Στην πόλη, πάρκα και πράσινοι χώροι συμβάλλουν στην πτώση της θερμοκρασίας και προωθούν τη βιοποικιλότητα, όμως βοηθούν και στην επιβράδυνση της γήρανσης των κυττάρων: σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε χθες Τετάρτη στο επιστημονικό περιοδικό Science Advances οι άνθρωποι που ζουν κοντά σε νησίδες πρασίνου είναι βιολογικά κατά μέσο όρο δυόμισι χρόνια νεότεροι σε σχέση με τους υπόλοιπους.

Πάνω από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού ζει τώρα σε αστικές περιοχές και προβλέπεται ότι περίπου το 68% θα ζει σε αστικές περιοχές έως το 2050 . Ο αστικός χώρος πρασίνου συμπεριλαμβανομένων πάρκων, πράσινων στεγών και κοινοτικών κήπων παρέχει κρίσιμες υπηρεσίες οικοσυστήματος και τα πιθανά οφέλη τους στην υγιή γήρανση (συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης καρδιαγγειακής υγείας και της χαμηλότερης θνησιμότητας) τεκμηριώθηκαν στη βιβλιογραφία. Αν και πιθανά μονοπάτια, συμπεριλαμβανομένης της φυσικής δραστηριότητας, του κοινωνικού δικτύου και της αλληλεπίδρασης, έχουν προταθεί για να εξηγήσουν εν μέρει πώς η περιβάλλουσα πρασινάδα μπορεί να επηρεάσει τα αποτελέσματα της υγείας, οι υποκείμενοι μοριακοί βιολογικοί μηχανισμοί αυτών των συσχετίσεων παραμένουν ασαφείς.

Ένας πιθανός μηχανισμός είναι οι επιγενετικές τροποποιήσεις, όπως τα ανώμαλα επίπεδα μεθυλίωσης του DNA, τα οποία σχετίζονται τόσο με περιβαλλοντικές εκθέσεις όσο και με συνθήκες υγείας. Η συσσωρευμένη έκθεση σε περιβαλλοντικούς παράγοντες μπορεί να διεγείρει την υπερ- ή υπομεθυλίωση του DNA με την πάροδο του χρόνου για να επηρεάσει την ανθρώπινη υγεία. Μελέτες συσχέτισης σε επίπεδο επιγονιδιώματος έχουν εντοπίσει διαφορετικές μεθυλιωμένες περιοχές που σχετίζονται με την πρασινάδα των κατοικιών που έδειξαν εμπλουτισμό σε βιοδείκτες φυσικής δραστηριότητας και αλλοστατικό φορτίο, ψυχική υγεία, μεταβολικές ασθένειες και νεοπλάσματα. Ένας συνοπτικός βιοδείκτης, η βιολογική ηλικία που βασίζεται στη μεθυλίωση του DNA (επιγενετική ηλικία), έχει προταθεί ως προγνωστικός δείκτης των αποτελεσμάτων υγείας που σχετίζονται με την ηλικία. Αυτό υποστηρίζεται από πολλές προηγούμενες μελέτες επιγενετικής ηλικίας που παρατήρησαν συσχετίσεις με καρδιαγγειακή νόσο (CVD), καρκίνο και θνησιμότητα, καθώς και διάφορες μεταβλητές του τρόπου ζωής και της έκθεσης που σχετίζονται με την υγεία.

«Η ζωή κοντά σε πράσινο βοηθά να διατηρούμαστε πιο νέοι σε σχέση με την πραγματική μας ηλικία»

«Η ζωή κοντά σε πράσινο βοηθά να διατηρούμαστε πιο νέοι σε σχέση με την πραγματική μας ηλικία», εξήγησε η Κιέζου Κιμ, βασική συντάκτρια της έρευνας, μεταδιδακτορική ερευνήτρια ιατρικής στο πανεπιστήμιο Northwestern.

«Πιστεύουμε ότι η ανακάλυψή μας θα έχει σημαντικές συνέπειες στον αστικό σχεδιασμό σε ό,τι αφορά την επέκταση του πρασίνου, την προώθηση της δημόσιας υγείας και τον περιορισμό των ανισοτήτων στην υγεία», πρόσθεσε.

Οι άνθρωποι που ζουν πιο κοντά στη φύση έχουν καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία

Ήδη είχε εντοπιστεί η σύνδεση μεταξύ της ύπαρξης πρασίνου και της καλύτερης καρδιαγγειακής υγείας των ανθρώπων, καθώς και των χαμηλότερων ποσοστών θνησιμότητας. Οι ερευνητές εκτιμούσαν ότι η σωματική άσκηση και οι κοινωνικές επαφές στα πάρκα διαδραμάτιζαν ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση. Όμως μέχρι τώρα δεν ήταν ξεκάθαρο ότι τα ίδια τα πάρκα επιβραδύνουν τη γήρανση των κυττάρων.

Ανισότητες

Η Κιμ και οι συνάδελφοί της παρακολούθησαν περισσότερους από 900 ανθρώπους, λευκούς και μαύρους, σε τέσσερις αμερικανικές πόλεις (Μπέρμιγχαμ, Σικάγο, Μινεάπολη και Όκλαντ) για διάστημα 20 ετών, από το 1986 ως το 2006.

Με τη βοήθεια δορυφορικών εικόνων, η ομάδα μέτρησε την απόσταση μεταξύ των κατοικιών των συμμετεχόντων και των χώρων πρασίνου. Επίσης εξέτασε δείγματα αίματος που πήρε από τους συμμετέχοντες την 15η και την 20η χρονιά της έρευνας προκειμένου να καθορίσει τη βιολογική τους ηλικία.

Στη συνέχεια οι ερευνητές έφτιαξαν επιστημονικά μοντέλα για να αποτιμήσουν τα αποτελέσματα και έλαβαν υπόψη τους διάφορες μεταβλητές που θα μπορούσαν να τα επηρεάσουν, όπως η εκπαίδευση, το εισόδημα, αν είναι καπνιστές ή όχι…

Παρατήρησαν ότι τα άτομα τα σπίτια των οποίων είχαν γύρω τους 30% πρασίνου σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων ήταν κατά μέσο όρο νεότεροι βιολογικά κατά 2,5 χρόνια σε σχέση με αυτά που είχαν γύρω τους 20% πρασίνου.

Ωστόσο τα οφέλη δεν ήταν ίδια για όλους.

Οι μαύροι που ζούσαν κοντά σε πράσινο ήταν μόνο κατά ένα χρόνο νεότεροι από την πραγματική τους ηλικία, ενώ οι λευκοί κατά τρία χρόνια.

«Άλλοι παράγοντες όπως το στρες, η ποιότητα των πράσινων χώρων και διάφοροι κοινωνικοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν τα οφέλη», εξήγησε η Κιμ, ενώ πρόσθεσε ότι αυτές οι διαφορές θα πρέπει να εξεταστούν από άλλες έρευνες.

Για παράδειγμα οι άνθρωποι που ζουν υποβαθμισμένες συνοικίες αποφεύγουν να συχνάζουν στα πάρκα εκεί, καθώς αυτά πολλές φορές χρησιμεύουν για παράνομες δραστηριότητες. Κατά συνέπεια τα οφέλη για την υγεία τους είναι μικρότερα.

Οι επόμενοι επιστήμονες μπορεί να εξετάσουν τη σύνδεση μεταξύ των πράσινων χώρων και συγκεκριμένων συνεπειών για την υγεία των ανθρώπων, σημείωσε η Κιμ. Ο τρόπος με τον οποίο το πράσινο καθυστερεί τη γήρανση δεν είναι ακόμη ξεκάθαρος, εξήγησε, προσθέτοντας ότι γνωρίζουμε απλώς ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ πρασίνου και νεότητας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Με πληροφορίες από την έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Science Advances