<p><strong><em>Διαφνλικές διαφορές στην εμφάνιση της κατάθλιψης</em></strong><strong><em></em></strong></p>
<p> </p>
<p>Αναφορικά με το φύλο των παιδιών με πιθανή κατάθλιψη, οι έρευνες φανερώνουν ότι μέχρι την ηλικία των 14 χρόνων υπάρχει μια τάση τα αγόρια να εμφανίζουν κατάθλιψη σε μεγαλύτερο βαθμό από τα κορίτσια. Η μελέτη των Nolen-Hoeksema, Girgus, και Seligman (1991), για παράδειγμα, έδειξε ότι τα αγόρια τρίτης δημοτικού ανέφεραν κα- ταθλιπτικά συμπτώματα σε μεγαλύτερη συχνότητα από τα κορίτσια, κυρίως ανηδονία και συμπεριφορικές διαταραχές, ενώ τα δύο φύλα ανέφεραν στον ίδιο βαθμό συμπτώματα όπως λύπη, υποτίμηση του εαυτού και σωματικές ενοχλήσεις. Η αλλαγή στην επικράτηση του φύλου στην κατάθλιψη λαμβάνει χώρα στα μέσα και προς το τέλος της εφηβείας, μετά την ηλικία των 13 χρόνων. Η έναρξη των διαφυλικών διαφορών σε αυτή τη χρονική στιγμή, παρατηρείται μόνο στη διαταραχή της κατάθλιψης (Hankin & Abramson, 2001).</p>
<p> Οι διαφορές σε βάρος των κοριτσιών πιθανόν να οφείλονται στο διαφορετικό τρόπο απόδοσης αιτιών για τα δυσάρεστα γεγονότα (Nolen-Hoeksema et al., 1991), < στο μεγαλύτερο βαθμό προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα κορίτσια σε σχέση με τα αγόρια στην αρχή της εφηβείας και στην αντίστοιχη επιδείνωση των παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με την κατάθλιψη (Hankin & Abramson, 2001. Nolen-Hoeksema & Girgus, 1994). Παρά τη διαφοροποίηση των φύλων, όμως, πιο πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι ο μηχανισμός ανάπτυξης των καταθλι- πτικών συμπτωμάτων είναι ίδιος (Barrocas & Hankin, 2011).</p>
<p><strong><em>Ο ρόλος του σχολείου στη διάγνωση και αντιμετώπιση της παιδικής κατάθλιψης</em></strong><strong><em></em></strong></p>
<p> </p>
<p>Κατά τους Mullins, Chard, Hartman, Bowlby, Rich, και Burke (1995), τα παιδιά με κατάθλιψη αλληλεπιδρούν με τα άλλα άτομα με τρόπο που προκαλεί την κριτική και την απόρριψή τους από τους άλλους, γεγονός που επιβεβαιώνει τα αισθήματα αναξιότη- τας που βιώνουν αυτά τα παιδιά. Στη μελέτη τους με εκπαιδευτικούς βρέθηκε συσχέ- τιση ανάμεσα στα συμπτώματα κατάθλιψης των μαθητών και των αρνητικών κοινωνικών αντιδράσεων των εκπαιδευτικών. Οι αντιδράσεις αυτές αυξάνονταν με το χρόνο, σε βαθμό μάλιστα που συντηρούσαν την κατάθλιψη των μαθητών.</p>
<p>Το εύρημα ότι υπάρχει αρνητική αλληλεπίδραση στη δυάδα εκπαιδευτικός-μαθητής με κατάθλιψη, η οποία τροφοδοτεί τα συμπτώματα κατάθλιψης στο μαθητή έστω και ασυνείδητα, σηματοδοτεί την ανάγκη άμεσης παρέμβασης στον τρόπο με τον οποίο οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα κατάθλιψης στους μαθητές τους. </p>
<p>Οι εκπαιδευτικοί, κυρίως της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, περνούν πολύ χρόνο με τους μαθητές και κατά συνέπεια αποτελούν σημαντική πηγή πληροφόρησης για την ψυχική υγεία των παιδιών και τον έγκαιρο εντοπισμό ενδείξεων και συμπτωμάτων ενδεχόμενων συναισθηματικών δυσκολιών (Taggart & McMullan, 2007). Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί είναι σε θέση να παρατηρούν ένα εύρος κανονικών συμπεριφορών παιδιών, να συγκρίνουν συμπεριφορές συνομήλικων παιδιών και να εντοπίζουν με μεγαλύτερη ευκολία τυχόν σημαντικές αναπτυξιακές και συμπεριφορικές αποκλίσεις σε σχέση με τους γονείς (Kirchner et al., 2000).</p>
<p>Παράλληλα, πέρα από τον εντοπισμό και την αρχική εκτίμηση των καταθλιπτι- κών συμπτωμάτων, ο χώρος του σχολείου ενδείκνυται και για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση τους. Το σχολείο είναι ο κατεξοχήν χώρος στον οποίο υπάρχει πρόσβαση σε όλα τα παιδιά και στον οποίο μπορούν να εφαρμοστούν προγράμματα προαγωγής ψυχικής υγείας στο σύνολο του μαθητικού πληθυσμού (Cooper, & Jacobs, 2011). Έχει βρεθεί ότι ένας στους 30 μαθητές της τάξης μπορεί να απαλλαγεί από τα συμπτώματα της κατάθλιψης όταν γίνει αξιολόγηση και έγκαιρη αντιμετώπισή τους στο σχολείο (Cuijpers et al., 2006). Ο Auger (2005) εξηγεί τους λόγους για τους οποίους είναι απαραίτητη η αντιμετώπιση της κατάθλιψης στα πλαίσια του σχολείου: Πρώτον, η κατάθλιψη επηρεάζει αρνητικά τη σχολική επίδοση. Δεύτερον, εμπειρικές μελέτες υποδηλώνουν την αποτελεσματικοτητα προγραμμάτων αντιμετώπισης της κατάθλιψης στα πλαίσια του σχολείου, ανεξάρτητα από το είδος της παρέμβασης που τυχόν λαμβάνουν τα παιδιά εκτός σχολείου. Και, τρίτον, υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός παιδιών που χρειάζονται ψυχολογική υποστήριξη. Η ύπαρξη ελάχιστων υπηρεσιών ψυχικής υγείας εκτός σχολείου καθιστά το σχολείο το σημαντικότερο χώρο στον οποίο μπορεί να παρέχονται υπηρεσίες ψυχικής υγείας στους μαθητές.</p>
<p>Από την Ψυχολογική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος </p>