Γνωρίζετε ίσως ότι ο πρίγκιπας Χάρι παντρεύεται την Αμερικανίδα ηθοποιό Μέγκαν Μαρκλ, και ότι ο γάμος τους θα τελεστεί στο παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Πιθανόν να γνωρίζετε, επίσης, ότι ο Πρίγκιπας Γουίλιαμ και η Κέιτ Μίντλετον απέκτησαν το τρίτο τους παιδί, τον Λούις, ο οποίος ήρθε να κάνει παρέα στα δύο μεγαλύτερα αδέλφια του, τον Τζωρτζ και τη Σάρλοτ. Φυσικά, δεν είστε οι μόνοι! Η ζωή της βασιλικής οικογένειας της Αγγλίας απασχολεί εκατομμύρια ανθρώπους σε όλον τον κόσμο. Μάλιστα, έρευνα του Ινστιτούτου Ipsos σε δείγμα 21.000 ερωτηθέντων σε 28 χώρες έδειξε ότι το 1/3 των Βρετανών «ενδιαφέρεται αρκετά» για τον γάμο, ενώ το ποσοστό αυτό στη Νότια Αφρική και την Ινδία ανέβαινε στο 49% και το 54%, αντίστοιχα. Σε αυτό το σημείο λοιπόν τίθεται το ερώτημα: Πού μπορεί να οφείλεται αυτό το αδηφάγο ενδιαφέρον;
Σύμφωνα με τον καθηγητή ψυχολογίας του Temple University των ΗΠΑ, Frank Farley, αυτό συμβαίνει γιατί οι άνθρωποι προσπαθούν «να ζήσουν πράγματα μέσα από τις ζωές άλλων, διάσημων ανθρώπων που γνωρίζουν μέσα από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας».
«Οι άνθρωποι μπορεί να δομήσουν μονόπλευρες σχέσεις, δηλαδή να συνδεθούν με άτομα που δεν έχουν αλληλεπιδράσει ποτέ», τονίζει ο ίδιος. Αυτή η συναισθηματική επένδυση μπορεί να αφορά τις χαρές ή και τις λύπες της βασιλικής οικογένειας, την νίκη ή την ήττα ενός αγαπημένου αθλητή, την επιτυχία ή την αποτυχία ενός ροκ σταρ.
Ο καθηγητής συνεχίζει ξεκαθαρίζοντας ότι οι celebrities γοητεύουν τους «απλούς» ανθρώπους, καθώς φαίνεται να αντιπροσωπεύουν όλα εκείνα τα πράγματα που έχουμε διδαχθεί, έστω και υποσυνείδητα, να επιθυμούμε. «Όλοι επιθυμούμε για τον εαυτό μας τον πλούτο, τη φήμη, την ευτυχία και την κοινωνική επιρροή. Αυτή η τάση καλλιεργείται στον άνθρωπο ήδη από τη στιγμή που θα ακούσει τα πρώτα του παραμύθια, και ενισχύεται από τον τρόπο ανατροφής των παιδιών, που ισχύει εν γένει», αναφέρει ο καθηγητής.
Ο ρόλος των μέσων
Όσο, λοιπόν, οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για αυτές τις λαμπερές προσωπικότητες, τόσο περισσότερο τα μέσα επικοινωνίας θα εστιάζουν σε αυτές. Και όσο τα μέσα μαζικής επικοινωνίας εστιάζουν σε αυτές, τόσο θα μεγαλώνει το ενδιαφέρον των ανθρώπων. Έτσι, δημιουργείται μία αέναη σχέση ανατροφοδότησης, σύμφωνα με τον Δρ. Farley.
Μπορεί να θεωρούμε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι αυτά που επιδείνωσαν το φαινόμενο, ωστόσο αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα καθώς μιλάμε για ένα φαινόμενο με μακρόχρονη ιστορία. Η editor του North American Journal of Psychology, Lynn McCutcheon, άρχισε να ερευνά το φαινόμενο το 2001 και από τότε οι έρευνες που έχουν γίνει για το θέμα φτάνουν τις 50.
Τέσσερις κατηγορίες «οπαδών»
Στο άρθρο της για τη λατρεία των διασημοτήτων το 2002 η Δρ. McCutcheon και οι συνεργάτες της ταξινόμησαν τους ανθρώπους που δείχνουν ενδιαφέρον και συναισθηματική σύνδεση με τις ζωές των διασημοτήτων σε 4 κατηγορίες.
Στην κατηγορία «0» εντάσσονται εκείνοι που παρακολουθούν ή διαβάζουν μόνοι τους στοιχεία για τη ζωή των διασημοτήτων. Στην κατηγορία «1» ανήκουν εκείνοι που μετατρέπουν αυτή τη δραστηριότητα σε κοινωνική ασχολία, δηλαδή ανταλλάσσουν πληροφορίες και συζητούν με άλλους γι’ αυτά τα θέματα. Αυτός ο τύπος συμπεριφοράς είναι συνήθως ακίνδυνος, τονίζει η ερευνήτρια, και αυτό είναι το πρότυπο συμπεριφοράς στο οποίο εντάσσονται οι περισσότεροι άνθρωποι που εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τη ζωή διάσημων ανθρώπων.
Στην κατηγορία «2» εντάσσονται τα άτομα που μπορεί να αναπτύσσουν ένα είδος εμμονής με διάσημα πρόσωπα και τείνουν να πιστεύουν ότι έχουν μία στενή, προσωπική σχέση μαζί τους. Στην κατηγορία «3», η οποία είναι και η πιο σπάνια και πιο επικίνδυνη, τα άτομα μπορούν να εκδηλώσουν ακραίες συμπεριφορές απέναντι σε πρόσωπα που λατρεύουν. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι λεγόμενοι stalkers.
Με πληροφορίες από το περιοδικό TIME.
