Η Χαρά μια 14χρονη ασθενής με διαβήτη τύπου 1, αγωνίζεται καθημερινά να διατηρήσει τον δείκτη μάζας σώματος της σε φυσιολογικά επίπεδα και θέλει να δοκιμάσει μια δίαιτα χαμηλή σε υδατάνθρακες. Είναι γνωστό ότι αυτές οι δίαιτες χρησιμοποιούνται σε προγράμματα διαχείρισης βάρους ενηλίκων λόγω διαβήτη, είναι όμως κατάλληλα για τη διατροφή των παιδιών και των εφήβων; Πως πρέπει να τρέφονται ανήλικα άτομα που έχουν παρουσιάσει ήδη ή κινδυνεύουν να αποκτήσουν διαβήτη;
Μια νέα κλινική έκθεση της AAP (Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής) ασχολείται με τη χρήση της δίαιτας χαμηλών υδατανθράκων σε παιδιά και εφήβους με -ή σε πιθανό κίνδυνο να αποκτήσουν- διαβήτη. Η έκθεση περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τα διατροφικά πρότυπα των παιδιών και των νέων και εξετάζει στοιχεία που σχετίζονται με δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων.
Διατροφικά πρότυπα στα παιδιά και στους νέους
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, τα παιδιά ηλικίας 2 ετών και άνω λαμβάνουν περισσότερο από το 50% της μέσης ημερήσιας πρόσληψης ενέργειας (και του μεγαλύτερου μέρους της πρόσληψης υδατανθράκων) από επεξεργασμένα τρόφιμα που παρασκευάζονται κυρίως από ουσίες που εξάγονται από τις τροφές, συμπεριλαμβανομένων των επεξεργασμένων αμύλων, σακχάρων και λιπών.
Αυτό το διατροφικό πρότυπο είναι ικανό να θέσει σε κίνδυνο για παχυσαρκία, προδιαβήτη και διαβήτη τύπου 2 τα παιδιά και τους νέους που το ακολουθούν. Γι’ αυτό ορισμένοι ειδικοί προτείνουν μια διατροφή με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες ως τον κατάλληλο τρόπος για να αντιστραφεί η ανησυχητική τροχιά της παχυσαρκίας και του διαβήτη.
Συγκεκριμένα, οι δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων περιορίζουν την κατανάλωση σε λιγότερο από το συνιστώμενο 45%-65% των συνολικών ημερήσιων θερμίδων από υδατάνθρακες και επιτρέπουν την πρόσληψη μόλις 20-50 γραμμαρίων (g) την ημέρα, ενώ αντίστοιχα οι κετογονικές δίαιτες επιτρέπουν λιγότερο από 20 g υδατανθράκων την ημέρα.
Ωστόσο, υπάρχουν μεγάλος σκεπτικισμός σχετικά με τη χρήση αυτών των υπερβολικά περιοριστικών διατροφικών προτύπων στα παιδιά και τους εφήβους που μεγαλώνουν, γιατί μπορεί να οδηγήσουν σε επιβράδυνση της ανάπτυξης, σε διατροφικές ελλείψεις και στην της κακή υγεία των οστών.
Τόσο η Αμερικανική Ένωση Διαβήτη όσο και η Διεθνής Εταιρεία Παιδιατρικού και Εφηβικού Διαβήτη έχουν δημοσιεύσει ισχυρές συστάσεις για την αποφυγή της γενικευμένης χρήσης της δίαιτας χαμηλών υδατανθράκων σε παιδιά και εφήβους με διαβήτη τύπου 1, τα οποία βρίσκονται ακόμη σε ανάπτυξη.
Επιπλέον, τα παιδιά και οι έφηβοι (ή οι οικογένειές τους) που επιλέγουν να ακολουθήσουν μια δίαιτα πολύ χαμηλή σε υδατάνθρακες ή κετογονική δίαιτα θα πρέπει να παρακολουθούνται στενά από μια διεπιστημονική ομάδα. Η έκθεση περιλαμβάνει έναν πίνακα με συστάσεις για την παρακολούθηση των κινδύνων που σχετίζονται με τη διατροφή.
Διατροφικές συστάσεις
Το παιδί ή ο έφηβος που έχει ή κινδυνεύει να εμφανίσει διαβήτη πρέπει να εστιάσει στον περιορισμό της πρόσληψης τροφών με φτωχούς σε θρεπτικά συστατικά υδατάνθρακες. Παράλληλα ενδείκνυται η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε θρεπτικά συστατικά υδατανθράκων (λαχανικά, φρούτα, δημητριακά ολικής αλέσεως και όσπρια) και η μείωση της κατανάλωσης επεξεργασμένων δημητριακών και πρόσθετων σακχάρων καθώς και η αποφυγή των ζαχαρούχων ποτών.
