Δύο εβδομάδες πριν από τα 23α γενέθλιά της, η Roshni Kamta διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού σταδίου 2. Αυτό ήταν το πρώτο σοκ. Το δεύτερο ήρθε λίγες ημέρες αργότερα, όταν έμαθε ότι η χημειοθεραπεία που θα της έσωζε τη ζωή μπορεί να την εμπόδιζε να κάνει παιδιά.
Ο ογκολόγος της τής είπε ότι η κατάψυξη των ωαρίων της θα της έδινε τις καλύτερες πιθανότητες για μια μελλοντική εγκυμοσύνη. Αλλά θα έπρεπε να το κάνει αμέσως, πριν ξεκινήσει τη θεραπεία του καρκίνου.
Η κ. Kamta, η οποία είχε πρόσφατα αποφοιτήσει από το κολέγιο και είχε μετακομίσει στη Νέα Υόρκη για την πρώτη της δουλειά, δεν είχε σκεφτεί ποτέ αν ήθελε παιδιά. Και τώρα, αντιμέτωπη με μια οδυνηρή διάγνωση, έπρεπε επίσης να αποφασίσει αν θα υποβαλλόταν σε μια δαπανηρή, απαιτητική διαδικασία γονιμότητας.
Μέσα σε μόλις 48 ώρες, ξεκίνησε ενέσεις γονιμότητας που την προετοίμαζαν για τη συλλογή των ωαρίων της.
“Δεν ήξερα αν δούλευε, αν το έκανα σωστά”, είπε η κ. Kamta, η οποία είναι τώρα 27 ετών. “Ήμουν τόσο καταβεβλημένη και αγχωμένη”.
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας- περίπου το 9% των νέων περιπτώσεων στις Ηνωμένες Πολιτείες αφορά γυναίκες κάτω των 45 ετών. Αυτές οι γυναίκες τείνουν να παθαίνουν τους πιο επιθετικούς τύπους που απαιτούν χημειοθεραπεία, η οποία μπορεί να βλάψει τις ωοθήκες και να επηρεάσει τη γονιμότητα.
Συνήθως συνιστάται στις γυναίκες να περιμένουν τουλάχιστον δύο χρόνια μετά το τέλος της χημειοθεραπείας για να επιδιώξουν εγκυμοσύνη, και ακόμη και τότε μπορεί να παράγουν ή να μην παράγουν υγιή ωάρια. Επιπλέον, πολλές γυναίκες λαμβάνουν επίσης ορμονοθεραπεία για πέντε ή περισσότερα χρόνια μετά τη θεραπεία, κατά τη διάρκεια των οποίων είτε δεν μπορούν να μείνουν έγκυες, είτε τους συνιστούν να μην προβούν σε εγκυμοσύνη.
Ως αποτέλεσμα, το χρονικό περιθώριο για τεκνοποίηση μπορεί να μειωθεί σημαντικά, ιδίως για τις γυναίκες που διαγιγνώσκονται στη δεκαετία των 30, τότε που η γονιμότητα αρχίζει να μειώνεται.
Για τις γυναίκες που αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα τον καρκίνο και τη διαδικασία κατάψυξης ωαρίων, το ταξίδι μπορεί να είναι συναισθηματικά και σωματικά σκληρό, από τη γραφειοκρατία των ασφαλιστικών εταιρειών μέχρι το πένθος για τις χαμένες ευκαιρίες. Επιπλέον, η συνεχιζόμενη συζήτηση σχετικά με τα αναπαραγωγικά δικαιώματα – και πιο πρόσφατα, η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Αλαμπάμα ότι τα κατεψυγμένα έμβρυα θεωρούνται παιδιά – επιτείνει το άγχος του καρκίνου και της γονιμότητας, με ορισμένες γυναίκες να αμφισβητούν αν θα μπορέσουν να καταψύξουν τα ωάρια ή τα έμβρυά τους.
Αγώνας ενάντια στην πίεση που ασκεί ο χρόνος
Την ημέρα που η Annie Holschuh έφερε το πρώτο της παιδί στο σπίτι από το νοσοκομείο τον Αύγουστο του 2020, διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού σταδίου 2. Στο πρώτο της ραντεβού, ο ογκολόγος ρώτησε την κ. Holschuh, 37 ετών τότε, αν εκείνη και ο σύζυγός της είχαν τελειώσει με τα παιδιά.
“Είχαμε ένα μωρό πέντε ημερών”, δήλωσε η κ. Holschuh, η οποία εργάζεται στο μάρκετινγκ στο Μιλγουόκι. “Δεν μπορείς καν να το χωνέψεις, έχεις να αντιμετωπίσεις τόσα πολλά”.
Η Dr. Monique James, ψυχίατρος στο Memorial Sloan Kettering Cancer Center που ειδικεύεται στη θεραπεία γυναικών στην αναπαραγωγική τους ηλικία, δήλωσε ότι αυτό το βασανιστικό διπλό χτύπημα μπορεί να είναι δύσκολο για τους ασθενείς να μπορέσουν να συμβιβαστούν με αυτό. “Προσπαθείτε να σώσετε τη δική σας ζωή και κάποιος σας ζητά να σκεφτείτε μια μελλοντική ζωή που δεν έχει διαμορφωθεί ακόμη”, δήλωσε η Δρ Τζέιμς.
Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι το ενδεχόμενο υπογονιμότητας μετά τη θεραπεία του καρκίνου μπορεί να είναι πιο στρεσογόνο από την ίδια τη διάγνωση- για πολλές γυναίκες, ο φόβος της υπογονιμότητας έρχεται δεύτερος μετά το φόβο της υποτροπής του καρκίνου.
Η κ. Holschuh αποφάσισε να καταψύξει έμβρυα με την ελπίδα να αποκτήσει τελικά ένα δεύτερο παιδί, αλλά ανησυχούσε ότι η καθυστέρηση της χημειοθεραπείας για τη συλλογή των ωαρίων της -μια διαδικασία που συνήθως διαρκεί περίπου δύο εβδομάδες- θα μπορούσε να προκαλέσει εξάπλωση του καρκίνου της. “Απλώς θέλεις να φύγει από το σώμα σου τόσο γρήγορα“, είπε.
Αλλά για τις ασθενείς με καρκίνο του μαστού σε πρώιμο στάδιο – που συνήθως ορίζεται ως τα στάδια 1 έως 3 – υπάρχει συνήθως αρκετός χρόνος για να ολοκληρωθεί ένας γύρος συλλογής ωαρίων με ασφάλεια, εφόσον μπορούν να ξεκινήσουν τη διαδικασία γρήγορα, δήλωσε η Δρ Χόουπ Ρούγκο, ιατρική ογκολόγος που ειδικεύεται στην έρευνα και τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο.
Η ανησυχία για το κόστος και την κάλυψη
Ωστόσο, η διατήρηση της γονιμότητας πριν από τη θεραπεία του καρκίνου μπορεί να είναι δαπανηρή. Αν και οι τιμές ποικίλλουν ανάλογα με την κλινική γονιμότητας, ένας μόνο γύρος κατάψυξης ωαρίων ή εμβρύων μπορεί να κοστίσει έως και 15.000 δολάρια. Για κάποιον που αντιμετωπίζει πιθανό οικονομικό άγχος που προκαλείται από τη θεραπεία του καρκίνου, η προσθήκη της θεραπείας γονιμότητας μπορεί να κάνει τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα. “Υπάρχει ένα πραγματικό ζήτημα ισότητας εδώ”, δήλωσε ο Δρ Ρούγκο.
Σύμφωνα με μια εκπρόσωπο μιας εθνικής ένωσης ασφαλιστών υγείας, στις περισσότερες πολιτείες το ποσό της κάλυψης που μπορούν να πάρουν οι άνθρωποι για θεραπείες γονιμότητας καθορίζεται από τους εργοδότες – εκτός αν οι πολιτείες το επιβάλλουν.
Από τον Ιανουάριο του 2024, 16 πολιτείες και η Περιφέρεια της Κολούμπια έχουν ψηφίσει νόμους που απαιτούν από τις ασφαλιστικές εταιρείες να καλύπτουν τις διαδικασίες διατήρησης της γονιμότητας για τους καρκινοπαθείς. Ακόμη και τότε, δήλωσε η Joyce Reinecke, εκτελεστική διευθύντρια της Alliance for Fertility Preservation, πολλοί άνθρωποι με περιορισμένη κάλυψη μπορούν ακόμη να αρνηθούν.
Η Roshni Kamta ασχολήθηκε με αυτά τα ζητήματα. Λίγες ημέρες μετά τη διαδικασία κατάψυξης ωαρίων, η κα Kamta έμαθε ότι ο ασφαλιστής της δεν θα την κάλυπτε. Έκανε έφεση κατά της απόφασης και την απέρριψε και πάλι. “Ένιωθα ότι κανείς δεν ήταν στο πλευρό μου ή δεν επικύρωνε ότι συνέβαινε αυτό το φρικτό πράγμα“, είπε.
Η κ. Kamta έλαβε τελικά επιχορήγηση για να καλύψει το κόστος της κατάψυξης ωαρίων της από το The Chick Mission, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που βοηθά τους καρκινοπαθείς να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους και υποστηρίζει ότι περισσότερες πολιτείες πρέπει να απαιτούν την κάλυψη της θεραπείας γονιμότητας για τους καρκινοπαθείς.
Ακόμα και αν μια γυναίκα δεν έχει αποφασίσει ακόμα αν θέλει παιδιά μετά τη θεραπεία του καρκίνου, “ας δώσουμε στους ανθρώπους την επιλογή“, δήλωσε η Amanda Rice, 47 ετών, τρεις φορές επιζήσασα από καρκίνο, η οποία ίδρυσε το The Chick Mission. “Δεν αποφασίζει ο καρκίνος, δεν αποφασίζει η ασφάλιση. Είναι στο χέρι μας“.
Μια αίσθηση ότι κάτι έχει αφαιρεθεί
Για τις γυναίκες που μπορεί να έχουν ήδη χάσει πράγματα όπως το στήθος ή τα μαλλιά τους στον καρκίνο, μπορεί να νιώθουν ιδιαίτερα άδικο να αντιμετωπίζουν επίσης “τη θλίψη και την απώλεια και το πένθος για κάτι πιο αφηρημένο”, δήλωσε ο Δρ Τζέιμς.
Η Kamilla Linder, 34 ετών, αυτοαπασχολούμενη καθηγήτρια ξένων γλωσσών στη Σάντα Κρουζ της Καλιφόρνια, κατάφερε να καταψύξει τα ωάριά της τον Οκτώβριο του 2023, με οικονομική βοήθεια από διάφορους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς. Αλλά η θεραπεία της θα περιλαμβάνει πιθανότατα πέντε έως 10 χρόνια λήψης του φαρμάκου ταμοξιφαίνης που μπλοκάρει τα οιστρογόνα, και η κ. Linder, η οποία είναι επί του παρόντος ανύπαντρη, ανησυχεί για το πότε και πώς θα μετατρέψει αυτά τα ωάρια σε έμβρυα.
Ενώ ένας αυξανόμενος όγκος ερευνών δείχνει ότι είναι ασφαλές να κάνει ένα διάλειμμα από τέτοιες ορμονικές θεραπείες για να μείνει έγκυος, δεν μπορεί να σταματήσει να νιώθει ότι κάτι της έχει αφαιρεθεί.
“Έχω αυτόν τον φόβο ότι δεν θα αποκτήσω καθόλου παιδιά“, είπε.
Αυτό το συναίσθημα έχει γίνει πιο συνηθισμένο μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της Αλαμπάμα στα τέλη Φεβρουαρίου, δήλωσε η Allie Brumel, συνιδρύτρια ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού για άτομα που έχουν επηρεαστεί από καρκίνο του μαστού και γυναικολογικό καρκίνο, που ονομάζεται The Breasties. Έχει ακούσει από πολλά μέλη της κοινότητας που ανησυχούν για το τι σημαίνει αυτό για τα δικά τους κατεψυγμένα ωάρια και έμβρυα.
“Αυτά τα ωάρια στον πάγο είναι η μόνη μου επιλογή για να αποκτήσω ένα βιολογικό παιδί”, δήλωσε η Lindsey Baker, 39 ετών, σύμβουλος μη κερδοσκοπικών οργανισμών στο Tucson της Αριζόνα, η οποία επέλεξε να αφαιρέσει τις ωοθήκες και τις σάλπιγγες της το 2022, αφού ολοκλήρωσε την ενεργό θεραπεία για καρκίνο του μαστού σταδίου 2. “Το να σκέφτομαι τις επιπτώσεις της πολιτικής που θα μου το στερήσει αυτό, όταν έχω ήδη χάσει τόσα πολλά από τον καρκίνο στα 30 μου, είναι σπαρακτικό”.
Παίρνοντας πίσω τον έλεγχο
Όταν η Trish Michelle, 45 ετών, από το Κουίνς της Νέας Υόρκης, διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού σταδίου 3 το 2016, “κανείς, ούτε μία φορά, δεν ανέφερε το θέμα της γονιμότητας”, είπε. Η κ. Michelle, η οποία ήταν 37 ετών και ήδη μητέρα δύο εφήβων, πήρε γρήγορα την απόφαση να μην το επιδιώξει, μια επιλογή για την οποία μετανιώνει συχνά. “Σε εκείνο το σημείο, που παλεύεις για τη ζωή σου, πρέπει να κάνεις μια γρήγορη διαλογή για το τι είναι πιο σημαντικό“.
Είναι σημαντικό οι γυναίκες ασθενείς με καρκίνο να κάνουν ερωτήσεις και να ενημερώνονται από άλλες που βίωσαν παρόμοιες καταστάσεις, επιζώντας από τον καρκίνο και καταφέρνοντας να διατηρήσουν την γονιμότητά τους!
Ζητήστε άμεση παραπομπή σε ενδοκρινολόγο αναπαραγωγής που ειδικεύεται στην ογκογονιμότητα.
Επίσης, μιλήστε με τον ογκολόγο σας για τις επιπτώσεις της θεραπείας του καρκίνου στη γονιμότητά σας, δήλωσε ο Δρ Rugo. Ρωτήστε για τρόπους μετριασμού των επιπτώσεών της, όπως η προσωρινή διακοπή της λειτουργίας των ωοθηκών σας κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας.
Η κ. Michelle, η οποία εργάζεται τώρα για το The Breasties, δήλωσε ότι ενώ είναι περήφανη που πίεσε για τη μαστογραφία που της έσωσε τη ζωή, λυπάται που δεν υποστήριξε την επιλογή να αποκτήσει περισσότερα παιδιά.
“Το άφησα να είναι το όνειρο που πέθανε“, είπε.
