Θέλεις να χάσεις κιλά, αλλά οι παραδοσιακές μέθοδοι δίαιτας δεν έχουν αποτέλεσμα; Οι Βαριατρικές επεμβάσεις, είναι ίσως η λύση που αναζητάς

Γράφει η Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, Αδαμαντία Παπαϊωάννου

Πρόσφατα ακούσαμε στις ειδήσεις για το θάνατο ενός δεκαπεντάχρονου κοριτσιού, μετά από κάποια βαριατρική επέμβαση. Το γεγονός αυτό μας λύπησε όλους και σε πολλούς σίγουρα έχει εγείρει ερωτήματα, όπως τι είναι οι βαριατρικές επεμβάσεις, εάν επιτρέπονται στα παιδιά και κατά πόσο είναι ασφαλείς για την απώλεια βάρους.

Τι είναι οι βαριατρικές επεμβάσεις;

Πρόκειται για χειρουργικές επεμβάσεις στον γαστρεντερικό σωλήνα, οι οποίες χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της νοσογόνου παχυσαρκίας. Έχουν αποτελέσματα στην απώλεια βάρους, καθώς και σε παθολογικές καταστάσεις που σχετίζονται με την παχυσαρκία, όπως ο διαβήτης τύπου 2 και η υπέρταση. Παρόλα αυτά, πρόκειται για εξαιρετικά σοβαρά χειρουργεία, τα οποία συστήνονται ως λύση μόνον εφόσον το άτομο δεν καταφέρει να χάσει βάρος με διαιτολογικές αλλαγές και τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής του. Σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως η μαγική λύση, αλλά ως σοβαρές επεμβάσεις που εγκυμονούν πιθανούς κινδύνους για την υγεία. Για το λόγο αυτό υπάρχουν αυστηρά κριτήρια για την εισαγωγή στο χειρουργείο, που θα πρέπει να εξετάζονται ενδελεχώς.

Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες βαριατρικές επεμβάσεις;

Το γαστρικό bypass ή Roux-en-Y

Κατά την επέμβαση αυτή το άνω μέρος του στομάχου συνδέεται απευθείας με το λεπτό έντερο. Έτσι ένα μεγάλο μέρος του στομάχου μαζί με ένα μικρό μέρος στην αρχή του λεπτού εντέρου παρακάμπτονται, με αποτέλεσμα η χωρητικότητα του στομάχου να μικραίνει κατά πολύ και το άτομο να αισθάνεται χορτασμένο με πολύ μικρή ποσότητα τροφής.

Το γαστρικό μανίκι

Στην περίπτωση αυτή ένα μέρος του στομάχου αποκόπτεται από το υπόλοιπο, με αποτέλεσμα και πάλι την μικρή χωρητικότητα του εναπομείναντος στομάχου και την αδυναμία κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας τροφής.

Ο γαστρικός δακτύλιος

Θεωρείται ότι έχει το μικρότερο ρίσκο, συγκριτικά με τις υπόλοιπες επεμβάσεις, καθώς είναι η λιγότερο παρεμβατική μέθοδος. Ένας δακτύλιος από σιλικόνη τοποθετείται γύρω από το άνω μέρος του στομάχου, δημιουργώντας μικρότερη χωρητικότητα. Το μέγεθος του δακτυλίου είναι επαναρυθμιζόμενο και ακολουθεί τον ρυθμό απώλειας βάρους του ασθενούς.

Ποια τα κριτήρια για να κάνει κανείς μία τέτοια επέμβαση;

Οι βαριατρικές επεμβάσεις δεν είναι κατάλληλες για την αντιμετώπιση, απλώς, της παχυσαρκίας. Το άτομο που θα υποβληθεί σε μία τέτοια επέμβαση θα πρέπει να πληροί όλες τις παρακάτω προϋποθέσεις:

– Υπάρχει παχυσαρκία 3ου βαθμού (Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) άνω του 40) ή παχυσαρκία 2ου βαθμού (ΔΜΣ = 35-40) με ταυτόχρονη σοβαρή παθολογία (Διαβήτης τύπου 2 ή υπέρταση), η οποία θα μπορούσε να βελτιωθεί με την απώλεια βάρους.

– Όλες οι κατάλληλες μη-εγχειρητικές μέθοδοι έχουν δοκιμαστεί, αλλά το άτομο δεν έχει καταφέρει να χάσει ή να διατηρήσει το βάρος σε επίπεδα που θεωρούνται κλινικά ευεργετικά.

– Το άτομο έχει λάβει ή θα λάβει διαχείριση σε επίπεδο πολυεπιστημονικό (tier 3). Αυτό σημαίνει ότι το άτομο θα πρέπει να παρακολουθείται πριν και μετά την επέμβαση από μία ομάδα επιστημόνων (ιατρούς, διαιτολόγους και ψυχολόγους), που θα εκτιμούν την κατάσταση του και θα κάνουν τις αντίστοιχες παρεμβάσεις για την επιτυχία της απώλειας βάρους και τη διατήρηση/βελτίωση της συνολικής υγείας.

– Το άτομο πληροί τα γενικά κριτήρια για αναισθησία και χειρουργική επέμβαση.

– Το άτομο δεσμεύεται στην μακροπρόθεσμη παρακολούθηση μετά το χειρουργείο.

Ποιοι οι κίνδυνοι μετά από μία βαριατρική επέμβαση;

Όπως σε κάθε σοβαρό χειρουργείο, υπάρχουν κίνδυνοι αιμορραγίας, επιμόλυνσης, ανεπιθύμητων επιπλοκών κατά την αναισθησία, διαρροές του γαστρεντερικού σωλήνα κ.ά. Σε περισσότερο μακροπρόθεσμο επίπεδο, οι κίνδυνοι είναι:

δυσαπορόφηση θρεπτικών στυστατικών και υποσιτισμός
γαστρεντερικές διαταραχές
απόφραξη του εντερικού σωλήνα
υπογλυκαιμία
πέτρες στη χολή
θρόμβωση
έλκη
διάτρηση στομάχου
διαρροή γαστρικού περιεχομένου

Είναι η βαριατρική επέμβαση κατάλληλη για παχύσαρκα παιδιά;

Στα παιδιά και τους νέους δεν συστήνεται, γενικά, η βαριατρική επέμβαση, παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις και εφόσον το παιδί έχει φτάσει σε ωρίμανση της φυσιολογίας του. Όπως αντίστοιχα και στους ενήλικες, η επιστημονική ομάδα που θα αναλάβει ένα τέτοιο περιστατικό θα πρέπει να διαθέτει τους κατάλληλους ειδικούς για να αντιμετωπίσουν κάθε ρίσκο που αφορά:

– την προ-εγχειρητική κατάσταση του παιδιού και τους πιθανούς κινδύνους σχετικά με την εκδήλωση ασθενειών ή/και διατροφικών διαταραχών

– την ψυχική υγεία του παιδιού

– πιθανή συννοσηρότητα

– πιθανή πλαστική χειρουργική, εφόσον κριθεί απαραίτητο, μετά την επέμβαση

– προβλήματα δυσαπορρόφησης θρεπτικών συστατικών

Τι ακολουθεί μετά από μία τέτοια επέμβαση;

Το άτομο θα πρέπει να γνωρίζει ότι μετά τη βαριατρική επέμβαση ακολουθεί συστηματική παρακολούθηση, με ειδική διατροφή (υγρά τρόφιμα για τις πρώτες μέρες και εισαγωγή μαλακών και στερεών τροφών σταδιακά), συχνές εξετάσεις για την αξιολόγηση των βιοδεικτών και των επιπέδων διαφόρων ιχνοστοιχείων, πιθανή ψυχολογική παρακολούθηση, διατροφικές παρεμβάσεις και συστάσεις για φυσική δραστηριότητα και χορήγηση συμπληρωμάτων διατροφής, ίσως εφόρου ζωής. Τέλος, το άτομο είναι σημαντικό να έχει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον για να καταφέρει να διαχειριστεί τις πιθανές ψυχολογικές μεταπτώσεις που μπορεί να προκύψουν μετά από μία τόσο μεγάλη αλλαγή στη ζωή του.

Αδαμαντία Παπαϊωάννου, MSc

Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Mindfoodness,

Κέντρο Εξατομικευμένης Διατροφής & Διατροφικής Εκπαίδευσης

https://mfn.gr/sxetika-me-emas/

Ρούμελης 2, Αλσούπολη, Ν. Ιωνία

Τηλ : 2102777922, e mail: [email protected]

Πηγές

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27034443/

https://www.nice.org.uk/guidance/cg189

https://europepmc.org/article/pmc/pmc7583474

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1743919109001800