Καλησπέρα. Έχω μια κόρη 6,5 ετών που πηγαίνει στην Α’ Δημοτικού. Δεν ήξερε κανένα παιδάκι στην αρχή της χρονιάς γιατί άλλαξε σχολείο, από δημόσιο σε ένα μικρό, συνοικιακό, ιδιωτικό δημοτικό. Τις τελευταίες εβδομάδες μου παραπονιέται ότι είναι μόνη της στα διαλείμματα. Αυτό που κατάλαβα μετά από διακριτικές ερωτήσεις είναι το εξής: τα κορίτσια στην τάξη της είναι 13. Όλα έχουν δημιουργήσει δυάδες ή τριάδες εκτός από την κόρη μου, οποία έπαιζε μέχρι πρότινος με άλλα δυο κοριτσάκια τα οποία τώρα δεν παίζουν μαζί της . Σήμερα μου είπε συγκεκριμένα ότι έπαιζε με την Ευγενία η οποία την παράτησε σε κάποια στιγμή και πήγε να παίξει με τις φίλες της (η τριάδα που σας έλεγα) και όταν η δικιά μου ρώτησε αν μπορεί να παίξει μαζί τους δεν της απάντησαν. Μετά μου είπε ότι περπάταγε μόνη της στο προαύλιο.
Έχω στεναχωρηθεί απίστευτα με αυτή την ιστορία. Η κόρη μου από την άλλη δεν δείχνει στεναχωρημένη. Ίδια παράπονα μου έκανε και πέρσι στο παλιό της το σχολείο αλλά από ένα σημείο και μετά βρήκε την Ελένη και κόλλησαν. Δεν ξέρω τι να κάνω, παρακαλώ βοηθήστε με!! Από την μια είναι τα παράπονα του παιδιού μου και από την άλλη σκέφτομαι ότι η κόρη μου είναι ένα χαρούμενο, εξωστρεφές παιδί που έχει πάντα ιδέες για παιχνίδια και δεν ντρέπεται. Δηλαδή το προφίλ της δεν ταιριάζει καθόλου με το προφίλ του παιδιού που μένει μόνο του στην γωνία. Το είπα προχτές στην δασκάλα της και μου είπε ότι με τρόπο θα την παροτρύνει να κάνει παρέα με κάποιο κοριτσάκι. Εγώ τι μπορώ να κάνω; Δεν είμαι εκεί να δω με τα μάτια μου τι συμβαίνει και δεν ξέρω καν κατά πόσο είναι αλήθεια τα λεγόμενα της μικρής. Θεωρώ ότι δεν υπάρχει καπνός χωρίς φωτιά αλλά από την άλλη δεν ξέρω και πόσο έχει κάνει η κόρη μου την τρίχα τριχιά!
Αν όντως περπάταγε μόνη της στο διάλειμμα δεν θα έπρεπε να επέμβει ο επιβλέπων δάσκαλος; Να προσπαθήσει να εντάξει το παιδί σε μια παρέα; Θα ξαναμιλήσω με την δασκάλα άλλα νιώθω ότι πρέπει να κάνω κάτι δραστικό για να τελειώνει όλο αυτό. Τι μπορώ να κάνω; Ευχαριστώ εκ των προτέρων για τον χρόνο σας και την απάντησή σας.
Στο ερώτημά σας απάντησε η Μαρκέλλα Καπλάνη
Είναι πραγματικότητα ότι πολλά παιδιά αντιμετωπίζουν καθημερινά απόρριψη/απομόνωση, είτε στο σχολείο είτε αλλού. Κανένας γονιός δεν θέλει να δει το παιδί του να στεναχωριέται και να στερείται την διασκέδαση και την κοινωνικότητα. Παρ΄ όλα αυτά δεν υπάρχει κάτι δραστικό που μπορείτε να κάνετε ώστε να λυθεί άμεσα το ζήτημα διότι, εκ των πραγμάτων, έχει πολλές πτυχές ένα τέτοιο θέμα. Θέλει υπομονή γιατί εκτός από τους συμμαθητές της που έχουν τον δικό τους χαρακτήρα και την προσωπική τους αντίληψη, την οποία δεν γνωρίζουμε και δεν ελέγχουμε, υπάρχει ο συναισθηματικός κόσμος της κόρης σας, τον οποίο μπορεί να μην έχει ακόμη την δυνατότητα να εκφράσει επαρκώς, υπάρχουν περιστατικά που μπορεί να μην έχει δει κανένας ενήλικας, παίζει ρόλο το αναπτυξιακό στάδιο των παιδιών, και άλλα πολλά.
Τι πρέπει, λοιπόν, να κάνει ένας γονέας όταν συνειδητοποιήσει ότι το παιδί του, για οποιονδήποτε λόγο, δυσκολεύεται να κάνει ή να διατηρήσει φιλίες;
1) Προσπαθήστε να βρείτε την ρίζα του προβλήματος: Μιλήστε στο παιδί σας και μάθετε τι προκαλεί τα προβλήματα με πιθανές φιλίες. Στην περίπτωση της κόρης σας που δυσκολεύεται να εκφράσει ακριβώς τι συμβαίνει και πως νιώθει, προσπαθήστε να την ξεκλειδώσετε με το να μιλάτε για δικά σας συναισθήματα (ακόμη κι αν χρειαστεί να επινοήσετε κάποιες ιστορίες – που να συμπεριλαμβάνουν σχέσεις σας με φίλους, συναδέλφους κ.ο.κ.) ώστε να αρχίσει να κατανοεί τα δικά της συναισθήματα και να μπορέσει να αναγνωρίσει τι νιώθει και η ίδια μέσα στην κατάσταση που βιώνει στο σχολείο.
2) Επιστρατεύστε άλλους ανθρώπους που αλληλεπιδρούν με το παιδί σας: Για παράδειγμα οι δάσκαλοι, οι οποίοι έχουν πιθανώς μια προοπτική που εσείς δεν έχετε, πιθανώς να είναι σε θέση να σας περιγράψουν πως αντιλαμβάνονται της συναναστροφές της κόρης σας. Αν δεν έχουν παρατηρήσει κάτι ως τώρα, παρακαλέστε τους από εδώ και στο εξής να έχουν το νου τους για να σας δώσουν μια εναλλακτική οπτική του προβλήματος. Προτού προσπαθήσουν να την εντάξουν σε μία παρέα, ή και κατά την διάρκεια αυτής της προσπάθειας, είναι πολύ σημαντικό να προσπαθήσουν να έχουν μια εικόνα της συναναστροφής της κόρης σας με άλλα παιδιά για να καταλάβετε κι εσείς καλύτερα που μπορεί να υπάρχει θέμα στην επικοινωνία ανάμεσα στα παιδιά – που μπορεί να ενοχλείται η κόρη σας από πράξεις ή λόγια των άλλων και που ενδεχομένως κι η ίδια άθελά της να δημιουργεί παρεξηγήσεις.
3) Κάνετε ένα «μάθημα» με το παιδί σας πάνω στην φιλία: Μερικές φορές μέρος του προβλήματος είναι ότι το παιδί δεν αντιλαμβάνεται τι «απαιτείται» από αυτό μέσα σε μία φιλία. Εξηγήστε της τις έννοιες της ενσυναίσθησης, της αμοιβαιότητας και της υποστήριξης ως σημαντικά στοιχεία των φιλιών που έχουν διάρκεια και βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει πώς αυτά τα χαρακτηριστικά υποστηρίζουν και προωθούν υγιείς φιλίες.
4) Αποτελέστε παράδειγμα: Το παιδί σας σας βλέπει ως πρότυπο. Η παρατήρηση της αλληλεπίδρασής σας με φίλους σας και η διατήρηση υγιών φιλικών σχέσεων θα παίξει καθοριστικό ρόλο στον τρόπο που το παιδί σας θα μάθει να συναναστρέφεται με τους άλλους.
5) Δώστε έμφαση στους καλούς τρόπους στο σπίτι: Ο τρόπος που συναναστρεφόμαστε με τους άλλους είναι, κατά συντριπτικό ποσοστό, επηρεασμένος από τις σχέσεις που κάναμε στον στενό μας οικογενειακό κύκλο και από τον τρόπο που μάθαμε να επικοινωνούμε με τα αδέλφια και τους γονείς μας. Επομένως, προσέχοντας τον τρόπο με τον οποίο αντιδράμε σε καταστάσεις στο περιβάλλον του σπιτιού μας, μας δίνεται μεγάλη ευκαιρία να παραδειγματίσουμε τα παιδιά μας στην υγιή επικοινωνία και επίλυση διαφωνιών.
Τέλος, καλό είναι να θυμόμαστε πως οι σχέσεις μεταξύ δύο ανθρώπων απαιτούν προσπάθεια, ειδικά όταν και τα δύο αυτά άτομα είναι αρκετά νεαρά και είναι στην διαδικασία που βρίσκουν τον δρόμο τους στον κόσμο, διαμορφώνουν την προσωπικότητά τους, και προσπαθούν να δουν που και με ποιόν ταιριάζουν. Με λίγη βοήθεια, κατανόηση και υποστήριξη, τα παιδιά που είχαν προηγουμένως δυσκολευτεί να κάνουν φίλους μπορούν να βιώσουν τη χαρά που μπορούν να προσφέρει μια φιλία.
Όλοι μας αξίζουμε την αποδοχή και, ότι και να έχει συμβάλει στο τωρινό μπλοκάρισμα, είναι κάτι που αν το αντιμετωπίσει με ειλικρίνεια, θα λυθεί και θα βρει τον δρόμο της! Μη ξεχνάτε ότι κάθε παιδί που είναι καινούριο σε ένα σχολείο, θέλει αρκετό χρόνο να ενταχθεί ουσιαστικά και του ανατίθεται το δύσκολο έργο του να ακροβατήσει ανάμεσα σε ήδη υπάρχουσες σχέσεις. Δώστε της χρόνο, ακολουθήστε όποια από τα παραπάνω βήματα σας ταιριάζουν, και το ζήτημα θα επιλυθεί με τον καιρό. Στην χειρότερη περίπτωση, μπορείτε να απευθυνθείτε και σε έναν παιδοψυχολόγο για να σας καθοδηγήσει πιο στοχευμένα. Εύχομαι κάθε καλό στην κόρη σας!
Μαρκέλλα Καπλάνη
M.A. Κλινικής-Συμβουλευτικής Ψυχολογίας
PgCert. Ειδικής Αγωγής
B.Sc. Ψυχολογίας
website: http://www.normavitae.com
e-mail: [email protected]
