Αν και η καφεΐνη είναι γενικά ασφαλής σε χαμηλές έως μέτριες ποσότητες, τα υψηλά επίπεδα κατανάλωσης μπορεί να προκαλέσουν δυσάρεστες και ακόμη και επικίνδυνες παρενέργειες.
Ο καφές και το τσάι είναι απίστευτα ροφήματα, που όλοι καταναλώνουμε καθημερινά. Τα περισσότερα είδη περιέχουν καφεΐνη, μια ουσία που μπορεί να ενισχύσει τη διάθεσή σας, το μεταβολισμό και τη διανοητική και σωματική σας απόδοση. Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι είναι ασφαλές για τους περισσότερους ανθρώπους όταν καταναλώνεται σε χαμηλές έως μέτριες ποσότητες.

Ωστόσο, οι υψηλές δόσεις καφεΐνης μπορεί να έχουν δυσάρεστες έως και επικίνδυνες παρενέργειες. Η έρευνα έχει δείξει ότι τα γονίδιά σας έχουν μεγάλη επιρροή στην ανοχή σας σε αυτό. Μερικοί μπορούν να καταναλώνουν πολύ περισσότερη καφεΐνη από άλλους χωρίς να βιώσουν αρνητικές επιπτώσεις. Επιπλέον, τα άτομα που δεν είναι συνηθισμένα στην καφεΐνη μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα μετά την κατανάλωση μιας δόσης που συνήθως θεωρείται μέτρια .

Αυτές είναι οι παρενέργειες της υπερβολικής καφεΐνης:

Ανησυχία

Η καφεΐνη είναι γνωστό ότι αυξάνει την εγρήγορση. Λειτουργεί αναστέλλοντας τις επιδράσεις της αδενοσίνης, μιας χημικής ουσίας του εγκεφάλου που σας κάνει να αισθάνεστε κουρασμένοι. Ταυτόχρονα, πυροδοτεί την απελευθέρωση της αδρεναλίνης, της ορμόνης «fight-or-flight» που σχετίζεται με αυξημένη ενέργεια . Ωστόσο, σε υψηλότερες δόσεις, αυτές οι επιδράσεις μπορεί να γίνουν πιο έντονες, οδηγώντας σε άγχος και νευρικότητα. Στην πραγματικότητα, η αγχώδης διαταραχή που προκαλείται από την καφεΐνη είναι ένα από τα τέσσερα σύνδρομα που σχετίζονται με την καφεΐνη, που αναφέρονται στο Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM), το οποίο δημοσιεύεται από την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία.

Εξαιρετικά υψηλές ημερήσιες προσλήψεις 1.000 mg ή περισσότερο την ημέρα έχει αναφερθεί ότι προκαλούν νευρικότητα και παρόμοια συμπτώματα στους περισσότερους ανθρώπους, ενώ ακόμη και μια μέτρια πρόσληψη μπορεί να οδηγήσει σε παρόμοια αποτελέσματα σε άτομα ευαίσθητα στην καφεΐνη. Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι οι μέτριες δόσεις προκαλούν γρήγορη αναπνοή και αυξάνουν τα επίπεδα άγχους όταν καταναλώνονται σε μία δόση. Αν παρατηρήσετε ότι νιώθετε συχνά νευρικοί ή νευρικοί, ίσως είναι καλή ιδέα να εξετάσετε την πρόσληψη καφεΐνης και να τη μειώσετε.

Αϋπνία

Η ικανότητα της καφεΐνης να βοηθά τους ανθρώπους να μείνουν ξύπνιοι είναι μια από τις πιο πολύτιμες ιδιότητες της. Από την άλλη πλευρά, η υπερβολική ποσότητα καφεΐνης μπορεί να δυσκολέψει τον επαρκή ύπνο. Μελέτες έχουν δείξει ότι η υψηλότερη πρόσληψη καφεΐνης φαίνεται να αυξάνει τον χρόνο που χρειάζεται για να αποκοιμηθείτε. Μπορεί επίσης να μειώσει τον συνολικό χρόνο ύπνου, ειδικά στους ηλικιωμένους. Αντίθετα, οι χαμηλές ή μέτριες ποσότητες καφεΐνης δεν φαίνεται να επηρεάζουν πολύ τον ύπνο σε άτομα που θεωρείται πως κάνουν καλό ύπνο ή ακόμα και σε άτομα με αυτοαναφερόμενη αϋπνία.

Μπορεί να μην συνειδητοποιήσετε ότι η υπερβολική ποσότητα καφεΐνης παρεμβαίνει στον ύπνο σας, αν υποτιμήσετε την ποσότητα καφεΐνης που λαμβάνετε. Αν και ο καφές και το τσάι είναι οι πιο συμπυκνωμένες πηγές καφεΐνης, βρίσκεται επίσης στη σόδα, το κακάο, τα ενεργειακά ποτά και πολλά είδη φαρμάκων. Για παράδειγμα, μια δόση ενέργειας μπορεί να περιέχει έως και 350 mg καφεΐνης, ενώ ορισμένα ενεργειακά ποτά παρέχουν έως και 505 mg ανά κουτί . Είναι σημαντικό ότι η ποσότητα καφεΐνης που μπορείτε να καταναλώσετε χωρίς να επηρεαστεί ο ύπνος σας θα εξαρτηθεί από τη γενετική σας και άλλους παράγοντες. Επιπλέον, η καφεΐνη που καταναλώνεται αργότερα μέσα στην ημέρα μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο επειδή τα αποτελέσματά της μπορεί να χρειαστούν αρκετές ώρες για να εξαλειφθούν.

Η έρευνα έχει δείξει ότι ενώ η καφεΐνη παραμένει στο σύστημά σας κατά μέσο όρο για πέντε ώρες, η χρονική περίοδος μπορεί να κυμαίνεται από μιάμιση ώρα έως εννέα ώρες, ανάλογα με το άτομο. Μια μελέτη διερεύνησε πώς ο χρόνος κατάποσης καφεΐνης επηρεάζει τον ύπνο. Οι ερευνητές έδωσαν σε 12 υγιείς ενήλικες 400 mg καφεΐνης είτε έξι ώρες πριν τον ύπνο, τρεις ώρες πριν τον ύπνο ή αμέσως πριν τον ύπνο. Τόσο ο χρόνος που χρειάστηκαν και οι τρεις ομάδες για να αποκοιμηθούν όσο και ο χρόνος που πέρασαν ξύπνιοι τη νύχτα αυξήθηκαν σημαντικά . Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι είναι σημαντικό να δίνετε προσοχή τόσο στην ποσότητα όσο και στο χρόνο της καφεΐνης για να βελτιστοποιήσετε τον ύπνο σας

Πεπτικά προβλήματα

Πολλοί άνθρωποι βρίσκουν ότι ένα πρωινό φλιτζάνι καφέ βοηθάει τα έντερά τους να κινηθούν. Η καθαρτική δράση του καφέ έχει αποδοθεί στην απελευθέρωση γαστρίνης, μιας ορμόνης που παράγει το στομάχι που επιταχύνει τη δραστηριότητα στο παχύ έντερο. Επιπλέον, ο καφές χωρίς καφεΐνη έχει αποδειχθεί ότι παράγει παρόμοια απόκριση.

Δεδομένου αυτού του αποτελέσματος, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι μεγάλες δόσεις καφεΐνης μπορεί να οδηγήσουν σε χαλαρά κόπρανα ή ακόμα και διάρροια σε μερικούς ανθρώπους. Αν και για πολλά χρόνια πιστευόταν ότι ο καφές προκαλεί έλκος στομάχου, μια μεγάλη μελέτη με περισσότερους από 8.000 ανθρώπους δεν βρήκε καμία σχέση μεταξύ των δύο.

Από την άλλη πλευρά, ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι τα ροφήματα με καφεΐνη μπορεί να επιδεινώσουν τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση σε μερικούς ανθρώπους.

Μυϊκή διάσπαση

Η ραβδομυόλυση είναι μια πολύ σοβαρή κατάσταση κατά την οποία κατεστραμμένες μυϊκές ίνες εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος, οδηγώντας σε νεφρική ανεπάρκεια και άλλα προβλήματα. Οι συνήθεις αιτίες της ραβδομυόλυσης περιλαμβάνουν τραύμα, λοίμωξη, κατάχρηση ναρκωτικών, μυϊκή καταπόνηση και δαγκώματα από δηλητηριώδη φίδια ή έντομα. Επιπλέον, έχουν υπάρξει αρκετές αναφορές ραβδομυόλυσης που σχετίζονται με υπερβολική πρόσληψη καφεΐνης, αν και αυτό είναι σχετικά σπάνιο. Σε μια περίπτωση, μια γυναίκα εμφάνισε ναυτία, έμετο και σκούρα ούρα αφού ήπιε (1 λίτρο) καφέ που περιείχε περίπου 565 mg καφεΐνης. Ευτυχώς, ανάρρωσε μετά από θεραπεία με φάρμακα και υγρά.

Εθισμός

Παρά όλα τα οφέλη της καφεΐνης για την υγεία, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μπορεί να γίνει μία κακιά συνήθεια. Μια λεπτομερής ανασκόπηση προτείνει ότι παρόλο που η καφεΐνη ενεργοποιεί ορισμένες χημικές ουσίες του εγκεφάλου παρόμοια με τον τρόπο που κάνουν η κοκαΐνη και οι αμφεταμίνες, δεν προκαλεί κλασικό εθισμό με τον τρόπο που προκαλούν αυτά τα φάρμακα.

Ωστόσο, μπορεί να οδηγήσει σε ψυχολογική ή σωματική εξάρτηση, ειδικά σε υψηλές δόσεις. Σε μια μελέτη, 16 άτομα που συνήθως κατανάλωναν υψηλή, μέτρια ή καθόλου καφεΐνη συμμετείχαν σε ένα τεστ λέξεων αφού έμειναν χωρίς καφεΐνη όλη τη νύχτα. Μόνο οι χρήστες με υψηλή περιεκτικότητα σε καφεΐνη έδειξαν προκατάληψη για λέξεις που σχετίζονται με την καφεΐνη και είχαν έντονη λαχτάρα για καφεΐνη. Επιπλέον, η συχνότητα πρόσληψης καφεΐνης φαίνεται να παίζει ρόλο στην εξάρτηση.

Σε μια άλλη μελέτη, 213 χρήστες καφεΐνης συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια αφού πέρασαν 16 ώρες χωρίς να την καταναλώσουν. Οι καθημερινοί χρήστες είχαν μεγαλύτερες αυξήσεις στους πονοκεφάλους, την κόπωση και άλλα συμπτώματα στέρησης από τους μη καθημερινούς χρήστες. Παρόλο που η ένωση δεν φαίνεται να προκαλεί αληθινό εθισμό, εάν πίνετε τακτικά πολύ καφέ ή άλλα ροφήματα με καφεΐνη, υπάρχει πολύ καλή πιθανότητα να εξαρτηθείτε από τις επιπτώσεις της.

Πηγή: Healthline