Σύμφωνα με το Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Η.Π.Α, πάνω από 795.000 άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες παθαίνουν εγκεφαλικό κάθε χρόνο και περίπου 610.000 είναι τα πρώτα εγκεφαλικά. Επίσης σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 2019, το εγκεφαλικό ήταν η δεύτερη κύρια αιτία θνησιμότητας παγκοσμίως, αντιπροσωπεύοντας το 11% των θανάτων.

Το εγκεφαλικό επεισόδιο χωρίζετε σε τρεις τύπους:

1. Το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο που αντιστοιχεί στο 87% των περιπτώσεων και εμφανίζεται όταν η ροή του αίματος μέσω της αρτηρίας που παρέχει οξυγόνο στον εγκέφαλο εμποδίζεται
2. Το αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο, που προκαλείται από ρήξη αρτηρίας στον εγκέφαλο που στην συνέχεια βλάπτει τους περιβάλλοντες ιστούς
3. Την παροδική ισχαιμική προσβολή, η οποία μερικές φορές ονομάζεται «μικρό εγκεφαλικό επεισόδιο». Εδώ η ροή του αίματος παρεμποδίζεται προσωρινά στον εγκέφαλο, συνήθως για όχι περισσότερο από 5 λεπτά

Ενώ το εγκεφαλικό είναι πολύ κοινό, συχνά παρεξηγείται με πολλούς μύθους να συγκεντρώνονται γύρω από το όνομά του. Εδώ συγκεντρώσαμε τους 10 μύθους που ακούμε συχνότερα και λειτουργούν παραπλανητικά για την σωστή αντίληψη γύρω από την κατάσταση.

Οι 10 μύθοι για το εγκεφαλικό

1. Το εγκεφαλικό είναι πρόβλημα της καρδιάς

Πράγματι ο κίνδυνος εγκεφαλικού συνδέεται με καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου, αλλά τα εγκεφαλικά συμβαίνουν στον εγκέφαλο και όχι στην καρδιά. Το εγκεφαλικό είναι ένα πρόβλημα του εγκεφάλου, που προκαλείται από την απόφραξη ή τη ρήξη αρτηριών ή φλεβών στον εγκέφαλο και όχι της καρδιάς. Μερικοί άνθρωποι μπερδεύουν το εγκεφαλικό με ένα έμφραγμα, το οποίο προκαλείται από παρεμπόδιση της ροής του αίματος στην καρδιά και όχι στον εγκέφαλο.

2.Το εγκεφαλικό δεν μπορεί να προληφθεί

Οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες κινδύνου πρόκλησης ενός εγκεφαλικού επεισοδίου περιλαμβάνουν την υπέρταση, το κάπνισμα, την υψηλή χοληστερόλη, την παχυσαρκία, τον διαβήτη, το τραύμα στο κεφάλι ή τον αυχένα και τις καρδιακές αρρυθμίες. Πολλοί από αυτούς τους παράγοντες κινδύνου μπορούν να μειωθούν εάν αλλάξουμε τρόπο ζωής. Η τακτική άσκηση και η υγιεινή διατροφή μπορεί να μειώσει τους παράγοντες κινδύνου.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ και το άγχος. Η υιοθέτηση νέων υγιεινότερων συνηθειών για τη μείωση ή την εξάλειψη αυτών των παραγόντων του τρόπου ζωής μπορεί να μειώσει δραστικά τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

3. Το εγκεφαλικό δεν είναι κληρονομικό

Οι μονογονιδιακές διαταραχές όπως η δρεπανοκυτταρική αναιμία αυξάνουν τον κίνδυνο ενός ατόμου για εγκεφαλικό. Γενετικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του υψηλότερου κινδύνου για υψηλή αρτηριακή πίεση και άλλους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου, μπορεί και εκείνοι να αυξήσουν έμμεσα τον κίνδυνο εγκεφαλικού.

Καθώς οι οικογένειες είναι πιθανό να μοιράζονται εκτός από τα γονίδια και κοινά περιβάλλοντα και τρόπους ζωής, οι παράγοντες ανθυγιεινού τρόπου ζωής είναι πιθανό να αυξήσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού στα μέλη της οικογένειας. Αυτό εντείνεται ειδικά όταν συνδυάζονται με γενετικούς παράγοντες κινδύνου.

4. Τα συμπτώματα του εγκεφαλικού είναι δύσκολο να αναγνωριστούν

Τα πιο κοινά συμπτώματα του εγκεφαλικού που αναγνωρίζονται εύκολα είναι:

• πτώση προσώπου, όταν η μία πλευρά του προσώπου μουδιάζει και δημιουργεί ένα ανομοιόμορφο «χαμόγελο»
• αδυναμία του βραχίονα, το ένα χέρι γίνεται αδύναμο ή μουδιασμένο και, όταν σηκώνεται, παρασύρεται αργά προς τα κάτω
• δυσκολία ομιλίας, ή μπερδεμένη ομιλία

Άλλα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• μούδιασμα ή αδυναμία στο πρόσωπο, το χέρι, το πόδι ή τη μία πλευρά του σώματος
• σύγχυση και δυσκολία στην ομιλία ή στην κατανόηση της ομιλίας
• δυσκολία όρασης στο ένα ή και στα δύο μάτια
• δυσκολία στο περπάτημα, ζάλη, απώλεια ισορροπίας και συντονισμού
• έντονοι πονοκέφαλοι χωρίς γνωστή αιτία

5. Το εγκεφαλικό δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί

Υπάρχει μια εσφαλμένη πεποίθηση ότι τα εγκεφαλικά είναι μη αναστρέψιμα και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν. Η επείγουσα θεραπεία ενός εγκεφαλικού που γίνεται με έγχυση φαρμάκου κατά της θρόμβωσης, ελάχιστα επεμβατική μηχανική θρομβεκτομή για αφαίρεση θρόμβου ή χειρουργική επέμβαση μπορούν να αναστρέψουν τα συμπτώματα ενός εγκεφαλικού επεισοδίου σε πολλούς ασθενείς.

Μάλιστα, εάν φτάσουν στο νοσοκομείο εγκαίρως για τη θεραπεία -μέσα σε λίγα λεπτά ή ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων- τότε αυξάνονται οι πιθανότητες να αντιμετωπιστεί επιτυχώς. Έρευνα δείχνει ότι όσοι φτάνουν εντός 3 ωρών από την πρώτη εμφάνιση συμπτωμάτων έχουν συνήθως λιγότερη αναπηρία 3 μήνες μετά από εκείνους που έφτασαν αργότερα.

6. Το εγκεφαλικό εμφανίζεται μόνο σε ηλικιωμένους

Ναι η ηλικία είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για το εγκεφαλικό. Ο κίνδυνος εγκεφαλικού διπλασιάζεται κάθε 10 χρόνια μετά την ηλικία των 55 ετών, αλλά τα εγκεφαλικά μπορεί να εμφανιστούν σε οποιαδήποτε ηλικία. Μια μελέτη που εξέτασε δεδομένα υγειονομικής περίθαλψης διαπίστωσε ότι το 34% των νοσηλειών με εγκεφαλικό επεισόδιο το 2009 ήταν κάτω των 65 ετών.

Μια κριτική του 2013 επισημαίνει ότι περίπου το 15% όλων των ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων συμβαίνουν σε νεαρούς ενήλικες και εφήβους. Επιπλέον, οι ερευνητές σημείωσαν ότι οι παράγοντες κινδύνου για εγκεφαλικό, όπως η υπέρταση, ο διαβήτης, η παχυσαρκία, οι διαταραχές των λιπιδίων και η χρήση καπνού ήταν από τις πιο κοινές συνυπάρχουσες καταστάσεις πρόκλησης εγκεφαλικού σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.

7. Όλα τα εγκεφαλικά έχουν συμπτώματα

Δεν έχουν όλες οι περιπτώσεις εγκεφαλικών επεισοδίων συμπτώματα με ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι τα εγκεφαλικά χωρίς συμπτώματα είναι πολύ πιο συνηθισμένα από εκείνα με συμπτώματα. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι από τα πάνω από 11 εκατομμύρια εγκεφαλικά επεισόδια το 1998, τα 770.000 παρουσίασαν συμπτώματα, ενώ σχεδόν τα 11 εκατομμύρια ήταν σιωπηλά.

Τα λεγόμενα σιωπηλά εγκεφαλικά επεισόδια εμφανίζονται στις μαγνητικές τομογραφίες ως λευκές κηλίδες από ουλώδη ιστό μετά από απόφραξη ή ρήξη αιμοφόρου αγγείου. Τις περισσότερες φορές εντοπίζονται όταν οι ασθενείς λαμβάνουν μαγνητική τομογραφία για συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, γνωστικά προβλήματα και ζάλη. Η αντιμετώπισή τους θα πρέπει να είναι παρόμοια με των υπολοίπων τύπων εγκεφαλικού. Τα σιωπηλά εγκεφαλικά θέτουν τους ανθρώπους σε κίνδυνο μελλοντικών συμπτωματικών εγκεφαλικών επεισοδίων, γνωστικής έκπτωσης και άνοιας.

8. Ένα «μικρό εγκεφαλικό» δεν είναι τόσο επικίνδυνο

Ο όρος «μικρό εγκεφαλικό επεισόδιο» έχει χρησιμοποιηθεί λανθασμένα καθώς ορισμένοι πιστεύουν ότι σχετίζεται με μικρά εγκεφαλικά που ενέχουν χαμηλό κίνδυνο άποψη που θεωρείται εσφαλμένη. Στην πραγματικότητα δεν είναι ένα εγκεφαλικό με μικρότερη έκταση ή σοβαρότητα, αλλά ένας προάγγελος ότι μπορεί να συμβεί και ένα μεγάλο εγκεφαλικό. Οποιοδήποτε σύμπτωμα οξέος εγκεφαλικού επεισοδίου, παροδικό ή επίμονο, χρειάζεται επείγουσα επεξεργασία και διαχείριση για την πρόληψη ενός καταστροφικού μεγάλου εγκεφαλικού επεισοδίου.

9. Το εγκεφαλικό προκαλεί πάντα παράλυση

Μπορεί το εγκεφαλικό να είναι η κύρια αιτία μακροχρόνιας αναπηρίας, αλλά δεν θα εμφανίσουν παράλυση ή αδυναμία όλοι οι ασθενείς με εγκεφαλικό. Η έρευνα δείχνει ότι το εγκεφαλικό οδηγεί σε μειωμένη κινητικότητα σε περισσότερους από τους μισούς επιζώντες από εγκεφαλικό, ηλικίας 65 ετών και άνω.

Ωστόσο, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του εγκεφαλικού επεισοδίου ποικίλλουν και επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες, όπως η ποσότητα του εγκεφαλικού ιστού που επηρεάζεται και η περιοχή που επηρεάζεται. Εάν το εγκεφαλικό επεισόδιο συμβεί στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου, τα αποτελέσματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• παράλυση στη δεξιά πλευρά του σώματος
• προβλήματα ομιλίας και γλώσσας
• αργή και προσεκτική συμπεριφορά
• απώλεια μνήμης

Εάν επηρεάζει τη δεξιά πλευρά του εγκεφάλου, μπορεί επίσης να εμφανιστεί παράλυση στην αριστερή πλευρά του σώματος. Άλλες επιπτώσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:

• προβλήματα όρασης
• γρήγορη και διερευνητική συμπεριφορά
• απώλεια μνήμης.

10. Η ανάρρωση από εγκεφαλικό συμβαίνει γρήγορα

Η ανάρρωση από το εγκεφαλικό μπορεί να διαρκέσει μήνες, αν όχι χρόνια. Ωστόσο, πολλοί ασθενείς μπορεί να μην αναρρώσουν πλήρως. Η Αμερικανική Ένωση Εγκεφαλικών Επεισοδίων αναφέρει ότι μεταξύ των επιζώντων από εγκεφαλικό:

• Το 10% θα ανακάμψει σχεδόν ολοκληρωτικώς
• Άλλο ένα 10% θα χρειαστεί φροντίδα σε οίκο ευγηρίας ή άλλη κλινική αποκατάστασης
• Το 25% θα ανακάμψει με μικρές βλάβες
• Το 40% θα παρουσιάσει μέτριες έως σοβαρές βλάβες

Έρευνες γύρω από το θέμα υποστηρίζουν πως το διάστημα των πρώτων 2-3 μηνών μετά την έναρξη του εγκεφαλικού είναι ιδιαιτέρως κρίσιμο, κατά το οποίο η εντατική κινητική αποκατάσταση είναι πιο πιθανό να οδηγήσει σε ανάκαμψη. Μερικοί μπορεί επίσης να είναι σε θέση να αναρρώσουν αυθόρμητα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Πέρα από αυτό το χρονικό περιθώριο, και πέρα ​​από το όριο των 6 μηνών, είναι ακόμα δυνατές βελτιώσεις, αν και πιθανότατα θα είναι σημαντικά πιο αργές.