Το έλκος του κερατοειδούς σχηματίζεται όταν καταστραφεί η επιφάνεια του κερατοειδούς. Τα έλκη μπορεί να είναι στείρα (χωρίς μικρόβια) που λέγονται άτονα έλκη, ή μολυσμένα.
Γράφει ο Ευστράτιος Β. Γκοτζαρίδης, Χειρουργός Οφθαλμίατρος
Ο όρος «διήθηση» χρησιμοποιείται, επίσης, παράλληλα με το έλκος. Η διήθηση αναφέρεται σε μία ανοσολογική αντίδραση που προκαλεί συσσώρευση αντισωμάτων ή υγρού σε μια περιοχή του σώματος.
Είναι σημαντικό για τον οφθαλμίατρο να καθορίσει την πορεία της θεραπείας, είτε το έλκος είναι «μολυσματικό» είτε όχι.
Τα βακτηριδιακά έλκη τείνουν να προκαλούν αρκετό πόνο και συσχετίζονται συνήθως με μια οπή στο επιθήλιο, δηλαδή την επιφανειακή στιβάδα του κερατοειδούς. Σε μερικές περιπτώσεις, η μικροβιακή αντίδραση προσβάλει και τον οπίσθιο θάλαμο παράλληλα με τον κερατοειδή. Συχνά είδη βακτηριδίων, όπως η ψευδομονάδα είναι πολύ «επιθετικά» και μπορεί να προκαλέσουν σοβαρότατη «ζημιά» ακόμα και τύφλωση μέσα σε 24-48 ώρες εάν μείνει χωρίς θεραπεία.
Τα άτονα (στείρα) έλκη προκαλούν ελάχιστο πόνο ή και καθόλου. Συχνά ανευρίσκονται κοντά στην άκρη του κερατοειδούς και πολλές φορές δεν συνοδεύονται από διάσπαση του επιθηλίου του κερατοειδούς αλλά παρουσιάζουν διήθηση των κυττάρων γύρω τους.
Υπάρχουν πολλές αιτίες που προκαλούν έλκος κερατοειδούς. Οι χρήστες των μαλακών, κυρίως, φακών επαφής έχουν αυξημένες πιθανότητες έλκους εάν δεν τηρούν αυστηρά τους κανόνες χρήσης, καθαριότητας και απολύμανσης των φακών και των θηκών. Οι μαλακοί φακοί επαφής είναι σχεδιασμένοι έτσι ώστε να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε νερό, οπότε μπορούν πολύ εύκολα να απορροφήσουν βακτήρια και μικρόβια εάν δεν ‘φροντίζονται’ κατάλληλα. Η ψευδομονάδα είναι συχνή αιτία έλκους κερατοειδούς και παρατηρείται συχνά σε χρήστες φακών επαφής.
Τα βακτηριδιακά έλκη μπορεί να συσχετιστούν με παθήσεις που προσβάλουν την επιφάνεια του κερατοειδούς, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους μικροοργανισμούς να μολύνουν τον κερατοειδή.
Επίσης, μπορεί να προσβληθούν άτομα με έντονη ξηροφθαλμία ή με δυσκολία στο βλεφαρισμό.
Άλλες αιτίες έλκους μπορεί να είναι μολύνσεις από τον ιό του έρπητα ζωστήρα, φλεγμονώδεις ασθένειες, απόξεση κερατοειδούς ή κακώσεις /τραύμα ή άλλες συστηματικές παθήσεις.
Συμπτώματα του έλκους κερατοειδούς
Τα συμπτώματα που σχετίζονται με το έλκος του κερατοειδούς, εξαρτώνται από το εάν είναι μολυσματικό ή στείρο, καθώς και από την επιθετικότητα του μικροβίου:
- Ερυθρότητα
- Σφοδρός πόνος (όχι σε όλες τις περιπτώσεις)
- Δακρύρροια
- Εκκρίσεις – τσίμπλες
- Φωτοευαισθησία
- Λευκή κουκίδα στον κερατοειδή, της οποίας το μέγεθος εξαρτάται από την σφοδρότητα του έλκους. Σε αρχικά στάδια μπορεί να μην είναι ορατή με γυμνό μάτι.
Διάγνωση του έλκους κερατοειδούς
Τα κερατοειδικά έλκη μπορούν να διαγνωσθούν με προσεκτική εξέταση στη σχισμοειδή λυχνία. Μπορεί να γίνει ενστάλαξη ειδικών κολλυρίων που περιέχουν χρωστική ουσία, όπως η φλουοροσκεϊνη, ώστε να διαγραφεί το έλκος κάνοντας ευκολότερη την ανίχνευση. Εάν υπάρχει η υποψία μικροβίου, μπορεί να ζητηθεί να γίνει καλλιέργεια. Αφού μουδιάσει το μάτι με σταγόνες τοπικής αναισθησίας, αφαιρούνται τα κύτταρα ήπια από την επιφάνεια του κερατοειδούς και εξετάζονται, ώστε να προσδιοριστεί το είδος του μικροβίου.
Θεραπεία του έλκους κερατοειδούς
Το είδος της θεραπείας, εξαρτάται από το εάν το έλκος είναι μολυσματικό ή στείρο. Τα βακτηριδιακά έλκη απαιτούν «επιθετική» θεραπεία. Σε μερικές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται αντιβακτηριδιακά κολλύρια κάθε 15 λεπτά. Σε περιπτώσεις μικροβιακού έλκους αποφεύγονται τα στεροειδή. Μερικοί ασθενείς με σφοδρό έλκος, μπορεί να χρήζουν νοσηλείας για ενδοφλέβια χορήγηση αντιβιοτικών. Τα στείρα έλκη θεραπεύονται μειώνοντας τη φλεγμονώδη αντίδραση του ματιού με τη χρήση στεροειδών, αντιφλεγμονοδών φαρμάκων και αντιβιοτικών κολλυρίων.
Πηγή: gotzaridis.gr
