Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς αφορά μία πάθηση των ματιών κατά την οποία ένα λεπτό στρώμα ιστού, ο αμφιβληστροειδής απομακρύνεται από την κανονική του θέση. Ο αμφιβληστροειδή βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού και όταν αποκολλάται διαχωρίζει τα κύτταρα του από το στρώμα των αιμοφόρων αγγείων του ματιού που παρέχει οξυγόνο και θρέψη.

Αν η αποκόλληση είναι αρκετά σοβαρή και δεν άπτεται θεραπείας τότε μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε απώλεια όρασης στο συγκεκριμένο μάτι. Ως προειδοποιητικά σημάδια μπορούν να λειτουργήσουν η ξαφνική εμφάνιση αιωρούμενων φλεβών, οι λάμψεις και μειωμένη όραση.

Ως αμφιβληστροειδής, ορίζονται τα ευαίσθητα στο φως στρώματα νευρικού ιστού που βρίσκονται στο πίσω μέρος του ματιού. Εκείνα λαμβάνουν εικόνες και τις στέλνουν ως ηλεκτρικά σήματα μέσω του οπτικού νεύρου στον εγκέφαλο.

Ποια είναι τα συμπτώματά της;

Το παράδοξο αυτής της παθήσεως είναι πως δεν προκαλεί πόνο όταν συμβαίνει. Τα συμπτώματα της μπορεί να ξεκινήσουν πριν ή μετά την αποκόλληση και περιλαμβάνουν:

• Η ξαφνική εμφάνιση πολλών μικροσκοπικών κηλίδων που αποτυπώνονται κάθε φορά στην όρασή σου
• Λάμψεις φωτός στο ένα ή και στα δύο μάτια
• Θολή όραση
• Σταδιακά μειωμένη περιφερική όραση
• Μια σκιά πάνω από το οπτικό σου πεδίο

Οι τρεις τύποι αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς και τι τους προκαλεί

1. Ρεγματογενής αποκόλληση 

Αυτοί οι τύποι αποκολλήσεων αμφιβληστροειδούς είναι οι πιο συνηθισμένοι. Οι ρεγματογενείς αποκολλήσεις προκαλούνται από μια τρύπα ή ρήξη στον αμφιβληστροειδή που επιτρέπει στο υγρό να περάσει και να μαζευτεί κάτω από τον αμφιβληστροειδή, τραβώντας τον μακριά από τους υποκείμενους ιστούς που τον συγκρατούν. Οι περιοχές όπου αποκολλάται ο αμφιβληστροειδής χάνουν την παροχή αίματος και σταματούν να λειτουργούν, με αποτέλεσμα να υποχωρεί η όραση.

Η πιο κοινή αιτία ρεγματογενούς αποκόλλησης είναι η γήρανση. Με τα χρόνια το υλικό που μοιάζει με γέλη και γεμίζει το εσωτερικό του ματιού, μπορεί να αλλάξει συνοχή και να γίνει περισσότερο υγρό ή στερεό. Φυσιολογικά, το υαλοειδές -όπως ονομάζεται- διαχωρίζεται από την επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς χωρίς επιπλοκές ή πόνο.

Καθώς το υαλοειδές διαχωρίζεται ή ξεφλουδίζει τον αμφιβληστροειδή, μπορεί να τον τραβήξει με αρκετή δύναμη και τότε θα δημιουργηθεί η ρήξη. Αν, μάλιστα, αφεθεί χωρίς θεραπεία το υγρό υαλοειδές μπορεί να περάσει στον χώρο πίσω από τον αμφιβληστροειδή, προκαλώντας την αποκόλληση.

2.  Ελκτική αποκόλληση

Αυτός ο τύπος αποκόλλησης προκαλείται όταν ο ουλώδης ιστός αναπτύσσεται στην επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς, προκαλώντας την απομάκρυνση του αμφιβληστροειδούς από το πίσω μέρος του ματιού. Η αποκόλληση έλξης παρατηρείται συνήθως σε άτομα που έχουν κακώς ελεγχόμενο διαβήτη ή άλλες παθήσεις.

3. Εξιδρωματική αποκόλληση

Σε αυτό το είδος αποκόλλησης, το υγρό συσσωρεύεται κάτω από τον αμφιβληστροειδή χωρίς όμως να προκαλεί οπές ή ρήξη. Η εξιδρωματική αποκόλληση μπορεί να προκληθεί από ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, τραυματισμό του οφθαλμού, όγκους ή φλεγμονώδεις διαταραχές.

Ποιοί παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς;

Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που θα πρέπει να προσέξεις καθώς ευθύνονται για την πρόκληση αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς. Αυτοί είναι:

• Γήρανση -αναφέρθηκε και παραπάνω στην ρεγματογενή αποκόλληση- καθώς είναι πιο συχνή σε άτομα άνω των 50 ετών
• Προηγούμενη αποκόλληση αμφιβληστροειδούς στο ένα μάτι
• Οικογενειακό ιστορικό αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς
• Μεγάλη μυωπία
• Προηγούμενη χειρουργική επέμβαση στα μάτια
• Προηγούμενος σοβαρός τραυματισμός στα μάτια
• Προηγούμενη οφθαλμική πάθηση ή διαταραχή

Πώς μπορείς να αποτρέψεις την αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς;

Δεδομένου ότι η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς προκαλείται συχνά από τη γήρανση, δεν υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος να αποτραπεί. Σίγουρα, όμως, μπορείς να μειώσεις τον κίνδυνο αποκόλλησης του αμφιβληστροειδούς από τραυματισμό φορώντας προστατευτικά γυαλιά ή άλλο προστατευτικό εξοπλισμό για τα μάτια όταν κάνεις δραστηριότητες που μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στα μάτια.

Εάν εμφανίσεις συμπτώματα αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς, θα πρέπει αμέσως να επισκεφθείς τον οφθαλμίατρό σου. Η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της μόνιμης απώλειας όρασης. Είναι επίσης σημαντικό να κάνεις τακτικά ολοκληρωμένες εξετάσεις διαστολής ματιών. Μέσω αυτών μπορεί ο οφθαλμίατρος να διαγνώσει μια μικρή ρήξη ή αποκόλληση αμφιβληστροειδούς νωρίς, προτού αρχίσει να επηρεάζει την όρασή σου.