Μετά από σχεδόν μια δεκαετία στη φυλακή, η άνοδος του ιδρυτή του ομίλου Wagner ήταν εκπληκτική. Πού βρίσκεται όμως το ταβάνι της φιλοδοξίας του; Μερικοί από αυτούς που τον γνώρισαν περιγράφουν την πορεία του προς την εξουσία.
Στο αποκορύφωμα της πρώτης, μυστικής εισβολής της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία, το καλοκαίρι του 2014, μια ομάδα ανώτατων Ρώσων αξιωματούχων συγκεντρώθηκε στα κεντρικά γραφεία του υπουργείου Άμυνας, ένα επιβλητικό κτίριο της εποχής του Στάλιν στις όχθες του ποταμού Μόσχα.
Ήταν εκεί για να συναντήσουν τον Yevgeny Prigozhin, έναν μεσήλικα άνδρα με ξυρισμένο κεφάλι και χοντροκομμένο τόνο, τον οποίο πολλοί στην αίθουσα γνώριζαν μόνο ως υπεύθυνο για τις συμβάσεις τροφοδοσίας του στρατού.
Τώρα, ο Prigozhin είχε διαφορετικό είδος ζήτησης. Ήθελε γη από το υπουργείο Άμυνας που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για την εκπαίδευση «εθελοντών» που δεν θα είχαν επίσημους δεσμούς με τον ρωσικό στρατό, αλλά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να πολεμήσουν υπέρ της Ρωσίας.
Σε πολλούς στο υπουργείο δεν άρεσε ο τρόπος του Πριγκόζιν, αλλά κατέστησε σαφές ότι αυτό δεν ήταν συνηθισμένο αίτημα. «Οι εντολές προέρχονται από τον παπά», είπε στους αξιωματούχους της άμυνας, χρησιμοποιώντας ένα ψευδώνυμο για τον Βλαντιμίρ Πούτιν που είχε σχεδιαστεί για να τονίσει την εγγύτητά του με τον πρόεδρο.
Αυτός ο απολογισμός της συνάντησης, που δεν έχει αναφερθεί προηγουμένως, δόθηκε από πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Άμυνας με άμεση γνώση των συζητήσεων.
«Εκείνη την εποχή, δεν σκεφτόμουν πολύ το έργο», είπε ο πρώην αξιωματούχος.
Στην πραγματικότητα, οι αποφάσεις που ελήφθησαν εκείνη την ημέρα θα είχαν τεράστιο αντίκτυπο στην εξωτερική πολιτική της Ρωσίας και στις στρατιωτικές της περιπέτειες τα επόμενα χρόνια. Ο στρατός των συμβατικών μαχητών του Prigozhin θα γινόταν γνωστός ως ομάδα Wagner και θα έβλεπε δράση στην Ουκρανία, τη Συρία και πολλές αφρικανικές χώρες.
Από την απόφαση του Πούτιν πέρυσι να εξαπολύσει μια πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία, ο Βάγκνερ έχει επικεντρώσει ξανά τις δραστηριότητές του στη γείτονα της Ρωσίας. Οι τάξεις της έχουν αυξηθεί σε περίπου 50.000, σύμφωνα με εκτιμήσεις των δυτικών μυστικών υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων δεκάδων χιλιάδων πρώην κρατουμένων που στρατολογήθηκαν από φυλακές σε όλη τη Ρωσία, συχνά προσωπικά από τον Πριγκόζιν.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, καθώς τα στρατεύματα του Prigozhin κατέλαβαν την ουκρανική πόλη Soledar, το πρώτο εδαφικό κέρδος της Μόσχας στον πόλεμο από το καλοκαίρι, ο Prigozhin δημοσίευσε ένα βίντεο που επαινούσε τον Wagner ως «πιθανώς τον πιο έμπειρο στρατό στον κόσμο σήμερα». Ο Πριγκόζιν έχει κερδίσει τη φήμη του πιο σκληρού διοικητή μεταξύ εκείνων που ηγούνται της ζοφερής εισβολής της Ρωσίας. Φαινόταν να υποστηρίζει σιωπηρά ένα βίντεο που δείχνει τη δολοφονία, με βαριοπούλα, ενός αποστάτη Βάγκνερ που προφανώς είχε παραδοθεί από τους Ουκρανούς σε ανταλλαγή αιχμαλώτων. «Ο θάνατος ενός σκύλου για έναν σκύλο», είπε ο Πριγκόζιν σε δήλωση εκείνη την εποχή.
Όταν αποφυλακίστηκε πουλούσε χοτ ντογκ για να ζήσει
Ο Prigozhin δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο για αυτό το άρθρο. Αλλά μετά από χρόνια που λειτουργεί στη σκιά, απολαμβάνει ξεκάθαρα τα φώτα της δημοσιότητας ως ένα από τα πιο ισχυρά -και πιο πολυσυζητημένα- μέλη της αυλής του Πούτιν. Ήταν μια εξαιρετική ανάβαση για κάποιον που κάποτε πέρασε σχεδόν μια δεκαετία στη φυλακή και που έγινε πωλητής χοτ ντογκ με την αποφυλάκισή του. Ο Guardian έχει μιλήσει με πολλούς ανθρώπους που γνώριζαν τον Πριγκόζιν όλα αυτά τα χρόνια, πολλοί από τους οποίους ζήτησαν την ανωνυμία τους για να μιλήσουν ελεύθερα, για να συνθέσουν την ιστορία του. Από αυτές τις συνομιλίες, αναδύεται μια εικόνα ενός αδίστακτου μηχανορραφή που ήταν υπάκουος στους κοινωνικούς ανωτέρους και συχνά τυραννικός προς τους υφιστάμενους καθώς ανέβαινε στην κορυφή.
«Είναι οδηγός και ταλαντούχος, και δεν θα αποσυρθεί από τίποτα για να πάρει αυτό που θέλει», είπε ένας επιχειρηματίας που γνώριζε τον Πριγκόζιν τη δεκαετία του 1990.
Δόξα και πλούτος
Για τον Πριγκόζιν, όσοι τον γνωρίζουν εικάζουν, ούτε τα χρήματα ούτε η δύναμη ήταν ο μοναδικός παράγοντας κινήτρου, αν και έχει συγκεντρώσει πολλά και τα δύο στην πορεία. Αντίθετα, λένε, τον οδηγεί η συγκίνηση του κυνηγητού, η πεποίθηση ότι μάχεται με διεφθαρμένες ελίτ για λογαριασμό του απλού ανθρώπου και η επιθυμία να συντρίψει τους αντιπάλους του. «Φαίνεται ότι ξεφεύγει από την ίδια τη διαδικασία, όχι μόνο από το τελικό αποτέλεσμα», είπε ο πρώην αξιωματούχος της άμυνας. Με τα χρόνια, ο Πριγκόζιν έχει δημιουργήσει πολλούς εχθρούς: πρώην επιχειρηματικούς εταίρους που αισθάνονται εξαπατημένοι, στρατηγούς που έχει επικρίνει ως γραφειοκράτες και ανώτατους αξιωματούχους ασφαλείας που φοβούνται ότι έχει φιλοδοξίες να καταλάβει την πολιτική εξουσία. Αλλά μέχρι στιγμής, έχει διατηρήσει την εύνοια του πιο σημαντικού υποστηρικτή του: του ανθρώπου που αποκαλεί Παπά.
Ο Evgeny Prigozhin γεννήθηκε στο Λένινγκραντ, σημερινή Αγία Πετρούπολη, το 1961, εννέα χρόνια μετά τον Πούτιν. Ο πατέρας του πέθανε όταν ήταν νέος. Η μητέρα του εργαζόταν σε νοσοκομείο, είπε ο Πριγκόζιν. Ο νεαρός Πριγκόζιν στάλθηκε σε μια αθλητική ακαδημία, όπου οι καθημερινές δραστηριότητες συχνά περιλάμβαναν ώρες σκι αντοχής. Δεν συνέχισε ως επαγγελματίας αθλητής και αφού τελείωσε το σχολείο συνανστράφηκε με ένα πλήθος μικροεγκληματιών. Τα δικαστικά έγγραφα του 1981, τα οποία είδε ο Guardian και αναφέρθηκαν για πρώτη φορά από το ρωσικό ερευνητικό μέσο Meduza, αφηγούνται την ιστορία.
Λήστευε γυναίκες και τις άφηνε λιπόθυμες στο δρόμο
Ένα βράδυ του Μαρτίου του 1980, κατά τη διάρκεια της θλιβερής διακυβέρνησης του Λεονίντ Μπρέζνιεφ στη Σοβιετική Ένωση, ο 18χρονος Πριγκόζιν και τρεις φίλοι έφυγαν από ένα καφέ της Αγίας Πετρούπολης κοντά στα μεσάνυχτα και εντόπισαν μια γυναίκα να περπατά μόνη στο σκοτεινό δρόμο. Ένας από τους φίλους του Πριγκόζιν αποσπά την προσοχή της γυναίκας ζητώντας ένα τσιγάρο. Καθώς πήγε να ανοίξει την τσάντα της, η Πριγκόζιν σύρθηκε πίσω της και την έπιασε από το λαιμό, σφίγγοντας μέχρι που έχασε τις αισθήσεις της. Στη συνέχεια, ο φίλος του της έβγαλε τα παπούτσια ενώ ο Πριγκόζιν αφαίρεσε επιδέξια τα χρυσά σκουλαρίκια της και τα έβαλε στην τσέπη. Το κουαρτέτο έφυγε με σπριντ, αφήνοντας τη γυναίκα ξαπλωμένη στο δρόμο.
Ο Πρίγκοζιν ξεκίνησε πουλώντας χοτ ντογκ
Ήταν μια από τις πολλές ληστείες που ο Prigozhin και οι φίλοι του διέπραξαν στην Αγία Πετρούπολη σε διάστημα αρκετών μηνών, διαπίστωσε το δικαστήριο. Καταδικάστηκε σε 13 χρόνια φυλάκιση και πέρασε το υπόλοιπο της δεκαετίας πίσω από τα κάγκελα, χάνοντας τον θάνατο του Μπρέζνιεφ και της περεστρόικα του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ. Αφέθηκε ελεύθερος το 1990, καθώς η Σοβιετική Ένωση βρισκόταν σε καταστροφές θανάτου. Επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη. Η πόλη βρισκόταν στα πρόθυρα μνημειώδους μεταμόρφωσης, με μεγάλα πλούτη να περιμένουν όσους οξυδερκείς ή βίαιους ήταν εκεί για να τους καταλάβουν. Ο Πριγκόζιν ξεκίνησε μέτρια, πουλώντας χοτ ντογκ. Ανακάτεψε τη μουστάρδα στην κουζίνα του οικογενειακού του διαμερίσματος. «Βγάζαμε 1.000 δολάρια το μήνα, που σε χαρτονομίσματα ρούβλι ήταν ένα βουνό. Η μαμά μου δύσκολα μπορούσε να τα μετρήσει όλα», είπε στην πύλη ειδήσεων της Αγίας Πετρούπολης Gorod 812 το 2011, μια από τις μοναδικές του συνεντεύξεις.
Πάντα έψαχνε ανθρώπους πιο ψηλά για να γίνει φίλος
Αλλά ο Πριγκόζιν είχε τα βλέμματά του πιο ψηλά από το γρήγορο φαγητό και ήξερε πώς να κάνει τις επαφές που χρειαζόταν. «Πάντα έψαχνε ανθρώπους πιο ψηλά για να γίνει φίλος. Και ήταν καλός σε αυτό», είπε ο επιχειρηματίας που τον γνώριζε τη δεκαετία του 1990.
Από τα χοτ ντογκ σε αλυσίδα σούπερ μάρκετ
Σύντομα, ο Prigozhin κατείχε ένα μερίδιο σε μια αλυσίδα σούπερ μάρκετ και το 1995 αποφάσισε ότι ήρθε η ώρα να ανοίξει ένα εστιατόριο με τους επιχειρηματικούς του συνεργάτες. Βρήκε τον Tony Gear, έναν Βρετανό διαχειριστή ξενοδοχείου που είχε εργαστεί στο παρελθόν στο Savoy στο Λονδίνο και τώρα βρισκόταν σε ένα από τα λίγα πολυτελή ξενοδοχεία της Αγίας Πετρούπολης.
Ο Πριγκόζιν προσέλαβε τον Gear για να διαχειριστεί πρώτα ένα κατάστημα κρασιών και μετά το νέο του εστιατόριο, το Old Customs House, στο νησί Βασιλιέφσκι της Αγίας Πετρούπολης.
Ο Πρίγκοζιν ως «αφεντικό»
…θα χρησιμοποιούσε ακόμη και έναν ειδικό προβολέα φωτός για να ψάξει για σκόνη κάτω από τραπέζια κάθε πρωί, για να ελέγξει ότι τα καθαριστικά λειτουργούσαν σωστά…
Αρχικά, το Παλιό Τελωνείο χρησιμοποίησε στρίπερ για να ξεσηκώσει την πελατεία, αλλά σύντομα έγινε γνωστό ότι το φαγητό ήταν εξαιρετικό και οι στρίπερ απολύθηκαν. Ο Gear επικεντρώθηκε στο μάρκετινγκ του εστιατορίου ως το πιο εκλεπτυσμένο μέρος για φαγητό σε μια πόλη που μόλις ανακάλυπτε το εξαιρετικό φαγητό. Στα αστέρια της ποπ και στους επιχειρηματίες άρεσε να τρώνε εκεί, όπως και ο δήμαρχος της Αγίας Πετρούπολης, Ανατόλι Σόμπτσακ, ο οποίος μερικές φορές ερχόταν με τον αναπληρωτή του, Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο Gear, ο οποίος ζει ακόμα στην Αγία Πετρούπολη, απέρριψε αίτημα συνέντευξης. Έχει εκφράσει στο παρελθόν θαυμασμό για τον Prigozhin, αλλά τον περιέγραψε ως ένα «πολύ αυστηρό» αφεντικό, που θα χρησιμοποιούσε ακόμη και έναν ειδικό προβολέα φωτός για να ψάξει για σκόνη κάτω από τραπέζια κάθε πρωί, για να ελέγξει ότι τα καθαριστικά λειτουργούσαν σωστά.
Οι λυκοφιλίες
«Μπορεί να προσαρμοστεί για να ευχαριστήσει οποιοδήποτε άτομο εάν χρειάζεται κάτι από αυτόν. Αυτό είναι σίγουρα ένα από τα ταλέντα του», είπε ο επιχειρηματίας που τον γνώριζε τότε.
Σε μια από τις πιο ασυνήθιστες φιλίες της μετασοβιετικής Ρωσίας, ο Πριγκόζιν έκανε συντροφικότητα με τον διάσημο τσελίστα Mstislav Rostropovich, ο οποίος είχε μεταναστεύσει από τη Σοβιετική Ένωση τη δεκαετία του 1970.
Όταν ο Ροστροπόβιτς φιλοξένησε τη βασίλισσα της Ισπανίας στο σπίτι του στην Αγία Πετρούπολη το 2001, ο Πριγκόζιν παρείχε το catering. Ο Ροστροπόβιτς κάλεσε μάλιστα τον Πριγκόζιν και τη σύζυγό του σε μια γκαλά συναυλία στο Barbican, μέρος των εορτασμών του Λονδίνου για τα 75α γενέθλιά του το 2002, σύμφωνα με τα αρχεία της Συμφωνικής Ορχήστρας του Λονδίνου στη λίστα προσκλήσεων για την εκδήλωση. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, ο Πούτιν είχε γίνει πρόεδρος της Ρωσίας. Κατά τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του, ο Πούτιν του άρεσε συχνά να συναντά ξένους αξιωματούχους στην πόλη του και μερικές φορές τους πήγαινε στο Παλιό Τελωνείο ή στο New Island, ένα σκάφος που ο Prigozhin είχε μετατρέψει σε πλωτό εστιατόριο. Η αναδρομή στις φωτογραφίες των επίσημων αρραβώνων του Πούτιν από την περίοδο είναι σαν να παίζεις ένα παιχνίδι με το Where’s Yevgeny, με συχνές παρατηρήσεις του Prigozhin στο βάθος, χαμογελαστό και διακριτικό.
Η φιλία με τον Πούτιν
«Ο Πούτιν είδε ότι άξιζα παραπάνω από το να φέρνω μόνος μου τα πιάτα», είπε ο Πριγκόζιν. Ήταν η αρχή μιας σχέσης με τον Ρώσο πρόεδρο που θα αναπτυσσόταν και θα έδινε μεταστάσεις με απροσδόκητους τρόπους. Σύντομα, ο Prigozhin άρχισε να κερδίζει συμβόλαια για την κάλυψη σημαντικών κυβερνητικών εκδηλώσεων μέσω της Concord, μιας εταιρείας χαρτοφυλακίου που είχε ιδρύσει τη δεκαετία του 1990.
Άρχισε να κερδίζει πάνω από 200 εκατομμύρια λίρες το χρόνο
Το επόμενο βήμα ήταν οι γιγάντιες κρατικές συμβάσεις προμηθειών. Το 2012, κέρδισε περισσότερα από 10,5 δισεκατομμύρια ρούβλια (200 εκατομμύρια λίρες) συμβάσεων για την παροχή τροφίμων στα σχολεία της Μόσχας, ανέφεραν ρωσικά μέσα ενημέρωσης, επικαλούμενα αρχεία από το ρωσικό οικονομικό μητρώο. Νέες ευκαιρίες προέκυψαν όταν η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία τον Μάρτιο του 2014 και αμέσως μετά επενέβη στρατιωτικά στην ανατολική Ουκρανία. Ο Πούτιν αρνήθηκε ότι τακτικά ρωσικά στρατεύματα είχαν εμπλακεί και στις δύο περιπτώσεις, παρά τα πολλά στοιχεία για το αντίθετο.
Το Κρεμλίνο άρχισε να σκέφτεται πώς να κάνει την άρνηση λίγο πιο εύλογη. Αν και οι ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες ήταν παράνομες στη Ρωσία, εμφανίστηκαν αρκετές ομάδες που φαινόταν να συντονίζουν τις ενέργειές τους με το υπουργείο Άμυνας. Η Βάγκνερ του Πριγκόζιν θα γινόταν μακράν ο πιο εξέχουσα από αυτές. «Νομίζω ότι ο Πριγκόζιν το έθεσε στον Πούτιν και συμφώνησε, έτσι λειτουργεί», είπε ο πρώην αξιωματούχος του υπουργείου Άμυνας, απορρίπτοντας τις εικασίες ότι η Βάγκνερ ήταν εξαρχής έργο της ρωσικής στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών GRU. «Μπορεί να υπήρξαν κάποιοι άνθρωποι της GRU που συμβούλευαν, αλλά τελικά αυτό ήταν το έργο του Prigozhin». Το υπουργείο παρείχε στον Πριγκόζιν γη στο Μολκίνο στη νότια Ρωσία, είπε η πηγή, όπου εταιρείες που συνδέονται με τον Πριγκόζιν κατασκεύασαν μια βάση για μαχητές υπό το πρόσχημα μιας παιδικής κατασκήνωσης. Το Reuters ανέφερε για τους υποτιθέμενους συνδέσμους του Prigozhin με τον ιστότοπο Molkino το 2019. Φαίνεται ότι το σχέδιο άνοιξε την όρεξη του Prigozhin.
«Ήταν σαν σκύλος ανιχνευτής, που πάντα έψαχνε για χρήματα», είπε ο πρώην αξιωματούχος. Σε μια ανταλλαγή email που εξετάστηκε από τον Guardian μεταξύ του ομίλου Concord του Prigozhin και του υπουργείου Άμυνας την άνοιξη του 2014, ένας ανώτερος δικηγόρος της Concord συζητά την επιλογή εφοδιασμού του τεράστιου δικτύου στρατιωτικών πόλεων της Ρωσίας με τρόφιμα και άλλες παροχές. Αυτό το έργο δεν υλοποιήθηκε τελικά, αλλά μέχρι το 2015 οι εταιρείες του είχαν κερδίσει μεγάλα συμβόλαια αξίας άνω των 92 δισεκατομμυρίων ρούβλια (1 δισεκατομμύριο λίρες) για να τροφοδοτήσουν τον στρατό, σύμφωνα με έρευνα του Forbes Ρωσίας.
Η ταχεία άνοδος του Prigozhin
Η ταχεία άνοδος του Prigozhin άρχισε να εκνευρίζει ορισμένους αξιωματούχους του υπουργείου Άμυνας, εντάσεις που θα αυξάνονταν μόνο με τα χρόνια καθώς οι επιχειρήσεις του επεκτάθηκαν περαιτέρω. Μια σημαντική στιγμή για τον Πριγκόζιν ήρθε στα τέλη του 2015, όταν ο Πούτιν αποφάσισε να επέμβει στρατιωτικά στη Συρία για να στηρίξει το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ. Ο Πριγκόζιν κέρδισε συμβόλαια για τρόφιμα και προμήθειες και έστειλε επίσης εκεί τα στρατεύματά του Βάγκνερ.
Στη Συρία, ο Βάγκνερ καθιερώθηκε αρχικά ως μια τρομερή μαχητική δύναμη, με την ομάδα να διαδραματίζει εξέχοντα, αν δεν αναγνωρίζεται, ρόλο στην επέμβαση της Μόσχας. Μαχητές Βάγκνερ έδρασαν ατιμώρητα στη Συρία και κατηγορήθηκαν για πολλά εγκλήματα πολέμου. Σε ένα περιστατικό, άνδρες που συνδέονται με την Βάγκνερ καταγράφηκαν σε βίντεο να αποκεφαλίζουν και να διαμελίζουν έναν Σύριο. Η ομάδα είχε επίσης μεγάλες απώλειες, σώπασε γιατί επίσημα δεν έπρεπε να είναι εκεί. Εκτός από τους μαχητές της πραγματικής ζωής, ο Prigozhin έχει κατηγορηθεί ότι διοικεί έναν στρατό πολεμιστών με πληκτρολόγιο, με στόχο αρχικά να ενισχύσει τα σημεία συζήτησης στο Κρεμλίνο σε εγχώρια φόρουμ συζητήσεων και αργότερα να ανακατευθύνεται για να διακινεί ρωσικές αφηγήσεις στο εξωτερικό.
Ένα κατηγορητήριο που προέκυψε από την έρευνα του Robert Mueller για τη ρωσική παρέμβαση στις αμερικανικές εκλογές του 2016 ισχυριζόταν ότι ο Prigozhin και οι εταιρείες που συνδέονται μαζί του ήταν πίσω από ένα δίκτυο προφίλ υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ στο Facebook και στο Twitter, προφανώς μέρος μιας σειράς ρωσικών προσπαθειών για την ενίσχυση της υποψηφιότητας του Τραμπ.
Όταν ο Πρίγκοζιν στήριζε τον Τραμπ
Tα ψεύτικα προφίλ μοιράζονταν περιεχόμενο υπέρ του Τραμπ και έκαναν ακόμη και πληρωμές σε ανυποψίαστους πραγματικούς Αμερικανούς για να αγοράσουν εξοπλισμό για ράλι.
Ο Πριγκόζιν εξακολουθούσε να είναι ένας βαθιά μυστικοπαθής χαρακτήρας σε αυτό το σημείο, αλλά το κατηγορητήριο υποδήλωνε ότι απολάμβανε ήδη την ανερχόμενη φήμη του.
Λίγες μέρες πριν ο Prigozhin κλείσει τα 55 τον Μάιο του 2016, σύμφωνα με το κατηγορητήριο, ένας από τους ψεύτικους χαρακτήρες του Facebook πλήρωσε έναν πραγματικό Αμερικανό να σταθεί έξω από τον Λευκό Οίκο κρατώντας μια ταμπέλα που έγραφε «Χρόνια πολλά, αγαπημένο αφεντικό, στα 55α γενέθλια».
Το κατηγορητήριο των ΗΠΑ αποσύρθηκε αργότερα, αλλά όταν ρωτήθηκε για καταγγελίες για εκλογική παρέμβαση τον περασμένο Νοέμβριο, ο Πριγκόζιν φάνηκε να τους παραδέχεται, με μια χαρακτηριστικά φρικιαστική μεταφορά.
«Κύριοι, ανακατευτήκαμε, επεμβαίνουμε και θα ανακατευτούμε. Προσεκτικά, με ακρίβεια, χειρουργικά και με τον δικό μας τρόπο, όπως ξέρουμε. Κατά τις ακριβείς επεμβάσεις μας, θα αφαιρέσουμε ταυτόχρονα και τα νεφρά και το συκώτι».
Το διαρκώς διευρυνόμενο χαρτοφυλάκιο της ith Prigozhin έπεσε σε αυξανόμενο έλεγχο. Ο ακτιβιστής κατά της διαφθοράς και πολιτικός της αντιπολίτευσης Alexei Navalny κυκλοφόρησε μια έρευνα για τις επιχειρηματικές δομές του Prigozhin, κατηγορώντας τον ότι κέρδισε με διαφθορά συμβάσεις στο υπουργείο Άμυνας για να χρηματοδοτήσει έναν πολυτελή τρόπο ζωής. Ο Lyubov Sobol, ο συνεργάτης του Navalny πίσω από την έρευνα, είπε: «Τα παιδιά του δημοσίευαν φωτογραφίες στο Instagram όλη την ώρα. καμάρωναν για το ιδιωτικό τους τζετ και μέσω αυτού μπορούσαμε να βρούμε την εταιρεία χαρτοφυλακίου, η οποία μας βοήθησε να μάθουμε για όλο τον πλούτο του».
Ο Sobol και άλλοι πέταξαν ένα drone πάνω από ανακτορικές κατοικίες που φέρεται να ανήκαν στον Prigozhin και την κόρη του, με ελικοδρόμιο και γήπεδο μπάσκετ. Αμέσως μετά, η σύζυγος του Sobol κατέρρευσε όταν ένας άνδρας που περίμενε έξω από το σπίτι του ζευγαριού την μαχαίρωσε στο πόδι με μια βελόνα. Ο Sobol λέει ότι ακολούθησε μια σταθερή εκστρατεία νομικής πίεσης και εκφοβισμού, συμπεριλαμβανομένων των μπράβων που την ακολουθούσαν επιδεικτικά κάθε φορά που έβγαινε έξω από το σπίτι.
Εκφοβισμοί και απειλές σε όσους ερευνούσαν για εκείνον: Δημοσιογράφος έλαβε στο σπίτι του στεφάνι κηδείας
Οι Ρώσοι δημοσιογράφοι που ερεύνησαν τις δραστηριότητες του Πριγκόζιν αντιμετώπισαν επίσης απειλές ή εκφοβισμούς που πίστευαν ότι συνδέονται με τη δουλειά τους. Αφού η Novaya Gazeta διεξήγαγε έρευνα το 2018, ένα κομμένο κεφάλι κριαριού παραδόθηκε στα γραφεία σύνταξης της εφημερίδας. Ο δημοσιογράφος που έγραψε την έρευνα έλαβε στεφάνι κηδείας στη διεύθυνση του σπιτιού του.
Το πιο συγκλονιστικό είναι ότι τρεις Ρώσοι δημοσιογράφοι που ταξίδεψαν στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία το 2018 για να ερευνήσουν τις δραστηριότητες του Βάγκνερ εκεί σκοτώθηκαν σε μια ενέδρα που φαινόταν να ήταν καλά σχεδιασμένη και συντονισμένη, στην οποία εμπλέκεται ένας Ρώσος εκπαιδευτής ασφαλείας με δεσμούς με την Βάγκνερ. Ο Πριγκόζιν έχει επανειλημμένα αρνηθεί οποιαδήποτε συμμετοχή στις δολοφονίες. Μέχρι εκείνη τη στιγμή, οι δραστηριότητες του Prigozhin είχαν εξαπλωθεί σε τουλάχιστον 10 χώρες στην Αφρική, όπου πρόσφερε υπηρεσίες ασφάλειας και εκπαίδευσης όπλων και εξασφάλισε δικαιώματα εξόρυξης και άλλες επιχειρηματικές ευκαιρίες.
Περιφρονούσε όσους είχε δίπλα του
Ο Πριγκόζιν διηύθυνε αυτό το παγκόσμιο δίκτυο από ένα γραφείο στο νησί Βασιλιέφσκι της Αγίας Πετρούπολης, όχι μακριά από το Παλιό Τελωνείο όπου ο ίδιος και ο Τόνι Γκιρ είχαν ξεκινήσει στην επιχείρηση εστιατορίων δύο δεκαετίες νωρίτερα. «Κυβέρνησε μέσω του φόβου», θυμάται ο Marat Gabidullin, ένας διοικητής Wagner που πέρασε τρεις μήνες στο αρχηγείο δίνοντας στον Prigozhin καθημερινές ενημερώσεις για τη στρατιωτική κατάσταση στη Συρία στα τέλη του 2017. Ο Gabidullin, ο οποίος βρίσκεται επί του παρόντος στη Γαλλία, είπε ότι ο Prigozhin θα μπορούσε να δείξει προσοχή προς τους στρατιωτικούς διοικητές του, ειδικά όταν τραυματίστηκε, αλλά συχνά περιφρονούσε τους υπαλλήλους του γραφείου.
«Η ατμόσφαιρα του γραφείου ήταν εξαιρετικά αυστηρή, ο Prigozhin συχνά περνούσε τα όρια με τους εργάτες του. Ήταν πολύ αγενής με το προσωπικό του. Θα έβριζε τους ανθρώπους και θα τους έφερνε σε αμηχανία δημόσια», είπε.
Για τον Πούτιν ο Πρίγκοζιν ήταν ένα εργαλείο ανάμειξης στο εξωτερικό
Ουσιαστικά, ο Πούτιν παραδεχόταν ότι ο Πριγκόζιν γι’ αυτόν ήταν αυτό που λανθασμένα πίστευε ότι ο Σόρος ήταν για την κυβέρνηση των ΗΠΑ: ένα εργαλείο ανάμειξης στο εξωτερικό, διατηρώντας παράλληλα την εύλογη άρνηση.
Μετά από χρόνια άρνησης όλων των δεσμών με την Βάγκνερ, ο Πριγκόζιν ανακοίνωσε θριαμβευτικά τον Σεπτέμβριο ότι είχε ιδρύσει την ομάδα το 2014. «Σε κάθε θέμα θα πρέπει να υπάρχει χώρος για τον αθλητισμό», είπε, εξηγώντας γιατί είχε μηνύσει πολλά μέσα ενημέρωσης επειδή τον συνέδεσαν στον Βάγκνερ στο παρελθόν. Η παραδοχή έγινε μετά από ένα viral βίντεο, που προφανώς διέρρευσε από την ομάδα του Prigozhin, που τον έδειχνε μέσα σε μια φυλακή να προτείνει σε συγκεντρωμένους κρατούμενους την ευκαιρία να πολεμήσουν στην Ουκρανία.
Ο Πριγκόζιν είπε στους κρατούμενους ότι πιθανότατα θα πέθαιναν στο μέτωπο. Αν όμως επιβίωναν για έξι μήνες, θα αποφυλακίζονταν με πλήρη χάρη και θα πληρώνονταν αδρά. «Είναι ένας από εμάς, τελικά», θυμάται ένας τρόφιμος σε μια από τις φυλακές που επισκέφτηκε ο Πριγκόζιν, σε μια συνέντευξη. «Ήταν κι αυτός κρατούμενος. Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι εγγράφηκαν επειδή εμπιστεύονταν τον Πριγκόζιν. Δεν εμπιστεύονται τις αρχές, αλλά πίστεψαν στον Πριγκόζιν ότι θα τους απελευθερώσει». Ο Mykhailo Podolyak, σύμβουλος του προέδρου της Ουκρανίας, Volodymyr Zelenskiy, ισχυρίστηκε πρόσφατα ότι η Βάγκνερ είχε στρατολογήσει περισσότερους από 38.000 κρατούμενους τους τελευταίους μήνες και είπε ότι 30.000 είχαν σκοτωθεί, τραυματιστεί, αιχμαλωτιστεί ή αγνοηθεί.
Ως πού μπορεί να φτάσει ο Πριγκόζιν;
Τώρα, η ολοένα και πιο θρασύτατη κριτική του Prigozhin έχει οδηγήσει ορισμένους να αναρωτηθούν πού μπορεί να είναι το ανώτατο όριο των φιλοδοξιών του. «Οι άνθρωποι από το FSB είναι εξαγριωμένοι μαζί του και τον βλέπουν ως απειλή για τη συνταγματική τάξη», είπε μια πηγή στη ρωσική πολιτική ελίτ. «Έχει αυτή τη μεγάλη στρατιωτική ομάδα που δεν ελέγχεται από το κράτος και μετά τον πόλεμο θα θέλουν τις ανταμοιβές τους, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών ανταμοιβών».
Άλλοι αναρωτιούνται μήπως ο Πριγκόζιν έχει πάει πολύ μακριά. Η επανειλημμένη οργή του στο υπουργείο Άμυνας επειδή προσπάθησε να «κλέψει» τη νίκη του στο Soledar έχει κατά καιρούς ακουστεί περισσότερο ως αδυναμία παρά ως δύναμη. Άλλωστε, οι μυημένοι λένε ότι η Βάγκνερ βασίζεται στην υποστήριξη υλικοτεχνικής υποστήριξης και πληροφοριών από το υπουργείο Άμυνας για να συνεχίσει τις μάχες του και ο Πριγκόζιν βασίζεται στη συνεχιζόμενη εύνοια του Πούτιν. Ο επιχειρηματίας που γνώριζε τον Prigozhin στη δεκαετία του 1990, κοιτάζοντας τον παλιό του συνεργάτη σήμερα, ήταν σίγουρος για ένα πράγμα: ο Prigozhin δεν έχει διακόπτη απενεργοποίησης. «Καταλαβαίνει ότι πολλοί τον μισούν στο σύστημα… έτσι ξέρει ότι αν σταματήσει, θα μπορούσε να είναι το τέλος για αυτόν. Δεν έχει άλλη επιλογή. Δεν μπορεί να αναστρέψει».
Πηγή: TheGuardian
