Η Μαρίνα Λαμπράκη- Πλάκα έφυγε χθες ξαφνικά από την ζωή σε ηλικία 83 ετών. Ήταν ιστορικός τέχνης, αρχαιολόγος και ομότιμη καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Από το 1992 έως το 2022 διετέλεσε διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, ενώ από τις 28 Αυγούστου μέχρι τις 23 Σεπτεμβρίου του 2015 διετέλεσε αναπληρώτρια υπουργός Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων της υπηρεσιακής κυβέρνησης.
Υπήρξε μία επιβλητική προσωπικότητα τόσο για το πνεύμα της όσο και για την παρουσία της με την χαρακτηριστική καρφίτσα στο πέτο της. Έφυγε από τη ζωή όντως συνεχώς ενεργή και μάλιστα ετοιμαζόταν να παραχωρήσει μία νέα συνέντευξη στην οποία θα ανακοίνωνε το μεγάλο σχέδιό της που ήταν η έκθεση του Κωνσταντίνου Παρθένη.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Από το χωριό της στην Κρήτη στην Αθήνα και μετά το Παρίσι
Παντρεύτηκε σε ηλικία μόλις 17 ετών τον φιλόλογο Δημήτρη Πλάκα. Μαζί ονειρευόντουσαν ένα πολύ διαφορετικό μέλλον από το χωριό τους στα βουνά της Κρήτης και είχαν και οι δύο την επιθυμία να ζήσουν μέσα στην τέχνη. Έτσι, έφυγαν για την Αθήνα και μετά για το Παρίσι βάζοντας στο επίκεντρο της ζωής τους την τέχνη. Όλα αυτά έγιναν σε εποχές που όλα αυτά ήταν απαγορευμένα για τις γυναίκες.
Ο πατέρας της ήταν σιδηρουργός με εργαστήριο στο Αρκαλοχώρι στο οποίο περνούσε πολύ χρόνο και η ίδια καθώς ήταν ο χώρος που αγαπούσε να στέκεται ως παιδί. Θεωρούσε το αμόνι του πατέρα της ως αντικείμενο σύγχρονης Τέχνης και για αυτό ήθελε να γίνει σιδηρουργός. Ταυτοχρόνως, εργαζόταν πολλές ώρες στα χωράφια, ενώ στα 15 της αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο. Επίσης εργάστηκε στο παντοπωλείο που είχε ο θείος της στο χωριό.
Ο έρωτας με τον αριστερό καθηγητή του χωριού
Όλα αυτά συνέβαιναν μέχρι που ήρθε για να διδάξει στο νέο κοινοτικό γυμνάσιο του χωριού, ο φιλόλογος Δημήτρης Πλάκας. Ήταν δέκα χρόνια μεγαλύτερός της, ψηλός και όμορφος και αριστερός. Ζούσε σε ένα σπίτι με δεκάδες βιβλία και δίσκους κλασικής μουσικής και ήταν λάτρης της Τέχνης.
Το φλερτ τους ξεκίνησε όταν εκείνος άρχισε να της δανείζει βιβλία και κυρίως εκείνα του Τολστόι και του Ντοστογιέφκσι. Κάπως έτσι, όταν εκείνη έφτασε στα 17 παντρεύτηκε τον Δημήτρη Πλάκα και εκείνος μετά τον γάμο τους της επέτρεψε να συνεχίσει το σχολείο. Η Μαρίνα Λαμπράκη έγινε και πάλι μαθήτρια και αριστούχος με όνειρο τις σπουδές.
Όλες οι συμμαθήτριες της και όχι μόνο ήταν ερωτευμένες μαζί του αλλά ο καρδιοκατακτητής είχε μάτια μόνο για τη Μαρίνα. Δυστυχώς, πέθανε στα 60 του χρόνια και το περίεργο είναι πως όταν η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα επισκεπτόταν τον τάφο του στην Σύρο έβρισκε πάντα φρέσκα λουλούδια. Άγνωστο ήταν όμως το ποιοι τα άφηναν εκεί.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Με την συμβολή του κατάφερε να περάσει στο τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών έπειτα στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και μετά να αποκτήσει υποτροφία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης στο Παρίσι. Μετά το πρώτο μέρος των σπουδών της στην Σορβόνη συνέχισε μέχρι να αποκτήσει και τον διδακτορικό της τίτλο.
Η Μαρίνα από την επιθυμία να γίνει σιδηρουργός κατέληξε τελικά να διδάσκει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και σε πανεπιστήμια της Ελλάδος και του εξωτερικού και να οργανώνει εκθέσεις διεθνούς απήχησης. Εν τέλει, ανέλαβε την διοίκηση της Εθνικής Πινακοθήκες από το 1992 ως το 2022.
Μέσα σε όλη αυτή την ακαδημαϊκή πορεία και τον πολύχρονο γάμο συνειδητά επέλεξε να μην κάνει παιδί με τον άνδρα της. Όταν εκείνος πέθανε της ζήτησε να μην ξαναπαντρευτεί κάτι που η ίδια έκανε όχι επειδή ήθελε να ακολουθήσει την επιθυμία του. Αλλά όπως έλεγε γιατί δεν κατάφερε ποτέ να ερωτευθεί άλλον άνθρωπο.
“Έφυγε” λίγο πριν τελειώσει η θητεία της στην εθνική πινακοθήκη
Τον επόμενο μήνα θα έκλεινε 30 χρόνια στο τιμόνι της Εθνικής Πινακοθήκης και η ίδια δήλωνε πως ήρθε η ώρα να φύγει εκείνη για να αναδειχθούν τα νέα παιδιά. Μπορεί η πινακοθήκη να ήταν η ζωή της αλλά ήθελε να δώσει χώρο στα νιάτα.
Την τελευταία χρονιά της ζωής της ξενάγησε τον Εμμανουέλ Μακρόν και τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην έκθεση που οργανώθηκε στο Μουσείο του Λούβρου με τίτλο “Παρίσι- Αθήνα: Γέννηση της σύγχρονης Ελλάδας”, ενώ επεστράφει και το κλεμμένο έργο του Πάμπλο Πικάσο που είχε κλαπεί από το 2012, και το οποίο θεωρούσε πληγή στην καριέρα της.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Την Τετάρτη, θα παρουσίαζε μια μεγάλη έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη με την οποία θα έκλεινε την θητεία της και θα ήταν αφιερωμένη Κωνσταντίνο Παρθένη και την ιδανική του Ελλάδα. Τις λεπτομέρειες της έκθεσης της τακτοποιούσε μέχρι την τελευταία στιγμή για να είναι όλα στην εντέλεια.
Ωστόσο, το Σάββατο εισήχθη στο αιφνδίως στο νοσοκομείο και το πρωί της Δευτέρας άφησε την τελευταίας της πνοή. Έκλεισε έτσι, ένας κύκλος ζωής με πολλές επιτυχίες που μέτρησε 30 χρόνια διοίκησης της Εθνικής Πινακοθήκης που επί των ημερών της εκσυγχρονίστηκε και 41 χρόνια στο τιμόνι του Μουσείου Μπενάκη ο Αγγελος Δεληβορριάς.
