίθηση ότι η αδιάκοπη ενίσχυση της φιλαυτίας του συντρόφου μπορεί να αποτρέψει την ερωτική εκτροπή.</p>
<p style="text-align: justify;">Οπωσδήποτε η φροντίδα των αναγκών του συντρόφου σας αποτελεί θετικό στοιχείο, όμως η ικανοποίηση όλων των επιθυμιών του, ακόμη και των πιο εξωφρενικών (ως μέσο αποτροπής τυχόν εξωσυζυγικών δεσμών) είναι ένα κραυγαλέο μέτρο που φέρνει κατά κανόνα καταστροφικά αποτελέσματα: ο σύντροφος παύει να σέβεται τα αισθήματά σας και καταστρατηγεί το δικαίωμά σας για ειλικρίνεια, δικαιοσύνη και ισότητα.</p>
<p style="text-align: justify;">Η προσωπική ευθύνη εκτείνεται συχνά και σε άλλα πεδία όπου ο υπαίτιος απέτυχε να «διαπρέψει». Η περιπέτεια του συντρόφου αποτελεί τεκμήριο δικής τους ανεπάρκειας. Έτσι, τουλάχιστον, το βλέπει. Δεν είχε την απαιτούμενη εξυπνάδα, την αναγκαία επαγγελματική επιτυχία, τον προσδοκώμενο αισθησιασμό, την ενδεδειγμένη «ελκτική» ικανότητα. Δεν αντιλαμβάνεται, φυσικά, ότι είναι αδύνατον να «σαρώσει» τον ανταγωνισμό σε όλους τους τομείς της ζωής του. Όταν αποδυόμαστε στην προσπάθεια να διαπρέψουμε σ’ ένα συγκεκριμένο πεδίο, στερούμαστε τον χρόνο και την ενέργεια που απαιτούνται για να θριαμβεύσουμε και σε άλλα.</p>
<p style="text-align: justify;">Κι εφόσον κανείς δεν είναι τέλειος, ο εντοπισμός μιας ατομικής ανεπάρκειας στην οποία θ’ αποδοθεί το παραστράτημα του συντρόφου δεν είναι καθόλου δύσκολο εγχείρημα.</p>
<p style="text-align: justify;">Υπάρχει το παράδειγμα μιας γυναίκας, αφιερωμένηςολοκληρωτικά στη φροντίδα του σπιτιού και τη διεκπεραίωση των μητρικών καθηκόντων της, που απέδωσε τις περιπέτειες του συζύγου της στην έλλειψη δικής της κοινωνικής ζωής. Είχε πείσει τον εαυτό της ότι αν ήταν πιο δυναμική και εξωστρεφής, θα διατηρούσε αμείωτο το ενδιαφέρον του άνδρα της αποτρέποντας την παρεκτροπή. Αντιστοίχως, έχουμε την περίπτωση μιας άλλης γυναίκας, προσηλωμένης στην επαγγελματική σταδιοδρομία της, η οποία είχε αποδώσει τις απιστίες του συζύγου της σε έλλειψη χρόνου για την ενασχόληση με τις ανάγκες του. Λόγω φόρτου εργασίας δεν είχε τη δυνατότητα να τον φροντίζει αρκετά.</p>
<p style="text-align: justify;"><br />Η αποδοχή προσωπικής ευθύνης στον καθορισμό της συμπεριφοράς ενός άλλου ατόμου οδηγεί αναπόδραστα στην αποτυχία. Η προσωπική εμπειρία μου αποτελεί έξοχο παράδειγμα της πλανερής βάσης του συγκεκριμένου σκεπτικού. Έκανα ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν για να κρατήσω αμείωτο το «ενδιαφέρον» του συζύγου μου. Βρισκόμουν μονίμως σε δίαιτα (παρ’ όλο που δεν ήμουν υπέρβαρη), βαφόμουν ανελλιπώς, φορούσα προκλητικά εσώρουχα, ήμουν σεξουαλικώς ενεργή, πάντα διαθέσιμη και πρόθυμη στο κρεβάτι.</p>
<p style="text-align: justify;">Υπήρξα πρότυπο μητέρας, υποδειγματική μαγείρισσα, χαριτόβρυτη οικοδέσποινα σπς συγκεντρώσεις και τα δείπνα που παραθέταμε για συναδέλφους και επαγγελματικούς συνεργάτες, δυναμική και αξιαγάπητη σύντροφος σπς κοινωνικές εκδηλώσεις. Συμμετείχα ενεργά στους εκάστοτε πολιτιούς σκοπούς, ενώ παράλληλα έκανα τα πάντα για να διευκολύνω τη ζωή του Τζέιμς: ετοίμαζα τις βαλίτσες για τα συχνά επαγγελματικά ταξίδια του, πλήρωνα τους λογαριασμούς και είχα αναλάβει πλήρως τη διεκπεραίωση των οικονομικών υποχρεώσεων. Γενικώς, έκανα ότι περνούσε από το χέρι μου για να αρθώ στο ύψος της ιδανικής συζύγου, ώστε να μην του περάσει καν από το μυαλό να με απατήσει.Αργότερα, σε ανύποπτο χρόνο, στη φάση που ο Τζέιμς αναλογιζόταν τις αντιδράσεις του στις προσπάθειες που έκανα εκείνο τον καιρό, μου εκμυστηρεύθηκε τις σκέψεις εκείνης της περιόδου. «Περνούσα φανταστικά. Έλεγα πως έχω μια θαυμάσια σύζυγο, που με φροντίζει υποδειγματικά κάνοντας όλα αυτά τα υπέροχα πράγματα, ενώ από την άλλη έχω και τις περιπέτειές μου!» Αισθανόταν ο πιο τυχερός άνδρας στον κόσμο.</p>
<p style="text-align: justify;">Είναι παράλογο να θεωρεί κανείς ότι μπορεί να αποτρέψει τα παραστρατήματα του συντρόφου του ή να επωμίζεται εξ ολοκλήρου την ευθύνη για την απιστία. Ορισμένοι άνθρωποι, όμως, βιώνουν μια κατακλυσμιαία αίσθηση προσωπικής αποτυχίας όταν πληροφορούνται τις περιπέτειες των συντρόφων τους. Ευτυχώς, οι γιατροί του νοσοκομείου όπου εισήχθη όταν την βρήκαν, αντέδρασαν αστραπιαία και την έσωσαν με χειρουργική επέμβαση. Όταν ανέκτησε τις αισθήσεις της, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκε ήταν ότι είχε αποτύχει για πολλοστή φορά. Ούτε ν’ αυτοκτονήσει δεν ήταν ικανή.</p>
<p style="text-align: justify;">Με την πάροδο του χρόνου, όμως, συνειδητοποίησε ότι η απόπειρα αυτοκτονίας ήταν απλώς μια παρορμητική πράξη απόγνωσης, προερχόμενη από μια παραπλανητική αίσθηση προσωπικής ενοχής. Τότε αισθάνθηκε τυχερή που επέζησε, ενώ βαθμιαία ανέκτησε και τον αυτοσεβασμό της. Όπως όλοι μας, είχε κι εκείνη δικαίωμα στη ζωή και στις χαρές που μας επιφυλάσσει. Δεν είναι διόλου ασυνήθιστο τέτοιες ολέθριες εμπειρίες να ανοίγουν τα μάπα των ανθρώπων, να τους κάνουν να βλέπουν πιο ρεαλιστικά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Ας ελπίσουμε, πάντως, όπ κάποτε θα μάθουμε να ξεπερνούμε την τάση να επιρρίπτουμε την ευθύνη στον εαυτό μας χωρίς να καταφεύγουμε σε ανάλογες τραυματικές ενέργειες.</p>
<p style="text-align: justify;"><br />Ασφαλώς, ακόμη κι όταν κατορθώνουμε ν’ αντισταθούμε στην τάση να ρίξουμε το φταίξιμο πάνω μας, δεν παύουμε να νιώθουμε πιεστική την ανάγκη να προσάψουμε κάπου την ευθύνη για τον εκτροχιασμό του συντρόφου μας.</p>