«Πρόκειται για ανεστραμμένη φάρσα, που όλες οι πόρτες κλείνουν προς στα μέσα», έγραψαν οι New York Times για την παράσταση “Με λένε Έμμα” του Ντάνκαν ΜακΜίλαν! Εύστοχο σχόλιο, αν και αυτό που χαρακτηρίζει το έργο είναι η προς τα μέσα κραυγή, η απόγνωση του «θέλω αλλά δεν μπορώ», η γελοιότητα του «δεν είμαι άρρωστος, όποτε θέλω μπορώ να μην κάνω αυτό που κάνω, άρα είμαι καλά, γιατί κάνω ό,τι κάνω επειδή μου αρέσει και γουστάρω να το κάνω». Η αδυναμία με άλλα λόγια να δούμε την τύφλωση που προκαλεί κάθε εθισμός, κυρίως όταν είσαι μέσα στον εθισμό, στην καρδιά του εθισμού!

Είναι πολύ δύσκολο να μιλήσεις για ένα θέμα που προκαλεί τόσα αιματηρά συναισθήματα σε όλους τους εμπλεκόμενους. Είναι ένα ηφαίστειο που δεν αφήνει κανέναν ανεπηρέαστο, όλοι τρέχουν και δεν φτάνουν. Είναι ένα πηγάδι που παλεύουν να χωρέσουν όλα τα «εγώ» μαζί, να συνυπάρξουν και να αυτοπροσδιοριστούν, μέσα στο απόλυτο σκοτάδι. Ελάχιστα υποπτεύεται ο ένας για τον άλλον. Κοιμούνται όλοι καβάλα στο «εγώ» τους και νομίζουν οτι είναι ξύπνιοι και πάνε. Είναι θαυμαστός ο τρόπος που ο Ντάνκαν ΜακΜίλαν, αυτός ο σπουδαίος συγγραφέας, καταφέρνει να επιβιώσει μέσα σε αυτή την καταιγίδα των αντιφάσεων των χαρακτήρων του έργου. Και όχι μόνο επιβιώνει αλλά δημιουργεί και προϋποθέσεις απαντήσεων στον θεατή, κατανόησης του αίτιου και του αιτιατού. Η μετάφραση του Γιώργου Χατζηνικολάου, είναι πολύ καλή και η απόδοση ακόμα καλύτερη. Όπως βρήκα και εξαιρετικά ευρηματικό το σκηνικό που δημιούργησε ο Γιώργος Χατζηνικολάου, πολύ ενδιαφέρουσα τη δουλειά που έκανε ο Παναγιωτόπουλος στους φωτισμούς και ο Γιαννουλάκης στη μουσική της παράστασης!

Για την Ελένη Σκότη έχω γράψει επανειλημένως. Τα τελευταία χρόνια νομίζω ότι έχει καταφέρει απανωτά χτυπήματα ποιότητας και δημιουργίας στο ελληνικά θεατρικά δρώμενα και το “Με λένε Εμμα” είναι ένα ακόμα ποιοτικό χτύπημα στο σερί της. Είναι μια περίπτωση που δεν είναι απλώς ξεχωριστή, ως δίδυμο με τον μόνιμο συνεργάτη της και συνδημιουργό Γιώργο Χατζηνικολάου, αποτελούν πια μια πρόταση, διατυπωμένη με πράξεις, πολύ συνεπείς, που δείχνουν αθροιστικά ότι δεν τους ενδιαφέρει να κάνουν απλώς καλό θέατρο αλλά έχουν ένα όραμά και κάνουν θέατρο. Είναι από τους τρεις τέσσερις περιπτώσεις τα τελευταία πενήντα χρόνια που μπορώ να πω, ότι έχουν την πρόθεση αλλά και τις προϋποθέσεις να δημιουργήσουν μια «σχολή» στο θέατρο, μιά ματιά ξεχωριστή και ευδιάκριτη σε όλους, μια μοναδική θέαση του κόσμου των προβλημάτων που κυριαρχούν γύρω μας. Το ενδιαφέρον με την Σκότη και τον Χατζηνικολάου είναι ότι προσπαθώντας να απαντήσουν κάνοντας θέατρο στα παρόντα προβλήματα όλων μας, παράγουν με την δουλειά τους, νέα πολλά ερωτήματα και μέσω αυτής της συνεχούς ανησυχίας ενεργοποιούν τα κοιμισμένα συναισθήματα ενος κοινού που εθίζεται καθημερινά στην ευκολία, στην δικαιολογία, στην υποταγή, στη θανάτωση κάθε αντίδρασης στην ισοπέδωση. Για μένα η Σκότη και ο Χατζηνικολάου, βάζουν το ουσιώδες πάνω στο τραπέζι και ξανά. Δύσκολη τροφή το «ουσιαστικό»! Μάθαμε να τρεφόμαστε με το «εύκολο» και να δημιουργούμε με τις ευκολίες μας, τα φανερά. Νομίζω ότι η Σκότη και ο Χατζηνικολάου, με αυτή την επιλογή τους, να ανεβάσουν το πολυβραβεβευμένο έργο του Ντάνκαν ΜακΜίλαν, στην Ελλάδα, βουτάνε από ψηλό βράχο σε βαθιά θάλασσα και δοκιμάζουν πόσο αντοχή έχει η ανάσα τους!

Το «Με λένε Εμμα» είναι ένα πολύ επικίνδυνο έργο, μια επιλογή “δίκοπο μαχαίρι”. Πρώτα πρώτα προσπαθεί να προσεγγίσει ένα θέμα που είναι ο σύγχρονος εφιάλτης των αστικών κοινωνιών, είναι ο κυρίαρχος φόβος κάθε γονιού που μεγαλώνει παιδιά μέσα σε αυτήν την σύγχρονη Κόλαση, είναι ο Τεχνητός Παράδεισος κάθε ανθρώπου που ζει την απόγνωση, είναι η λύση που οδηγεί συχνότατα σε γκρεμούς και τάφους! Νομίζω ότι μετά από τον καρκίνο, ο εθισμός είναι το δεύτερο πιο φοβιστικό πράγμα στην σύγχρονη πραγματικότητα που ζούμε.

Το «Με λένε Εμμα» ήταν μια επιλογή ρίσκου γιατί στηρίζεται πολύ στην υποκριτική δυνατότητα όλων όσων συμμετέχουν. Ευτύχησε να αναδείξει ένα αστέρι που είναι η Μαίρη Μηνά που υποδύεται τον βασικό ρόλο, της νεαρής ηθοποιού που είναι βυθισμένη στις ουσίες και παλεύει με τον άλλο της μισό να βρει μιά χειρολαβή, να πιαστεί, σε αυτη την ξέφρενη πτώση στο σκοτάδι των ουσιών. Η Μαίρη Μηνά είναι μια εύστοχη επιλογή της Σκότη, νομίζω όμως ότι θα αποδειχθεί αν προσέξει η ίδια και δεν αναλωθεί σε ευκολίες στη συνέχεια και σε μια νέα ξεχωριστή και λάμπουσα περίπτωση της υποκριτικής τέχνης για το ελληνικό θέατρο.

Το «Με λένε Εμμα» επίσης υποστηρίζεται από την παρουσία της Αλεξάνδρας Σακελλαροπούλου. Σπουδαία ηθοποιός με ένδοξο παρελθόν σε εξαιρετικές ερμηνείες μεγάλων θεατρικών ρόλων. Σε αυτήν την παράσταση, φορτώνεται τρεις διαφορετικούς ρόλους και είναι απίστευτο, κάθε ρόλος που υποδύεται είναι δημιουργία. Ούτε μια στιγμή δεν αισθάνθηκα ότι η ίδια ηθοποιός υποδύεται την γιατρό, την μάνα, την θεραπεύτρια. Ήταν τόσο στο «κέντρο» του κάθε χαρακτήρα που ένιωσα στο τέλος κατά την διάρκεια της υποκλίσεις των ηθοποιών την ανάγκη να χειροκροτήσω ξεχωριστά την ίδια ηθοποιό για τον κάθε ρόλο που υποδύθηκε. Νομίζω ότι η Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου έχει κατακτήσει μια απλότητα και σκηνική εγκράτεια, που την κάνει να αγγίζει το μεγαλείο αυτής της τέχνης, που είναι η αντιφατικότητα και η πολυχρωμία κάθε ψυχής που υποδύεται. Είμαστε τυχεροί που βλέπουμε στη σκηνή αυτό το πλάσμα!

Αξίζει επίσης να βάλω ένα βήμα μπροστά από τους υπόλοιπους ηθοποιούς τον Χάρη Τζωρτζακη, τον νέο αυτό ηθοποιό που υποδύεται τον Μαρκ. Διεκδίκησε και πιστεύω ότι το κατάφερε υποδυόμενος τον Μαρκ, να μείνει καρφωμένος στη μνήμη μας και μετά την απομάκρυνση μας από το θέατρο, δηλαδή και μετά το τέλος της παράστασης μας ακολουθούσε ως κατ αξέχαστο, άρα αληθινό!

Με αυτή την διάκριση δεν μειώνεται στο ελάχιστο η συνέπεια και το ταλέντο των υπολοίπων. Του Γιάννη Λεάκου (Φόστερ), του Κωστα Ξυκομηνού (Πι και πατέρας), της Ιωάννας Τζίκα (Λώρα), της Μαρίτας Τζατζαδάκη (Τζόντι), της Ελενας Βακάλη (Σάρον) και της Λένας Μποζάκη (ανσάμπλ). Αυτή η παράσταση τελικώς ευτύχησε μιας εξαιρετικής διανομής που η Σκότη κατάφερε να δέσει σε παράσταση… Ήταν ένα καλοδουλεμένο και πολύ συμπαγές σύνολο!

Μη χάσετε αυτήν την παράσταση!
Πέρα από όλα τα άλλα που έγραψα είναι και πολύ χρήσιμη!

Πρωτότυπος τίτλος
“People, Places and Things”
_ έκανε πρεμιέρα στο Εθνικό Θέατρο του Λονδίνου
τον Αύγουστο του 2015Από την ομάδα Νάμα
στο Σύγχρονο Θέτρο

Σκηνοθεσία Ελένη Σκότη
Μετάφραση Γιώργος Χατζηνικολάου
Σκηνικά Γιώργος Χατζηνικολάου
Φωτισμοί Αντώνης Παναγιωτόπουλος
Παραγωγή Ομάδα ΝΑΜΑ, Λυκόφως

Παίζουν
Μαίρη Μηνά
Αλέξάνδρα Σακελλαρόπουλου
Κώστας Ξυκομηνός
Χάρης Τζωρτζάκης
Αντρέας Κοντόπουλος
Γιάννης Λεάκος
Ιωάννα Τζίκα
Μαρίτα Τζατζαδάκη
Ελενα Βακάλη
Λένα Μποζάκη