Η Πρωτομαγιά των αγώνων: Το στεφάνι – σύμβολο νίκης

01/05/2019
Ομάδα Σύνταξης
Τα νέα της ημέρας

Η Πρωτομαγιά κάθε χρόνο είναι ημέρα των εργατών, των αγώνων, των διεκδικήσεων. Δεν είναι αργία, είναι απεργία. Συγκεντρώσεις, πορείες, συνθήματα.

Ως εργατική γιορτή, καθιερώθηκε στις 20 Ιουλίου 1889 κατά τη διάρκεια του ιδρυτικού συνεδρίου της Δεύτερης Διεθνούς (Σοσιαλιστικής Διεθνούς) στο Παρίσι.

Οι εργάτες όλου του κόσμου τιμούν την εξέγερση των εργατών του Σικάγου, της «μητέρας» των μαχών της εργατικής τάξης.

«8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ελεύθερο χρόνο, 8 ώρες ύπνο»

Όλα άρχισαν τον Μάη του 1886 τότε που τα εργατικά συνδικάτα ύψωσαν το ανάστημά τους διεκδικώντας ωράριο στις 8 ώρες και καλύτερες συνθήκες εργασίας.

Το βασικό αίτημά τους συνοψίζεται σε μια πρόταση: «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ελεύθερο χρόνο, 8 ώρες ύπνο». Εκείνη την Πρωτομαγιά, πριν από 133 χρόνια, στη δυναμική πορεία πήραν μέρος περίπου 90.000 απεργοί.

Σε ολόκληρη τη χώρα συμμετείχαν στην απεργία πάνω από 350.000 εργάτες από 1.200 εργοστάσια των ΗΠΑ. Άνδρες με τις γυναίκες και τα παιδιά τους ξεχύθηκαν στις λεωφόρους για να διαδηλώσουν ειρηνικά.

Χύθηκε αίμα στις πορείες

Τρεις μέρες αργότερα, σε συγκέντρωση για τη συμπαράσταση των απεργών, στην πλατεία Χέιμαρκετ, οι αστυνομικές δυνάμεις παίρνουν εντολή να διαλύσουν τους διαδηλωτές.

Μια βόμβα που πέφτει στο μέρος των αστυνομικών πυροδοτεί το κλίμα. Τότε, αρχίζουν οι πυροβολισμοί και οι βιαιοπραγίες.

Είναι ακόμα άγνωστος ο ακριβής αριθμός των θυμάτων, αφού πολλοί τραυματισμένοι έχασαν τη μάχη για τη ζωή.

Η Πρωτομαγιά στην Ελλάδα

Ο πρώτος εορτασμός της εργατικής Πρωτομαγιάς στην Ελλάδα έγινε το 1893 από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Σταύρου Καλλέργη.

Ο εορτασμός δεν έγινε όμως την πρώτη, αλλά τη δεύτερη μέρα του Μαΐου, αφού η 1η Μαΐου ήταν Σάββατο, εργάσιμη ημέρα.

Έτσι, αποφασίστηκε να μετατεθεί την επόμενη μέρα, Κυριακή, για να μπορέσουν να συμμετάσχουν όσο το δυνατόν περισσότεροι.

Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε στο Παναθηναϊκό Στάδιο και σε ψήφισμά του ζήτησε 8 ώρες εργασία, αργία και ανάπαυση την Κυριακή και τέλος κρατική μέριμνα κι ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων.

Ο Σταύρος Καλλέργης συνελήφθη

Αποφασίστηκε το ψήφισμα να επιδοθεί στον πρόεδρο της Βουλής επτά μήνες αργότερα, την 1η Δεκεμβρίου 1893. Η καθυστέρηση όμως του προέδρου να εκφωνήσει το ψήφισμα προκάλεσε τις διαμαρτυρίες του Σταύρου Καλλέργη.

Κατόπιν εντολής του προέδρου συνελήφθη και οδηγήθηκε στη δικαστική αίθουσα όπου καταδικάστηκε σε δέκα μέρες φυλάκισης.

Το 1911, η Φεντερασιόν με ιδρυτή και ηγέτη τον σοσιαλιστή Αβραάμ Μπεναρόγια και μέλη σοσιαλιστές εργάτες, προερχόμενους κυρίως από την προοδευτική εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης και διάφορους διανοούμενους, ανέλαβε τη διοργάνωση της εργατικής Πρωτομαγιάς στην πόλη.

Η «ματωμένη» Πρωτομαγιά

Οι αστυνομικές δυνάμεις επενέβησαν και συνέλαβαν τους πρωτεργάτες. Ανάμεσα σ΄αυτούς τον Μπεναρόγια, ο οποίος εξορίστηκε στη Σερβία.

Το 1936 γράφονται οι… μαύρες σελίδες στην ιστορία της Πρωτομαγιάς. Καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης κατέβηκαν σε απεργία για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους.

Από την 1η και έως τις 8 Μαΐου, οι απεργίες και οι κινητοποιήσεις επεκτάθηκαν και σε Σέρρες, Δράμα, Ξάνθη, Βόλο. Με πυροβολισμούς προσπάθησαν να διαλύσουν και άλλες συγκεντρώσεις σε διάφορα σημεία της πόλης.

Στη συγκέντρωση στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες σκότωσαν 8 εργάτες. Εκεί έχει στηθεί και το Μνημείο του Καπνεργάτη. Συνολικά οι νεκροί έφτασαν τους 12 και οι τραυματίες τους 300.

Το 1937 καθιερώθηκε η Πρωτομαγιά ως «Ημέρα Εορτασμού της Εργασίας», ενώ η Πρωτομαγιά του 1944 ήταν η ημέρα που επιλέχθηκε από τους Γερμανούς κατακτητές για την εκτέλεση 200 φυλακισμένων κομμουνιστών.

Γιατί φτιάχνουμε στεφάνι;

Μικροί και μεγάλοι σπεύδουν να γιορτάσουν με τη φύση. Η πρώτη μέρα του Μαΐου ουσιαστικά θεωρείται η πρώτη μέρα της άνοιξης. Είναι μέρα που μεταφέρει το μήνυμα δύναμης, της νίκης, της επικράτησής της.

Κάθε Πρωτομαγιά η φύση δίνει τη δική της μάχη και τελικά την κερδίζει. Όπως εξηγεί η λαογράφος του «Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης Αγγελική Χατζημιχάλη» Σταυρούλα Πισιμίση, «είναι μια ημέρα νίκης του καλοκαιριού κατά του χειμώνα».

Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ