Το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) είναι ένα άχρωμο, άοσμο αέριο που δεν καίγεται. Ως η ενεργειακά πιο σταθερή μορφή του άνθρακα, το διοξείδιο του άνθρακα είναι ένα σημαντικό συστατικό στον κύκλο του άνθρακα στη φύση. Μετά την απορρόφησή του από την ατμόσφαιρα, το διοξείδιο του άνθρακα αντιδρά µε το νερό χρησιμοποιώντας την ενέργεια του ήλιου κατά τη διάρκεια της φωτοσύνθεσης στα φυτά.

Γράφει ο Δρ. Γεώργιος Κρομμμύδας, Πνευμονολόγος – Διδάκτωρ ΕΚΠΑ

Αυτό μετατρέπει το διοξείδιο του άνθρακα στους πλούσιους ενεργειακά υδατάνθρακες και συνοδεύεται από απελευθέρωση οξυγόνου. H συγκεκριμένη διαδικασία αποτελεί τον φυσικό κύκλο του αερίου.

Πώς παράγεται το διοξείδιο του άνθρακα

Όμως παράγεται και με διαφορετικό τρόπο. Η καύση της βιομάζας παράγει μεγάλα ποσά διοξειδίου του άνθρακα (CO2), και άλλων αιωρούμενων στερεών σωματιδίων, υδρογονανθράκων, χημικών ενώσεων και ιχνοστοιχείων. Τα τελευταία δύο χρόνια, οι επιστήμονες παρατηρούν ότι στα μεγάλα αστικά κέντρα έχει σημειωθεί μετάβαση σε φθηνότερη θέρμανση, με την καύση ξύλων σε τζάκια και σόμπες, κάτι που προκαλεί σοβαρή αύξηση στις τιμές της αέριας ρύπανσης.

Προηγμένες μετρήσεις σε διάφορες περιοχές του λεκανοπεδίου Αττικής, αλλά και σε συνοικίες της ανατολικής Θεσσαλονίκης, έχουν δείξει μεγάλη αύξηση των αιωρούμενων σωματιδίων ΡΜ10 (σωματίδια με διάμετρο μικρότερη των 10 μικρομέτρων) τη χειμερινή περίοδο. Τα αιωρούμενα σωματίδια είναι επικίνδυνα για την υγεία και, γενικά, όσο πιο μικρά είναι, τόσο πιο επικίνδυνα είναι, κάτι που εξαρτάται επίσης από τη χημική σύστασή τους.

Πώς επηρεάζονται οι πνεύμονές μας

Αναλυτικά τα αιωρούμενα σωματίδια εναποτίθενται κυρίως στις κυψελίδες των πνευμόνων και με την πάροδο του χρόνου επιφέρουν σοβαρές βλάβες στην υγεία των ανθρώπων. Η συνεχής έκθεση σε αυτά οδηγεί στη δημιουργία χρόνιων αναπνευστικών παθήσεων και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου.

Διάφορες μελέτες συνδέουν τα επίπεδα των αιωρούμενων σωματιδίων με τις αυξημένες εισαγωγές στα νοσοκομεία, ειδικότερα με τον αριθμό των επισκέψεων στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ).

Τα παιδιά, τα άτομα που πάσχουν από άσθμα ή έχουν καρδιολογικά προβλήματα και οι ηλικιωμένοι είναι οι ομάδες υψηλού κινδύνου, ιδιαίτερα ευαίσθητες στην έκθεση σε υψηλές συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων στην ατμόσφαιρα.

Τι προκαλεί το διοξείδιο του άνθρακα

Το αέριο διοξείδιο του άνθρακα δεν είναι δηλητηριώδες. Η επίδρασή του εξαρτάται από τη συγκέντρωσή του στην ατμόσφαιρα. Στο σώµα, σχετικά μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα διακινούνται συνεχώς και εκπνέονται καθηµερινά.

Ωστόσο, σε µεγαλύτερες ποσότητες µπορεί να προκαλέσει ασφυξία, γιατί αντικαθιστά το οξυγόνο προκαλώντας πονοκεφάλους, ζαλάδες, αυξηµένη πίεση του αίµατος και αναταραχή λιποθυµία, σπασµούς και χαµηλή πίεση του αίµατος μέχρι και παράλυση.

Πότε οδηγεί το διοξείδιο του άνθρακα στον θάνατο

Η εισπνοή πολύ υψηλών συγκεντρώσεων – όπως αυτές που υπάρχουν στη βάση µερικών υπογείων όπου γίνονται ζυµώσεις ή σπηλαίων (το διοξείδιο του άνθρακα είναι βαρύτερο από τον αέρα) – γρήγορα οδηγεί στο θάνατο, αν δεν µπορεί να παροχετευτεί οξυγόνο γρήγορα.

Οι αναπνευστικές επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εξαρτώνται από τον τύπο και την ανάμειξη των ρύπων, τη συγκέντρωση τους, τη χρονική διάρκεια έκθεσης στον ρύπο, την ποσότητα ρύπου που εισπνέεται και την ποσότητα που διεισδύει στους πνεύμονες.

Ο πιο σημαντικός λόγος για τη συνεχή μείωση των ορίων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι οι σοβαρές επιπτώσεις τους στην υγεία των παιδιών καθώς και ευπαθών ομάδων πληθυσμού όπως καρδιοπαθείς και άνθρωποι με αναπνευστικά προβλήματα.

Ποια είναι τα συμπτώματα

Τα ορατά συμπτώματα στην υγεία των πνευμόνων αμέσως μετά από έκθεση σε υψηλά επίπεδα ρύπανσης περιλαμβάνουν ερεθισμό των αεραγωγών, δύσπνοια και αυξημένη πιθανότητα για κρίση άσθματος.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ρύποι που μεταφέρεται με την αναπνοή στους πνεύμονες και στη συνέχεια στο αίμα, επηρεάζουν σοβαρά την ομαλή μεταφορά του οξυγόνου και προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα.

Τι προκαλεί στους ενήλικες και τα βρέφη

Η παρατεταμένη έκθεση σε ατμοσφαιρικούς ρύπους έχει αποδειχτεί ότι αυξάνει την εμφάνιση πνευμονικών νοσημάτων (π.χ. καρκίνος πνεύμονα)  και θανάτων από αυτά. Στους ενήλικες μπορεί να προκαλέσει βρογχικό άσθμα και παροξύνσεις αυτού καθώς επίσης με την καταστροφή του αναπνευστικού επιθηλίου Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια.

Η ρύπανση της ατμόσφαιρας επηρεάζει σημαντικά την υγεία των αναπτυσσόμενων βρεφών και των παιδιών. Η ανασκόπηση ερευνών που έγινε από την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής και άλλους, δείχνει νοσηρές επιδράσεις της ρύπανσης του περιβαλλοντικού αέρα στα παιδιά- επιδεινώνει και αυξάνει το άσθμα – επηρεάζει αρνητικά την ανάπτυξη των πνευμόνων και την αναπνευστική λειτουργία.

Δρ. Κρομμύδας Γεώργιος

Πνευμονολόγος-Διδάκτωρ ΕΚΠΑ

Πνευμονολογος Ε.Δ.Ο.Ε.Α.Π.

Ιδιωτικό Ιατρείο

Δημοκρίτου 14-16 Ηλιούπολη

Τηλ. 2109937240

Διαβάστε σχετικά άρθρα:

Ποια πάθηση οδηγεί στην κατάρρευση των πνευμόνων – Πώς θα την προλάβεις

Αναπνευστικά προβλήματα: Πότε είναι «ένοχη» η φωτιά στο τζάκι!